Lajmet

Tre vjet nga Covid, a është bota e përgatitur në rast të një pandemie tjetër?

Përgatitjet për të shmangur pandeminë e ardhshme kanë filluar të rriten.

Published

on

Tre vjet pasi rasti i parë Covid u identifikua në Kinë, përgatitjet për të shmangur pandeminë e ardhshme kanë filluar të rriten, por duhet bërë shumë më tepër për të shmangur përsëritjen e gabimeve të së kaluarës, thanë ekspertët për AFP.

Javën e kaluar 194 shtetet anëtare të OBSH-së ranë dakord të fillojnë negociatat në shkurt mbi një draft të një traktati që synon t’i përgjigjet më mirë kërcënimeve të ardhshme, sa i përket ndonjë pandemie.

Ndërkohë Fondi Pandemik, i cili organizohet nga Banka Botërore dhe u lansua muajin e kaluar nga vendet e G20, tha se po përgatitet për raundin e parë të financimit me një total prej 1.6 miliardë dollarësh të zotuar deri më tani.

Një përpjekje tjetër po udhëhiqet nga Koalicioni për Inovacionet e Përgatitjes Epidemike (CEPI), i cili ka një plan pesë-vjeçar, 3.5 miliardë dollarë që përfshin një “Mision 100 Ditësh”.

Shefi ekzekutiv Richard Hatchet tha për AFP se fondacioni ishte ende rreth 800 milionë dollarë më pak nga qëllimi i tij, duke u kërkuar vendimmarrësve globalë që të mos e harrojnë gatishmërinë ndaj pandemisë ndërsa “përqendrohen në krizat e shumta përpara tyre”.

Plani përfshin lidhjen e instituteve të ndryshme që fokusohen në gatishmërinë ndaj pandemisë si BARDA e Shteteve të Bashkuara, HERA e Bashkimit Evropian, SCARDA e Japonisë dhe më shumë.

Trajtimet dhe testimet
Një nga këto kundërmasa do të ishte zhvillimi i shpejtë i barnave të reja për të trajtuar një “sëmundje X” në zhvillim.

Në fund të gushtit, biznesmeni me origjinë kanadeze Geoffrey Cumming dhuroi 250 milionë dollarë amerikanë për të ngritur një qendër në qytetin australian të Melburnit për të punuar drejt këtij qëllimi.

Eksperti i sëmundjeve infektive Sharon Lewin, i cili do të drejtojë Qendrën Globale Cumming për Terapeutikë Pandemike, tha se do të synojë zhvillimin e teknologjive të platformës që mund të përditësohen me shpejtësi për të synuar patogjenë të rinj, të ngjashëm me atë që u bë me vaksinat mRNA për Covid.

Ndërsa qendra është ende duke rekrutuar, Lewin i tha AFP-së se do të “ndërtohet dhe funksionon në shkencë” brenda gjashtë muajve.

Një tjetër çelës do të jetë vënia e testeve të disponueshme në të gjithë botën sa më shpejt të jetë e mundur.

Kërcënimet e mundshme të virusit
OBSH aktualisht po punon për përditësimin e listës së saj të patogjenëve prioritare, e cila do të listojë pretendentët kryesorë për virusin që mund të përbëjë kërcënimin e ardhshëm pandemik.

Koronaviruset dhe viruset e gripit do të jenë ndër të dyshuarit kryesorë për shkak të potencialit të tyre të provuar pandemik.

Mundësi të tjera përfshijnë kërcënime të njohura si Ebola dhe Zika.

“Secili prej këtyre viruseve mund të jetë vetëm disa mutacione larg” nga të qenit në gjendje të përhapet përtej kufijve të tyre aktualë, thotë Jennifer Nuzzo, drejtoresha themeluese e Qendrës Pandemike në Universitetin Brown në SHBA.

Kërcënime të tjera të mundshme përfshijnë Marburg dhe familjet e arenaviruseve dhe paramyxoviruseve — si dhe rrezikun e sëmundjeve të reja të panjohura që kalojnë nga kafshët te njerëzit.

Por kur bëhet fjalë për vendosjen e vaksinave të ardhshme, Nuzzo tha se “nuk është shkenca ajo që më shqetëson aq shumë: është prodhimi”.

“Tragjedia e Covid, në mendjen time, ishte shpërndarja e pabarabartë e vaksinave kur ato u bënë të disponueshme” thotë Hatchet nga CEPI, duke shtuar se kjo pabarazi “e zgjati pandeminë dhe ndoshta çoi në përhapjen e varianteve”.

Të gjithë ekspertët që folën për AFP theksuan se për pandeminë e ardhshme, rajone si Afrika, Amerika e Jugut, Azia Jugore dhe Lindja e Mesme duhet të jenë në gjendje të kenë akses dhe të prodhojnë vaksina dhe trajtime të ardhshme./UBTNews/

Bota

Komiteti i OKB-së: Metodat e luftës të Izraelit ngjasojnë me gjenocid

Published

on

Komiteti i posaçëm i Kombeve të Bashkuara ka akuzuar Izraelin për përdorimin e metodave lufte që përkojnë me karakteristikat e gjenocidit gjatë operacioneve të tij ushtarake në Rripin e Gazës. Në një raport të publikuar më 14 nëntor 2024, komiteti theksoi se veprimet e Izraelit, përfshirë “përdorimin e urisë si metodë lufte” dhe shkatërrimin e shërbimeve themelore, po shkaktojnë një katastrofë të madhe humanitare dhe mjedisore në këtë rajon.

Komiteti, i cili ka hetuar për dekada shkeljet e të drejtave të njeriut në territoret palestineze, shprehu shqetësimin e tij për numrin e madh të viktimave civile dhe kushtet e jetesës për palestinezët. Sipas raportit, Izraeli ka shkaktuar vdekje, uri dhe lëndime të rënda përmes rrethimit të Gazës, pengimit të ndihmave humanitare dhe sulmeve të shënjestruara, pavarësisht thirrjeve të vazhdueshme nga OKB-ja dhe urdhrave të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë.

Në raport, Komiteti i OKB-së tha se metodat e luftës që përdor Izraeli “përkojnë me karakteristikat e gjenocidit”, duke përfshirë përdorimin e urisë si një “armë” dhe ndëshkimin kolektiv të popullsisë palestineze. Dëshmitë nga terreni tregojnë se veriu i Gazës është përfshirë nga një situatë ekstreme urie, e cila po përkeqësohet me kalimin e kohës.

Një tjetër çështje e ngritur nga komiteti është shkatërrimi i infrastrukturës thelbësore të Gazës, përfshirë sistemet e ujit, kanalizimeve dhe furnizimin me ushqime. Raporti nënvizon se bombardimet ajrore izraelite kanë shkatërruar mbi 25,000 tonë mjete shpërthyese, një sasi që është e barabartë me dy bomba bërthamore, duke shkaktuar një krize mjedisore dhe shëndetësore që do të ketë pasoja afatgjata për brezat e ardhshëm.

Komiteti shprehu gjithashtu shqetësim për përdorimin e inteligjencës artificiale nga Izraeli për avancimin e sistemeve të tij të shënjestrimit gjatë operacioneve ushtarake. Ky përdorim i teknologjisë ka ngritur pyetje rreth ndikimit të saj në shkallën dhe precizitetin e sulmeve, që shpesh kanë shënjestruar civilët dhe objektet civile.

Në fund, Komiteti i OKB-së bëri thirrje për një reagim urgjent nga shtetet e tjera për të ndërprerë luftën dhe për të ushtruar presion ndaj Izraelit, duke theksuar se disa shtete po vazhdojnë të ofrojnë mbështetje ushtarake dhe ndihmë tjetër, pavarësisht shkeljeve të drejta të njeriut dhe shkatërrimeve të shkaktuara në Gaza./REL/

Continue Reading

Bota

Kroacia planifikon të blejë 394 raketa HIMARS me rreze veprimi deri në 80 km

Published

on

Kroacia ka njoftuar planet për blerjen e një sërë raketash GMLRS, me rreze veprimi deri në 80 km, për sistemin raketor HIMARS, një hap i rëndësishëm në modernizimin e forcave të saj të armatosura. Sekretari i Shtetit në Ministrinë e Mbrojtjes, Branko Hrg, ka bërë të ditur se do të blihen gjithsej 394 raketa GMLRS, që janë pjesë e një marrëveshjeje të mundshme për forcimin e kapaciteteve ushtarake të Kroacisë.

Hrg shpjegoi se ky prokurim është pjesë e një iniciative më të gjerë për modernizimin e ushtrisë kroate, duke theksuar rëndësinë e rritjes së ndarjes së fondeve për mbrojtjen. Ai bëri një krahasim me vitin 2016, duke theksuar se buxheti për mbrojtjen ka pësuar një rritje prej 142% që nga ajo periudhë. “Aktualisht, ne jemi në përputhje me standardet e NATO-s për ndarjen e fondeve, me 2% të GDP-së për mbrojtjen dhe 20% për pajisjet ushtarake,” tha Hrg.

Në lidhje me blerjen e raketave për HIMARS, Hrg nënvizoi se sistemi HIMARS është një nga teknologjitë më moderne dhe se, si pjesë e bashkëpunimit me Shtetet e Bashkuara, procesi i prokurimit është i qartë dhe i njohur. Ai e përshkroi HIMARS si një sistem shumë efikas dhe të besueshëm për forcën e tij raketore.

Kur u pyet se pse Kroacia nuk ka vendosur të blejë raketa me rreze më të gjatë, si ER GMLRS apo ATACMS, Hrg e sqaroi këtë duke theksuar se Kroacia nuk ka “afinitete sulmi” dhe nuk ka nevojë për raketa me rreze të gjata që mund të mbulonin territore të largëta. Megjithatë, ai nuk e përjashtoi mundësinë e blerjes së këtyre raketave në të ardhmen, duke lënë hapësirë për mundësi të tjera nëse situata strategjike kërkon një ndryshim të kursit.

Ky hap i Kroacisë për të forcuar kapacitetet e saj ushtarake është një pjesë e përpjekjeve të vazhdueshme të vendit për të rritur standardet e mbrojtjes dhe për të kontribuar më shumë në sigurinë e përgjithshme të Aleancës së NATO-s, duke i dhënë prioritet teknologjive moderne dhe sistemeve raketore efikase./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Lajmet

BE-ja e gjobit Meta-n me gati 800 milionë euro për praktika “abuzive”

Published

on

By

Komisioni Evropian e ka gjobitur të enjten Meta-n, kompaninë që zotëron Facebook-un, me 797.72 milionë euro, për shkak të praktikave abuzive nga të cilat përfitoi tregu online në Facebook, i njohur si Martkerplace.

Komisioni Evropian e gjobiti Meta-n… për shkeljen e rregullave të BE-së duke e lidhur shërbimin e vet online për reklama të klasifikuara, Facebook Marketplace, me rrjetin e vet social personale, Facebook, dhe duke vendosur kushte të padrejta komerciale ndaj shërbimeve të tjera online për reklama të klasifikuara”, tha Komisioni Evropian.

Meta njoftoi se do të ankohet ndaj këtij vendimi, por në ndërkohë, do të bashkëpunojë dhe do të punojë pa humbur kohë për të gjetur zgjidhje për adresimin e çështjeve të ngritura.

Ky vendim i Komisionit Evropian vjen dy vjet pasi ai e kishte akuzuar gjigantin amerikan të teknologjisë se i kishte dhënë përparësi të padrejtë shërbimit të vet për reklama të klasifikuara, Facebook Marketplace, duke i bashkuar dy shërbimet.

Bashkimi Evropian nisi një hetim formal ndaj dyshimeve për sjellje kundër konkurrencës nga Facebook në qershor 2021. Në dhjetor 2022, BE-ja ngriti shqetësime se Meta e lidh rrjetin e vet social mbizotërues, Facebook, me shërbimet e veta online për reklama të klasifikuara.

Facebook e lansoi tregun online Marketplace në vitin 2016 dhe e zgjeroi atë në disa vende evropiane një vit më pas.

BE-ja argumenton se Meta ua imponon Facebook Marketplace njerëzve të cilët e përdorin Facebook-un me një “lidhje” të jashtëligjshme, por Meta tha se ky argument e shpërfill faktin se përdoruesit e Facebook-ut mund të zgjedhin nëse duan të shkojnë në Marketplace, dhe shumë prej tyre nuk e bëjnë.

Meta tha se Komisioni Evropian pretendoi se Marketplace ka mundësi ta pengojë rritjen e tregjeve të mëdha të reja online në BE, por nuk gjeti prova për të dëshmuar se kjo i dëmton konkurrentët.

Continue Reading

Lajmet

​Etiopia regjistron 7.3 milionë raste malarie për gati 10 muaj

Published

on

By

Më shumë se 7.3 milionë njerëz u diagnostikuan me malarie dhe 1.157 vdekje u raportuan në Etiopi nga 1 janari deri më 20 tetor, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH).

Në raport thuhet se ky është numri më i lartë i rasteve vjetore të regjistruara në shtatë vjetët e fundit të shkaktuara nga pickimi i mushkonjave femra të infektuara Anopheles.

Transmetimi i malaries është gjithashtu i mundur përmes transfuzionit të gjakut, transplantimit të organeve ose ndarjes së gjilpërave ose shiringave të kontaminuar me gjak të infektuar. Sëmundja gjithashtu mund të transmetohet nga nëna te fëmija para ose gjatë lindjes.

Malaria paraqet një sfidë të rëndësishme të shëndetit publik në Etiopi, ku afërsisht 75% e masës tokësore konsiderohet të jetë endemike e sëmundjes, tha OBSH.

“Rreth 69% e popullsisë në këto zona përballen me rrezikun e infeksionit ku shpërthimet periodike kontribuojnë në deri në 20 për qind të vdekjeve në mesin e fëmijëve nën moshën pesë vjeç,” thuhet në raport.

OBSH tha se po ofron mbështetje për Ministrinë e Shëndetësisë së Etiopisë në koordinimin e përpjekjeve të reagimit ndaj malaries përmes platformave të integruara së bashku me një strukturë të menaxhimit të incidenteve shumë emergjente.

Continue Reading

Të kërkuara