Kulturë

Thëniet më të fuqishme nga Indira Gandhi

Gandhi ishte e para dhe deri më sot, e vetmja kryeministre femër e Indisë.

Published

on

Indira Gandhi ishte një politikane indiane, e cila shërbeu si kryeministre e Indisë për rreth 15 vjet në dy periudha dhe konsiderohet gjerësisht si një nga figurat më të rëndësishme në historinë e politikës së Azisë Jugore.

Gandhi ishte e para dhe deri më sot, e vetmja kryeministre femër e Indisë dhe ishte e njohur për qëndrimin e saj të rreptë në një sërë çështjesh.

Ajo është veçanërisht e famshme për dërgimin e ushtrisë indiane në Pakistanin Lindor në luftën e vitit 1971 që përfundimisht çoi në krijimin e Bangladeshit.

Politikat e saj të brendshme, megjithëse kryesisht në natyrë socialiste, e bënë atë udhëheqësen e padiskutueshme masive të vendit. Ajo mbetet kryeministrja e dytë më jetëgjatë e Indisë ndonjëherë, pas babait të saj Jawaharlal Nehru, kryeministri i parë i vendit.

Indira Gandhi ishte jashtëzakonisht e njohur për fjalimet e saj emocionuese që mbajti në të gjithë vendin.

Për lexuesit tanë sjellim një koleksion të thënieve më të bukura nga Indira Gandhi mbi arsimin, lirinë, fëmijët, pushtetin, varfërinë etj:

Një herë gjyshi më tha se kishte dy lloje njerëzish; ata që bëjnë punën dhe ata që marrin meritat. Më tha të përpiqesha të isha në grupin e parë; kishte shumë më pak konkurrencë.

Popullariteti nuk është garanci për cilësi.

Nga njëra anë, të pasurit e shohin shtrembër varfërinë tonë të vazhdueshme – nga ana tjetër, ata na paralajmërojnë kundër metodave të tyre.

Babai im ishte burrë shteti, unë jam një grua politikane. Babai im ishte shenjtor. Unë nuk jam.

Ju nuk mund të shtrëngoni duart me një grusht të mbledhur.

Fitorja apo humbja e zgjedhjeve është më pak e rëndësishme se forcimi i vendit.

Kam jetuar një jetë të gjatë dhe jam krenare që tërë jetën e kaloj në shërbim të popullit tim. Unë jam vetëm krenare për këtë dhe asgjë tjetër. Do të vazhdoj të shërbej deri në frymën time të fundit dhe kur të vdes, mund të them se çdo pikë e gjakut tim do ta fuqizojë dhe forcojë Indinë.

Në thelb mendoj se jam dembele, por kam mentalitet amvise kur shkoj në punë.

Tashmë i kam zgjatur dorën Janatës dhe po mundohem vetëm të njihem me problemet e njerëzve.

Edhe sikur të vdisja në shërbim të kombit, do të isha krenar për këtë. Çdo pikë e gjakut tim… do të kontribuojë në rritjen e këtij kombi dhe për ta bërë atë të fortë dhe dinamik.

Nuk ekziston asnjë politikan në Indi që guxon aq sa duhet të përpiqet t’u shpjegojë masave se lopët mund të hahen.

Kini anshmëri ndaj veprimit – le të shohim diçka të ndodhë tani. Ju mund ta copëzoni atë plan të madh në hapa të vegjël dhe të hidhni hapin e parë menjëherë.

Nuk ka dashuri aty ku nuk ka vullnet.

Ne nuk dëshirojmë të varfërojmë më tej mjedisin, e megjithatë nuk mund të harrojmë për asnjë moment varfërinë e zymtë të një numri të madh njerëzish. A nuk janë varfëria dhe nevoja ndotësit më të mëdhenj?

Problemet mjedisore të vendeve në zhvillim nuk janë efekte anësore të industrializimit të tepruar, por pasqyrojnë pamjaftueshmërinë e zhvillimit.

Fuqia për të ngritur pyetje është baza e gjithë përparimit njerëzor.

Kjo është arsyeja pse ne mendojmë se demokracia është e rëndësishme: sepse demokracia të lejon të kesh shpërthime të vogla dhe si rrjedhim të shmangësh shpërthimet më të mëdha.

Të gjithë njerëzit që luftuan për liri ishin heronjtë e mi. Dua të them, ky ishte lloji i tregimit që më pëlqente të lexoja… luftërat për liri e kështu me radhë.

Unë kurrë nuk i jam drejtuar askujt për këshilla dhe sugjerime. Edhe kur isha shumë e vogël, për rrethanat e atyre kohërave më është dashur të qëndroj në këmbë dhe disi rrethanat kanë mbetur pak a shumë të njëjta. Unë duhet të marr vendimet e mia.

Populli nuk ka asgjë për t’u frikësuar prej meje; njerëzit nuk më kanë frikësuar kurrë.

Nëse shoh diçka të ndotur ose të çrregullt, duhet ta pastroj.

Duhet kujdes nga ministrat që nuk bëjnë asgjë pa para dhe nga ata që duan të bëjnë gjithçka me para.

Nuk mendoj se babai im ishte mentori im.

Ka dyshime të rënda se diskutimi mbi ekologjinë mund të jetë i dizajnuar për të shkëputur vëmendjen nga problemet e luftës dhe varfërisë.

Lumturia është një gjendje shpirtërore, e dini. Nuk mendoj se je i lumtur përgjithmonë. Dikush është i lumtur për disa gjëra dhe jo aq i lumtur për të tjerat.

Të gjitha lojërat e mia ishin lojëra politike; Unë, si Joan of Arc, isha duke u djegur vazhdimisht në kunj.

Vështirësitë nuk mund të eliminohen nga jeta. E vetmja gjë është t’i pranosh, nëse është e mundur t’i kapërcesh, përndryshe të pajtohesh me ta. Është në rregull të luftosh, po, por vetëm kur është e mundur.

Pa guxim, nuk mund të praktikosh asnjë virtyt tjetër. Duhet të kesh guxim – guxim të llojeve të ndryshme: së pari, guxim intelektual, të zgjidhësh vlera të ndryshme dhe të vendosësh se cila është ajo që është e duhura për të ndjekur. Duhet të kesh guxim moral për t’iu përmbajtur kësaj – pa marrë parasysh se çfarë do të dalë në rrugën tënde, pavarësisht se cila është pengesa dhe opozita.

Djali im nuk kishte asnjë lidhje me politikën apo vendimmarrjen, as nuk kam diskutuar zgjedhjet apo ndonjë çështje tjetër me të.

Ne gjithmonë thoshim se lufta jonë nuk ishte vetëm kundër britanikëve si përfaqësues të kolonializmit, ajo ishte kundër gjithë të keqes që ekzistonte në Indi. E keqja e sistemit feudal, e keqja e sistemit të bazuar në kastë, e keqja e padrejtësisë ekonomike.

Mundësitë nuk ofrohen. Ato duhen kapur dhe punuar për të. Dhe kjo kërkon këmbëngulje… dhe guxim.

Falja është një virtyt i guximtarit.

Deri në ditën kur vdiq, nëna ime vazhdoi të luftonte për të drejtat e grave. Ajo iu bashkua të gjitha lëvizjeve të grave të kohës; ajo ngjalli shumë revolta. Ajo ishte një grua e madhe, një figurë e madhe. Femrat sot do ta donin pa masë.

Continue Reading

Kulturë

Elena Gjika, shqiptarja e shquar e shekullit të 19-të

Published

on

Më 22 janar të vitit 1828, në Bukuresht, erdhi në jetë një nga figurat më të shquara të kulturës dhe letërsisë shqiptare dhe evropiane të shekullit të 19-të, Elena Gjika, e njohur më gjerësisht me emrin e saj letrar Dora D’Istria. Ndonëse lindur në kryeqytetin rumun, rrënjët e saj shqiptare, pasioni për atdhenë dhe angazhimi për çështjet kombëtare, gjithmonë do të mbeteshin një pjesë e pandashme e veprës dhe jetës së saj.

Elena Gjika u rrit në një familje të shquar dhe të kultivuar, që ishte një burim i pasur frymëzimi intelektual. Ajo ishte e bija e Mihal Gjikës, një njeri i njohur për kontributin e tij në kulturën rumune, themelues i muzeut të parë kombëtar në Rumani, dhe e Katarina Gjikës, një grua e shquar për përkthimet dhe veprat letrare. Ky ambient, që bashkonte pasionin për dijen dhe trashëgiminë kulturore, i dha Elenës mundësinë të zhvillohej si një mendimtare e fuqishme, me një horizont të gjerë dhe të pasur.

Studimet e thelluara në universitetet më të njohura të Evropës, në Austri, Itali dhe Gjermani, do t’i mundësonin asaj një formim të jashtëzakonshëm, duke e bërë një figurë të njohur të letërsisë dhe filozofisë evropiane. Pas përfundimit të studimeve, në vitin 1849, Elena Gjika u kthye në Bukuresht dhe, pas disa viteve, u martua me dukën rus Aleksandër Kolstov-Massalski. Kjo periudhë e jetës së saj e kaloi në Rusi, ku, pas humbjes së bashkëshortit, ajo vazhdoi të shkruante dhe të kontribuonte në fushën e studimeve dhe publicistikës, duke realizuar një sërë udhëtimesh që e çuan në vende të ndryshme të Evropës.

Vepra e saj e parë, “Jeta monastike në Kishën Lindore” (1855), e shfaqte Elenën si një mendimtare që kundërshtonte shtypjen e grave dhe të minoriteteve fetarë, duke apeluar për një reformë të thellë të urdhrave të manastirit. Tematika e barazisë gjinore ishte gjithashtu një nga pikat kyçe të veprës së saj. Në librat “Gratë në Orient” (1859) dhe “Rreth grave, nga një grua” (1869), ajo trajtonte tema të rëndësishme si emancipimi i grave në Lindjen e Mesme dhe diferencat mes Evropës Jugore dhe Gjermanisë në trajtimin e gruas. Ajo ishte një zë i fuqishëm për të drejtat e grave, duke denoncuar padrejtësitë dhe duke kërkuar një shoqëri më të barabartë.

Elena Gjika e kaloi pjesën më të madhe të jetës nëpër udhëtime dhe studime, por gjithmonë Shqipëria mbeti në qendër të mendimeve dhe pasionit të saj. Ajo ishte një personalitet që, përmes veprave të saj, e mbajti të gjallë lidhjen me atdhenë, duke e paraqitur atë në dritën e kulturës dhe historisë evropiane.

Elena Gjika vdiq në Firence më 17 nëntor 1888, në moshën 60-vjeçare, duke lënë pas një trashëgimi të vyer intelektuale dhe kulturore, e cila do të frymëzonte breza të tërë për të ardhmen. Ajo mbetet një nga emrat më të ndritur të letërsisë shqiptare dhe një ndër figurat më të shquara të shekullit të 19-të, që la një shenjë të pashlyer në historinë e mendimit evropian dhe shqiptar./UBTNews/

 

Continue Reading

Kulturë

Vdes John Sykes, kitaristi që formoi tingujt e Whitesnake dhe rock-ut të vitëve ’80

Published

on

Kitaristi britanik i rock-ut, John Sykes, ka ndërruar jetë në moshën 65-vjeçare, pas një beteje të vështirë me kancerin, raporton BBC. Lajmi i trishtë u njoftua përmes një deklarate në faqen e tij të internetit, ku thuhej se ai “u nda nga jeta pas një periudhe të vështirë shëndetësore”.

Në njoftim theksohej se Sykes ishte një “burrë i kujdesshëm, i sjellshëm dhe karizmatik”, dhe gjatë ditëve të tij të fundit ai shprehu një dashuri dhe mirënjohje të sinqertë për fansat e tij, të cilët e mbështetën gjatë gjithë karrierës së tij.

John Sykes është një nga emrat më të njohur të muzikës rock, dhe ishte pjesë e dy albumeve të njohura të grupit Whitesnake, ku ai bashkë-shkroi disa nga këngët më të famshme të grupit, përfshirë hitet “Still Of The Night” dhe “Is This Love”. Kontributi i tij në muzikën rock është i paharrueshëm, dhe ndikimi i tij është ndjerë nga shumë artistë dhe fansa gjithandej botës.

Sykes e filloi karrierën e tij muzikore në vitin 1980 me grupin heavy metal Tygers Of Pan Tang, ku ai regjistroi dy albume përpara se të bashkohej me Thin Lizzy në vitin 1982. Megjithatë, kulmi i karrierës së tij erdhi në vitin 1984, kur ai u bashkua me Whitesnake me ftesë të themeluesit dhe frontmanit David Coverdale. Kontributi i tij në albumet e grupit ishte i jashtëzakonshëm, veçanërisht në albumin Slide It In dhe albumin e titulluar thjesht 1987, i cili u bë një sukses kritik dhe komercial, duke siguruar një vend të qëndrueshëm në historinë e rock-ut.

Lajmi i vdekjes së John Sykes ka trishtuar shumë fansa të muzikës rock dhe kolegë të tij. Kitaristi i Guns N’ Roses, Slash, ndau një foto të Sykes duke performuar dhe thjesht shkroi: “RIP”.

Karriera e John Sykes do të mbahet mend për ndikimin e tij të fuqishëm në skenën muzikore dhe për krijimin e disa nga këngët më të dashura të muzikës rock./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

100-vjetori i shpalljes së Republikës parlamentare të Shqipërisë

Published

on

Shqipëria u shpall për herë të parë Republikë parlamentare më 21 janar të vitit 1925, një ngjarje e rëndësishme në historinë e shtetit shqiptar, që shënonte kalimin nga një sistem monarkik në një sistem qeverisjeje demokratike, edhe pse i kufizuar nga koha dhe mundësitë e momentit.

Forma e re e qeverisjes u bë e mundur pas miratimit të Statutit të Republikës Shqiptare nga Asambleja Kushtetuese, e cila u mblodh në mars të vitit 1925, pesë vjet pas Kongresit të Lushnjës (21 janar 1920), një ngjarje e rëndësishme që kishte vendosur themelet e pavarësisë së Shqipërisë. Shpallja e Republikës Parlamentare ishte një hap i madh përpara në konsolidimin e shtetit shqiptar dhe përpjekjet për krijimin e një rendi të brendshëm të qëndrueshëm.

Këtë vit, kujtohet figura e Ahmet Zogut, i cili u zgjodh për të ushtruar detyrën e kreut të shtetit, një pozicion që i dha mundësinë të drejtonte politikën dhe administratën e shtetit. Një ndër vendimet më të rëndësishme të këtij periudhe ishte shfuqizimi i Këshillit të Lartë, një organ që kishte pasur ndikim në administratën shtetërore, dhe në vend të tij, formimi i institucioneve të tjera, sipas frymës së Kushtetutës.

Në këtë periudhë, Statuti i Republikës Shqiptare sanksionoi konsolidimin e pavarësisë së vendit dhe ndihmoi në jetësimin e parimeve demokratike kushtetuese, të cilat ishin thelbësore për një shtet të ri dhe të paqëndrueshëm si Shqipëria. Në këtë dokument ligjor, u miratuan dhe u ligjëruan parimet themelore të sistemit demokratik, duke përfshirë ndarjen e pushteteve, liritë dhe të drejtat e njeriut, që ishin hap pas hapi për krijimin e një shoqërie të drejtë dhe të barabartë.

Një ndër arritjet më të mëdha të kohës ishte miratimi i Kodit Penal, një instrument i rëndësishëm për rregullimin e jetës shoqërore dhe për parandalimin e veprave kriminale. Ky kod i dha shtetit shqiptar mjetet ligjore për të ndëshkuar veprimet që e kërcënonin rendin e brendshëm dhe stabilitetin e tij.

Mandati i presidentit të Republikës ishte i përcaktuar për 7 vjet, një periudhë që synonte krijimin e stabilitetit dhe zhvillimin e institucioneve shtetërore. Sidoqoftë, ky sistem republikan i qeverisjes do të kishte jetëshkurtër, pasi në shtator të vitit 1928, Ahmet Zogu shpalli veten si mbret të shqiptarëve, duke i dhënë fund kësaj forme qeverisjeje dhe duke e zëvendësuar me një monarki.

Në këtë 100-vjetor të shpalljes së Republikës parlamentare të Shqipërisë, është e rëndësishme të vlerësojmë përpjekjet e atij periudhe për ndërtimin e institucioneve shtetërore dhe konsolidimin e pavarësisë, të cilat i dhanë shtetit shqiptar mundësinë të përballej me sfidat e kohës./UBTNews/

 

Continue Reading

Kulturë

Pashk Gjeçi, shqipëruesi i madh i kryeveprave të letërsisë botërore

Published

on

Më 20 janar 2010, Shqipëria humbi njërin nga figurat më të ndritura të kulturës dhe letërsisë: Pashk Gjeçin, përkthyesin e “Komedisë Hyjnore” të Dantes. Ai lindi në Shkodër më 7 shtator 1918, në një familje që i dha formim klasik dhe frymëzim intelektual. Arsimin e tij e nisi në gjimnazin jezuit të qytetit, ku zotëroi gjuhët italisht, greqisht të vjetër dhe latinisht. Talenti i tij doli në pah që herët, kur ende si nxënës përktheu poezitë e Xhakomo Leopardit.

Në vitin 1938, me mbështetjen e pjesshme të qeverisë shqiptare, ai nisi studimet në Fakultetin e Letërsisë dhe Filozofisë në Romë, ku shpejt u dallua për zellin dhe përkushtimin ndaj letërsisë klasike. Në vitin 1942, Gjeçi u nderua me titullin “doktor” në letërsi, duke hyrë në elitën e studiuesve dhe përkthyesve shqiptarë. Por kthimi i tij në atdhe nuk ishte i lehtë. Për shkak të akuzave politike, ai kaloi pesë vite në burg, një periudhë që, megjithatë, nuk e thyu shpirtin e tij krijues.

Pas lirimit, Gjeçi iu kushtua plotësisht përkthimeve, duke sjellë në shqip kryeveprat më madhore të letërsisë botërore. Përveç “Komedisë Hyjnore”, ai përktheu “Odisenë” e Homerit, “Faustin” e Gëtes dhe “Hamletin” e Shekspirit, duke ngritur lart traditën shqiptare të përkthimeve. Përkthimi i tij i “Komedisë Hyjnore” u vlerësua ndërkombëtarisht nga Shoqata Italiane “Dante Alighieri” si një nga më të mirët në botë. Për këtë arritje të jashtëzakonshme, në vitin 2004, presidenti italian Carlo Azeglio Çampi e dekoroi me titullin prestigjioz “Ordine della Stella, della solidarietà italiana”.

Trashëgimia e Pashk Gjeçit mbetet një monument i gjallë i pasurisë kulturore të Shqipërisë, një pasuri që lidh popullin shqiptar me thesaret e letërsisë universale./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara