Lajmet

Ukraina i druhet mungesës së dronëve shkaku i kufizimeve të Kinës

Lëvizja e Kinës për ta kufizuar eksportin e dronëve ka ngritur shqetësimet se mund të ketë probleme me furnizime, raporton BBC-ja.

Published

1 year ago

October 22, 2023

Betim Gashi

Dronët kanë pasur ndikim të thellë në luftën në Ukrainë, ndërsa janë përdorur shumë nga të dyja palët.

Lëvizja e Kinës për ta kufizuar eksportin e dronëve ka ngritur shqetësimet se mund të ketë probleme me furnizime, raporton BBC-ja.

Shumica e dronëve të prodhuar në Kinë janë komercialë. Dhe furnizimet e reja janë jetike, pasi një numër i madh i tyre është humbur në luftë.

Por, ka indikacione për reduktim në numrin e dronëve kinezë dhe po ashtu pjesët që vihen në dispozicion për Ukrainën e Rusinë.

Sipas Institutit “Rusi”, think-tank me seli në Londër, Ukraina ka humbur rreth 10 mijë dronë brenda një muaji.

Grupet vullnetare kanë punuar duke shfrytëzuar donacionet për të ndihmuar që të mbushen depot ushtarake ukrainase.

Dronët komercialë po përdoren përkrah atyre të dizajnuara për qëllime ushtarake, si “Bajraktarët” turq nga Ukraina dhe “Shahedsat” iranianë nga Rusia.

Kufizimet e fundit të vendosura nga Qeveria e Kinës hyn në fuqi më 1 shtator. Ato vlejnë për dronë që peshojnë mbi 4 kilogramë, si dhe pajisjet e dronëve si disa kamera apo module të radiove.

Prodhuesit kinezë të pajisjeve të tilla tash duhet të aplikojnë për leje eksporti dhe të ofrojnë certifikata se ku do të eksportohen. Qeveria e Kinës , e cila ende nuk e ka dënuar pushtimin rus të Ukrainës, thotë se dronët komercialë kinezë nuk mund të përdoren për qëllime ushtarake.

Vullnetarët ukrainas dhe ushtarët thonë se kufizimet e fundit të Kinës deri më tash kanë pasur ndikim minimal në sasinë e dronëve në dispozicion.

Mirëpo, ata thonë se është prekur furnizimi me pjesë për dronë dhe po druhen se situata mund të përkeqësohet.

“Ndryshimi i vetëm tash është se po blejmë çfarëdo sasie që ka mbetur nëpër depot evropiane”, ka thënë Lyuba Shypovych, që drejton grupin “Dignitas”, një prej grupeve më të mëdha vullnetare ukrainase që furnizon ushtrinë me dronë. “Por, është e paqartë se çfarë do të bëjmë në të ardhmen”.

Ajo është veçanërisht e shqetësuar për mungesën e pjesëve, përfshirë edhe kamerat termale.

“Pasi tash ditët po shkurtohen e netët po zgjaten, definitivisht ndikon tek ushtria jonë”, ka thënë ajo.

Pjesët janë veçanërisht të rëndësishme për ata që montojnë dronët e tyre apo përmirësojnë modelet e blera.

“Ndikimi po ndihet”, ka thënë një zyrtar i regjimentit “Kastus Kalinouski”. “Por, jemi duke shikuar alternativa për t’u përkujdesur që dronët tanë të punojnë si duhet”.

Është vetëm pengesa e radhës me të cilin po përballen vullnetarët që po merren me prodhim të dronëve, si për ushtritë e Ukrainës ashtu edhe të Rusisë.

Prodhuesi më i madh në botë i dronëve komercialë, kompania kineze DJI, ka ndaluar shitjet direkte për Rusinë e Ukrainën dy muaj pas fillimit të pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022. Po ashtu, u ndaloi distributorëve të saj nëpër botë që t’i shesin produktet e DJI-së te konsumatorët në Rusi apo Ukrainë.

Sipas Shypovychit, drejtuese e “Dignitas”, numri i dronëve kinezë që janë vënë në dispozicion për distributorët në Evropë ra dukshëm mes gushtit dhe shtatorit të vitit 2022.

“Nuk është e rastësishme. Shtetet evropiane janë vendet nga ku ukrainasit importojnë dronët”, ka thënë ajo.

Kontaktuar nga BBC, DJI nuk ka konfirmuar e as mohuar për ndonjë ndryshim për numrin e dronëve që janë vënë në dispozicion për distributorët në Evropë.

Asnjë nga 10 kompanitë që shesin produkte të DJI-së në Britani të Madhe nuk ka komentuar për BBC-në lidhur me këtë çështje.

Një hetim i “The New York Times” ka zbuluar se kompanitë kineze kanë zvogëluar në muajt e fundit shitjet e dronëve dhe pjesëve të dronëve për ukrainasit.

Por, nuk është prekur vetëm Ukraina.

Duke iu referuar ndalesave që hynë në fuqi më 1 shtator, gazeta ruse “Kommersant” ka thënë: “Kufizimet e vendosura nga autoritetet kineze në eksportin e dronëve kanë komplikuar seriozisht furnizimin e Rusisë dhe ka çuar në mungesë të disa pjesëve, si kamera termale”.

Në mungesë të furnizimit direkt, blerësit nga Rusia shpesh blejnë dronë kinezë nga shtetet si Kazakistani dhe sipas “Kommersant”, shteti në Azinë Qendrore ka forcuar edhe rregulloret e veta për importe të dronëve.

Për ta minimizuar ndikimin e kufizimeve kineze, vullnetarët ukrainas kanë qenë të zënë duke kërkuar alternativa në shtetet e tjera.

Anatoly Polkovnikov, që ndihmon në gjetje të dronëve, thotë se një start-up ukrainas po përgatitet të lansojë prodhimin e motorëve të dronëve.

“Nuk besoj se këto kufizime kineze do të kenë ndonjë ndikim në situatën e përgjithshme. Kam ndjesinë se në afatgjatë do të stimulojë prodhimin në Ukrainë”, tha Polkovnikov.

Lufta në Ukrainë është konflikti i parë i armatosur ku dronët janë përdorur në përmasë kaq të madhe.

Bota

Komiteti i OKB-së: Metodat e luftës të Izraelit ngjasojnë me gjenocid

Published

15 hours ago

November 14, 2024

UBT NEWS

Komiteti i posaçëm i Kombeve të Bashkuara ka akuzuar Izraelin për përdorimin e metodave lufte që përkojnë me karakteristikat e gjenocidit gjatë operacioneve të tij ushtarake në Rripin e Gazës. Në një raport të publikuar më 14 nëntor 2024, komiteti theksoi se veprimet e Izraelit, përfshirë “përdorimin e urisë si metodë lufte” dhe shkatërrimin e shërbimeve themelore, po shkaktojnë një katastrofë të madhe humanitare dhe mjedisore në këtë rajon.

Komiteti, i cili ka hetuar për dekada shkeljet e të drejtave të njeriut në territoret palestineze, shprehu shqetësimin e tij për numrin e madh të viktimave civile dhe kushtet e jetesës për palestinezët. Sipas raportit, Izraeli ka shkaktuar vdekje, uri dhe lëndime të rënda përmes rrethimit të Gazës, pengimit të ndihmave humanitare dhe sulmeve të shënjestruara, pavarësisht thirrjeve të vazhdueshme nga OKB-ja dhe urdhrave të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë.

Në raport, Komiteti i OKB-së tha se metodat e luftës që përdor Izraeli “përkojnë me karakteristikat e gjenocidit”, duke përfshirë përdorimin e urisë si një “armë” dhe ndëshkimin kolektiv të popullsisë palestineze. Dëshmitë nga terreni tregojnë se veriu i Gazës është përfshirë nga një situatë ekstreme urie, e cila po përkeqësohet me kalimin e kohës.

Një tjetër çështje e ngritur nga komiteti është shkatërrimi i infrastrukturës thelbësore të Gazës, përfshirë sistemet e ujit, kanalizimeve dhe furnizimin me ushqime. Raporti nënvizon se bombardimet ajrore izraelite kanë shkatërruar mbi 25,000 tonë mjete shpërthyese, një sasi që është e barabartë me dy bomba bërthamore, duke shkaktuar një krize mjedisore dhe shëndetësore që do të ketë pasoja afatgjata për brezat e ardhshëm.

Komiteti shprehu gjithashtu shqetësim për përdorimin e inteligjencës artificiale nga Izraeli për avancimin e sistemeve të tij të shënjestrimit gjatë operacioneve ushtarake. Ky përdorim i teknologjisë ka ngritur pyetje rreth ndikimit të saj në shkallën dhe precizitetin e sulmeve, që shpesh kanë shënjestruar civilët dhe objektet civile.

Në fund, Komiteti i OKB-së bëri thirrje për një reagim urgjent nga shtetet e tjera për të ndërprerë luftën dhe për të ushtruar presion ndaj Izraelit, duke theksuar se disa shtete po vazhdojnë të ofrojnë mbështetje ushtarake dhe ndihmë tjetër, pavarësisht shkeljeve të drejta të njeriut dhe shkatërrimeve të shkaktuara në Gaza./REL/

Bota

Kroacia planifikon të blejë 394 raketa HIMARS me rreze veprimi deri në 80 km

Published

15 hours ago

November 14, 2024

UBT NEWS

Kroacia ka njoftuar planet për blerjen e një sërë raketash GMLRS, me rreze veprimi deri në 80 km, për sistemin raketor HIMARS, një hap i rëndësishëm në modernizimin e forcave të saj të armatosura. Sekretari i Shtetit në Ministrinë e Mbrojtjes, Branko Hrg, ka bërë të ditur se do të blihen gjithsej 394 raketa GMLRS, që janë pjesë e një marrëveshjeje të mundshme për forcimin e kapaciteteve ushtarake të Kroacisë.

Hrg shpjegoi se ky prokurim është pjesë e një iniciative më të gjerë për modernizimin e ushtrisë kroate, duke theksuar rëndësinë e rritjes së ndarjes së fondeve për mbrojtjen. Ai bëri një krahasim me vitin 2016, duke theksuar se buxheti për mbrojtjen ka pësuar një rritje prej 142% që nga ajo periudhë. “Aktualisht, ne jemi në përputhje me standardet e NATO-s për ndarjen e fondeve, me 2% të GDP-së për mbrojtjen dhe 20% për pajisjet ushtarake,” tha Hrg.

Në lidhje me blerjen e raketave për HIMARS, Hrg nënvizoi se sistemi HIMARS është një nga teknologjitë më moderne dhe se, si pjesë e bashkëpunimit me Shtetet e Bashkuara, procesi i prokurimit është i qartë dhe i njohur. Ai e përshkroi HIMARS si një sistem shumë efikas dhe të besueshëm për forcën e tij raketore.

Kur u pyet se pse Kroacia nuk ka vendosur të blejë raketa me rreze më të gjatë, si ER GMLRS apo ATACMS, Hrg e sqaroi këtë duke theksuar se Kroacia nuk ka “afinitete sulmi” dhe nuk ka nevojë për raketa me rreze të gjata që mund të mbulonin territore të largëta. Megjithatë, ai nuk e përjashtoi mundësinë e blerjes së këtyre raketave në të ardhmen, duke lënë hapësirë për mundësi të tjera nëse situata strategjike kërkon një ndryshim të kursit.

Ky hap i Kroacisë për të forcuar kapacitetet e saj ushtarake është një pjesë e përpjekjeve të vazhdueshme të vendit për të rritur standardet e mbrojtjes dhe për të kontribuar më shumë në sigurinë e përgjithshme të Aleancës së NATO-s, duke i dhënë prioritet teknologjive moderne dhe sistemeve raketore efikase./UBTNews/

Lajmet

BE-ja e gjobit Meta-n me gati 800 milionë euro për praktika “abuzive”

Published

15 hours ago

November 14, 2024

UBTnews

Komisioni Evropian e ka gjobitur të enjten Meta-n, kompaninë që zotëron Facebook-un, me 797.72 milionë euro, për shkak të praktikave abuzive nga të cilat përfitoi tregu online në Facebook, i njohur si Martkerplace.

“Komisioni Evropian e gjobiti Meta-n… për shkeljen e rregullave të BE-së duke e lidhur shërbimin e vet online për reklama të klasifikuara, Facebook Marketplace, me rrjetin e vet social personale, Facebook, dhe duke vendosur kushte të padrejta komerciale ndaj shërbimeve të tjera online për reklama të klasifikuara”, tha Komisioni Evropian.

Meta njoftoi se do të ankohet ndaj këtij vendimi, por në ndërkohë, do të bashkëpunojë dhe do të punojë pa humbur kohë për të gjetur zgjidhje për adresimin e çështjeve të ngritura.

Ky vendim i Komisionit Evropian vjen dy vjet pasi ai e kishte akuzuar gjigantin amerikan të teknologjisë se i kishte dhënë përparësi të padrejtë shërbimit të vet për reklama të klasifikuara, Facebook Marketplace, duke i bashkuar dy shërbimet.

Bashkimi Evropian nisi një hetim formal ndaj dyshimeve për sjellje kundër konkurrencës nga Facebook në qershor 2021. Në dhjetor 2022, BE-ja ngriti shqetësime se Meta e lidh rrjetin e vet social mbizotërues, Facebook, me shërbimet e veta online për reklama të klasifikuara.

Facebook e lansoi tregun online Marketplace në vitin 2016 dhe e zgjeroi atë në disa vende evropiane një vit më pas.

BE-ja argumenton se Meta ua imponon Facebook Marketplace njerëzve të cilët e përdorin Facebook-un me një “lidhje” të jashtëligjshme, por Meta tha se ky argument e shpërfill faktin se përdoruesit e Facebook-ut mund të zgjedhin nëse duan të shkojnë në Marketplace, dhe shumë prej tyre nuk e bëjnë.

Meta tha se Komisioni Evropian pretendoi se Marketplace ka mundësi ta pengojë rritjen e tregjeve të mëdha të reja online në BE, por nuk gjeti prova për të dëshmuar se kjo i dëmton konkurrentët.

Lajmet

Etiopia regjistron 7.3 milionë raste malarie për gati 10 muaj

Published

15 hours ago

November 14, 2024

UBTNews

Më shumë se 7.3 milionë njerëz u diagnostikuan me malarie dhe 1.157 vdekje u raportuan në Etiopi nga 1 janari deri më 20 tetor, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH).

Në raport thuhet se ky është numri më i lartë i rasteve vjetore të regjistruara në shtatë vjetët e fundit të shkaktuara nga pickimi i mushkonjave femra të infektuara Anopheles.

Transmetimi i malaries është gjithashtu i mundur përmes transfuzionit të gjakut, transplantimit të organeve ose ndarjes së gjilpërave ose shiringave të kontaminuar me gjak të infektuar. Sëmundja gjithashtu mund të transmetohet nga nëna te fëmija para ose gjatë lindjes.

Malaria paraqet një sfidë të rëndësishme të shëndetit publik në Etiopi, ku afërsisht 75% e masës tokësore konsiderohet të jetë endemike e sëmundjes, tha OBSH.

“Rreth 69% e popullsisë në këto zona përballen me rrezikun e infeksionit ku shpërthimet periodike kontribuojnë në deri në 20 për qind të vdekjeve në mesin e fëmijëve nën moshën pesë vjeç,” thuhet në raport.

OBSH tha se po ofron mbështetje për Ministrinë e Shëndetësisë së Etiopisë në koordinimin e përpjekjeve të reagimit ndaj malaries përmes platformave të integruara së bashku me një strukturë të menaxhimit të incidenteve shumë emergjente.