Aktualitet

Tregu i gazit pëson ulje pasi Rusia ofron të stabilizojë çmimet e energjisë

Tregjet e gazit pësuan luhatje të theksuar të mërkurën.

Published

on

Kontratat e gazit me Britaninë e Madhe për dërgesat në muajin nëntor u rritën me thuajse 40% përpara se të uleshin sërish pas komenteve të presidentit rus, Vladimir Putin.

Tregjet e gazit pësuan luhatje të theksuar të mërkurën pasi presidenti i Rusisë Vladimir Putin u shpreh se shteti i tij ishte i gatshëm të stabilizonte çmimet gjithnjë në rritje të energjisë nëpër botë që kërcënojnë të ulin aktivitetin industrial dhe të rrisin në mënyrë të theksuar inflacionin.

Çmimet e gazit natyror në Britaninë e Madhe dhe Evropë pësuan rritje në fillim të ditës duke arritur thuajse në një çmim 10fish më të lartë se ai në fillim të vitit. Por çmimet ranë menjëherë gjatë orëve në vazhdim kur Putin tregoi se kompania monopol e eksportit të gazit e mbështetur nga shteti rus, Gazprom-i, mund të rrisë furnizimin me gaz në Evropë për të shmangur një krizë shkatërrimtare energjie.

Le të mendojmë për mundësinë e rritjes së ofertës në treg, vetëm se duhet të jemi shumë të kujdesur. Duhet të ulemi me Gazprom-in dhe ta diskutojmë”,  tha Putin.

“Kjo çmenduri spekulative nuk na bën fare mirë.”

Tregtarët e gazit shprehen se një prej arsyeve të rritjes së çmimeve është se Rusia kufizon furnizimin me gaz në Evropë në nivelin e kontratave afatgjata, duke çuar kështu në rënie të depozitave të gazit të Gazprom-it në kontinent në një nivel shumë të ulët.

Putin tha se këtë vit Gazprom-i po tejkalonte detyrimet kontraktuale për furnizim me gaz nëpërmjet Ukrainës.

Deklaratat e tij dukej se synonin të adresonin kritikat nga ana e Evropës se Rusia po frenon furnizimin ndërkohë që pret miratimin për gazsjellësin e ri të debatueshme Nord Stream 2, i cili shmang Ukrainën për të çuar gazin në Gjermani. Ky projekt shkoi shumë pranë realizimit të mërkurën pas një mendimi juridik në BE.

Kontratat e gazit në Britaninë e Madhe për dërgesat në Nëntor u rritën me thuajse 40% pasi tregu arriti deri në 4 sterlina për njësi termike në fillim të ditës, ndërkohë që në fillim të vitit ishte nën 50 peni.

Megjithatë, pas ndërhyrjes së Putinit, çmimi ra me 9%, duke shkuar në 2.71 sterlina.

Industria e gazit u trondit nga luhatjet në çmim. Tom Marzec-Manser nga ICIS, një kompani konsulence, tha se ajo ishte “dita më e paqëndrueshme dhe e paparashikueshme që kanë për të përjetuar shumë prej personave në industri”.

Çmimet e gazit natyror në Britaninë e Madhe pësuan rënie të theksuar të mërkurën.

Jennifer Granholm, sekretare energjie në SHBA u shpreh për Financial Times se SHBA-të po shikojnë “me kujdes” rolin e Rusisë në krizën e gazit në Evropë dhe po përpiqen të gjejnë mënyra për të ndihmuar, përfshirë vlerësimin nëse Gazprom-i po manipulon tregun. “Nuk do të shikosh energjinë të kthyer në armë,” u shpreh ajo.

Ukraina dhe shtete të tjera të Evropës lindore kanë akuzuar Rusinë se po përpiqet të kthejw burimet e gazit “në armë”.

Ministri Polak i klimës Adam Guibourgé-Czetwertyński i bëri thirrje Komisionit Evropian të hetoi çfarë i quajti si “shenja të qarta të manipulimit të tregut” nga Gazprom-i. Duke folur në një takim të ministrave të BE-së të mërkurën, ministri u shpreh: “Duhet të jemi të prerë para kërcimit Rus.

Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov u shpreh se “Rusia nuk ka asnjë rol në çfarë po ndodh me tregun e gazit.”

Angela Merkel u duk se i ofroi mbështetje Moskës, duke thënë se “ky nuk është rasti” që Rusia nuk ka bërë furnizime sipas porosive. “Rusia mundet të dërgojë gaz vetëm në bazë të detyrimeve kontraktuale”, tha kancelaria Gjermane. “Prandaj duhet të pyesim: u porosit mjaftueshëm gaz, apo mos ndoshta çmimi i lartë në këtë çast është arsyeja e porositjes së ulët?”

Çmimet rekord të gazit natyral janë një prej simptomave të luftës globale për të siguruar furnizime me karburant pasi kërkesa u rrit në mënyrë të theksuar nga thellësitë e pandemisë. Çmimi i qymyrit, i cili përdoret për të prodhuar elektricitet dhe për ngrohje, ka tejkaluar po ashtu pikun e të gjithë kohërave të vendosur më 2008.

“Një krizë energji po shpaloset para nesh ndërkohë që dimri në hemisferën veriore nuk ka filluar ende”, tha Stephen Brennoock i PVM-së, një kompani investimi energjetik në Londër.

Prodhimi i brendshëm i gazit në Evropë ka rënë në mënyrë të menjëhershme, ndërsa kërkesa në Azi është rritur pasi shtetet janë duke kërkuar vazhdimisht për alternativa për qymyrin i cili shkakton shumë ndotje, duke çuar në këtë mënyrë në një luftë ofertash për ngarkesa me gaz natyral të lëngshëm.

Rritja e çmimeve të energjisë është duke rritur shqetësimet për inflacionin i cili ka ulur çmimin e bondeve të qeverive, sidomos në Britaninë e Madhe.

Britania e Madhe duket më e prekur nga çmimet rekord të gazit në krahasim me shtete të tjera Evropiane pasi ka kapacitete ruajtje të kufizuara, duke e lënë të varur në prodhimin e brendshëm, thuajse në kohë reale dhe në importe nëpërmjet gazsjellësve dhe anijeve.

Shumica prej shtëpive në Britaninë e Madhe ngrohen me gaz natyror dhe shteti ka fikur shumicën e stacioneve të energjisë që punojnë me qymyr, ndërsa ka shtuar stacione energjie të rinovueshme si fermat e erës.

Në ditë të qeta kur prodhimi i energjisë me anë të erës është i ulët, gazi mund të përbëjë më shumë se 50% të prodhimit të gjithë elektricitetit.

Evropa është po ashtu duke vuajtur nga çmimet shumë të larta të energjisë elektrike si rezultat i rritjes së kostove të energjisë. BE-ja u shpreh të mërkurën se do të rishikonte tregun energjetik rajonal dhe do të konsideronte ndryshime në rregullore.

Kompania franceze e materialeve ndërtimore Saint-Gobain ditën e mërkurë vuri në dukje ndikimin tek korporatat duke thënë se pritet që kostoja e energjisë dhe materialeve bruto të shkaktonin inflacion diku te €1.5 miliard në 2021, duke u rritur nga përllogaritja e kaluar që ka qenë diku te  €1.5 miliard në 2021-shin.TCH

Continue Reading

Bota

The Integrated Food Security Phase Classification: Skenari më i keq i urisë’ po zhvillohet në Gaza

Published

on

By

Autoriteti kryesor global për krizën ushqimore, IPC (The Integrated Food Security Phase Classification), i mbështetur nga OKB-ja, ka dhënë një alarm të rëndë për situatën humanitare në Rripin e Gazës, duke paralajmëruar për përhapje të urisë dhe vdekje masive nëse nuk merren masa të menjëhershme.

Skenari më i keq i urisë po zhvillohet aktualisht në Rripin e Gazës,” thuhet në deklaratën alarmante të IPC-së, e cila thekson se uria, kequshqyerja dhe sëmundjet po përshkallëzohen në mënyrë të rrezikshme për jetën e civilëve. “Provat tregojnë qartë se këto kushte po çojnë drejt një rritjeje të vdekjeve të lidhura me urinë.”

Palestinezët mbajnë kuti me pako ushqimore dhe ndihma humanitare të shpërndara nga Fondacioni Humanitar i Gazës, në Rafah, Rripi jugor i Gazës, 27 maj 2025.

Edhe pse IPC nuk e ka shpallur ende zyrtarisht një gjendje urie, autoriteti njoftoi se do të zhvillojë analiza të mëtejshme pa vonesë. Paralajmërimi i fundit vjen në një kohë kur janë publikuar imazhe tronditëse të fëmijëve të kequshqyer dhe raporte të shumta për dhjetëra viktima si pasojë e urisë, pas gati 22 muajsh luftë të ashpër mes Izraelit dhe Hamasit.

Presioni ndërkombëtar ka shtyrë Izraelin të njoftojë së fundmi për disa masa lehtësuese, përfshirë pauza të përditshme humanitare në luftimet në pjesë të Gazës dhe dërgimin e ndihmave nga ajri. Megjithatë, sipas Kombeve të Bashkuara dhe burimeve palestineze në terren, ndikimi i këtyre hapave mbetet minimal. Kamionët e ndihmave humanitare vazhdojnë të mbingarkohen nga turma të dëshpëruara përpara se të arrijnë tek ata që kanë më shumë nevojë.

Gaza ka qenë në rrezik të urisë për dy vjet, por, sipas IPC-së, zhvillimet e fundit — përfshirë bllokadat gjithnjë e më të rrepta nga Izraeli — e kanë përkeqësuar situatën në mënyrë dramatike. Kjo krizë po i afrohet një pike pa kthim për popullsinë civile, ku fëmijët janë më të prekshmit.

Organizatat humanitare dhe OKB-ja i kanë bërë thirrje bashkësisë ndërkombëtare të ndërhyjë urgjentisht për të parandaluar një katastrofë humanitare të përmasave të paprecedenta në Gaza.

Continue Reading

Bota

Protestat për rritjen e çmimit të karburantit në Angola: Katër të vrarë dhe qindra të arrestuar

Published

on

By

Angola është një nga prodhuesit më të mëdhenj të naftës në Afrikë, por vendi nuk ka rafineri të mjaftueshme për të përmbushur kërkesën e brendshme, kështu që importon naftë dhe benzinë me çmime të larta.

Të paktën katër persona kanë humbur jetën dhe mbi 500 janë arrestuar në Angola, pas protestave të dhunshme që shpërthyen të hënën si reagim ndaj rritjes së çmimit të karburantit. Ngjarjet kanë tronditur kryeqytetin Luanda dhe disa qytete të tjera, duke nxjerr në pah tensionet sociale të shkaktuara nga masat ekonomike të qeverisë.

Të drejtat e autorit KSTV Uganda/X

Protestat nisën pas vendimit të autoriteteve për të rritur çmimin e naftës, në përpjekje për të reduktuar barrën financiare që subvencionet e karburantit po i shkaktojnë buxhetit të shtetit. Ky vendim shkaktoi pakënaqësi të gjerë, sidomos në mesin e drejtuesve të mjeteve të transportit publik.

Shoqatat e taksive në Luanda, përfshirë ANATA, reaguan menjëherë duke rritur çmimet e biletave me 50% dhe duke shpallur një grevë tre-ditore. Në këtë valë zemërimi publik, protestat morën hov dhe shpejt u përshkallëzuan në përleshje me policinë, vandalizime të bizneseve dhe plaçkitje të dyqaneve e bankave.

Sipas zëdhënësit të policisë, Mateus Rodrigues, rreth 45 dyqane dhe 20 autobusë publikë janë dëmtuar gjatë trazirave, ndërsa autoritetet raportojnë se ende ka “vatra çrregullimi” në disa pjesë të kryeqytetit.

Ndërkohë, ANATA është distancuar nga dhuna, por ka deklaruar se greva do të vazhdojë. “Është bërë e qartë se zëri i shoferëve të taksive pasqyron protestën e popullit të Angolës,” thuhet në një deklaratë të shoqatës.

Angola, megjithëse është një nga prodhuesit më të mëdhenj të naftës në Afrikë, përballet me mungesë kapacitetesh përpunuese dhe është e detyruar të importojë naftë dhe benzinë me kosto të larta. Qeveria ka nisur që në vitin 2023 një program për reduktimin gradual të subvencioneve të karburantit — një masë që vazhdimisht ka nxitur zemërim publik dhe protesta, disa prej të cilave janë shndërruar në tragjedi.

Continue Reading

Bota

Ministri i Jashtëm i Spanjës: Pranoni dhunën e pafundme ose veproni tani për zgjidhjen me dy shtete

Published

on

By

Ministri i Jashtëm i Spanjës, Jose Manuel Albares, ka mbrojtur fuqishëm zgjidhjen me dy shtete për Palestinën, duke bërë thirrje për veprim të menjëhershëm nga bashkësia ndërkombëtare për të shmangur gjakderdhjen e mëtejshme dhe për të ndërtuar paqe të qëndrueshme në Lindjen e Mesme.

Në një intervistë për CNN, Albares theksoi se zgjidhja me dy shtete nuk është një imponim nga jashtë, por një marrëveshje e arritur nëpërmjet negociatave direkte mes izraelitëve dhe palestinezëve. “Nuk ishte Spanja apo Kombet e Bashkuara që vendosën për zgjidhjen me dy shtete“, deklaroi ai. “Ishin Izraeli dhe Palestina që negociuan dhe përcaktuan parametrat së bashku.

Duke iu drejtuar bashkësisë ndërkombëtare, kreu i diplomacisë spanjolle parashtroi një pyetje të drejtpërdrejtë: “Nëse të gjithë e dimë se cila është e vetmja zgjidhje që do të sjellë drejtësi për popullin palestinez, siguri për popullin izraelit dhe paqe e stabilitet për të gjithë Lindjen e Mesme, pse të mos e zbatojmë atë?

Ai paralajmëroi se mosveprimi do të thotë pranim i një realiteti të përhershëm pasigurie dhe dhune.

Ose e pranojmë se gjithmonë do të shohim dhunë në Lindjen e Mesme, ose kalojmë drejt zgjidhjes me dy shtete,” tha Albares.

Spanja, së bashku me Irlandën dhe Norvegjinë, njohu zyrtarisht shtetin e Palestinës në maj të vitit 2024 — një hap që u kritikua ashpër nga Izraeli, por që u vlerësua nga shumë aktorë ndërkombëtarë si një veprim i guximshëm për paqen. Albares e cilësoi njohjen si “një angazhim të qartë për paqen dhe stabilitetin për gjithë Lindjen e Mesme.”

Ndërkohë, situata në Rripin e Gazës mbetet kritike. Izraeli ka vendosur një bllokadë 18-vjeçare mbi enklavën palestineze dhe, që nga 2 marsi i këtij viti, ka mbyllur të gjitha pikat e kalimit, duke ndaluar ndihmën humanitare dhe përkeqësuar kushtet e jetesës për 2.4 milionë banorë.

Sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza, që nga tetori 2023, të paktën 147 persona kanë humbur jetën nga uria, përfshirë 88 fëmijë.

Që nga tetori 2023, ushtria izraelite ka vrarë mbi 60 mijë palestinezë në Gaza — shumica prej tyre gra dhe fëmijë — në bombardime që kanë shkatërruar gati tërësisht enklavën dhe kanë shkaktuar një krizë të rëndë humanitare.

Të hënën, organizatat izraelite për të drejtat e njeriut “B’Tselem” dhe “Mjekët për të Drejtat e Njeriut – Izrael” akuzuan Izraelin për kryerje të gjenocidit në Gaza, duke përmendur shkatërrimin sistematik të shoqërisë palestineze dhe rrënimin e qëllimshëm të sistemit shëndetësor në territorin e rrethuar.

Continue Reading

Bota

Përmbytje të rënda në Rumani, 3 të vdekur dhe qindra të evakuuar

Published

on

By

Tre persona kanë humbur jetën si pasojë e përmbytjeve të shkaktuara nga reshjet e dendura të ditëve të fundit në Rumani, transmeton Anadolu.

Sipas raportimeve të mediave kombëtare rumune, reshjet intensive që nisën gjatë fundjavës në verilindje të vendit dhe vazhduan edhe dje, shkaktuan përmbytje të mëdha.

Si pasojë e përmbytjeve, qindra persona janë evakuuar nga shtëpitë e tyre, ndërsa të paktën tre persona kanë humbur jetën.

Ekipet e shpëtimit janë vendosur në qarqet më të prekura nga përmbytjet, Neamt dhe Suceava. Vetëm në Neamt raportohet se janë evakuuar 890 persona.

Në lajme janë publikuar edhe pamje ku shihen automjete dhe mbeturina të tjera të tërhequra nga uji i fuqishëm, si dhe dëme të shumta në shtëpi.

– Rreth 3 mijë ndërhyrje për shkak të përmbytjeve në Poloni

Sipas televizionit publik polak, TVP World, reshjet e dendura kanë shkaktuar përmbytje në gjithë vendin.

Ministri i Brendshëm i Polonisë, Marcin Kierwinski, deklaroi se dje janë kryer rreth 3 mijë ndërhyrje për shkak të përmbytjeve në mbarë vendin.

Në qytetin Elblag në veri të vendit, përmbytja e lumit Kumiela gjatë natës ka bërë që rrugët të mbulohen nga uji, duke pamundësuar qarkullimin në disa zona.

Në qytetin Tolkmicko, niveli i ujit në rrugë arriti në 1,5 metra dhe shumë shtëpi pranë portit u përmbytën.

Raportohet se mbi 400 trena pasagjerësh kanë pësuar vonesa në gjithë vendin gjatë 24 orëve të fundit.

Nga ana tjetër, edhe në Çeki dhe Sllovaki, rritja e reshjeve ditët e fundit ka shkaktuar ngritjen e niveleve të lumenjve.

Në qytetin San Benedetto del Tronto, në pjesën qendrore të Italisë, reshjet e dendura kanë shkaktuar përmbytje.

Në pamjet e shpërndara në rrjetet sociale shihet se për shkak të shiut të rrëmbyeshëm, nënkalimet janë mbushur me ujë dhe shumë automjete kanë mbetur të bllokuara. Roja Bregdetare ka njoftuar në platformën X se drejtuesit e mjeteve janë shpëtuar me ndihmën e zhytësve dhe varkave.

Continue Reading

Të kërkuara