Aktualitet

Trump: SHBA dhe Ukraina do të nënshkruajnë marrëveshje për mineralet e rralla

Published

on

Presidenti Donald Trump tha të mërkurën se ai dhe presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy do të nënshkruajnë një marrëveshje që i jep Shteteve të Bashkuara të drejta të konsiderueshme mbi mineralet e rralla të Ukrainës dhe kompenson Uashingtonin për armët e dërguara për të ndihmuar Kievin në luftën trevjeçare kundër agresionit rus.

Zelenskyy do të jetë në Shtëpinë e Bardhë të premten për të nënshkruar marrëveshjen dhe për të diskutuar mbi situatën e luftës, tha Trump gjatë mbledhjes së parë të kabinetit të mandatit të tij të ri presidencial.

“Kjo marrëveshje na sjell pasuri të madhe”, tha Trump, por theksoi se qëllimi i tij kryesor është përfundimi i luftës, e cila ka shkaktuar qindra mijëra viktima dhe të plagosur mes ushtarëve dhe civilëve ukrainas.

“Qëllimi im i dytë është të na kthehen paratë”,  tha ai, duke iu referuar mbi 100 miliardë dollarëve në ndihmë ushtarake që SHBA i ka dhënë Ukrainës.

“Pa pajisjet tona, kjo luftë do të kishte përfunduar shumë shpejt”, me Rusinë që do të pushtonte Ukrainën.

Aktualisht, Rusia kontrollon rreth një të pestën e territorit të njohur ndërkombëtarisht të Ukrainës dhe ka deklaruar se nuk do të dorëzojë asnjë pjesë të tij në një marrëveshje paqeje. Trump tha se pret të arrijë një marrëveshje me Zelenskyyn dhe presidentin rus Vladimir Putin për t’i dhënë fund luftës.

Ai filloi negociatat me Putinin për ndalimin e konfliktit, por bisedimet e para javën e kaluar midis diplomatëve të lartë amerikanë dhe rusë, Sekretarit të Shtetit Marco Rubio dhe ministrit të Jashtëm rus Sergey Lavrov, nuk përfshinë zyrtarë ukrainas apo evropianë.

“Për shkak se unë u zgjodha, kjo luftë do të marrë fund”,  deklaroi Trump. Ai tha se Putin “nuk kishte asnjë qëllim për ta zgjidhur këtë. Ne do të kemi një marrëveshje”.

Analistët thanë se kjo marrëveshje ishte pjesë e formulës fillestare të paqes së propozuar nga Zelenskyy.

“Pra, është e vështirë që qeveria ukrainase ta refuzojë plotësisht këtë ofertë,” tha Olena Prokopenko, një bashkëpunëtore e lartë në Fondin Gjerman Marshall dhe ish-këshilltare e ministrit të Financave të Ukrainës.

“Fatkeqësisht, marrëveshja fillestare që iu ofrua Ukrainës ishte shumë zhgënjyese dhe e njëanshme. Por tani që duket më e balancuar, qeveria ukrainase është e gatshme ta nënshkruajë atë”, shtoi ajo.

Prokopenko tha se ende mund të ketë disa ndryshime para nënshkrimit të marrëveshjes.

“Ka përparim në përfshirjen e garancive si një faktor, por marrëveshja finale duhet të jetë shumë më e detajuar, sepse për momentin nuk ka ndonjë lidhje të qartë mes sigurisë dhe investimeve,” tha ajo. “Për momentin, kjo duket si një marrëveshje investimi, por jo si një marrëveshje sigurie”.

Trump tha gjithashtu të mërkurën se Ukraina “mund ta harrojë” anëtarësimin në NATO si pjesë e një marrëveshjeje paqeje.

Në Kiev, Zelenskyy tha gjatë një konference për shtyp se korniza e marrëveshjes për mineralet e rralla ishte përfunduar, por garancitë e sigurisë nga SHBA, të cilat qeveria ukrainase i konsideron jetike, ende nuk ishin vendosur. Trump ka shprehur prej kohësh skepticizëm mbi mbështetjen ushtarake të SHBA për Ukrainën. Vitin e kaluar, ai refuzoi të thoshte se dëshironte fitoren e Ukrainës në luftë.

Ai e ka quajtur Zelenskyyn diktator dhe e ka akuzuar në mënyrë të rreme Ukrainën për nisjen e luftës me Rusinë.

Lideri amerikan ka thënë se është veçanërisht i pakënaqur që ish-presidenti Joe Biden ra dakord për ndihmën ushtarake ndaj Ukrainës pa asnjë kusht për kthimin e kostove. Biden udhëhoqi një koalicion aleatësh perëndimorë për të ndihmuar Ukrainën të luftonte agresionin rus pa dërguar trupa amerikane në terren. Ndihma ushtarake e SHBA ishte një grant dhe jo një hua që duhej të shlyhej, tha Zelenskyy, por tani ai ka rënë dakord për marrëveshjen mbi mineralet e rralla, të cilat janë thelbësore për prodhimin e teknologjisë.

Zelenskyy tha se pret të ketë diskutime të gjera dhe domethënëse me Trumpin.

“Unë dua të koordinohem me SHBA”, tha ai.

Lideri ukrainas tha se donte të dinte nëse SHBA planifikon të ndalojë ndihmën ushtarake dhe, nëse po, nëse Ukraina do të mund të blinte drejtpërdrejt armë nga SHBA. Ai kërkoi të dinte nëse Ukraina mund të përdorte asetet e ngrira ruse për të financuar blerjen e armëve dhe nëse Uashingtoni planifikon të heqë sanksionet ekonomike ndaj subjekteve dhe aleatëve të Putinit.

Më herët, kryeministri ukrainas Denys Shmyhal tha për televizionin publik të vendit se marrëveshja përcaktonte kushtet për krijimin e një fondi investimi për rindërtimin e Ukrainës. Sipas kushteve të marrëveshjes, 50% e të ardhurave nga mineralet, nafta dhe gazi i Ukrainës do të përdoren për krijimin e një “Ukrainë të qëndrueshme dhe ekonomikisht të begatë” pas përfundimit të luftës, ndërsa pjesa tjetër do të shkojë në një fond të kontrolluar nga SHBA.

Marrëveshja ekonomike, e cila është parë nga Associated Press, përfshin një fjali që thotë se SHBA “mbështet përpjekjet e Ukrainës për të siguruar garancitë e nevojshme për paqe të qëndrueshme”, por nuk jep detaje specifike mbi atë që këto garanci mund të përfshijnë.

Bota

​Kolera në Sudan vret gati 1100 njerëz, ndërsa sëmundja përhapet në të gjithë vendin

Published

on

Shpërthimi i kolerës në Sudan po përkeqësohet këtë vit, duke vrarë gati 1100 njerëz që nga janari dhe duke i tendosur sistemet tashmë të brishta të kujdesit shëndetësor, njoftoi sot Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH).

Të gjitha 18 shtetet e Sudanit kanë raportuar raste të kolerës, u tha gazetarëve në Gjenevë zëdhënësi i OBSH-së, Christian Lindmeier.

“Mbi 100,000 raste dhe më shumë se 2,741 vdekje janë raportuar që nga korriku 2024,” tha ai.

Sipas zëdhënësit, janë raportuar 6491 raste dhe 130 vdekje, dhe 52% e të gjitha vdekjeve u raportuan nga Darfurit Jugor.

Ai tha se po bëhen përpjekje për të nisur urgjentisht një fushatë vaksinimi kundër kolerës në lokalitetet prioritare të Darfurit Jugor. El Fasher në Darfurin e Veriut po vuan nga një krizë e rëndë humanitare dhe e shëndetit publik e shkaktuar nga rrethimi, zhvendosja dhe mungesa e ushqimit, me kolera që shton presion mbi shërbimet e kufizuara, vuri në dukje Lindmeier.

Në të gjithë vendin, 38% e objekteve shëndetësore janë jofunksionale dhe 62% funksionojnë vetëm pjesërisht, shtoi ai.

Ai tha se shkalla e vaksinimit të fëmijëve ka rënë nga më shumë se 90% në vitin 2022 në vetëm 48%. Ndërkohë, gati 20 mijë fëmijë janë shtruar në qendrat e stabilizimit këtë vit për kequshqyerje të rëndë akute me ndërlikime.

OBSH-ja ka verifikuar 177 sulme ndaj institucioneve të kujdesit shëndetësor që nga prilli i vitit 2023, duke çuar në 1176 vdekje dhe 362 lëndime.

Lindmeier tha se OBSH-ja vazhdon të ofrojë furnizime dhe të mbështesë qendrat shëndetësore, por qasja mbetet shumë e kufizuar.

Continue Reading

Aktualitet

Vuçiq fton protestuesit në debat publik mes tensioneve dhe akuzave për dhunë

Published

on

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka ftuar përfaqësuesit e protestuesve në një debat publik, që mund të mbahej përpara të gjitha televizioneve dhe portalet.

“Ftoj përfaqësuesit e lëvizjes së bllokadës në një bisedë dhe debat publik mbi vizionet, të flasim për planet dhe programet tona për të ardhmen dhe që së bashku të dënojmë dhunën në rrugët tona”, tha Vuçiq në videon e publikuar më 22 gusht.

Presidenti serb tha se protestat po zgjasin tash e nëntë muaj dhe se një pjesë e njerëzve në vendin tonë duan ndryshime.

“Së pari këto u paraqitën si kërkesa për drejtësi, e më pas hapur filluan të flasin për ndryshime politike dhe për kërkesa për zgjedhje, edhe pse më parë i mohonin. Pavarësisht gjithçkaje të keqe që mendoj për kërkesat e tyre, besoj se është shumë e rëndësishme të dëgjojmë njëri-tjetrin. Mendoj se është me rëndësi vendimtare që të rifillojmë dialogun në Serbinë tonë”, theksoi Vuçiq.

Ai nënvizoi se në periudhën e kaluar është përpjekur t’i dëgjojë kundërshtarët e tij politikë, por pranoi se nuk e ka bërë gjithmonë këtë gjë sa duhet.

Në fund të video-adresimit ai tha se beson se do të japë gjithçka nga vetja për të treguar respekt, por se dëshiron që të dëgjohet edhe pala tjetër.

“Kjo është oferta ime, më shumë se e drejtë. Dua të hyj në debat dhe dua që të dyja palët të paraqesin vizionin dhe planet e tyre. Për Serbinë, në këtë moment, kjo është gjëja më e rëndësishme. Më pas qytetarët do të kenë mundësinë të shohin se cili vizion është real dhe i vërtetë”, tha presidenti serb.

Kujtojmë se në Serbi, për më shumë se nëntë muaj po mbahen protesta, ku kërkesa kryesore është përcaktimi i përgjegjësisë për vdekjen e 16 personave në shembjen e strehës prej betoni në Stacionin Hekurudhor në Novi Sad.

Studentët, që udhëheqin protestat, kanë shtuar edhe kërkesën për shpalljen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Ata e konsiderojnë këtë një hap të pashmangshëm, pasi shteti nuk ka bërë asgjë lidhur me përgjegjësinë për tragjedinë në Novi Sad.

Lidhur me raportimet për përdorim të tepruar të forcës nga policia serbe veçanërisht ndaj të miturve, gazetarëve dhe grave, përfshirë rastin kur një polic e kërcënoi një studente të ndaluar me përdhunim ka reaguar edhe Komisionarja për Mbrojtjen e Barazisë në Serbi, Brankica Jankoviq.

Ajo ka kërkuar që dhuna të ndalet dhe u ka bërë thirrje pjesëtarëve të Ministrisë së Punëve të Brendshme që të trajtojnë të gjithë qytetarët në Serbi në mënyrë të barabartë./rel

Continue Reading

Aktualitet

Rënie e madhe e numrit të nxënësve shqiptarë në Luginën e Preshevës

Published

on

Numri i nxënësve shqiptarë në shkollat fillore të Luginës së Preshevës ka pësuar një rënie të ndjeshme në pesë vitet e fundit.

Sipas kryetarit të Këshillit Kombëtar Shqiptar, Enkel Rexhepi, nga viti shkollor 2020/21 deri në vitin 2025/26, numri i nxënësve është ulur nga 4059 në vetëm 3650, që nënkupton 409 nxënës më pak, ose rreth 10 përqind rënie.

Rexhepi ka theksuar se ky trend është pasojë e emigrimit, natalitetit të ulët, kushteve të vështira ekonomike, mosnjohjes së diplomave dhe pasivizimit të adresave.

Ai ka paralajmëruar se situata po e rrezikon seriozisht të ardhmen e shkollës shqipe në Luginë të Preshevës.

“Ky rrezik që na kanoset, i cili prek drejtpërdrejt brezat e ardhshëm të nxënësve dhe gjeneratat e reja shqiptare në Luginë, duhet të na shtyjë drejt një qasje më të guximshme, më të përbashkët dhe më të vendosur për mbrojtjen dhe zhvillimin e arsimit në gjuhën shqipe”, ka shkruar Rexhepi në Facebook.

Continue Reading

Aktualitet

Moscertifikimi i Listës Serbe: SHBA e Gjermania kërkojnë proces zgjedhor të lirë nga politizimi

Published

on

Vendimi i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve për mocertifikimin e Listës Serbe për zgjedhjet lokale të 12 tetor është komentuar nga Ambasada e ShBA-së në Kosovë dhe ajo e Gjermanisë duke shprehur shqetësim.

Ambasada e Amerikës tha se e ngarkuara me punë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë Anu Prattipati, ia ka bërë të qartë qëndrimet e ShBA-së kryeministrit në detyrë Albin Kurtit, lidhur me këtë çështje.

Ambasada thuhet se beson në institucionet e Kosovës dhe mekanizmat në vend për të siguruar që procesi i certifikimit të kandidatëve të përfundojë në një mënyrë të lirë nga politizimi.

“E Ngarkuara me Punë Prattipati e bëri të qartë qëndrimin e SHBA-së për certifikimin e zgjedhjeve pas takimit të saj me Kryeministrin në Përgjegjësi Kurti dje: të gjithë qytetarët e Kosovës duhet të kenë mundësinë të zgjedhin përfaqësuesit e tyre të zgjedhur. Është jashtëzakonisht e rëndësishme që serbët e Kosovës të përfshihen në këtë proces”.

“Ne vazhdojmë të besojmë në institucionet e Kosovës dhe mekanizmat në vend për të siguruar që procesi i certifikimit të kandidatëve të përfundojë në një mënyrë të lirë nga politizimi. Komentet nga udhëheqësit politikë që e politizojnë më tej këtë proces janë të padobishme dhe dëmtojnë integritetin e procesit zgjedhor të Kosovës”, thuhet në përgjigjen e ambasadës.

Edhe ambasada e Gjermanisë në Kosovë ka folur për moscertifikimin e Listës Serbe për zgjedhjet lokale, ku në përgjigjen e tyre, ata shprehen të shqetësuar se partitë politike, sipas tyre, po përjashtohen nga zgjedhjet.

Ndër të tjetra, kjo ambasadë shton se të gjitha partitë që plotësojnë kërkesat e nevojshme dhe që përputhen me ligjin e Kosovës duhet të kenë mundësinë të marrin pjesë në zgjedhje demokratike.

“Jemi të shqetësuar që partitë politike po përjashtohen nga zgjedhjet. Ashtu si në shkurt, ku KQZ-ja refuzoi gjithashtu certifikimin e Listës Serbe (SL), SL tani po apelon nëpërmjet Panelit të Ankesave dhe Parashtresave Zgjedhore (ECAP). Ne e mirëpresim këtë hap. Të gjitha partitë që plotësojnë kërkesat e nevojshme dhe që përputhen me ligjin e Kosovës duhet të kenë mundësinë të marrin pjesë në zgjedhje demokratike. Ne presim që të gjitha palët e interesuara të zbatojnë rendin procedural të bazuar në rregulla, për të siguruar një proces zgjedhor transparent dhe gjithëpërfshirës”, thuhet në përgjigjen e ambasadës gjermane.

Lista Serbe ka dorëzuar në Panelin Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP) anekesën lidhur me vendimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve për moscertifikimin e kësaj partie për zgjedhjet lokale të nëntorit.

Continue Reading

Të kërkuara