Aktualitet

Tregu i gazit pëson ulje pasi Rusia ofron të stabilizojë çmimet e energjisë

Tregjet e gazit pësuan luhatje të theksuar të mërkurën.

Published

on

Kontratat e gazit me Britaninë e Madhe për dërgesat në muajin nëntor u rritën me thuajse 40% përpara se të uleshin sërish pas komenteve të presidentit rus, Vladimir Putin.

Tregjet e gazit pësuan luhatje të theksuar të mërkurën pasi presidenti i Rusisë Vladimir Putin u shpreh se shteti i tij ishte i gatshëm të stabilizonte çmimet gjithnjë në rritje të energjisë nëpër botë që kërcënojnë të ulin aktivitetin industrial dhe të rrisin në mënyrë të theksuar inflacionin.

Çmimet e gazit natyror në Britaninë e Madhe dhe Evropë pësuan rritje në fillim të ditës duke arritur thuajse në një çmim 10fish më të lartë se ai në fillim të vitit. Por çmimet ranë menjëherë gjatë orëve në vazhdim kur Putin tregoi se kompania monopol e eksportit të gazit e mbështetur nga shteti rus, Gazprom-i, mund të rrisë furnizimin me gaz në Evropë për të shmangur një krizë shkatërrimtare energjie.

Le të mendojmë për mundësinë e rritjes së ofertës në treg, vetëm se duhet të jemi shumë të kujdesur. Duhet të ulemi me Gazprom-in dhe ta diskutojmë”,  tha Putin.

“Kjo çmenduri spekulative nuk na bën fare mirë.”

Tregtarët e gazit shprehen se një prej arsyeve të rritjes së çmimeve është se Rusia kufizon furnizimin me gaz në Evropë në nivelin e kontratave afatgjata, duke çuar kështu në rënie të depozitave të gazit të Gazprom-it në kontinent në një nivel shumë të ulët.

Putin tha se këtë vit Gazprom-i po tejkalonte detyrimet kontraktuale për furnizim me gaz nëpërmjet Ukrainës.

Deklaratat e tij dukej se synonin të adresonin kritikat nga ana e Evropës se Rusia po frenon furnizimin ndërkohë që pret miratimin për gazsjellësin e ri të debatueshme Nord Stream 2, i cili shmang Ukrainën për të çuar gazin në Gjermani. Ky projekt shkoi shumë pranë realizimit të mërkurën pas një mendimi juridik në BE.

Kontratat e gazit në Britaninë e Madhe për dërgesat në Nëntor u rritën me thuajse 40% pasi tregu arriti deri në 4 sterlina për njësi termike në fillim të ditës, ndërkohë që në fillim të vitit ishte nën 50 peni.

Megjithatë, pas ndërhyrjes së Putinit, çmimi ra me 9%, duke shkuar në 2.71 sterlina.

Industria e gazit u trondit nga luhatjet në çmim. Tom Marzec-Manser nga ICIS, një kompani konsulence, tha se ajo ishte “dita më e paqëndrueshme dhe e paparashikueshme që kanë për të përjetuar shumë prej personave në industri”.

Çmimet e gazit natyror në Britaninë e Madhe pësuan rënie të theksuar të mërkurën.

Jennifer Granholm, sekretare energjie në SHBA u shpreh për Financial Times se SHBA-të po shikojnë “me kujdes” rolin e Rusisë në krizën e gazit në Evropë dhe po përpiqen të gjejnë mënyra për të ndihmuar, përfshirë vlerësimin nëse Gazprom-i po manipulon tregun. “Nuk do të shikosh energjinë të kthyer në armë,” u shpreh ajo.

Ukraina dhe shtete të tjera të Evropës lindore kanë akuzuar Rusinë se po përpiqet të kthejw burimet e gazit “në armë”.

Ministri Polak i klimës Adam Guibourgé-Czetwertyński i bëri thirrje Komisionit Evropian të hetoi çfarë i quajti si “shenja të qarta të manipulimit të tregut” nga Gazprom-i. Duke folur në një takim të ministrave të BE-së të mërkurën, ministri u shpreh: “Duhet të jemi të prerë para kërcimit Rus.

Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov u shpreh se “Rusia nuk ka asnjë rol në çfarë po ndodh me tregun e gazit.”

Angela Merkel u duk se i ofroi mbështetje Moskës, duke thënë se “ky nuk është rasti” që Rusia nuk ka bërë furnizime sipas porosive. “Rusia mundet të dërgojë gaz vetëm në bazë të detyrimeve kontraktuale”, tha kancelaria Gjermane. “Prandaj duhet të pyesim: u porosit mjaftueshëm gaz, apo mos ndoshta çmimi i lartë në këtë çast është arsyeja e porositjes së ulët?”

Çmimet rekord të gazit natyral janë një prej simptomave të luftës globale për të siguruar furnizime me karburant pasi kërkesa u rrit në mënyrë të theksuar nga thellësitë e pandemisë. Çmimi i qymyrit, i cili përdoret për të prodhuar elektricitet dhe për ngrohje, ka tejkaluar po ashtu pikun e të gjithë kohërave të vendosur më 2008.

“Një krizë energji po shpaloset para nesh ndërkohë që dimri në hemisferën veriore nuk ka filluar ende”, tha Stephen Brennoock i PVM-së, një kompani investimi energjetik në Londër.

Prodhimi i brendshëm i gazit në Evropë ka rënë në mënyrë të menjëhershme, ndërsa kërkesa në Azi është rritur pasi shtetet janë duke kërkuar vazhdimisht për alternativa për qymyrin i cili shkakton shumë ndotje, duke çuar në këtë mënyrë në një luftë ofertash për ngarkesa me gaz natyral të lëngshëm.

Rritja e çmimeve të energjisë është duke rritur shqetësimet për inflacionin i cili ka ulur çmimin e bondeve të qeverive, sidomos në Britaninë e Madhe.

Britania e Madhe duket më e prekur nga çmimet rekord të gazit në krahasim me shtete të tjera Evropiane pasi ka kapacitete ruajtje të kufizuara, duke e lënë të varur në prodhimin e brendshëm, thuajse në kohë reale dhe në importe nëpërmjet gazsjellësve dhe anijeve.

Shumica prej shtëpive në Britaninë e Madhe ngrohen me gaz natyror dhe shteti ka fikur shumicën e stacioneve të energjisë që punojnë me qymyr, ndërsa ka shtuar stacione energjie të rinovueshme si fermat e erës.

Në ditë të qeta kur prodhimi i energjisë me anë të erës është i ulët, gazi mund të përbëjë më shumë se 50% të prodhimit të gjithë elektricitetit.

Evropa është po ashtu duke vuajtur nga çmimet shumë të larta të energjisë elektrike si rezultat i rritjes së kostove të energjisë. BE-ja u shpreh të mërkurën se do të rishikonte tregun energjetik rajonal dhe do të konsideronte ndryshime në rregullore.

Kompania franceze e materialeve ndërtimore Saint-Gobain ditën e mërkurë vuri në dukje ndikimin tek korporatat duke thënë se pritet që kostoja e energjisë dhe materialeve bruto të shkaktonin inflacion diku te €1.5 miliard në 2021, duke u rritur nga përllogaritja e kaluar që ka qenë diku te  €1.5 miliard në 2021-shin.TCH

Continue Reading

Bota

Dëmtohet ambasada e Maqedonisë së Veriut nga sulmet ruse në Kiev

Published

on

By

Sulmet me raketa që goditën kryeqytetin ukrainas, Kiev, mëngjesin e së premtes, kanë dëmtuar edhe ndërtesën ku ndodhet ambasada e Maqedonisë së Veriut.

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme e këtij vendi njoftoi se personeli diplomatik i pranishëm në ambasadë, nuk është lënduar. Në reagimin e saj, ministria dënoi ashpër sulmet me raketa të kryera nga ushtria ruse.

Shërbimet kompetente kanë kryer kontrollin fillestar të dëmtimeve në vend dhe tashmë po punohet për riparimin e tyre”, njoftuan të premten nga ministria.

Sipas raportimeve, mësohet se në shënjestër ka qenë një ndërtesë pranë ambasadës maqedonase, e përdorur nga shërbimet e sigurisë ushtarake të Ukrainës.

Ndërkohë, autoritetet lokale në Ukrainë njoftojnë se të paktën dy persona kanë humbur jetën dhe disa të tjerë janë plagosur gjatë valës intensive nga bombardimet ruse që goditën Kievin bashkë me rajonin jugor të Hersonit.

Në të gjithë Ukrainën u lëshuan sirena për të paralajmëruar sulme ajrore për disa orë.

Sipas kreut të administratës ushtarake të Kievit, Serhiy Popko, Rusia hodhi tetë raketa – përfshirë raketa hipersonike Kinzhal dhe raketa balistike Iskander/KN-23 – vetëm në Kiev.

Bombardimet e së premtes në Ukrainë pasuan deklaratën e presidentit rus, Vladimir Putin, i cili të enjten propozoi “një duel të armëve të shekullit 21”, mes Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë, për të treguar fuqinë e raketës së re hipersonike balistike të Rusisë, të quajtur Oreshnik, për të cilën tha se nuk mund të shkatërrohet nga mbrojtjet ajrore të Perëndimit.

Zyrtarët perëndimorë i hedhin poshtë këto pretendime.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.

Presidenti rus, Vladimir Putin, e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre./REL/

Continue Reading

Bota

Diplomatët amerikanë vizitojnë Sirinë për herë të parë pas rënies së Assadit

Published

on

By

Disa diplomatë amerikanë kanë mbërritur në Damask të premten për të biseduar me liderët e rinj të Sirisë dhe për të kërkuar të dhëna për vendndodhjen e gazetarit të zhdukur amerikan, Austin Tice. Kjo është vizita e tyre e parë e zyrtarëve amerikanë në Siri që nga rënia e presidentit Bashar al-Assad javë më parë.

Ndihmëssekretarja amerikane e Shtetit për Çështjet e Lindjes së Afërt, Barbara Leaf, ish-i dërguari i posaçëm për Sirinë, Daniel Rubinstein, dhe i dërguari kryesor i administratës Biden për negociatat për pengjet, Roger Carstens, vizituan Sirinë për bisedime me udhëheqësit e përkohshëm sirianë, bëri të ditur Departamenti amerikan i Shtetit të premten në mëngjes.

Kjo është vizita e parë zyrtare e diplomatëve amerikanë në Siri pas më shumë se një dekade, që nga mbyllja e Ambasadës amerikane në Damask në vitin 2012.

Ata do të angazhohen drejtpërdrejt me popullin sirian, duke përfshirë përfaqësues të shoqërisë civile, aktivistë, anëtarë të komuniteteve të ndryshme dhe zëra të tjerë sirianë për të biseduar për vizionin e tyre për të ardhmen e vendit të tyre dhe për mënyrën se si Shtetet e Bashkuara mund t’i mbështesin”, tha Departamenti i Shtetit.

Në krye të agjendës së tyre do të jetë mbledhja e të dhënave për gazetarin amerikan Austin Tice, i cili u zhduk në Siri në vitin 2012. Gjithashtu, ata do të theksojnë se parimet e gjithëpërfshirjes, mbrojtja e pakicave dhe heqja dorë terrorizmi dhe armët kimike, janë vendimtare për çdo mbështetje amerikane për Qeverinë e re siriane.

Tice, i cili ka punuar për media si The Washington Post dhe gazetat, u zhduk në një pikë kontrolli në një zonë të kontestuar në perëndim të Damaskut, kur lufta civile në Siri po përshkallëzohej.

Një video e publikuar disa javë pas zhdukjes së tij shfaqte Ticen me sy të lidhur, i mbajtur nga burra të armatosur, duke thënë: “O, Jezus”. Që nga atëherë nuk është dëgjuar më prej tij.

Qeveria e Bashar al-Assadit e kishte mohuar publikisht se e mbante atë.

Grupi rebel që udhëhoqi sulmin ndaj Damaskut, i cili e detyroi Assadin të ikë nga vendi, Hayat Tahrir al-Sham (HTS), është i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera. Megjithatë, kjo nuk ua ndalon zyrtarëve amerikanë të flasin me anëtarët ose udhëheqësit e grupit.

Departamenti amerikan i Shtetit tha se Rubinstein, Leaf dhe Carstens do të takohen me zyrtarët e HTS-së, por nuk tregoi nëse lideri i grupit, Ahmad al-Sharaa, dikur i lidhur me al-Qaedan, do të jetë një nga ta.

Zyrtarët amerikanë kanë përshëndetur deklaratat publike të al-Sharaa-s për mbrojtjen e të drejtave të pakicave dhe grave, por janë skeptikë nëse ai do ta bëjë këtë në të ardhmen afatgjate.

SHBA-ja nuk ka prani diplomatike zyrtare në Siri që nga viti 2012, kur e pezulloi punën e Ambasadës në Damask gjatë luftës civile në vend, megjithëse ka vendosur trupa ushtarake në disa pjesë të vogla të Sirisë në luftën kundër grupit militant Shteti Islamik (IS).

Pentagoni njoftoi të enjten se SHBA-ja e kishte dyfishuar numrin e forcave të saj në Siri për ta luftuar IS-in para rënies së Assadit.

Vizita e diplomatëve në Damask nuk do të rezultojë në rihapjen e menjëhershme të Ambasadës amerikane, e cila është nën mbrojtjen e Qeverisë çeke, sipas zyrtarëve amerikanë. Ata thanë se vendimet mbi njohjen diplomatike do të merren kur autoritetet e reja siriane t’i bëjnë të qarta qëllimet e tyre./REL/

Continue Reading

Bota

Ushtria franceze po dëbohet nga shumë vende afrikane

Published

on

Ndikimi i Francës në Afrikë po përjeton një tronditje historike, teksa dy nga partnerët e saj më të afërt, Çadi dhe Senegali, kanë vendosur t’i japin fund pranisë ushtarake franceze në territoret e tyre. Vendimet shënojnë një kthesë të madhe në marrëdhëniet post-koloniale, duke sfiduar modelin e vjetër të dominimit ushtarak dhe politik të njohur si “Françafrique”.

Në një deklaratë të bërë në Ditën e Pavarësisë, qeveria e Çadit njoftoi se do të ripërcaktojë sovranitetin e saj duke i dhënë fund bashkëpunimit të mbrojtjes me Francën. Ky vendim, i cili erdhi pas dekadash të marrëdhënieve të ngushta ushtarake, shënon një pikë kthese në politikën e jashtme të Çadit, duke sinjalizuar një zhvendosje drejt partneriteteve të reja. Presidenti i ri i Senegalit, Bassirou Diomaye Faye, në një intervistë për Le Monde, deklaroi se prania ushtarake franceze në Senegal së shpejti do të marrë fund.

“Vetëm sepse francezët kanë qenë këtu që nga periudha e skllavërisë, nuk do të thotë se është e pamundur të bëhet ndryshe,” tha Faye, duke theksuar rëndësinë e rivlerësimit të marrëdhënieve historike. Vendimet e Çadit dhe Senegalit pasojnë dëbimin e trupave franceze nga Nigeri, Mali dhe Burkina Faso, vende ku ndjenjat anti-franceze janë përkeqësuar vitet e fundit. Rritja e bashkëpunimit me aktorë të rinj si Rusia, Kina dhe Turqia ka krijuar alternativa për këto vende, duke sfiduar dominimin tradicional të Parisit në rajon.

Përballë këtyre zhvillimeve, Franca ka hartuar një strategji të re për të zvogëluar praninë e saj të përhershme ushtarake në Afrikë. Ndërsa detajet e planit mbeten të paqarta, zyrtarët francezë theksojnë se fokusi do të kalojë në trajnime specifike dhe mbështetje teknologjike, si dronët dhe inteligjenca ushtarake.

Ekspertët paralajmërojnë se largimi i trupave franceze mund të krijojë një vakum sigurie, siç është parë në vendet ku Rusia dhe aktorë të tjerë kanë mbushur boshllëkun. Megjithatë, për popullatat lokale, ky është një hap drejt autonomisë dhe largimit nga trashëgimia koloniale.

“Vendimi i Çadit shënon gozhdën e fundit në arkivolin e dominimit ushtarak post-kolonial të Francës,” tha analisti Mucahid Durmaz, duke vënë në dukje se ky moment mund të shënojë fundin e një epoke për marrëdhëniet frankofone-afrikane. Rënia e ndikimit francez në Afrikë është dëshmi e një rajoni që kërkon të rishkruajë të ardhmen e tij, duke eksploruar partneritete të reja dhe duke kërkuar një vend më të barabartë në skenën globale./UBTNews/

Continue Reading

Bota

SHBA dhe Britania sanksionojnë zyrtarët e Ministrisë së Brendshme të Gjeorgjisë

Published

on

By

Shtetet e Bashkuara dhe Mbretëria e Bashkuar kanë vendosur sanksione ndaj ministrit të Brendshëm të Gjeorgjisë, Vakhtang Gomelauri, dhe zyrtarëve të tjerë të lartë në Ministri, si përgjigje ndaj rolit të tyre të dyshuar në shtypjen e dhunshme të gazetarëve, figurave opozitare dhe protestuesve antiqeveritarë.

Shtetet e Bashkuara vendosën gjithashtu sanksione ndaj Mirza Kezevadze, zëvendësshefit të departamentit të forcave speciale në Ministrinë e Brendshme të Gjeorgjisë, njoftoi Departamenti amerikan i Thesarit në një komunikatë më 19 dhjetor.

Departamenti i Thesarit deklaroi se këto veprime janë ndërmarrë në bashkëpunim me Britaninë, e cila më 19 dhjetor vendosi sanksione ndaj Gomelaurit dhe katër zyrtarëve të tjerë të Ministrisë së Brendshme për shkelje të dyshuara të të drejtave të njeriut.

Një zyrtar i Departamentit amerikan të Thesarit tha se arsyet e cituara nga të dyja qeveritë për vendosjen e sanksioneve janë të ngjashme.

Pas zgjedhjeve në Gjeorgji, zyrtarë kyçë në Ministrinë e Punëve të Brendshme u përfshinë në shtypjen e popullit të vet në mënyrë të egër, duke përfshirë shënjestrimin e qëllimshëm të gazetarëve dhe përdorimin e dhunës”, tha Bradley T. Smith, nënsekretari i përkohshëm i Thesarit për Terrorizëm dhe Inteligjencë Financiare.

Çdo aset i zotëruar nga Gomelauri dhe Kezevadze në juridiksionin amerikan është bllokuar, tha Departamenti i Thesarit.

Përveç Gomelaurit, Britania vendosi sanksione edhe ndaj zëvendësministrit të Brendshëm Aleksandre Darakhvelidze, Sulkhan Tamazashvili, Zviad Kharazishvili dhe Mileri Lagazauri, sipas një komunikate të Qeverisë britanike, shkruan REL.

Mijëra njerëz demonstruan përsëri në Tbilisi në natën e 19 dhjetorit. Kjo ishte dita e 22-të radhazi e protestave kundër vendimit të Qeverisë për t’i ndërprerë praktikisht bisedimet për anëtarësimin e vendit në BE.

Protestuesit e kanë vënë në pikëpyetje legjitimitetin e fitores së partisë Ëndrra Gjeorgjiane në zgjedhjet që u mbajtën në fund të tetorit.

Protestat u rritën pasi kryeministri gjeorgjian, Irakli Kobakhidze, njoftoi se Tbilisi i pezulloi deri në vitin 2028 bisedimet me Brukselin për anëtarësimin e Gjeorgjisë në Bashkimin Evropian.

Presidentja proevropiane e Gjeorgjisë, Salome Zurabishvili, ka thënë se zgjedhjet e 26 tetorit u manipuluan me ndihmën e Moskës dhe është zotuar se nuk do të largohet nga detyra edhe kur pasardhësi i saj – i përzgjedhur nga ai që protestuesit e quajnë Parlament të paligjshëm – të betohet më 29 dhjetor.

Zurabishvili i ka dënuar “sulmet brutale ndaj popullit dhe mediave gjeorgjiane”, duke e krahasuar shtypjen e tyre nga autoritetet me “represionin në stilin rus”.

Protestat janë shpërndarë vazhdimisht në mënyrë të dhunshme, aktivistët janë arrestuar dhe politikanët e opozitës dhe përfaqësuesit e medias janë sulmuar.

Gjeorgjia e mori statusin e vendit kandidatit për BE në dhjetor 2023 dhe, sipas sondazheve, shumica e gjeorgjianëve e mbështesin anëtarësimin e vendit në BE.

Continue Reading

Të kërkuara