

Shëndet
Tetë shenjat se keni mungesë të zinkut në trup
Pamjaftueshmëria e zinkut prek 2 miliardë njerëz në botë.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiZinku është një nga mineralet më të dobishme për shëndetin e sistemit imunitar dhe riparimin e ADN-së.
Pamjaftueshmëria e zinkut prek 2 miliardë njerëz në botë. Por përse është i rëndësishëm zinku?
Zinku është thelbësor për aktivitetin e të paktën 300 enzimave.
Gratë shtatzënë duhet patjetër të kenë kujdes me nivelet e zinkut sepse ndihmon në rritjen dhe zhvillimin e fetusit.
Trupi duhet ushqyer me zink çdo ditë, thonë shkencëtarët.
A vuani nga pamjaftueshmëria e zinkut?
Njerëzit që janë më të prekur nga kjo sëmundje janë:
- Ata që nuk ushqehen mirë
- Vegjetarianët dhe veganët sepse zinku përftohet nga burime shtazore.
- Njerëzit që vuajnë nga ulçera, zorra e trashë dhe diarea.
- Ata që vuajnë nga sëmundjet e mëlçisë apo të veshkave.
- Njerëzit e prekur nga diabeti.
- Njerëzit që pijnë shumë alkol.
- Njerëzit që marrin shumë suplementë hekuri.
- Gratë shtatzënë dhe lehonë.
Tetë shenjat që nuk duhet t’i injoroni
1. Imuniteti i dobët
Nëse nivelet e zinkut janë të ulëta, do të sëmureni më shpesh.
Sistemi imunitar ka shumë nevojë për zink të cilat nxisin prodhimin e qelizave të bardha të gjakut.
Këto të fundit janë të nevojshme për të luftuar bakteret dhe viruset.
Zinku ndihmon në parandalimin e inflamacionit që shkakton sëmundje si azma, alergjitë, sëmundjet e zemrës, tumoret, plakja e parakoheshme e të tjerë.
2. Humbja e shqisës së nuhatjes dhe shijes
Zinku është i nevojshëm për prodhimin e një enzime e cila është jetësore për shqisat e nuhatjes dhe shijes.
Nëse krejt papritur nuk ju shijon asgjë dhe vëreni se keni humbur shqisën e nuhatjes, atëherë duhet të dini që kjo është një shenjë klasike e mungesës së zinkut.
3. Thonj të dëmtuar
Zinku luan një rol thelbësor në ndarjen dhe rritjen e qelizave.
Thonjtë dhe flokët janë të parët që preken nga mungesa e zinkut.
Qelizat që prodhojnë lëkurën, flokët dhe thonjtë kanë nevojë për doza të qëndrueshme të zinkut.
Nëse vini re njolla të bardha dhe çarje të thonjve atëherë me siguri vuani nga mungesa e zinkut.
4. Lëkura problematike
Puçrat, aknet dhe njollat e lëkurës tregojnë ndër të tjera se trupi nuk ka mjaftueshëm nga ky mineral.
Mungesa e tij përshpejton plakjen dhe rrudh lëkurën. ZInku ndërvepron me vitaminën A dhe së bashku garantojnë një lëkurë të shëndetshme.
5. Shërimi i plagëve dhe lëndimeve
Zinku është i dobishëm për përshpejtimin e shërimit të plagëve dhe lëndimeve.
Në mungesën e tij, qelizat sforcohen dhe nuk rriten siç duhet.
Suplementet e zinkut janë të nevojshme për të përshpejtuar shërimin e plagëve, të çarave apo lëndimeve.
6. Humbja e shikimit
Nëse keni probleme me shikimin, atëherë rishikoni sasitë e zinkut që merrni gjatë ditës. Zinku është thelbësor për sytë.
Së bashku me vitaminën A, përmirësojnë shikimin dhe mbrojnë sytë nga sëmundje të ndryshme që mund të shkaktojnë humbjen e tij.
7. Humbja e kujtesës dhe mungesa e përqendrimit
Zinku është thelbësor për kujtesën, përqendrimin dhe komunikimin mes nervave në tru.
Studimet kanë konfirmuar se rritja e dozës së zinkut me 50% rrit nivelin e përqendrimit dhe vëmendjes.
Duhet të dini që zinku përthithet më mirë nëse konsumohet me një sërë ushqyesish të tjerë.
8. Depresioni ose stresi
Zinku luan një rol të pamohueshëm në kundërpërgjigjen e trurit dhe trupit ndaj stresit.
Shkencëtarët kanë zbuluar se sa më të ulëta janë nivelet e zinkut, aq më i thellë është depresioni tek njeriu.
Kur jemi të stresuar, trupi ka nevojë për ushqyes dhe minerale shtesë për të përballuar implikimet fizike të këtyre emocioneve.
Sasia e nevojshme e zinkut
Të dhënat shkencore tregojnë se meshkujt mbi moshën 19 vjeç kanë nevojë për 11 mg zink në ditë, ndërsa gratë kanë nevojë për 8 mg.
Gratë shtatzënë kanë nevojë për 11 mg zink në ditë, ndërsa ato lehonë duhet të synojnë për 12 mg zink në ditë.
Nëse e teproni me zinkun atëherë do të përjetoni të përziera, të vjella, mungesë oreksi, dhimbje abdominale, diare dhe dhimbje koke.
Burimet më të mira ushqimore të zinkut
Zinkun mund ta gjeni tek midhjet, mishi i viçit, derrit, kungulli, farat e susamit, çokollata e zezë, fasulet, spinaqi dhe qiqrat.
Shëndet
Sa ndikojnë hormonet në humor dhe shëndetin mendor?
Published
8 hours agoon
October 16, 2025By
UBT News
Hormonet janë thelbësore për funksionimin e trupit, por ndikojnë fuqishëm edhe në trurin dhe emocionet tona. Ato ndërveprojnë me neurotransmetuesit, duke ndikuar në mënyrën si ndiejmë, mendojmë dhe reagojmë.
Ndryshimet hormonale dhe shëndeti mendor
Te gratë, periudhat me ndryshime të mëdha hormonale, adoleshenca, cikli menstrual, shtatzënia, pas lindjes dhe menopauza lidhen me rritjen e rrezikut për depresion, ankth dhe stres post-traumatik.
Para ciklit menstrual, rënia e estrogjenit dhe progesteronit mund të shkaktojë nervozizëm, lodhje dhe trishtim, ndërsa gjatë ovulacionit estrogjeni sjell ndjenja mirëqenieje. Pas lindjes, rreth 13% e grave përjetojnë depresion për shkak të rënies së hormonit.
Edhe burrat përjetojnë ndryshime hormonale, sidomos me uljen graduale të testosteronit, që mund të ndikojë në humor.
Si veprojnë hormonët në tru?
Ndikojnë në neurotransmetues si serotonina dhe dopamina. Estrogjeni ndihmon në mbrojtjen dhe krijimin e neuroneve të reja në hipokampus, pjesa e trurit e rëndësishme për kujtesën dhe emocionet.
Kortizoli, hormoni i stresit, nëse është i vazhdueshëm, mund të dëmtojë neuronet dhe të ulë përqendrimin dhe kujtesën.
Hormonet e tiroides gjithashtu ndikojnë në energji dhe humor; sëmundjet tiroide mund të shkaktojnë depresion ose ankth.
Rrugë të reja trajtimi
Zbulimet e fundit kanë çuar në trajtime të reja, si Brexanolone për depresionin pas lindjes, dhe përdorimi i estrogjenit ose testosteronit për të përmirësuar efektin e antidepresantëve në disa pacientë.
Megjithatë, reagimi ndaj trajtimeve hormonale ndryshon nga personi në person.
Si përfundim, hormonet kanë rol kyç në shëndetin mendor dhe mirëqenien emocionale, dhe kuptimi i tyre është çelësi për trajtime më efektive dhe të personalizuara. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Lodhje e vazhdueshme? Problemi mund të mos jetë gjumi
Published
9 hours agoon
October 16, 2025By
UBT News
Shumë njerëz ndihen të lodhur, edhe kur flenë mjaftueshëm. Edhe pse gjumi është thelbësor për rigjenerimin e trupit, zakonet e përditshme dhe disa probleme shëndetësore ulin nivelin e energjisë, edhe nëse nuk duket menjëherë shkaku.
Probleme me gjëndrën tiroide
Hipotiroidizmi ngadalëson metabolizmin, shkakton lodhje, rëndese dhe apati. Simptomat ngatërrohen me mungesën e gjumit ose stresin.
Zgjidhja: Konsultohuni me mjekun dhe bëni analizat e gjakut.
Konsum i tepruar i kafesë
Sasia e madhe e kafesë, sidomos pasdite, mund të përkeqësojë cilësinë e gjumit dhe të mbajë trupin në tension.
Zgjidhja: Kufizoni kafeinën në 1–2 filxhanë para orës 10:00 dhe zëvendësojeni me fruta ose shëtitje të lehta.
Mungesë aktiviteti fizik
Jetesa sedentare ul qarkullimin e gjakut dhe kapacitetin e mushkërive, duke sjellë lodhje të vazhdueshme.
Zgjidhja: Edhe një ecje 30-minutëshe në ditë mund të rrisë energjinë pa pasur nevojë për palestër intensive.
Stres kronik
Stresi i përditshëm ndikon në cilësinë e gjumit dhe në funksionet fizike të trupit.
Zgjidhja: Praktikoni frymëmarrje të thellë, pushime pa ekrane, relaksim ose meditim, edhe për pak minuta në ditë.
Ushqyerje e pasaktë, edhe pse e bollshme
Trupi mund të ndihet i lodhur nëse nuk merr lëndët ushqyese të nevojshme, pavarësisht sa ushqeheni. Dehidratimi dhe mungesa e vitaminave apo mineraleve shkaktojnë lodhje.
Zgjidhja: Pini ujë rregullisht, shmangni ushqimet e përpunuara, hani ushqime të pasura me fibra, proteina dhe yndyrna të shëndetshme.
Ekspertët këshillojnë që nëse ndiheni të lodhur pavarësisht gjumit, kontrolloni zakonet e përditshme dhe shëndetin tuaj. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Hani një dardhë çdo ditë, trupi juaj nuk do të jetë më i njëjti!
Published
10 hours agoon
October 16, 2025By
UBT News
Dardhat ndoshta nuk janë ndër frutat më të preferuara, por tani që është sezoni i tyre, ia vlen t’u japim më shumë vëmendje.
Me shijen e tyre të butë dhe të ëmbël, dardhat mund të konsumohen në shumë mënyra:Të pjekura me pak mjaltë dhe kanellë, në sallata, në tërshërë, në smoothie, apo edhe mbi pica me djathë dhe proshutë.
Përfitimet kryesore të dardhave për shëndetin:
Ndihmojnë në rënien në peshë
Janë të pasura me fibra, që ju mbajnë të ngopur gjatë. Kjo do të thotë që mund të konsumoni më pak ushqim pa ndjerë uri. Kanë pak kalori.
Luftojnë kapsllëkun
Fibrat e dardhave ndihmojnë tretjen dhe e bëjnë më të lehtë jashtëqitjen. Mos i hiqni lëkurën, sepse është e pasur me fibra.
Ulin kolesterolin dhe tensionin e gjakut
Fibrat ndihmojnë në uljen e kolesterolit të keq, kaliumi në dardha ndihmon në rregullimin e tensionit të gjakut e mbron shëndetin e zemrës.
Forcojnë imunitetin
Dardhat përmbajnë vitaminë C dhe antioksidantë që ndihmojnë trupin të luftojë viruset dhe sëmundjet. Varietetet e ndryshme ofrojnë përfitime të ndryshme, ndaj provoni sa më shumë lloje të ndryshme.
Mbrojnë nga sëmundjet kronike
Konsumimi i rregullt ulë rrezikun për sëmundje si diabeti, sëmundjet e zemrës dhe madje edhe Alzheimeri, falë fibrave dhe antioksidantëve që përmirësojnë shëndetin e zorrëve dhe trurit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Hani sa më shumë, ja përfitimet që merrni nga avokado
Published
13 hours agoon
October 16, 2025By
UBT News
Avokado është një nga frutat më ushqyese dhe më të dobishme për shëndetin, e pasur me yndyrna të mira, vitamina dhe minerale thelbësore.
Një porcion prej 80 gramësh avokado përmban rreth 152 kalori, 5 g proteina, 6 g yndyrë, 5 g karbohidrate, 6 g fibra, si dhe vitaminë E dhe kalium në sasi të konsiderueshme.
Ja pesë përfitimet më të rëndësishme që ofron avokado për organizmin:
E pasur me vlera ushqyese
Përmban yndyrna të pangopura të shëndetshme, vitaminë E, folat, dhe minerale si hekuri, bakri dhe kaliumi. Ajo është ndër frutat me përmbajtjen më të lartë të fibrave të tretshme, që ndihmojnë tretjen dhe mbështesin funksionin e zorrëve.
Përmirëson shëndetin e zemrës
Rreth 60% e yndyrave në avokado janë të pangopura, lloj yndyre që ndihmon në uljen e rrezikut të sëmundjeve të zemrës dhe rregullimin e presionit të gjakut. Përmbajtja e lartë e kaliumit, folatit dhe fibrave kontribuon gjithashtu në mbrojtjen e sistemit kardiovaskular.
Ndihmon në uljen e kolesterolit
Yndyrnat e avokados, veçanërisht acidi oleik dhe acidi linoleik, janë të njohura për aftësinë për të ulur kolesterolin e keq dhe për të rritur kolesterolin e mirë, duke mbështetur një shëndet më të mirë të zemrës.
Ndihmon në rregullimin e oreksit
Falë përmbajtjes së lartë të yndyrnave dhe fibrave, avokado ndihmon në krijimin e ndjesisë së ngopjes për më gjatë, duke ulur dëshirën për të ngrënë tepër dhe ndihmuar në menaxhimin e peshës trupore.
Mbron shëndetin e syve
Avokado është e pasur me vitaminë E dhe karotenoide si luteina dhe zeaksantina, antioksidantë që mbrojnë sytë nga dëmtimet oksidative dhe ndihmojnë në parandalimin e sëmundjeve të syve, si degjenerimi makular. /A.Z/UBT News/

Sa ndikojnë hormonet në humor dhe shëndetin mendor?

Rritet importi i energjisë elektrike, bie prodhimi i thëngjillit në Kosovë

Parashqevi Simaku ndan mesazhin emocionues për djalin e saj, Luke

Gjermania konfiskon 720 milionë euro nga asetet e ngrira të bankës ruse

Bie numri i lindjeve në Kosovë

Lodhje e vazhdueshme? Problemi mund të mos jetë gjumi

Julia Roberts rrëfen se një film i vjetër frymëzoi vajzën e saj të ndalonte celularin

Debat i ashpër për Kosovën në Kuvendin e Shqipërisë

Abdixhiku takon ambasadorin e ri gjerman, e njofton për zhvillimet politike dhe procesin e zgjedhjeve
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni3 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën