Kulturë

Thëniet më të fuqishme nga Indira Gandhi

Gandhi ishte e para dhe deri më sot, e vetmja kryeministre femër e Indisë.

Published

on

Indira Gandhi ishte një politikane indiane, e cila shërbeu si kryeministre e Indisë për rreth 15 vjet në dy periudha dhe konsiderohet gjerësisht si një nga figurat më të rëndësishme në historinë e politikës së Azisë Jugore.

Gandhi ishte e para dhe deri më sot, e vetmja kryeministre femër e Indisë dhe ishte e njohur për qëndrimin e saj të rreptë në një sërë çështjesh.

Ajo është veçanërisht e famshme për dërgimin e ushtrisë indiane në Pakistanin Lindor në luftën e vitit 1971 që përfundimisht çoi në krijimin e Bangladeshit.

Politikat e saj të brendshme, megjithëse kryesisht në natyrë socialiste, e bënë atë udhëheqësen e padiskutueshme masive të vendit. Ajo mbetet kryeministrja e dytë më jetëgjatë e Indisë ndonjëherë, pas babait të saj Jawaharlal Nehru, kryeministri i parë i vendit.

Indira Gandhi ishte jashtëzakonisht e njohur për fjalimet e saj emocionuese që mbajti në të gjithë vendin.

Për lexuesit tanë sjellim një koleksion të thënieve më të bukura nga Indira Gandhi mbi arsimin, lirinë, fëmijët, pushtetin, varfërinë etj:

Një herë gjyshi më tha se kishte dy lloje njerëzish; ata që bëjnë punën dhe ata që marrin meritat. Më tha të përpiqesha të isha në grupin e parë; kishte shumë më pak konkurrencë.

Popullariteti nuk është garanci për cilësi.

Nga njëra anë, të pasurit e shohin shtrembër varfërinë tonë të vazhdueshme – nga ana tjetër, ata na paralajmërojnë kundër metodave të tyre.

Babai im ishte burrë shteti, unë jam një grua politikane. Babai im ishte shenjtor. Unë nuk jam.

Ju nuk mund të shtrëngoni duart me një grusht të mbledhur.

Fitorja apo humbja e zgjedhjeve është më pak e rëndësishme se forcimi i vendit.

Kam jetuar një jetë të gjatë dhe jam krenare që tërë jetën e kaloj në shërbim të popullit tim. Unë jam vetëm krenare për këtë dhe asgjë tjetër. Do të vazhdoj të shërbej deri në frymën time të fundit dhe kur të vdes, mund të them se çdo pikë e gjakut tim do ta fuqizojë dhe forcojë Indinë.

Në thelb mendoj se jam dembele, por kam mentalitet amvise kur shkoj në punë.

Tashmë i kam zgjatur dorën Janatës dhe po mundohem vetëm të njihem me problemet e njerëzve.

Edhe sikur të vdisja në shërbim të kombit, do të isha krenar për këtë. Çdo pikë e gjakut tim… do të kontribuojë në rritjen e këtij kombi dhe për ta bërë atë të fortë dhe dinamik.

Nuk ekziston asnjë politikan në Indi që guxon aq sa duhet të përpiqet t’u shpjegojë masave se lopët mund të hahen.

Kini anshmëri ndaj veprimit – le të shohim diçka të ndodhë tani. Ju mund ta copëzoni atë plan të madh në hapa të vegjël dhe të hidhni hapin e parë menjëherë.

Nuk ka dashuri aty ku nuk ka vullnet.

Ne nuk dëshirojmë të varfërojmë më tej mjedisin, e megjithatë nuk mund të harrojmë për asnjë moment varfërinë e zymtë të një numri të madh njerëzish. A nuk janë varfëria dhe nevoja ndotësit më të mëdhenj?

Problemet mjedisore të vendeve në zhvillim nuk janë efekte anësore të industrializimit të tepruar, por pasqyrojnë pamjaftueshmërinë e zhvillimit.

Fuqia për të ngritur pyetje është baza e gjithë përparimit njerëzor.

Kjo është arsyeja pse ne mendojmë se demokracia është e rëndësishme: sepse demokracia të lejon të kesh shpërthime të vogla dhe si rrjedhim të shmangësh shpërthimet më të mëdha.

Të gjithë njerëzit që luftuan për liri ishin heronjtë e mi. Dua të them, ky ishte lloji i tregimit që më pëlqente të lexoja… luftërat për liri e kështu me radhë.

Unë kurrë nuk i jam drejtuar askujt për këshilla dhe sugjerime. Edhe kur isha shumë e vogël, për rrethanat e atyre kohërave më është dashur të qëndroj në këmbë dhe disi rrethanat kanë mbetur pak a shumë të njëjta. Unë duhet të marr vendimet e mia.

Populli nuk ka asgjë për t’u frikësuar prej meje; njerëzit nuk më kanë frikësuar kurrë.

Nëse shoh diçka të ndotur ose të çrregullt, duhet ta pastroj.

Duhet kujdes nga ministrat që nuk bëjnë asgjë pa para dhe nga ata që duan të bëjnë gjithçka me para.

Nuk mendoj se babai im ishte mentori im.

Ka dyshime të rënda se diskutimi mbi ekologjinë mund të jetë i dizajnuar për të shkëputur vëmendjen nga problemet e luftës dhe varfërisë.

Lumturia është një gjendje shpirtërore, e dini. Nuk mendoj se je i lumtur përgjithmonë. Dikush është i lumtur për disa gjëra dhe jo aq i lumtur për të tjerat.

Të gjitha lojërat e mia ishin lojëra politike; Unë, si Joan of Arc, isha duke u djegur vazhdimisht në kunj.

Vështirësitë nuk mund të eliminohen nga jeta. E vetmja gjë është t’i pranosh, nëse është e mundur t’i kapërcesh, përndryshe të pajtohesh me ta. Është në rregull të luftosh, po, por vetëm kur është e mundur.

Pa guxim, nuk mund të praktikosh asnjë virtyt tjetër. Duhet të kesh guxim – guxim të llojeve të ndryshme: së pari, guxim intelektual, të zgjidhësh vlera të ndryshme dhe të vendosësh se cila është ajo që është e duhura për të ndjekur. Duhet të kesh guxim moral për t’iu përmbajtur kësaj – pa marrë parasysh se çfarë do të dalë në rrugën tënde, pavarësisht se cila është pengesa dhe opozita.

Djali im nuk kishte asnjë lidhje me politikën apo vendimmarrjen, as nuk kam diskutuar zgjedhjet apo ndonjë çështje tjetër me të.

Ne gjithmonë thoshim se lufta jonë nuk ishte vetëm kundër britanikëve si përfaqësues të kolonializmit, ajo ishte kundër gjithë të keqes që ekzistonte në Indi. E keqja e sistemit feudal, e keqja e sistemit të bazuar në kastë, e keqja e padrejtësisë ekonomike.

Mundësitë nuk ofrohen. Ato duhen kapur dhe punuar për të. Dhe kjo kërkon këmbëngulje… dhe guxim.

Falja është një virtyt i guximtarit.

Deri në ditën kur vdiq, nëna ime vazhdoi të luftonte për të drejtat e grave. Ajo iu bashkua të gjitha lëvizjeve të grave të kohës; ajo ngjalli shumë revolta. Ajo ishte një grua e madhe, një figurë e madhe. Femrat sot do ta donin pa masë.

Continue Reading

Kulturë

Ledia Xhoga sjell romanin e saj të suksesshëm pranë lexuesve kosovarë

Published

on

Në edicionin e radhës të programit “Në bisedë / In Conversation”, Heritage Space mirëpret për herë të parë në Prishtinë shkrimtaren dhe dramaturgen shqiptaro-amerikane Ledia Xhoga.

Ajo do të zhvillojë një diskutim me shkrimtaren dhe përkthyesen Doruntina Vinca, i cili do të fokusohet në romanin e saj të parë, “Keqkuptimi”, i nominuar në listën e gjatë për Booker Prize 2025.

Romani “Keqkuptimi” trajton trashëgimitë e errëta familjare dhe të vendlindjes, si dhe kufirin delikat mes dhembshurisë dhe vetëmbrojtjes.

Në qendër të ngjarjes është një përkthyese shqiptare në Nju Jork, qnjë përfshihet në historinë e një të mbijetuarit të torturave në Kosovë.

Duke u përballur me makthet e klientit e përpjekjet për t’i ndihmuar të tjerët, nis të përjetojë ringjalljen e kujtimeve të mohuara prej kohësh.

Ledia Xhoga, e lindur në Tiranë dhe aktualisht me banim në Bruklin dhe Catskills, ka fituar me këtë roman New York City Book Award, ndërsa është finaliste edhe për Center for Fiction First Novel Prize. Shkrimet e saj janë botuar në platforma prestigjioze si Electric Literature, Lit Hub, Brooklyn Rail, Large Hearted Boy, Intrepid Times, Hobart dhe revista të tjera letrare.

Doruntina Vinca—shkrimtare, hulumtuese dhe përkthyese nga Prishtina, me bazë në Tiranë notohet për punën e saj mbi gjuhën, letërsinë feministe dhe mënyrat se si teksti krijon forma të reja të shpërndarjes së dijes.

Ngjarja organizohet në kuadër të platformës Heritage Space, e zbatuar nga CHwB Kosova, e mbështetur nga Qeveria Suedeze, duke ofruar mundësi të veçantë për publikun me një nga zërat më të rëndësishëm të letërsisë bashkëkohore shqiptaro-amerikane. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Dy ikonat e letërsisë për fëmijë nderohen nga Posta e Kosovës

Published

on

Në kuadër të temës “Personalitete të shquara” dhe në shënim të Ditës Ndërkombëtare të të Drejtave të Fëmijëve, Posta e Kosovës ka lëshuar sot në qarkullim një emision të ri pullash postare, i dedikuar dy prej figurave më të rëndësishme të letërsisë shqipe për fëmijë: Rifat Kukajt dhe Ymer Elshanit.

Rifat Kukaj (1938–2005) ishte mësues, poet dhe dramaturg, i njohur për stilin e thjeshtë, por të ngarkuar me emocione dhe simbolikë.

Ai krijoi një botë të veçantë letrare për fëmijët, duke lënë pas vepra të paharrueshme si: “Xhuxhi nga Taxhuxhi”, “Lepuri me pesë këmbë”, “Bardhi e Mirushja”, “Rrasa e zogut”, “Shkrepi i diellit”, “Vjollca magjike” dhe shumë poezi të tjera.

Ymer Elshani (1948–1999) ishte poet, prozator dhe kritik letrar, i cili krijoi edhe në fushën e letërsisë për fëmijë, duke sjellë një botë të pasur imagjinare dhe ide të ndjeshme.

Ndër veprat e tij më të njohura renditen: “Çka ëndërrojnë lulet”, “Plaku me violinë”, “Unaza magjike”, “Ndodhitë e hundëkarotës” dhe “Guri i çmueshëm”. Ai u nda nga jeta si martir gjatë luftës në Kosovë, ndërsa pas përfundimit të saj, e bija, Teuta Elshani, botoi disa nga dorëshkrimet e tij të mbetura.

Ky emision i ri i pullave postare vjen si një nderim për kontributin e tyre të jashtëzakonshëm në letërsinë për fëmijë dhe për pasurimin e kulturës shqiptare.

 

 

Continue Reading

Kulturë

Muzeu më i ri i arteve në Almaty hap dyert për publikun

Published

on

Muzeu i Madh i Arteve në Almaty ka hapur dyert në kryeqytetin e Kazakistanit, duke shënuar një moment të rëndësishëm për jetën kulturore të rajonit.

I themeluar nga biznesmeni dhe filantropi Nurlan Smagulov, muzeu prezantohet si një qendër e re e rëndësishme për artin bashkëkohor, raporton Euronews.

Brenda tij ekspozohen mbi 700 vepra nga Kazakistani dhe vendet e Azisë Qendrore, të shoqëruara me punime të artistëve ndërkombëtarë.

Me një gamë të gjerë mediash e zhanresh, muzeu synon të kthehet në hapësirë dinamike për krijimtarinë e dialogun artistik.

Ndërtesa e muzeut, e vendosur pranë vargmaleve Tian Shan, është një vepër arti më vete.

E projektuar nga studioja britanike “Chapman Taylor” dhe e ndërtuar për tre vite, struktura prej 10.600 metrash katrorë përbëhet nga dy krahë të ndërthurur: një prej guri Jura dhe një tjetër prej alumini, simbolizim i peizazhit malor dhe mjedisit urban të Almatit.

Instalacionet e mëdha jashtë ndërtesës u japin vizitorëve një shije të përvojës që do t’i presë brenda.

Hapja e muzeut shoqërohet me dy ekspozita të rëndësishme.

E para, “Qonaqtar” (Të Ftuarit), fokusohet tek artistët e viteve 1960, duke paraqitur kulturën nomade, ritualet e përditshme, festat tradicionale dhe ndikimin e kufizimeve sovjetike mbi trashëgiminë artistike të rajonit.

Një nga veprat kryesore është fotografia “On Virgin Soil. Lunchtime” Salikhitdin Aytbayev, trajton fushatën sovjetike për kultivimin e stepës.

Ekspozita e dytë është retrospektiva e Almagul Menlibayeva “I understand everything” (Unë kuptoj gjithçka). Artistja multidisiplinare përzien mite euraziatike, imazhe shamane e realitete postsovjetike, duke i kushtuar vëmendje identitetit, kujtesës dhe rezistencës kulturore.

Muzeu ofron hapësira të dedikuara për artistë si Richard Serra, Anselm Kiefer, Yayoi Kusama dhe Bill Viola, duke krijuar dialog të natyrshëm mes skenës vendore dhe asaj globale. Instalacionet madhështore, ambientet imersive dhe përdorimi i materialeve të ndryshme u ofrojnë vizitorëve një përvojë të thellë, reflektuese dhe bashkëkohore.

Me hapjen e tij, Muzeu i Madh i Arteve synon të kthehet në qendër të gjallë arti dhe dialogu në zemër të Azisë Qendrore. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Si të parandaloni ndryshkun te aksesorët tuaj?

Published

on

Aksesorët përdoren shumë nga gratë dhe vajzat pasi ato i bëjnë ato të duken të bukura dhe me plotë stil. Por, pos kësaj ato kanë një hall me aksesorët e tyre, pasi shumë shpejtë iu ndryshken dhe iu dëmtohen.

Kështu kjo i bënë ato të brengosen më shumë dhe të harxhojnë më shumë para në aksesorë.

Për të eliminuar, duhet të së pari t’i vendosni në vende të sigurta jo në çanta nga plastika apo edhe në varëse metali.

Më shumë preferohet që t’i vendosni në hapësira nga druri, pos kësaj nuk preferohet që kur bartni aksesorë të vendosni parfum, krem apo edhe sprej të flokëve, kjo për shkak se alkooli ato i bënë të ndryshken.

Nëse i praktikoni këta hapa aksesorët e juaj do t’i mbijetojnë kohës. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara