

Shëndet
Teknologjia mund të parashikojë goditjen në zemër? Çfarë thonë ekspertët?
Testet e sotme ofrojnë disa njohuri për përbërjen e zemrës.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiHumbja e jetës nga problemet e lidhura me zemrën ndodhin papritur dhe shpesh pa paralajmërim, ndaj ato janë pothuajse të pamundura për t’u parashikuar. Por kjo mund të ndryshojë, falë teknologjisë së imazhit 3D dhe inteligjencës artificiale (AI).
Studiuesit në Universitetin Johns Hopkins po punojnë për të krijuar modele më të sakta dhe të personalizuara të zemrës së një të sëmuri.
“Tani për tani, mund të themi vetëm nëse një pacient është në rrezik apo jo për një goditje të papritur në zemër”, thotë Dan Popescu, shkencëtar i këtij kërkimi.
Me teknologjinë e re, studiuesit mund të jenë në gjendje jo vetëm të parashikojnë nëse dikush është në rrezik për një sulm të papritur kardiak, por edhe kur kjo ka më shumë gjasa të ndodhë.
Zemra në 3D
Testet e sotme ofrojnë disa njohuri për përbërjen e zemrës. Ato ofrojnë vetëm një fotografi, duke treguar shëndetin e zemrës vetëm në një moment dhe nuk mund të parashikojnë të ardhmen.
Kjo është arsyeja pse shkencëtarët po shkojnë më tej për të zhvilluar kopje dixhitale 3D të zemrës, të njohura si modele llogaritëse.
Modelet llogaritëse janë kopje të simuluara me kompjuter që kombinojnë matematikën, fizikën dhe shkencat kompjuterike.
Këto modele kanë ekzistuar për një kohë të gjatë dhe përdoren në shumë fusha, duke filluar nga prodhimi në ekonomi.
Në mjekësi, këto modele janë të mbushura me “qeliza” dixhitale.
Ato imitojnë qelizat e gjalla dhe mund të programohen me veti të ndryshme elektrike, në varësi të faktit nëse janë të shëndetshme apo jo.
Duke i shënë këtij imazhi dixhital një stimul elektrik, studiuesit mund të vlerësojnë se si zemra mund të përgjigjet dhe të parashikojnë se çfarë do të ndodhë.
Kjo lloj teknologjie nënkupton se edhe trajtimet do të jenë më të mira dhe më të sakta për sëmundjet e zemrës.
Përdorimi i inteligjencës artificiale për të parashikuar rezultatet shëndetësore
Shkencëtarët thonë se teknologjia e AI mund të analizojë dëmtimet e zemrës në një mënyrë të suksesshme.
Algoritmi mbledh informacion nga modelet llogaritëse 3D të zemrës, të dhënat e testeve të pacientëve si MRI, përkatësia etnike, mosha, stili i jetës dhe informacione të tjera.
Mbledhja e të dhënave mund të prodhojë vlerësime të sakta dhe të qëndrueshme për të parë nëse një pacient është në rrezik për një sulm të papritur karidak.
Edhe pse studimi u krye për pacientët me një lloj të veçantë sëmundjeje e zemre, ekspertët thotë se algoritmi mund të përshtatet për të vlerësuar edhe probleme të tjera.
Kur mund të përdoret edhe në popullatë kjo lloj teknologjie?
Hulumtuesit parashikojnë se imazhi 3D i modeleve të zemrës mund të jetë i disponueshëm në 2 vjet.
Megjithatë kjo lloj teknologjie do të kërkojë më shumë studime dhe miratim, kështu që afati kohor nuk është ende shumë i qartë./AgroWeb
Shëndet
Studimi: Njerëzit inteligjentë vuajnë më shumë nga dhimbjet e kokës!
Published
1 hour agoon
October 23, 2025By
UBT News
Sipas studimeve shkencore të kryera nëpërmjet një teknike inovative me rezonancë magnetike të trurit, dhimbja e kokës ndikon vetëm në trurin që është më aktiv, thonë studiuesit e Qendrës së dhimbjes së kokës në Shtetet e Bashkuara.
Migrena e konsideruar si një sëmundje e vërtetë prek vetëm mendjet më aktive dhe më efikase. Në fakt thuhet se shkaktohet nga disa disfunksione të trurit.
Çfarë i shkakton sulmet e tmerrshme që prekin 15% të popullsisë (sidomos gratë në moshën 35-45 vjeç)? A mund të jetë ushqim i rëndë?
Lodhja, uria? A keni parë televizor ose keni lexuar një libër deri vonë?
Hulumtimi më i fundit thotë dhe pohon se dhimbja e kokës ndikon tek njerëzit e kulturuar dhe inteligjentë.
Persona që vuajnë zakonisht janë kreativ, jetësor dhe të zgjuar. Një neurolog në Universitetin e Utah shpjegon se migrena zhvillohet vetëm në trurin e trajnuar plotësisht dhe tepër funksional. Gjithashtu duket se ka një predispozitë gjenetike.
Inteligjentë apo jo, sot ka shumë njerëz që vuajnë prej saj dhe që janë të mbushur me analgjezik për të lehtësuar dhimbjen.
Por, si mund të kurohet një dhimbje koke?
Sipas specialistëve të dhimbjeve të kokës, dhimbja nuk është një ngjarje, por një proces progresiv që zhvillohet gjatë orëve.
Në shumicën e rasteve, rreth një orë pas fillimit të dhimbjes së kokës, pacienti ndjen siklet si dhimbje e vërtetë nëse prek ballin ose kokën.
Në atë pikë, marrja e ilaçeve është e pavlefshme, sipas mjekëve analgjeziku duhet të merret brenda një ore që nga fillimi i dhimbjes.
Është e domosdoshme të shmangni verën, çokollatën, djathin, bananet, arrat dhe domatet. Të jetosh me migrenë nuk është e këndshme, por nga sot jeni të vetëdijshëm se jeni një person jashtëzakonisht inteligjent. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Nga mango te avokado, frutat me më shumë dhe më pak sheqer
Published
2 hours agoon
October 23, 2025By
UBT News
Sheqeri i frutave shoqërohet me fibra, vitamina dhe minerale, gjë që e bën shumë më të balancuar për organizmin se sa sheqeri i përpunuar.
Megjithatë, edhe sheqeri natyral duhet konsumuar me masë, sidomos nëse po përpiqeni të humbisni peshë ose keni gjendje shëndetësore ku sheqeri mund të përkeqësojë situatën.
Frutat më të rekomanduara në këto raste janë ato që përmbajnë më pak sheqer dhe më shumë antioksidantë, fibra dhe lëndë ushqyese.
Frutat me më shumë sheqer
Mango: Një mango përmban 45 gram sheqer. Për këtë arsye, nëse përpiqeni të kufizoni sheqerin, këshillohet të konsumoni vetëm disa feta.
Rrushi: Një filxhan me rrush ka rreth 23 gram sheqer. Për të mbajtur sheqerin nën kontroll, konsumoni sasi të vogla.
Qershitë: Një filxhan qershi përmban 18 gram sheqer. Kujdes me sasitë, sepse është e lehtë të teprohet.
Dardha: Një dardhë mesatare ka 17 gram sheqer. Nëse doni të reduktoni sheqerin, mund të konsumoni vetëm gjysmën e saj.
Shalqiu: Ai është i pasur me ujë dhe minerale, por një copë e vogël përmban 17 gram sheqer.
Fiqtë: Dy fiq mesatarë përmbajnë 16 gram sheqer. Konsumoni me moderim nëse po mbani sheqerin nën kontroll.
Bananet: Një banane mesatare ka 14 gram sheqer. Për sheqer më të ulët, mund të konsumoni gjysmën ose të zgjidhni bananet jeshile.
Frutat me më pak sheqer
Avokado: Vetëm 1.33 gram sheqer për një frut, por ka kalori të larta, prandaj konsumojeni me kujdes.
Mjedrat: Një filxhan përmban 5 gram sheqer dhe 8 gram fibra, të dobishme për tretjen dhe ndjesinë e ngopjes.
Papaja: Gjysma e një papaje të vogël përmban vetëm 6 gram sheqer dhe mjafton për një vakt të lehtë.
Luleshtrydhet: Një filxhan luleshtrydhe ka vetëm 7 gram sheqer. Mund t’i konsumoni si pjesë të sallatave ose si vakt të ndërmjetëm.
Edhe pse frutat përmbajnë sheqer natyral, zgjedhja e atyre me më pak sheqer dhe konsumimi i moderuar mund t’ju ndihmojë të mbani një dietë të shëndetshme pa hequr plotësisht ëmbëlsinë natyrale të frutave. /A.Z/UBT News/
Shëndet
A mund të hanë vezë personat me sëmundje të zemrës?
Published
4 hours agoon
October 23, 2025By
UBT News
Vezët janë ndër ushqimet më të konsumuar në botë, të përballueshme, ushqyese dhe shumë të larmishme.
Ato përmbajnë vitamina, aminoacide thelbësore, acid folik, omega-3 dhe minerale si seleni dhe hekuri, si dhe ofrojnë një burim të shkëlqyer proteinash cilësore për ndërtimin dhe rigjenerimin e qelizave.
Për shkak të përmbajtjes së kolesterolit dhe yndyrnave, roli i tyre në dietën e personave me kolesterol të lartë apo sëmundje kardiovaskulare ka qenë objekt debati.
Studime të ndryshme, përfshirë Mayo Clinic dhe National Institutes of Health, tregojnë se konsumimi i moderuar i vezëve, deri në shtatë copa në javë – nuk rrit rrezikun për sëmundje të zemrës tek individët e shëndetshëm.
Përkundrazi, vezët mund të jenë pjesë e një diete të ekuilibruar kur kombinohen me perime, drithëra integrale dhe yndyra të pangopura.
Konsumimi i sasive të mëdha, mbi 12 vezë në javë, rrit rrezikun për probleme kardiovaskulare, sidomos te personat me nivele të larta të kolesterolit LDL, sipas Journal of the American College of Nutrition.
Një studim dhjetëvjeçar në Greqi tregoi se personat që konsumonin një deri tri vezë në javë kishin rrezik më të ulët për sëmundje të zemrës krahasuar me ata që nuk konsumonin ose konsumonin sasi të tepërta.
Ekspertët e Harvard School of Public Health nënvizojnë se ndikimi i vezëve varet shumë nga konteksti i dietës: ato janë më të dobishme kur zëvendësojnë mishin e përpunuar, por më pak të favorshme kur konsumohen me ushqime të pasura me yndyra të ngopura.
Moderimi dhe larmishmëria janë çelësi i shëndetit të zemrës. Personat me kolesterol të lartë ose sëmundje kardiake nuk kanë pse të shmangin vezët, por duhet t’i konsumojnë deri në 7 copa në javë, duke i kombinuar me fibra, perime dhe yndyra të pangopura.
Një dietë e tillë ndihmon në kontrollin e kolesterolit dhe përmirëson shëndetin e përgjithshëm të zemrës. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Tetë vende të reja në listën britanike për rrezikun nga pijet e falsifikuara me metanol
Published
1 day agoon
October 22, 2025By
UBT News
Tetë shtete të reja janë shtuar në listën e paralajmërimeve të Zyrës së Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar, për shkak të rrezikut nga helmimi me metanol që mund të ndodhë nga pijet alkoolike të falsifikuara ose të ndotura.
Sipas raportimit të BBC, vendet e reja të përfshira janë: Ekuadori, Japonia, Kenia, Meksika, Nigeria, Peruja, Rusia dhe Uganda, pas disa rasteve të britanikëve që janë prekur në këto shtete.
Më herët, paralajmërimi përfshinte Tailandën, Laosin, Vietnamin, Kamboxhën, Indonezinë, Turqinë, Kosta Rikën dhe Fixhin, pas disa incidenteve serioze — përfshirë vdekjen e gjashtë turistëve në Laos vitin e kaluar.
Autoritetet britanike u bëjnë thirrje udhëtarëve të tregojnë kujdes ndaj shenjave të mundshme të helmimit me metanol, si shikim i turbullt, konfuzion apo probleme me frymëmarrjen, që mund të çojnë në sëmundje të rënda ose edhe vdekje. /A.Z/UBT News/

Studim i përbashkët UBT – Universiteti i Mynhenit publikohet në revistë ndërkombëtare shkencore

UBT organizon ligjëratë ndërkombëtare dhe hap Panairin e Materialeve në Arkitekturë dhe Konstruksione

Brigitte Bardot reagon ndaj raportimeve të rreme për vdekjen e saj

Kina dhe ShBA do zhvillojnë bisedime në Malajzi

Britani e Madhe: Arrestohen tre të dyshuar për ndihmë ndaj shërbimit rus të inteligjencës

Përfundon rinumërimi i 16 kutive të votimit nga 12 vendvotime

Studimi: Njerëzit inteligjentë vuajnë më shumë nga dhimbjet e kokës!

Thierry Henry kritikon Juventusin

Profesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
Të kërkuara
-
Lajmet2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months ago
Profesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës