Kuriozitete

Toka tani ka 8 miliardë njerëz

“Është një moment historik i rëndësishëm për njerëzimin,” u tha gazetarëve Natalia Kanem.

Publikuar

Kombet e Bashkuara e shpallën 15 nëntorin 2022 si “Ditën e Tetë Miliardë Banorëve” për të shënuar vlerësimin e saj se njerëzimi ka arritur një tjetër miliard historik.

“Është një moment historik i rëndësishëm për njerëzimin”, u tha gazetarëve muajin e kaluar Natalia Kanem, drejtore ekzekutive e Fondit të Popullsisë së OKB-së (UNFPA).

“Disa shprehin shqetësime se bota jonë është e mbipopulluar me shumë njerëz dhe burime të pamjaftueshme për të mbajtur jetën e tyre. Unë jam këtu për të thënë qartë se numri i madh i jetëve njerëzore nuk është shkak për frikë”.

Popullsia e Tokës thuhet se është dyfishuar që nga viti 1974.

U deshën 12 vjet që popullsia globale të rritet nga 7 miliardë në 8 miliardë, sipas OKB-së. “Ne nuk do të arrijmë në 9 miliardë për rreth 15 vjet”.

Gjysma e popullsisë ende jeton në vetëm 7 vende: Kinë, Indi, ShBA, Indonezi, Pakistan, Nigeri dhe Brazil. Popullsia e Indisë mund të kalojë çdo ditë atë të Kinës.

“Shekulli i kaluar ishte një nga një rritje eksponenciale e popullsisë”, i tha Axios Jennifer Sciubba, studiuese e Qendrës Wilson dhe autore e “8 Billion and Counting”. Ajo tha se ky shekull karakterizohet më shumë nga tendenca të ndryshme demografike. “Ne shohim hendek të gjerë në lindje, vdekje dhe madje edhe migrim në mbarë botën”.

Në shumë mënyra, tendencat demografike globalisht tregojnë se jeta po përmirësohet. “Ne po jetojmë më gjatë, falë rënies së vdekshmërisë së fëmijëve dhe nënave, kurave për sëmundjet vdekjeprurëse, përmirësimit të kujdesit shëndetësor dhe faktorëve të tjerë”.

Varfëria ekstreme ka rënë dhe pabarazia e të ardhurave midis vendeve është zvogëluar kryesisht gjatë 25 viteve të fundit, sipas OKB-së.

Pjesa e njerëzve që jetojnë në varfëri ekstreme – më pak se 2 dollarë në ditë – ka rënë nga 44% në 1974 në 10%, sipas të dhënave nga GapMinder.

Ndryshimet klimatike vazhdojnë të përbëjnë një nga kërcënimet më të mëdha për njerëzimin, sipas OKB-së dhe përparimet në pjesët me të ardhura më të ulëta të botës mund të komplikojnë përpjekjet globale për të zvogëluar ndikimin e tij./klankosova.tv

Kuriozitete

Si ndodhi klonimi i qengjit Dolly?

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit.

Publikuar

nga

Shkencëtarët skocezë më 22 shkurt të vitit 1997, njoftuan klonimin e suksesshëm të një qengji, Dolly, me kontributin e tre deleve nëna, një me vezë , tjetra me ADN-në, dhe e treta kishte mbajtur në fetus embrionin e klonuar.

Shkenca e paraqiti Dollyn si arritjen të vitit. Dolly jetoi në Institutin Roslin në Edinburg, Skoci, madje lindi edhe gjashtë qengja.

Dolly u prek nga artriti dhe më 14 shkurt 2003 u vu në gjumë për vdekje për shkak të sëmundjes progresive të mushkërive. Klonimi i gjitarëve (grupim qeniesh ku bën pjesë edhe njeriu) është provuar tejet joefikas. Dolly ishte e vetmja mes 277 përpjekjeve që mbijetoi dhe arriti deri në atë moshë 6 vjeç, edhe pse në vitin 2014 shkencëtarët kinezë raportuan sukses në klonimin e derrave.

Shkencëtarët që klonuan Dollyn, shpallën në vitin 2007 se teknika e përdorur në rastin e Dollyt nuk mund të jetë e efektshme për klonimin e njeriut.

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Pesë fakte interesante rreth Diellit

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Publikuar

nga

Dielli është afro 25 mijë vite dritë larg nga qendra e galaktikës tonë “Udha e Qumështit”.

Dielli ka një moshë mesatare, astronomët besojnë të jetë formuar 4.59 miliardë vjet më parë. Në pesë miliardë vjet do të hyjë në fazën e Gjigantit të Kuq.

Dielli prodhon një sasi enorme të energjisë për të nxehur sistemin tonë diellor. Çdo sekondë rreth 700 milionë ton të Hidrogjenit shndërrohen në Helium, me procesin kimik të Fusionit Nuklear.

Dielli përbëhet nga 72% hidrogjen dhe 26% helium, dhe disa elemente të tjera në gjurmë. Kjo masë e dendur përbën rreth 99% të tërë masës në sistemin tonë diellor.

Nëse dielli do të shuhej, brenda një jave temperatura e tokës do të bëhej -18  ̊C. Për një vjet do të bëhej -73  ̊C, ndërsa brenda disa milionë viteve do të stabilizohej në -240  ̊C./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë.

Publikuar

nga

“Vala luminoze” në Maldive është një nga fenomenet më të mahnitshme të natyrës. Oqeani shndritë me një hije të pastër kaltër dhe gjelbër. Ky fenomen i mahnitshëm njihet si “vala luminoze”.

Shkaku i kësaj shfaqje të pabesueshme është një proces kimik që ndodhë në ujë. Organizmat mikroskopikë, si planktoni dhe bakteret, shkaktojnë një reaksion kimik kur lëvizin në ujë. Këto organizma shkaktojnë një efekt bioluminescent, duke shkaktuar dritë në ujë kur janë të shqetësuar ose të përzier me ujin.

Për vizitorët që kanë fatin të shohin këtë shfaqje të mrekullueshme, ajo ofron një përvojë të pazakontë dhe të mahnitshme. Në këtë spektakël të natyrës, oqeani bëhet si një qiell me yje, duke e bërë atë një destinacion të veçantë për të eksploruar bukuritë dhe misteret e botës nën ujë./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kuriozitete

Sahara – shkretëtira më e madhe dhe e nxehtë në botë

Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet.

Publikuar

nga

Sahara një shkretëtirë unike në botë, si për nga madhësia e saj ashtu edhe për ekosistemin që është krijuar në të. Ajo llogaritet të jetë 9 milionë e 200 mijë kilometra katrorë, që nënkupton përafërsisht sa sipërfaqja e Kinës.

Shtrihet në dhjetë shtete Algjeri, Çadi, Egjipt, Libi, Mali, Mauritani, Marok, Nigeri, Sudan dhe Tunizi. Studimet thonë se është e vjetër mbi 4 milionë e 600 mijë vjet. Temperaturat shkojnë mbi 55  ̊c, madje në raste edhe më shumë.

Sahara është nje nga shkretëtirat më të thata në botë dhe ka një numër të ulët të rreshjeve vjetore. Rreshjet në këtë shkretëtirë gjithashtu janë të parregullta. Në disa pjesë të shkretëtires dhe kryesisht në pjesën e Libisë,Egjiptit dhe Sudanit ka dekada qe nuk jane parë me rreshje të shumta shiu dhe këto vende mbajnë rekord kryesor për sasinë më të ulët shiu në botë rreth 10 mm shi. Disa herë dhe për shkak të nxehtësise së madhe në shkretëtirë shiu avullon dhe para se të bjeri. Mesatarisht bie shi rreth 10 ose 15 ditë në vite por ka edhe vende në të cilat bie vetëm 5 ditë në vit./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara