Aktualitet

Trump: SHBA dhe Ukraina do të nënshkruajnë marrëveshje për mineralet e rralla

Published

on

Presidenti Donald Trump tha të mërkurën se ai dhe presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy do të nënshkruajnë një marrëveshje që i jep Shteteve të Bashkuara të drejta të konsiderueshme mbi mineralet e rralla të Ukrainës dhe kompenson Uashingtonin për armët e dërguara për të ndihmuar Kievin në luftën trevjeçare kundër agresionit rus.

Zelenskyy do të jetë në Shtëpinë e Bardhë të premten për të nënshkruar marrëveshjen dhe për të diskutuar mbi situatën e luftës, tha Trump gjatë mbledhjes së parë të kabinetit të mandatit të tij të ri presidencial.

“Kjo marrëveshje na sjell pasuri të madhe”, tha Trump, por theksoi se qëllimi i tij kryesor është përfundimi i luftës, e cila ka shkaktuar qindra mijëra viktima dhe të plagosur mes ushtarëve dhe civilëve ukrainas.

“Qëllimi im i dytë është të na kthehen paratë”,  tha ai, duke iu referuar mbi 100 miliardë dollarëve në ndihmë ushtarake që SHBA i ka dhënë Ukrainës.

“Pa pajisjet tona, kjo luftë do të kishte përfunduar shumë shpejt”, me Rusinë që do të pushtonte Ukrainën.

Aktualisht, Rusia kontrollon rreth një të pestën e territorit të njohur ndërkombëtarisht të Ukrainës dhe ka deklaruar se nuk do të dorëzojë asnjë pjesë të tij në një marrëveshje paqeje. Trump tha se pret të arrijë një marrëveshje me Zelenskyyn dhe presidentin rus Vladimir Putin për t’i dhënë fund luftës.

Ai filloi negociatat me Putinin për ndalimin e konfliktit, por bisedimet e para javën e kaluar midis diplomatëve të lartë amerikanë dhe rusë, Sekretarit të Shtetit Marco Rubio dhe ministrit të Jashtëm rus Sergey Lavrov, nuk përfshinë zyrtarë ukrainas apo evropianë.

“Për shkak se unë u zgjodha, kjo luftë do të marrë fund”,  deklaroi Trump. Ai tha se Putin “nuk kishte asnjë qëllim për ta zgjidhur këtë. Ne do të kemi një marrëveshje”.

Analistët thanë se kjo marrëveshje ishte pjesë e formulës fillestare të paqes së propozuar nga Zelenskyy.

“Pra, është e vështirë që qeveria ukrainase ta refuzojë plotësisht këtë ofertë,” tha Olena Prokopenko, një bashkëpunëtore e lartë në Fondin Gjerman Marshall dhe ish-këshilltare e ministrit të Financave të Ukrainës.

“Fatkeqësisht, marrëveshja fillestare që iu ofrua Ukrainës ishte shumë zhgënjyese dhe e njëanshme. Por tani që duket më e balancuar, qeveria ukrainase është e gatshme ta nënshkruajë atë”, shtoi ajo.

Prokopenko tha se ende mund të ketë disa ndryshime para nënshkrimit të marrëveshjes.

“Ka përparim në përfshirjen e garancive si një faktor, por marrëveshja finale duhet të jetë shumë më e detajuar, sepse për momentin nuk ka ndonjë lidhje të qartë mes sigurisë dhe investimeve,” tha ajo. “Për momentin, kjo duket si një marrëveshje investimi, por jo si një marrëveshje sigurie”.

Trump tha gjithashtu të mërkurën se Ukraina “mund ta harrojë” anëtarësimin në NATO si pjesë e një marrëveshjeje paqeje.

Në Kiev, Zelenskyy tha gjatë një konference për shtyp se korniza e marrëveshjes për mineralet e rralla ishte përfunduar, por garancitë e sigurisë nga SHBA, të cilat qeveria ukrainase i konsideron jetike, ende nuk ishin vendosur. Trump ka shprehur prej kohësh skepticizëm mbi mbështetjen ushtarake të SHBA për Ukrainën. Vitin e kaluar, ai refuzoi të thoshte se dëshironte fitoren e Ukrainës në luftë.

Ai e ka quajtur Zelenskyyn diktator dhe e ka akuzuar në mënyrë të rreme Ukrainën për nisjen e luftës me Rusinë.

Lideri amerikan ka thënë se është veçanërisht i pakënaqur që ish-presidenti Joe Biden ra dakord për ndihmën ushtarake ndaj Ukrainës pa asnjë kusht për kthimin e kostove. Biden udhëhoqi një koalicion aleatësh perëndimorë për të ndihmuar Ukrainën të luftonte agresionin rus pa dërguar trupa amerikane në terren. Ndihma ushtarake e SHBA ishte një grant dhe jo një hua që duhej të shlyhej, tha Zelenskyy, por tani ai ka rënë dakord për marrëveshjen mbi mineralet e rralla, të cilat janë thelbësore për prodhimin e teknologjisë.

Zelenskyy tha se pret të ketë diskutime të gjera dhe domethënëse me Trumpin.

“Unë dua të koordinohem me SHBA”, tha ai.

Lideri ukrainas tha se donte të dinte nëse SHBA planifikon të ndalojë ndihmën ushtarake dhe, nëse po, nëse Ukraina do të mund të blinte drejtpërdrejt armë nga SHBA. Ai kërkoi të dinte nëse Ukraina mund të përdorte asetet e ngrira ruse për të financuar blerjen e armëve dhe nëse Uashingtoni planifikon të heqë sanksionet ekonomike ndaj subjekteve dhe aleatëve të Putinit.

Më herët, kryeministri ukrainas Denys Shmyhal tha për televizionin publik të vendit se marrëveshja përcaktonte kushtet për krijimin e një fondi investimi për rindërtimin e Ukrainës. Sipas kushteve të marrëveshjes, 50% e të ardhurave nga mineralet, nafta dhe gazi i Ukrainës do të përdoren për krijimin e një “Ukrainë të qëndrueshme dhe ekonomikisht të begatë” pas përfundimit të luftës, ndërsa pjesa tjetër do të shkojë në një fond të kontrolluar nga SHBA.

Marrëveshja ekonomike, e cila është parë nga Associated Press, përfshin një fjali që thotë se SHBA “mbështet përpjekjet e Ukrainës për të siguruar garancitë e nevojshme për paqe të qëndrueshme”, por nuk jep detaje specifike mbi atë që këto garanci mund të përfshijnë.

Bota

Gjermania planifikon të blejë më shumë avionë luftarakë F-35 nga SHBA-ja

Published

on

By

Gjermania po planifikon të blejë 15 avionë luftarakë të tjerë F-35 nga SHBA-ja, transmeton Anadolu.

Berlini planifikon të rrisë madhësinë e flotës së saj të avionëve F-35 nga 35 në 50, njofton “Politico”. Në këtë kontekst, Gjermania planifikon të blejë 15 avionë luftarakë të tjerë F-35 nga kompania amerikane “Lockheed Martin”.

Vlen të përmendet se porosia e re e mundshme e Gjermanisë për avionët F-35 vjen pasi NATO kohët e fundit ra dakord për objektiva të reja për armët dhe nivelet e trupave.

Qeveria gjermane porositi 35 avionë luftarakë F-35 nga SHBA si pjesë e programit të ri të modernizimit të ushtrisë prej 100 miliardë eurosh.

Avionët luftarakë F-35 nga prodhuesi “Lockheed Martin”, janë planifikuar të zëvendësojnë avionët luftarakë “Tornado” të përdorur nga Forcat Ajrore Gjermane që nga viti 1980 dhe janë të vetmit avionë luftarakë gjermanë të aftë të mbajnë bomba bërthamore amerikane.

Ndërsa mosmarrëveshja midis Gjermanisë dhe Francës në lidhje me partneritetin e Sistemit të Avionëve Luftarakë Ajror të Gjeneratës së Ardhshme (FCAS) rritet, këtë javë në mediat evropiane doli lajmi se Franca donte të merrte 80 për qind të pjesës së punës në këtë projekt.

Continue Reading

Bota

Trump: Armët amerikane do të dërgohen në Ukrainë përmes NATO-s

Published

on

By

Trump ka thënë se do të bëjë një “deklarim të madh” për Rusinë më 14 korrik. Ai nuk ka dhënë më shumë hollësi në këtë aspekt, mirëpo ka folur për dërgimin e armëve.

Po i dërgojmë armë NATO-s, dhe NATO-ja po paguan për këto armë 100%. Pra, çfarë po bëjmë është se armët që po nisen, po shkojnë në NATO, dhe më pas NATO-ja do t’i dorëzojë këto armë në Ukrainë dhe NATO-ja do të paguajë për këto armë”, ka thënë Trump në një intervistë për transmetuesin amerikan NBC.

Më herët gjatë javës, Trump ka thënë se do të kërkojë nisjen e disa armëve për mbrojtje për Ukrainën, pas komenteve negative të disa anëtarëve të Kongresit rreth njoftimit të Pentagonit, më 2 korrik, që disa armë nuk do të dërgohen, pas shqetësimeve se rezervat amerikane kanë rënë në mënyrë të konsiderueshme.

Trump duket se e ka përmbysur këtë vendim më 8 korrik, kur ka thënë se Shtetet e Bashkuara do të dërgojnë armë për mbrojtje të Ukrainës, teksa intensifikohen sulmet ruse.

Ai, gjithashtu, është shprehur i zemëruar me presidentin rus, Vladimir Putin, duke thënë se po e shqyrton mundësinë e vendosjes së sanksioneve të reja ndaj Moskës.

Trump ka thënë se është duke e studiuar propozimin e senatorëve Lindsey Graham dhe Richard Blumenthal për vendosjen e sanksioneve dhe tarifave ndaj shteteve që mbështesin luftën e Rusisë, dhe masa tjera ndëshkuese për sistemin bankar të Rusisë.

Besoj se do të bëj një deklarim të madh për Rusinë të hënën”, ka thënë Trump gjatë intervistës.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky u ka bërë thirrje aleatëve që t’i përdorin “asetet ruse” për rindërtim të Ukrainës dhe ka kërkuar më shumë armë, investime dhe prodhim të përbashkët të armëve për mbrojtje.

Më 10 korrik, Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio ka thënë se ia ka përsëritur homologut të tij rus, Sergei Lavrov se Moska duhet të jetë më fleksibile.

Dy diplomatët janë takuar në margjina të një samiti në Malajzi.

Na duhet një plan veprimi për të ecur përpara për zgjidhje të këtij konflikti”, ka thënë Rubio, duke shtuar se administrata Trump është angazhuar me Senatin amerikan rreth asaj se si mund të duken sanksionet e reja ndaj Rusisë.

Patëm bisedë të sinqertë. Ishte e rëndësishme”, ka thënë Rubio pas takimit në Kuala Lampur.

Ministria e Jashtme ruse ka thënë se Rubio dhe Lavrov kanë pasur “këmbim të sinqertë dhe substantial të pikëpamjeve të tyre”.

Rubio ka thënë se njoftimi i Pentagonit për dërgimin e armëve në Ukrainë është keqkuptuar, dhe që shumica e ndihmës amerikane nuk është ndalur kurrë për Ukrainën.

Ai e ka pranuar që Ukraina ka nevojë për më shumë sisteme Patriot dhe që disa janë “të qasshme në shumë shtete në Evropë, por askush nuk dëshirojë t’i ndajë me ta”, prandaj ka thënë se beson që situata do të ndryshojë.

Ai ka thënë se Rusia i ka humbur 100.000 ushtarë prej janarit, dhe që ata janë vrarë, nuk janë vetëm të plagosur.

Ukraina, sipas tij, ka humbur më pak ushtarë përgjatë asaj periudhe.

Ndonëse shifra është më e vogël, megjithatë është e konsiderueshme”, ka deklaruar mes tjerash Rubio.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.

Presidenti rus, Vladimir Putin, e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre./REL

Continue Reading

Kërkime

Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA

Published

on

Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, ka realizuar një tjetër sukses akademik me publikimin e punimit shkencor në revistën ndërkombëtare Journal of Global Perspectives on Society, Culture, and Development (JGPSCD), e cila botohet në Shtetet e Bashkuara të Amerikës nga MK Science Set Publishers, me ISSN 3067‑8358 dhe me sistem vlerësimi shkencor “double-blind peer review”.

Punimi me titull “A janë lajmet e rreme (dezinformimi) armiku më i madh i Etikës, në gazetarinë profesionale në Kosovë?” trajton një tematikë aktuale dhe me rëndësi të veçantë për zhvillimin e gazetarisë etike dhe profesionale në Kosovë, në një kohë të mbushur me sfida të dezinformimit dhe lajmeve të rreme.

Ky punim, i cili është i pajisur me DOI zyrtar, përbën një kontribut domethënës në fushën e studimeve të gazetarisë dhe etikës mediale, duke pasuruar kështu literaturën akademike dhe duke rritur profilin ndërkombëtar të UBT-së në kërkim shkencor.

Profesori Sabedini është autor i tre librave shkencorë në fushën e gazetarisë dhe etikës, përfshirë:

  • Etika, mburojë e gazetarisë profesionale (2025), promovuar në UBT
  • Gazetaria Online në Kosovë dhe në rajon: Etika dhe sfidat e vetërregullimit (2024)
  • Mediet, etika, raportimet për situata të ndjeshme (2023)

Ai ka prezantuar mbi 11 punime shkencore në konferenca ndërkombëtare dhe gëzon mbi 33 vite përvojë në gazetarinë informative dhe hulumtuese. Është themeltar dhe redaktor i portalit RajoniPress, i njohur për raportime profesionale mbi çështje të ndjeshme si korrupsioni dhe krimi i organizuar.

Për angazhimin e tij në gazetari, Sabedini është katër herë fitues i çmimit “Gazetari i Vitit” në Kosovë, ndërsa ka ndjekur trajnime të avancuara në SHBA, përfshirë edhe në University of Missouri – Columbia, në fushën e gazetarisë hulumtuese dhe luftës kundër korrupsionit.

Continue Reading

Bota

​Trump kërcënon me tarifa prej 35% për mallrat kanadeze

Published

on

By

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka thënë se do të vendosë një tarifë prej 35% për mallrat kanadeze duke filluar nga 1 gushti, edhe pse të dy vendet janë disa ditë larg një afati të vetëvendosur për të arritur një marrëveshje të re mbi tregtinë.

Njoftimi erdhi në formën e një letre të publikuar në Truth Social, së bashku me kërcënime shtesë për tarifa të përgjithshme prej 15% ose 20% për shumicën e partnerëve tregtarë.

Kryeministri kanadez Mark Carney u përgjigj në X, duke shkruar se qeveria e tij do të vazhdojë të mbrojë punëtorët dhe bizneset kanadezë ndërsa ata punojnë drejt afatit të rishikuar të gushtit, shkruan BBC.

Një tarifë e përgjithshme prej 25% është vendosur tashmë për disa mallra kanadeze, me kombin që është goditur gjithashtu rëndë nga tarifat globale të Trump për çelikun, aluminin dhe automjetet.

Letra është midis më shumë se 20 letrave që Trump u kishte dërguar këtë javë partnerëve tregtarë të SHBA-së, përfshirë Japoninë, Korenë e Jugut dhe Sri Lankën.

Ashtu si letra e Kanadasë, Trump është zotuar të zbatojë këto tarifa për partnerët tregtarë deri më 1 gusht.

SHBA-ja ka vendosur një tarifë prej 25% për të gjitha importet kanadeze, megjithëse ekziston një përjashtim aktual për mallrat që përputhen me një marrëveshje të tregtisë së lirë të Amerikës së Veriut.

Nuk është e qartë nëse kërcënimi i fundit i tarifave do të zbatohet për mallrat e mbuluara nga Marrëveshja Kanada-Shtetet e Bashkuara-Meksikë (CUSMA).

Trump ka vendosur gjithashtu një tarifë globale prej 50% për importet e aluminit dhe çelikut, dhe një tarifë prej 25% për të gjitha makinat dhe kamionët që nuk prodhohen në SHBA.

Ai gjithashtu njoftoi kohët e fundit një tarifë prej 50% për importet e bakrit, e cila është planifikuar të hyjë në fuqi muajin e ardhshëm.

Kanadaja shet rreth tre të katërtat e mallrave të saj në SHBA, dhe është një qendër e prodhimit të automjeteve dhe një furnizues i madh i metaleve, duke i bërë tarifat e SHBA-së veçanërisht të dëmshme për këta sektorë.

Letra e Trump tha se tarifat prej 35% janë të ndara nga ato tarifa specifike për sektorin.

Siç e dini, nuk do të ketë tarifë nëse Kanadaja, ose kompanitë brenda vendit tuaj, vendosin të ndërtojnë ose prodhojnë produkte brenda Shteteve të Bashkuara“, deklaroi Trump.

Ai gjithashtu i lidhi tarifat me atë që e quajti “dështimi i Kanadasë” për të ndaluar rrjedhën e fentanilit në SHBA, si dhe me taksat ekzistuese të Kanadasë mbi fermerët e qumështit në SHBA dhe deficitin tregtar midis dy vendeve.

Nëse Kanadaja punon me mua për të ndaluar rrjedhën e fentanilit, ndoshta do të shqyrtojmë një përshtatje të kësaj letre. Këto tarifa mund të modifikohen, lart ose poshtë, varësisht nga marrëdhënia jonë me vendin tuaj“, tha Trump.

Continue Reading

Të kërkuara