Dita Botërore e Librit dhe të Drejtave të Autorit është një festë e rëndësishme për të ndarë gëzimin dhe vlerën e leximit dhe librave. Në çdo anë të globit, sot, më 23 prill, festimet shtrihen për të nderuar fuqinë dhe ndikimin e librave dhe lidhjen e pashmangshme midis të kaluarës dhe të ardhmes, një urë që bashkon brezat dhe kulturat.

Në kështjellën e fjalëve, Sibel Halimi, Drejtoreshë e Kulturës në Komunën e Prishtinës, përmes rrjetit të saj social në Facebook, ka njoftuar se në Ditën e Librit,  Ambasada e Malit të Zi, Drejtoria e Kulturës së Komunës së Prishtinës dhe Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve “Art Club” organizon shfaqjen e filmit dokumentar “Në teh të erës” në nderim të poetit, studiuesit dhe profesorit Basri Çapriqi. Filmi do të shfaqet në Kino Armata në Prishtinë, të martën, më 23 prill të vitit 2024 në orën shtatë të mbrëmjes.

Në Ditën Botërore të Librit, presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bajam Begaj, ndan një moment të veçantë me librashitësin, Ndriçim Ziu, i cili me vite ka shërbyer si “biblotekari i rrugës”. Në një postim të ndarë në rrjetin social në Facebook, presidenti Begaj shkruan për këtë takim: “Me bukinistin e qytetit të Elbasanit, që ka lexuar çdo libër që gjendet në librarinë e tij shëtitëse. Vendosa të ndaj këtë postim sot për të nderuar fisnikërinë e të lexuarit”.

Ndërsa bëhet e ditur nëpërmjet mediave shqiptare, Ndriçim Ziu, me një stivë libra përpara tij, jo vetëm që i shet ato, por gjithashtu i lexon ato me përkushtim, duke u bërë një katalizator i një ndërthurrjeje të bukur midis botës reale dhe asaj të librave.

https://www.facebook.com/reel/954793762613738

Në këtë ditë të veçantë, UNESCO dhe organizatat ndërkombëtare përfaqësuese të tre sektorëve kryesorë të industrisë së librit – botuesit, shitësit e librave dhe bibliotekat, vendosin një Kryeqytet Botëror të Librit për të mbajtur flakën e promovimit të kulturës së librave. Me aktivitete të ndryshme dhe inovative, këto organizata japin një impakt të veçantë festimeve të kësaj dite, nxitur leximin dhe kulturën letrare në mbarë botën, shkruhet në faqen kryesore të UNESCO.

23 Prilli është një datë e ngjarjeve të rëndësishme për letërsinë botërore. Është dita kur ndërruan jetë një sërë autorësh të dalluar, si William Shakespeare, Miguel de Cervantes dhe Inca Garcilaso de la Vega. Zgjedhja e kësaj date për të qenë Dita Botërore e Librit ishte një nderim i qëlluar për të gjithë autorët dhe librat në nivel global. Në Konferencën e Përgjithshme të UNESCO-s, e mbajtur në Paris në 1995, vendosur që të bëhet një ditë për të nderuar librat dhe autorët, dhe për të inkurajuar qasjen në dije për të gjithë.

Mesazhi i Audrey Azoulay, Drejtoreshë e Përgjithshme e UNESCO-s, për Ditën Botërore të Librit dhe të Drejtës së Autorit, 23 Prill 2024, është një shprehje e thellësisë dhe rëndësisë së librit në shoqëri. Ajo thekson rolin kryesor që librat kanë në edukim, informim, argëtim, dhe për të kuptuar botën dhe diversitetin gjuhësor.

Në mesazhin e saj, në formë të shkruar për faqen zyrtare të UNESCO, Azoulay gjithashtu bën të ditur angazhimin e UNESCO-s në mbështetjen e botimeve në gjuhë indigjene dhe rajonale, duke përfshirë projekte si “What Makes as Human” dhe serinë “Bintou & Issa”. Ajo gjithashtu thekson rëndësinë e përfshirjes së të rinjve në lexim dhe edukimin mbi trashëgiminë kulturore të tyre. Azoulay fton të gjithë të angazhohen në mbështetjen e leximit dhe kulturës në Ditën Botërore të Librit dhe të Drejtës së Autorit, duke e bërë të qartë se pas çdo libri ka një botë të pasur të dijeve dhe aftësive, dhe se mbështetja e autorëve dhe të gjithë atyre që janë të përfshirë në industrinë e librit është e rëndësishme.

UNESCO mbështet sektorin e botimeve dhe fuqinë e leximit përmes rrjetit të saj të Kryeqyteteve Botërore të Librit, i krijuar për të përforcuar edukimin e shkrim-leximit dhe për të promovuar mbrojtjen e të drejtës së autorit dhe lirinë e shprehjes.

”Strasburgu, Francë, është caktuar Kryeqyteti Botëror i Librit i vitit 2024. Objektivi është që librat të bëhen mjeti i preferuar si për komunikimin e shqetësimeve mjedisore të kohës sonë, ashtu edhe për ndarjen e njohurive shkencore shoqëruese. Së fundi, ne jemi të përkushtuar të mbështesim shpërblimin e drejtë të të gjithë atyre që janë të përfshirë në industrinë e librit, duke filluar nga autorët. Në fund të fundit, pas çdo libri ka një zinxhir të tërë njohurish dhe aftësish që kanë çuar në krijimin e tij”, shkruan  drejtoresha e UNESCO duke ftuar të festoni leximin dhe kulturën, por edhe të angazhoheni për mbështetjen e tyre/UBTNews/

Përmbledhi: © Dionesa Ebibi

Në hijen e qytetit të Tiranës, në këndin që përshëndet dijen me të gjitha hovet e saj, një ngjarje e rëndësishme po zhvillohet. Panairi i tretë mbarëkombëtar i librit akademik dhe shkencor ka filluar në qytetin e Tiranës, më datë 23 prill dhe do të zgjasë deri më 25 prill të këtij muaji. Ky panair është rezultat i një nisme të përbashkët të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe Akademisë së Shkencave e Arteve të Kosovës, duke sjellë së bashku frymën dhe pasionin për dijen dhe kërkimin.

Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës kanë publikuar programin e ngjarjes dhe në vizionin e evenit kanë shkruar se qëllimi i këtij panairi është të bëjë të njohura arritjet më të rëndësishme në botimet akademike, shkencore dhe universitare, duke u fokusuar në promovimin e shkencëtarit dhe studiuesit shqiptar në skenën ndërkombëtare.

“Nëpërmjet këtij panairi, kemi synuar të tregojmë se libri akademik dhe shkencor është një pasuri e përbashkët që kërkon angazhim të përbashkët për të arritur lexuesin dhe për të shpërndarë dijen në mënyrë të drejtë dhe efektive”, shkruhet në programin e ASHAK-ut.

Tri ditët e këtij panairi do të jenë një festë e dijes, një festë ku autorët, botuesit, akademikët, studiuesit dhe të gjithë ata që janë të lidhur me botimin dhe kërkimin shkencor do të bashkohen për të ndarë ide, për të promovuar punën e tyre dhe për të diskutuar mbi temat më të rëndësishme të dijes shqiptare. Në ditën e parë, Akademia e Shkencave e Shqipërisë sjell një prezantim të veçantë për organizimin e çmimeve shkencore për vitin 2024. Në këtë prezantim, prezantuesit kryesorë janë Akad. Skënder Gjinushi, Kryetar i ASH, dhe Akad. Shaban Sinani, Sekretar shkencor i ASH.

Në Seksionin e Gjuhësisë dhe Letërsisë të ASHAK, do të shfaqen vepra të shquara si “Kënga e cjapit”, një dramë klasike shqiptare e autorit akademik Kujtim Shala, dhe “Shqipja standarde sot”, materiale të një konference shkencore të drejtuar nga Prof. Sabri Hamiti. Botimet në këtë seksion do të paraqiten nga Prof. Nysret Krasniqi, akad. Kujtim Shala, akad. Rexhep Ismajli, prof. Bardh Rugova, dhe prof. Shkumbin Munishi, në Institutet Albanologjike (sheshi Nënë Tereza, nr. 3).

Poashtu për një fjalë përshëndetëse do të prezantohet dr. Aleš Bošnjak, drejtor i Institutit të Shkencave të Informacionit, Slloveni. Më pas, Msc. Mirlona Buzo, drejtuese e QKPISH, do të prezantojë qendrën në një seancë të veçantë.

Gjatë Ditës Ndërkombëtare të Librit dhe e së Drejtës së Autorit, kalendari i promovimeve për ditën e parë, 23 prill 2024, përfshinë një gamë të gjerë të aktiviteteve. Seksioni i Shkencave Shoqërore dhe Albanologjike do të prezantojë konferenca të tilla si “Shteti i së drejtës në proceset integruese të Shqipërisë” dhe “Mbi zhvillimin e mirëqenies”. Më pas, MEKI, QKLL dhe DDA do të trajtojnë temat e librit akademik dhe të drejtën e autorit. Në fund, Universiteti Mesdhetar i Shqipërisë dhe Qendra e Botimeve Enciklopedike dhe Albanologjike do të prezantojnë projekte dhe botime të rëndësishme në fushën e dijes dhe kulturës shqiptare, ku për tri ditë rresht do të ketë prezantime të ndryshme të punimeve shkencore.

Panairi është një ngjarje e rëndësishme që mbledh një varg të gjerë pjesëmarrësish nga institucionet dhe organizatat më të rëndësishme të dijes dhe kulturës në hapësirën shqiptare. Disa nga pjesëmarrësit kryesorë janë Akademia e Shkencave e Shqipërisë dhe Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës janë pjesëmarrësit kryesorë, që përfaqësojnë elitën shkencore dhe kulturore të dy vendeve. Në aspektin shkencor, institute dhe qendra shkencore publike nga Shqipëria dhe Kosova si Instituti i Arkeologjisë, Instituti i Historisë, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, dhe shumë të tjera janë prezente për të ndarë studimet dhe zbulimet e tyre. Universitetet publike nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut janë të përfaqësuara gjithashtu. Institucionet e arsimit të lartë si Universiteti i Tiranës, Universiteti i Prishtinës, Universiteti i Shkupit dhe shumë të tjera sjellin kontributin e tyre në fushën e dijes dhe edukimit.

Nga ana e enteve botuese jopublike, Shtëpia botuese Toena, Shtëpia botuese Argeta LMG dhe Qendra e Botimeve për Diasporën janë pjesë e kësaj ngjarjeje, duke prezantuar botimet e tyre të fundit dhe duke promovuar kulturën letrare dhe shkencore.

Kjo pjesëmarrje e gjerë dhe e diversifikuar shënon një bashkëpunim të ngushtë midis aktorëve të dijes dhe kulturës, duke krijuar një platformë të rëndësishme për shkëmbimin e ideve dhe njohurive në nivel kombëtar dhe rajonal./UBTNews/

© Dionesa Ebibi

Programin e plotë mund ta gjeni në këtë link: https://ashak.org/panairi-i-3-te-mbarekombetar-i-librit-akademik-dhe-shkencor/

Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, ka bërë të ditur se Kosova është i vetmi shtet i Evropës që këtë vit ka fituar çmim në Bienalen e Venedikut. Ai me anë të një postimi në rrjetin social Facebook, ka deklaruar se Kosova këtë ditë shënon historinë duke pranuar shpërblim si përfaqësim shtetëror për herë të parë.

“Ditën e nisëm në selinë e Bienales së Venedikut, brenda sallës historike ku për 60 vjet janë ndarë çmime për artin dhe artistët më të mirë të botës. Republika e Kosovës këtë ditë do të shënonte historinë duke pranuar shpërblim si përfaqësim shtetëror për herë të parë. Për kontekst dhe perspektivë, nga të gjitha shpërblimet e fituara këtë edicion, i vetmi shtet nga vendet e Evropës me çmim të fituar, është Kosova. Doruntina, Erëmira e Hana, nga podiumi ku pranonin mirënjohjen, reflektonin shumë porosi. Tregimin e zakonshëm të grave të jashtëzakonshme në realitetin e vështirë të punës dhe shtëpisë. Fuqinë e gjithë ekipit të pavijonit, plot profesionalizëm dhe vetëmohim. Dëshirën e flaktë për t’i treguar botës sa shumë potencial dhe energji jeton brenda nesh. Dhe që Republika e Kosovës është këtu për të vazhduar së qenuri gjithmonë”, ka shkruar Çeku.

Ministri ka uruar të gjithë për këtë fitore.

“Festën e vërtetë e mbajtëm në shtëpinë e pavijonit tonë, në ndërtesën Museo Storico Navale, ku bashkë me ekipin e pavijonit, familjarët, miqtë dhe komunitetin e artit nga Kosova që kishte ardhur për mbështetje, ngritëm dolli për këtë sukses të madh, dhe për të gjitha mundësitë e reja që do të hapen nga ky moment i rëndësishëm. Urime të gjithëve, e faleminderit Dori, Era dhe Hana”, ka thënë Çeku.

Amfiteatri i Bibliotekës Qendrore Universitare, një ndër ambientet më ikonike të qytetit, do të kthehet në skenën e një mrekullie muzikore për një periudhë prej 9 Majit deri në 9 Qershor. Chopin Piano FEST Prishtina, në nder të 200-vjetorit të lindjes së mjeshtrit të pianos, Fryderyk Chopin, do të përjetojë një përmbysje të tingujve magjepës të pianos, duke u shndërruar në një qendër globale të muzikës klasike.

Ky festival, anëtar i Fédération Internationale des Sociétés Chopin ka shndërruar Prishtinën në një qendër të muzikës klasike, ku harmonizon shijet dhe pasionin e audiencës të gjerë, e që mbahet me krenari çdo vit gjatë pranverës.

Në çdo mbrëmje të këtij festivali, publiku do të udhëtojë nëpër një rrugëtim muzikor të pazakontë, të zgjedhur me kujdes nga repertori i pasur i muzikës së Chopin-it dhe interpretimit të shkëlqyer të artistëve vendas e të huaj. Zërat e pianos do të krijojnë një melodi të padukshme në qytet, duke shkaktuar një atmosferë të pazakontë të magjisë muzikore. Ky vit shënon edicionin e 14-të të Chopin Piano Fest Prishtina, një festë e muzikës klasike që shndërrohet në një përjetim të jashtëzakonshëm artistik. Frymëzuar nga suksesi i viteve të kaluara, organizatorët kanë vendosur që ky edicion të tejkalohet çdo pritshmëri. Me një filozofi që përfshin fuqizimin e edukimit muzikor, festivali përpiqet të ofrojë një përvojë të pasur jo vetëm për audienca, por edhe për artistët.

Bashkëpunimi i vazhdueshëm me partnerë vendas dhe ndërkombëtarë, përfshirë projektin e BE-së #Synergy për Muzikën Klasike në Ballkanin Perëndimor, ka rritur rëndësinë dhe ndikimin e festivalit në skenën botërore të muzikës klasike. Kështu, Chopin Piano Fest Prishtina shndërrohet në një eksperiencë muzikore të pazakontë që nuk duhet të humbasësh, shkruhet në faqen zyrtare të festivalit.

Chopin Piano FEST Prishtina nuk është vetëm një festival koncertesh; është një platformë e ndërsjellë për shkëmbim kulturor mes artistëve të Kosovës dhe atyre nga mbarë bota. Përkundër sfidave diplomatike, ky festival përshëndet artistë nga vende që ende nuk e kanë njohur Kosovën si një shtet, duke e bërë muzikën të bashkojë popujt nëpërmjet një gjuhe të përbashkët të dashurisë së artit. Në të njëjtën kohë, përmes aktiviteteve si EduWeek, konkursi Special Prize, dhe konkursi kompozicional i frymëzuar nga vepra e Chopin-it, festivali inkurajon dhe ndihmon në zhvillimin e muzikantëve të rinj klasikë.

Programi i edicionit të 14-të të Chopin Piano Fest Prishtina është një kombinim i artistëve dhe shfaqjeve të mrekullueshme nga një gamë e gjerë shtetesh. Në këtë edicion, në skenën e festivalit do të shfaqen artistë nga vende të ndryshme si Gjermania, Kanada, Italia, Slovakia, Romania, Polanda, Austria, Franca dhe shumë shtete të tjera. Programi i detajuar është publikuar në faqen zyrtare të Chopin Piano Fest Prishtina, duke sjellë një përmbledhje të vlerës së vërtetë artistike dhe kulturor që do të ofrohet gjatë kësaj periudhe. Publiku do të ketë mundësinë të shijojë interpretimin e mrekullueshëm të muzikës së Chopin-it dhe të eksplorojë talentet e pianistëve nga të gjitha anët e botës.

Me një listë të tillë të përfaqësuesve nga skena ndërkombëtare, Chopin Piano Fest Prishtina konfirmon rolin e tij si një nga ngjarjet më prestigjioze të muzikës klasike në rajon dhe më gjerë. Kjo është një mundësi e jashtëzakonshme për publikun të përjetojë magjinë e muzikës së bukur nën udhëheqjen e artistëve të shquar nga e gjithë bota./UBTNews/

© Dionesa Ebibi