Lajmet

Trazirat e Brazilit dhe Kapitolit të SHBA-së: Cilat janë paralelet dhe dallimet?

Ndonëse shumë ngjashmëri, ekspertët thonë se nuk duhet bërë ngatërrimi i këtyre dy sulmeve.

Published

on

Protestuesit e tërbuar hynë në ndërtesat qeveritare që janë vetë simboli i demokracisë së vendit të tyre. Të shtyrë nga teoritë konspirative për humbjen e kandidatit të tyre në zgjedhjet e fundit, ata thyen xhamat, kaluan nëpër tavolinat e ligjvënësve dhe shkatërruan zyrat më të larta në vend — në një tërbim që zgjati orë përpara se të rivendosej rendi.

Sulmi i 8 janarit nga mbështetësit e ish-presidentit, Jair Bolsonaro, në kryeqytetin e Brazilit tërhoqi paralele të menjëhershme me sulmin e 6 janarit 2021 në Kapitolin e SHBA-së nga mbështetësit e ish-presidentit, Donald Trump.

Dy ish-presidentët populistë ndanë një aleancë të ngushtë politike me një grup mbështetësish të mbivendosur – disa prej të cilëve ndihmuan në përhapjen e gënjeshtrave se Trump humbi rizgjedhjen për shkak të mashtrimit të votuesve dhe më vonë pretendime të ngjashme dolën për Bolsonaron pas humbjes së tij. Bolsonaro ishte ndër liderët e fundit botërorë që njohu fitoren e Joe Biden në 2020.

“Shembulli i SHBA-së i mohimit të zgjedhjeve dhe krijimit të fakteve alternative, radikalizimit të zbatimit të ligjit dhe përçmimit të hapur të institucioneve demokratike ishte një shabllon që nuk mendoj se Bolsonaro dhe të tjerët do ta kishin gjetur vetë”, tha Scott Hamilton, një ish-diplomat amerikan në Brazil.

Megjithatë, ekspertët thonë se nuk duhet bërë ngatërrimi i këtyre dy sulmeve.

Kishte “ngjashmëri të pamohueshme” me 6 janarin, thotë Graham Brookie, drejtor i lartë i Laboratorit të Kërkimit të Forenzikës Dixhitale të Këshillit Atlantik, i cili gjurmon dezinformatat në mbarë globin.

“Imazhet. Shumë nga thirrjet për veprim në mediat sociale janë shumë, shumë të ngjashme”, tha ai. “Por ka një paralajmërim të madh. Demokracia në Brazil është shumë më ndryshe se demokracia këtu në Shtetet e Bashkuara. Kultura, konteksti, madje edhe institucionet janë vërtet të ndryshme dhe kjo ka vërtet rëndësi”.

Shumë nga lidhjet janë të hapura. Djali ligjvënës i Bolsonaros, Eduardo, në vitin 2019 nënshkroi për të punuar me lëvizjen populiste ndërkombëtare të këshilltarit të Trump, Steve Bannon. Bannon u bë një nga përkrahësit më të zhurmshëm të gënjeshtrave pas zgjedhjeve në vitin 2020 dhe ka përforcuar pretendimet e Bolsonaros për makineritë e votimit të manipuluara, përcjell UBT News.

Trump ishte një nga aleatët e paktë të huaj të Bolsonaros dhe Bolsonaro shpesh lartësonte udhëheqjen e homologut të tij amerikan, madje duke postuar foto të vetes duke ndjekur deklaratat e Trump. Ai dhe djali i tij vizituan Trump në Mar-a-Lago dhe të dy morën pjesë në darkat në shtëpinë e Bannon.

Pas trazirave të së dielës në Brasilia, Bannon i quajti protestuesit “luftëtarë brazilianë të lirisë” në një video në mediat sociale.

Konferenca e Veprimit Politik Konservator, një mbledhje kyçe e aktivistëve të krahut të djathtë që ka qenë një vatër e entuziazmit pro-Trump, u takua në Sao Paulo në shtator. Një nga të pranishmit, ish-zëdhënësi i Trump, Jason Miller, u arrestua më vonë nga autoritetet braziliane përpara se të largohej nga vendi.

“Ne nuk mbrojmë dhunën, por besojmë se protestat paqësore janë të duhura dhe se situata në Brazil duhet të hetohet plotësisht”, tha Matt Schlapp, organizatori kryesor i CPAC, në një deklaratë për Associated Press.

Protestuesit sulmuan Kongresin e Brazilit, Gjykatën e Lartë dhe pallatin presidencial, me disa që bënë thirrje që ushtria të rrëzonte Presidentin Luiz Inácio Lula da Silva. Të tjerë valëvitnin parulla që sugjeronin se besonin se makinat e votimit ishin programuar për të vjedhur zgjedhjet nga Bolsonaro, që të kujtojnë shenjat e lëshuara më 6 janar që promovonin teori të ngjashme konspirative në SHBA.

Imazhet e protestuesve brazilianë që luftojnë me policinë që ruan kompleksin, depërtojnë në zyrat e qeverisë dhe kontrollojnë tavolinat e ligjvënësve të opozitës ishin një lloj përsëritje e sulmit në Kapitolin e SHBA.

Sulmet pasuan muaj kur Bolsonaro shfrytëzoi frikën për integritetin e zgjedhjeve pa ofruar prova, të ngjashme me Trump në 2020.

Në nëntor, Bolsonaro fajësoi humbjen si shkak i një gabimi softuerësh dhe bëri thirrje që shumica e votave elektronike të anuloheshin. Ekspertët e pavarur e hodhën poshtë pretendimin e tij dhe oferta e Bolsonaros për të anuluar votat dështoi.

Rrjetet sociale janë ende të mbushura me dezinformata rreth zgjedhjeve pas përfundimit të tyre, dhe postimet që u bënin thirrje brazilianëve të mblidheshin në kryeqytetin e tyre të dielën për të sfiduar rezultatet e zgjedhjeve u bënë virale në TikTok, Facebook, Telegram dhe platforma të tjera. Një postim mblodhi më shumë se 800,000 shikime vetëm që nga e premtja, sipas një analize nga Aos Fatos.

Wendy Via, presidente e Projektit Global kundër Urrejtjes dhe Ekstremizmit, tha se trazirat e së dielës janë një shembull tjetër se si keqinformimi dhe retorika në internet mund të nxisin dhunën nëse ato shpërndahen nga një udhëheqës me një audiencë mjaft të madhe.

“Ne e pamë këtë që po vinte”, tha Via. “Kjo nuk ndodh vetëm në Brazil, apo në Shtetet e Bashkuara. Ky është një problem global. A duhet të krahasojmë atë që ndodhi në Brazil me 6 janarin? Unë them 100%, sepse është i njëjti libër lojërash”.

Por ka dallime të rëndësishme midis dy sulmeve dhe forcave në të dy vendet që i shtynë ato.

“Kjo nuk ishte pjesë e një lëvizjeje të orkestruar për të përmbysur rezultatet e zgjedhjeve”, tha Christopher Garman, drejtor menaxhues i Americas for the Eurasia Group, grup konsultimi për rrezikun politik.

Më 6 janar 2021, Trump ishte ende president dhe ai u kërkoi mbështetësve të tij në tubimin e tij që të marshonin drejt Kapitolit dhe të ndalonin ratifikimin nga Kongresi të fitores së Joe Biden. Në Brasilia, protesta u zhvillua të dielën, kur pak ishin në zyrat e qeverisë dhe Bolsonaro tashmë kishte hequr dorë nga pushteti.

Bolsonaro madje ishte larguar nga vendi – në shtetin “e adoptuar” nga Trump në Florida, ku duket se ka qëndruar në zonën e Orlandos. Të hënën, ai u shtrua në një spital atje, duke u ankuar për dhimbje barku.

Garman tha se dora e Bolsonaros mund të jetë kontrolluar nga gjykata supreme e Brazilit, e cila ka penalizuar në mënyrë agresive dezinformatat në lidhje me zgjedhjet deri në censurimin e llogarive të mediave sociale dhe raporteve të lajmeve që i ka gjetur mashtruese. Bolsonaro e dinte se nëse ai do të provonte më shumë, gjykata mund të vendoste që ai të mos kandidonte përsëri për poste publike.

“Nëse ai do të kishte ndjekur rrugën e Trump, të drejtat e tij politike tashmë do të ishin pezulluar”, tha Garman.

Situata në Brazil është gjithashtu më e tensionuar sesa në SHBA
Korrupsioni sistemik është një shqetësim më i madh në atë vend, siç është stabiliteti i asaj që është ende një demokraci mjaft e re pas dekadash sundimi autoritar që zgjati gjatë viteve 1980. Njeriu që e mundi Bolsonaron, Lula, është një ish-president i cili u burgos për akuza korrupsioni gjatë zgjedhjeve fillestare të Bolsonaros në vitin 2018, vetëm për t’i anuluar dënimin e tij nga Gjykata e Lartë e Brazilit.

Zemërimi kundër establishmentit mund të tingëllojë i njohur për ata që ndjekin politikën e SHBA-së – një mjedis politik i hiper-polarizuar dhe një qendër e dobësuar, së bashku me mosbesimin në rritje si tek institucionet ashtu edhe tek ato në anën tjetër.

“Nuk është e shëndetshme për çdo demokraci të ketë këto nivele mosbesimi” përfundoi Garman./UBTNews/

Lajmet

Protestë e re kundër shtrenjtimit të rrymës në Prishtinë

Published

on

By

Grupi “Asnjë cent më shumë” ka njoftuar se do të organizojë një protestë të re më 19 prill, kundër rritjes së çmimit të energjisë elektrike. Protesta do të mbahet në sheshin “Skënderbeu” në orën 12:00, dhe organizatorët kanë ftuar qytetarët të marrin pjesë në masë.

Besnik Shabiu, organizatori i protestës, ka deklaruar se protesta është një reagim ndaj vendimit të ZRRE-së për rritjen e çmimit të energjisë elektrike, duke theksuar se, nëse autoritetet nuk reagojnë, grupi nuk përjashton mundësinë e përshkallëzimit të aksioneve. Ai paralajmëroi se mund të ndodhin bllokime të rrugëve dhe institucioneve, për të siguruar që zëri i qytetarëve të dëgjohet.

Shabiu ka shtuar se protesta e nesërme vjen në një moment të rëndësishëm, pasi të njëjtën orë mbahet edhe vazhdimi i seancës konstituive të Kuvendit të Kosovës. Ai bëri thirrje për deputetët e zgjedhur që, sapo Kuvendi të konstituohet, të thirret komisioni për energji dhe ZRRE-ja për të raportuar mbi çështjen e rritjes së çmimit të energjisë.

“Zëri i qytetarëve duhet të dëgjohet pa ndërprerë. Ne do të vazhdojmë të jemi të zëshëm, dhe nëse pas kësaj proteste nuk ka reagim, do të jemi të detyruar të përshkallëzojmë aksionet”, tha Shabiu.

Ai gjithashtu njoftoi se po shqyrtohen mundësitë e pezullimit të pagesave për energjinë elektrike për qytetarët si një masë për të mbrojtur interesat e tyre. “Ky është një kërkesë legjitime e qytetarëve. Kur institucionet nuk punojnë për qytetarët, pse duhet të funksionojnë?”, shtoi ai.

Në anën tjetër, Ardian Bajraktari, një nga përfaqësuesit e grupit, ka bërë të ditur se ekipi i tij po punon për hartimin e padisë për anulimin e vendimit të aktit administrativ nga ZRRE. Sipas tij, ky vendim është marrë në shpërputhje me autorizimet e këtij institucioni dhe ka dëme të mëdha për qytetarët. Ai ka njoftuar se janë duke përgatitur gjithashtu një propozim për një masë të përkohshme, për të shtyrë ekzekutimin e vendimit derisa të shqyrtohet nga gjykatat.

Ky zhvillim vjen pas njoftimit të ZRRE-së për një rritje të çmimit të energjisë elektrike për 16%, që do të hyjë në fuqi nga muaji maj. Ky vendim ka shkaktuar reagime të shumta nga qytetarët, bizneset dhe subjektet politike, që po kundërshtojnë një rritje të tillë. Protesta të ngjashme janë mbajtur tashmë dhe grupet e aktivistëve po kërkojnë anulimin e këtij vendimi.

Për më shumë, grupi “Asnjë cent më shumë” ka paralajmëruar se do të vazhdojnë aksionet deri në arritjen e kërkesave të tyre dhe kanë ftuar qytetarët të bashkohen në protestën e nesërme për të shprehur pakënaqësinë e tyre ndaj shtrenjtimit të rrymës.

Continue Reading

Lajmet

Osmani dekoron me medalje tre të mbijetuar të dhunës seksuale gjatë luftës

Published

on

By

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka dekoruar me medaljen “Nderi i Republikës së Kosovës” tre të mbijetuar të dhunës seksuale gjatë luftës së fundit në Kosovë. Në një ceremoni të organizuar në Presidencë, medalja iu dorëzua Vasfije Krasniqi-Goodman, Shyrete Tahiri-Sylejmani dhe Ramadan Nishori, të cilët kanë folur publikisht për përvojat e tyre të dhunës nga forcat serbe gjatë luftës.

Në fjalimin e saj, Presidentja Osmani ka vlerësuar guximin e të mbijetuarve për të ndarë me publikun përvojat e tyre dhe ka theksuar rëndësinë e dëshmive të tyre për drejtësinë dhe të vërtetën historike të Kosovës. Ajo ka shtuar se këta individë janë dëshmi e gjallë e luftës për drejtësi dhe kanë kontribuar në ndriçimin e rrugës së drejtë të historisë së vendit.

“Ka momente ku fjalët nuk mjaftojnë për të shprehur mirënjohjen, siç ka edhe njerëz që me guximin e tyre të lënë pa fjalë. Sot jemi këtu për t’iu përulur me respektin më të thellë përballë tre individëve që janë më shumë se thjesht individë, sepse me dhimbjen e tyre kanë ndriçuar rrugën e drejtë së vërtetës, drejtësisë dhe shpresës. Ju jeni zëri që keni zgjedhur dinjitetin, jeni zëri i të mbijetuarve që kanë zgjedhur heshtjen. Ky është një premtim i gjallë se historia nuk do t’i harrojë,” tha Osmani.

Pas dekoratës, Ramadan Nishori shprehu mirënjohjen për përkrahjen nga populli, duke theksuar se ndihej mirë që kishte marrë mbështetje në këtë rrugëtim të vështirë. “E përshëndes gjithë popullin tonë që më ka përkrahur këto ditë,” tha ai shkurt.

Vasfije Krasniqi, një tjetër e dekoruar, bëri thirrje që viktimat e dhunës seksuale të flasin hapur dhe të kërkojnë drejtësi. “Dua të falënderoj për qasjen, angazhimin. Të dashura viktima, ju lutem, ku do që jeni, ka ardhur koha të kërkojmë drejtësi. Lirojeni shpirtin që të mos ia falim Serbisë krimin që ka kryer,” tha Krasniqi.

Shyrete Tahiri-Sylejmani, gjithashtu e dekoruar, theksoi rëndësinë e drejtësisë për arritjen e paqes. “Kur të kemi drejtësi, kemi paqe. Faleminderit për kurajën që na jepni,” përfundoi ajo.

Continue Reading

Lajmet

Prokuroria kërkon vazhdimin e paraburgimit për Selimin dhe Krasniqin

Published

on

By

Prokuroria në Hagë ka kërkuar vazhdimin e paraburgimit për Rexhep Selimin dhe Jakup Krasniqin edhe për dy muaj të tjerë.

Në kërkesën për Krasniqin e ngjashëm edhe për Selimin, Prokuroria thotë se përfundimi i paraqitjes së provave nga ana e tyre rrit rrezikun e pengimit të drejtësisë dhe kryerjes së krimeve të tjera.

Veç kësaj, ZPS ka thënë se kjo justifikon edhe rishqyrtimin e rrezikut të arratisjes në vendimet për vazhdimin e paraburgimit. E njëjta gjë është theksuat edhe tek vendimi për Rexhep Selimin.

Sipas tyre vazhdon të ekzistojnë dyshime të bazuara se Jakup Krasniqi ka kryer një ose më shumë prej krimeve që bien në jurisdiksiomin e DHSK-së. Madje, Prokuroria thotë se ky dyshim është përforcuar edhe nga provat e ZPS-së që tashme janë përfshirë në dosjen e gjykimit.

Ata thonë se, fakti që Krasniqi dhe Selimi tani kanë njohuri të veçantë mbi rastin dhe provat kundër tij e rrit rrezikun që ai mund të kryejë krime të tjera, përfshirë kundër dëshmitarëve që kanë dhënë ose mund të japin dëshmi në çështje dhe/ose që mund të paraqiten para këtij Paneli në faza të ardhshme të procedurave.

“Për më tepër, Selimi tashmë është në dijeni të identitetit të të gjithë dëshmitarëve të ZPS-së dhe të provave të tyre. Përfundimi i çështjes së ZPS-së nuk e zvogëlon rrezikun e pengimit, por e rrit atë, pasi i akuzuari tashmë ka njohuri të plotë për përmbajtjen e çështjes ndaj tij. Siç është theksuar nga Trupi Gjykues, ekziston rreziku që ndërhyrjet me qëllim për të siguruar tërheqje të dëshmive dhe/ose për të dekurajuar dëshmitarët e ardhshëm nga dhënia e dëshmive mund të pengojnë përparimin e procedurës. Më tej, ekziston mundësia që dëshmitarët të thirren sërish, duke i bërë ata të cenueshëm ndaj përpjekjeve për ndërhyrje”, thuhet në kërkesën e Prokurorisë për Selimin.

Përveç rrezikut të arratisjes dhe pengimit të procedurave, Prokuroria ka thënë se masat e vendosura ne objektet e paraburgimit kanë ofruar garanci kundër vizitave dhe komunikimeve të pa-monitoruara si masa për të minimizuar rreziqet përkatëse.

Ata thonë se paraburgimi mbetet proporcional dhe i arsyeshëm veçanërisht që procedurat tashmë kanë përparuar.

Ndryshe, Prokuroria më 15 prill 2025 ka njoftuar se ka përfunduar paraqitjen e provave në këtë rast.

Zyra e Prokurorit të Specializuar, më 30 shtator 2022 ka dorëzuar aktakuzën e konfirmuar të ndryshuar ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Jakup Krasniqit dhe Rexhep Selimit, e cila përbëhet nga dhjetë pika me akuza, ku këta të fundit ngarkohen për krime lufte e krime kundër njerëzimit.

Më 29 prill 2022, Zyra e Prokurorit të Specializuar kishte dorëzuar një aktakuzë të ndryshuar ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit e Jakup Krasniqit, ku pretendohet se katër të akuzuarit kanë kryer krime lufte edhe në Gjilan, Budakovë e Semetishtë.

Më 9 nëntor të vitit 2020, në paraqitjet e tyre të para, Jakup Krasniqi e Hashim Thaçi janë deklaruar të pafajshëm për akuzat që u vihen në barrë. Njëjtë është deklaruar edhe Veseli në paraqitjen e tij më 10 nëntor, sikurse edhe Rexhep Selimi më 11 nëntor.

Aktakuza ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit është konfirmuar më 26 tetor 2020. /Betimi për Drejtësi/

Continue Reading

Lajmet

Rama: Vendimi për ndërprerjen e projektit në shesh nuk është i mbështetur ligjërisht

Published

on

By

Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, ka deklaruar se vendimi për ndalimin e punimeve në sheshin “Xhorxh Bush” është i paligjshëm dhe i pambështetur në argumente juridike. Ai tha se institucionet që morën këtë vendim po ndikohen nga qëllime politike, edhe pse duhet të veprojnë në mënyrë të pavarur.

“Për herë të dytë janë ndërprerë punimet në një projekt të planifikuar për transformimin e hapësirës publike. Arsyetimet për këtë ndërhyrje nuk qëndrojnë në bazë ligjore dhe nuk janë ngritur nga palët përkatëse,” tha Rama në një konferencë për media.

Ai theksoi se projekti ka për qëllim përmirësimin e hapësirës publike dhe integrimin e trashëgimisë kulturore në zhvillimin urban të qytetit.

“Ka munguar përgjigjja nga Ministri për një debat publik për këtë çështje, edhe pse kemi qenë të hapur për diskutim,” shtoi ai.

Rama njoftoi se Komuna e Prishtinës do të ndjekë rrugë ligjore ndaj veprimeve që, sipas tij, bien ndesh me ligjin.

“Kryeqyteti do të vazhdojë procedurat ligjore ndaj të gjithë atyre që shkelin ligjin,” përfundoi ai.

Continue Reading

Të kërkuara