Teknologji
Tregtia në internet në Shqipëri – burrat blejnë ushqime, gratë veshje
Përqindja e familjeve shqiptare që kanë qasje në internet është 88.3 për qind krahasuar me 83.3 për qind të një viti më parë.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiInstituti i Statistikave raporton sot se rezultatet e Anketës së Përdorimit të Teknologjisë së Informacionit gjatë vitit 2021, nga grupmosha 16-74 vjeç, treguan se e përdorin internetin 79.3 për qind e popullsisë, nga të cilët 91.7 për qind e përdorin çdo ditë. 98.7 për qind e individëve kanë përdorur telefona të mençur për të hyrë në internet.
Ndërkohë 22.8 për qind e popullsisë e përdorin internetin nëpërmjet laptopit dhe 8.8 për qind nëpërmjet tabletit. 98.3 për qind kryejnë thirrje/video thirrje përmes Skype, Viber, WhatsApp dhe ky tregues ka shënuar rritje prej 2.1 pikë përqindje, krahasuar me vitin 2020.
Përqindja e familjeve shqiptare që kanë qasje në internet është 88.3 për qind krahasuar me 83.3 për qind të një viti më parë. 78.3 për qind ose 530,755 familje kanë për qind në internet me rrjet fiks broadband (rrjet optike ose kabllor, ADSL), tregues i cili ka shënuar rritje prej rreth 9.6 pikë përqindje. Përqindja e familjeve me qsje në internet nëpërmjet lidhjes “mobile broadband” (3G/4G) është 99.1 për qind krahasuar me 90.7 për qind në vitin 2020.
Përdorimi i TIK nga individët e grupmoshës 16-74 vjeç
Individët e moshës 16-74 vjeç që kanë përdorur internetin në “tre muajt e fundit” nga momenti i kryerjes së intervistës, përfaqësojnë 79.3 për qind të popullsisë në studim. Tregues i cili ka regjistruar një rritje rreth 7.1 pikë përqindje, krahasuar me vitin 2020.
Ndër to, përdoruesit e shpeshtë të internetit përfaqësojnë 91.7 për qind të individëve (që përdorin internet çdo ditë apo pothuajse çdo ditë) dhe 7.7 për qind (të paktën një herë në javë), krahasuar me 88.2 për qind dhe 10.8 për qind për të njëjtat kategori në 2020.
Nga ana tjetër, aktivitetet që kryhen nëpërmjet internetit në “tre muajt e fundit” nga momenti i kryerjes së intervistës të cilat kanë regjistruar rritjet më të larta janë: kërkim i informacionit për të mira dhe shërbime (3.7 pikë përqindje), kërkim i informacionit lidhur me shëndetin (2,6 pikë përqindje) si dhe thirrjet nëpërmjet internetit/video thirrjet me 2.1 pikë përqindje.
Përdorimi i e-Qeverisjes, rritet shkarkimi i dokumenteve online
Në vitin 2021 të gjitha kategoritë për kontaktet elektronike nëpërmjet internetit me autoritetet publike dhe disa shërbime publike, si faqet e internetit në lidhje me detyrimet e qytetarëve (deklaratën tatimore, njoftimin për zhvendosje), të drejtat (përfitimet sociale), dokumentet zyrtare (letërnjoftim, certifikatë të lindjes), shërbimet arsimore publike (biblioteka publike, informacion mbi regjistrimin në shkollë ose universitet, shërbimet e shëndetit publik) kanë shënuar rritje. Rritja më e lartë është shënuar për kategorinë “shkarkimi apo printimi e formularëve zyrtarë” me 4.7 pikë përqindje, krahasuar me vitin 2020. 97.5 për qind e individëve që kanë ndërvepruar me autoritet publike nëpërmjet internetit kanë mbetur të kënaqur me shërbimet publike të ofruara.
21.4 për qind e popullsisë 16-74 vjeç bënë blerje online
Blerjet “online” i referohen porosive të mallrave ose shërbimeve nëpërmjet internetit, blerjen e tyre nëpërmjet internetit (e-blerje) për qëllime personale nëpërmjet çdo lloji pajisjeje (desktop, i lëvizshëm ose i dorës, përfshirë telefonin celular ose telefon smart).
Blerjet “online” janë kryer nga 21.4 për qind e popullsisë së grup-moshës 16-74 vjeç “në 12 muajt e fundit”, nga momenti i kryerjes së intervistës, tregues i cili ka shënuar një rritje prej 1.9 pikë përqindje, krahasuar me vitin 2020.
Ndër blerjet “online”, produktet/shërbimet që zënë peshën më të madhe janë rroba/këpucë/aksesorë me 88.9 për qind, të cilat kanë treguar një rritje nga viti 2020 me 4.1 pikë përqindje. Gjithashtu edhe në vitin 2021, rritjen më të lartë e kanë shënuar blerjet “online” për “ushqime/pije nga dyqanet apo ofruesit” me 4.7 pikë përqindje.
Ritet me 8 për qind instalimi i aplikacioneve
Në vitin 2021 të gjitha aftësitë teknologjike apo kompjuterike kanë shënuar rritje, ku rritja më e lartë është shënuar për aftësitë lidhur me “instalimi i softwareve/aplikacioneve” dhe “transferimin e materialeve” përkatësisht me 8,6 pikë përqindje dhe rreth 6 pikë përqindje.
Përdorimi i internetit në “tre muajt e fundit” nga momenti i kryerjes së intervistës tek të rinjtë e moshës 16-24 vjeç është 96.7 për qind. Individët e grup-moshës 65-74 vjeç, të cilët kanë deklaruar që nuk e kanë përdorur asnjëherë internetin zënë 51.1 për qind, tregues i cili është zvogëluar krahasuar me vitin 2020.
Nëse do të analizojmë shpërndarjen e individëve që kryejnë thirrje/video thirrje (përmes Skype, Viber, WhatsApp), “gjatë tre muajve të fundit” nga momenti i kryerjes së intervistës, vihet re se mbi 95 për qind e popullsisë 16-74 vjeç kryejnë thirrje/video thirrje. Shpërndarja e individëve që kryejnë thirrje/video thirrje (përmes Skype, Viber, WhatsApp) “gjatë tre muajve të fundit” sipas grup-moshave tregon se grup-mosha 25-34 vjeç ka shënuar përqindjen më të lartë 24.7 për qind ndjekur nga grup-mosha 16-24 vjeç me 20.7 për qind.
Burrat blejnë ushqime me internet, gratë veshje
Përdorimi i internetit në vitin 2021 si për burrat edhe për gratë shënon vlerat më të larta për kategorinë “gjatë tre muajve të fundit” nga momenti i kryerjes së intervistës, duke shënuar rritje prej 7.1 pikë përqindje, krahasuar me vitin 2020. Gjatë vitit 2021, 80.3 për qind e burrave dhe 78.3 për qind e grave të grup-moshës 16-74 vjeç janë përdorues të internetit “gjatë tre muajve të fundit”.
Shpeshtësia e përdorimit të internetit sipas ndarjes gjinore, tregon se përdorimi i internetit “çdo ditë/pothuajse çdo ditë” dominohet nga burrat me 50.7 për qind, ndërsa përdorimi i tij “të paktën një herë në javë” dominohet nga gratë me 53.1 për qind.
Sa i përket blerjeve nëpërmjet internetit, sipas gjinisë, gjatë vitit 2021 gratë kanë kryer më shumë blerje për “produkte për kujdes personal (kozmetikë)”, “produkte për fëmijë apo lodra për ta” si dhe “produkte shtëpiake”.
Ndërkohë burrat kanë shfaqur preferenca më shumë në blerjet për “të mira dhe mallra sportive”, “shërbimet e ushqimit nga restorante/fast-food apo shërbimet katering” si dhe “ushqime apo pije nga dyqanet/ofruesit e ushqimit”.
Teknologji
Google njofton planin më të madh të investimeve në Gjermani
Published
3 hours agoon
November 6, 2025By
UBT News
Google pritet të prezantojë projektin e saj më të madh të investimeve në Gjermani në një konferencë të përbashkët me Ministrin gjerman të Financave, Lars Klingbeil.
Sipas njoftimeve, plani përfshin ndërtimin e infrastrukturës dhe qendrave të reja të të dhënave, si dhe zhvillimin e projekteve inovative për përdorimin e energjive të rinovueshme.
Google synon të zgjerojë praninë e saj në qytetet Mynih, Frankfurt e Berlin, duke forcuar kapacitetet teknologjike dhe pozicionin në Evropë.
Detajet e plota pritet të bëhen publike më 11 nëntor, gjatë konferencës për shtyp ku do të marrë pjesë ministri Klingbeil. /A.Z/UBT News/
Teknologji
Google Maps përforcohet me AI-në Gemini
Published
6 hours agoon
November 6, 2025By
UBT News
Google Maps do të fuqizohet nga asistenti i AI-së, Gemini, duke ofruar një “përvojë bisedore dhe drejtimi pa duar”.
Sipas kompanisë, përdoruesit do të ndihen sikur kanë një mik të ditur në ulësen e pasagjerit që i ndihmon të arrijnë destinacionin me besim.
Gemini mund të përgjigjet në pyetje komplekse, të shtojë ngjarje në kalendarin Google dhe madje të raportojë ndërprerje trafiku vetëm me zërin tuaj. Këto veçori do të lansohet gradualisht në Android dhe iOS në SHBA.
Udhëzimet në Maps gjithashtu përmirësohen me pika referimi, të cilat shfaqen edhe në hartë, duke ju udhëhequr më qartë, për shembull: “kthehuni djathtas pas restorantit Thai Siam”.
Përdoruesit mund të përdorin kamerën për të identifikuar vende rreth tyre – restorante, kafene, dyqane ose monumente – dhe të bëjnë pyetje në stil bisedor, duke marrë përgjigje falë kombinimit të aftësive Gemini dhe njohjes së Google Maps.
Kjo veçori e re e Lens do të lançohet gradualisht më vonë këtë muaj në SHBA për Android dhe iOS. /A.Z/UBT News/
Lajmet
Një kontribut shkencor për ruajtjen e trashëgimisë inxhinierike në Kosovë – Publikohet artikulli i profesorëve të UBT-së, Naser Morina dhe Hazir Çadraku
Published
10 hours agoon
November 6, 2025By
Driton Iseni
Një studim i ri i realizuar nga profesorët Naser Morina dhe Hazir Çadraku, nga Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit dhe Infrastrukturës në UBT, është publikuar në revistën ndërkombëtare SSRG International Journal of Civil Engineering (Volume 12, Issue 10, October 2025), duke shënuar një tjetër hap të rëndësishëm në zhvillimin profesional dhe kërkimin shkencor të këtij institucioni.
Punimi me titull: “Structural Condition Assessment and Strengthening of the Reinforced Concrete Arch Bridge”, trajton një temë të rëndësishme për sigurinë infrastrukturore – analizën strukturore, vlerësimin e gjendjes aktuale dhe metodat bashkëkohore të përforcimit të urave me hark prej betoni të armuar.
Ky studim bazohet në analiza të avancuara numerike, inspektime vizuale dhe testime joshkatërruese të një ure të rëndësishme në rrugën kombëtare N2, Prishtinë–Blacë, duke theksuar rëndësinë e mirëmbajtjes dhe rehabilitimit të urave ekzistuese për të siguruar jetëgjatësi dhe qëndrueshmëri strukturore.
Sipas rezultateve, ura e ndërtuar në vitin 1967 paraqet dëmtime të konsiderueshme në mbistrukturë dhe nënstrukturë, për shkak të faktorëve si:
- degradimi i betonit dhe korrozioni i armaturës,
- mbingarkesat nga trafiku,
- mungesa e mirëmbajtjes dhe drenazhimit adekuat,
- lëvizjet e terrenit përreth themeleve.
Autorët kanë zhvilluar strategji të detajuara për rikthimin e kapacitetit mbajtës dhe përforcimin e elementeve konstruktive, në përputhje me standardet bashkëkohore evropiane (Eurocodes), duke kontribuar në ruajtjen e trashëgimisë inxhinierike dhe përmirësimin e sigurisë publike.
Ky botim përbën një kontribut të vlefshëm shkencor e praktik, që ndihmon profesionistët e fushës në planifikimin e ndërhyrjeve në strukturat ekzistuese dhe promovon qasjen moderne të inxhinierisë rehabilituese.
Publikuar në: SSRG International Journal of Civil Engineering, Volume 12 Issue 10, 230-236, October 2025
Teknologji
Më në fund! WhatsApp vjen edhe në Apple Watch
Published
10 hours agoon
November 6, 2025By
UBT News
Pas më shumë se një dekade në botën e smartphone-ve, WhatsApp ka mbërritur zyrtarisht në Apple Watch, duke u dhënë përdoruesve mundësinë të lexojnë, dërgojnë dhe të marrin mesazhe direkt nga kyçja e dorës.
Kjo përditësim i lejon përdoruesit jo vetëm të shkruajnë mesazhe, por edhe të dërgojnë mesazhe zanore thjesht duke folur në orë, një përvojë që ngjan me filmat futuristë si Star Trek apo personazhin Buzz Lightyear.
Ky hap përfaqëson një ndryshim të madh në mënyrën e komunikimit për mbi tre miliard përdorues aktivë të WhatsApp në mbarë botën, duke eliminuar nevojën për të nxjerrë telefonin nga xhepi apo çanta për të lexuar ose dërguar mesazhe.
Çfarë ofron WhatsApp në Apple Watch?
Njoftime për mesazhe dhe thirrje hyrëse
Dërgim dhe marrje të mesazheve tekst dhe zanore
Reagime me emoji në biseda
Shikim të imazheve dhe sticker-ave me cilësi të lartë
Siguri të plotë falë kriptimit fund-për-fund, që garanton privatësinë e komunikimit
Sipas një përfaqësuesi të kompanisë, aplikacioni po shpërndahet në të gjitha vendet ku mbështeten WhatsApp dhe iPhone, duke u instaluar automatikisht nëse Apple Watch dhe telefoni janë të sinkronizuar e kanë aktivizuar shkarkimet automatike. Për ata që nuk e marrin automatikisht, aplikacioni mund të instalohet manualisht përmes aplikacionit Watch në iPhone.
Ekspertët: Një lëvizje e zgjuar nga Meta
Konsulentja për mediat sociale Rhea Freeman e ka quajtur këtë integrim “një lëvizje shumë të zgjuar nga Meta”. Ajo shtoi:
“Njerëzit duan të jenë gjithmonë të lidhur. Nëse kjo është gjithmonë e mirë apo jo, është çështje tjetër – por padyshim është më praktike dhe më e sigurt për t’iu përgjigjur mesazheve nga ora, veçanërisht gjatë udhëtimeve apo në transport publik.”
Nga një aplikacion i thjeshtë te një platformë globale
WhatsApp u lansua më 2009, dhe në vitin 2014 u ble nga kompania e Mark Zuckerberg, atëherë Facebook Inc., për 21.8 miliardë dollarë.
Fillimisht, shërbimi kishte abonim modest 0.99 dollarësh në vit, por që nga viti 2016 përdorimi u bë falas, duke rritur ndjeshëm bazën e përdoruesve. Në vitet që pasuan, aplikacioni evoluoi duke lejuar përdorimin në kompjuterë pa lidhje direkte me telefonin dhe më pas përdorimin e një llogarie në disa pajisje njëkohësisht.
Që nga 27 maji i këtij viti, WhatsApp është i disponueshëm edhe në iPad, duke zgjeruar ekosistemin e komunikimit. /A.Z/UBT News/
Hëna Castor ndriçon qiellin, është superhëna më e madhe e vitit 2025
Google njofton planin më të madh të investimeve në Gjermani
Si të pastroni mikrovalën nga yndyra në mënyrë natyrale?
Në Ferizaj po ndërtohet Qendra e re Multifunksionale me vlerë mbi 3.2 milionë euro
Influencuesja e njohur gjendet e pajetë në apartamentin e një 51-vjeçari
Zyrtare: Daniele De Rossi merr drejtimin e skuadrës italiane
Siguria e fëmijëve, tre produkte që nuk blihen kurrë të përdorura
Google Maps përforcohet me AI-në Gemini
Ekipet e forenzikës policore në vendin e ngjarjes ku ndodhi vrasja e dyfishtë në Malishevë
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
