Lajmet
Të zgjohesh në luftë: Disidentët rusë kujtojnë “tmerrin” e pushtimit të Ukrainës
“Ishte si një rrufe në qiell të pastër. Ashtu u ndjeva… 24 shkurti ishte si një rrufe…”
Published
3 years agoon
By
Betim GashiPushtimi masiv dhe i paprovokuar i Ukrainës nga Rusia ishte tronditje e madhe për shumë rusë.
“Sigurisht, më kujtohet”, thotë Ivan Koretnikov, një artist 84-vjeçar nga qyteti Perm, për ditën kur nisi sulmi një vit më parë.
“Ishte si një rrufe në qiell të pastër. Ashtu u ndjeva… 24 shkurti ishte si një rrufe. Deri në minutën e fundit, refuzoja ta besoja”, thotë ai.
Edhe pse shumica dërrmuese e rusëve e ka mbështetur – qoftë në mënyrë pasive, qoftë në mënyrë aktive – luftën në Ukrainë, mijëra të tjerë janë tmerruar nga vendimi i presidentit të tyre, Vladimir Putin, për të pushtuar fqinjin jugor.
“Jam çmendur”
Një grua që ka protestuar kundër luftës në korrik, u ka bërë thirrje edhe bashkëqytetarëve të saj të ngrihen, duke i paralajmëruar se “heshtja e tyre për atë që ndodh në Ukrainë, vret njerëz”.
“Unë, thjesht, jam tronditur”, kujton Polina Mukhacheva, një e sapodiplomuar në shkollën juridike në qytetin e Kirovit, rreth 900 kilometra në verilindje të Moskës.
“Fillimisht kam menduar se do të nënkuptonte paqëndrueshmëri financiare dhe kjo më ka frikësuar më shumë. Por, më pas, e kam kuptuar se kjo është një luftë e vërtetë, se njerëzit po vriten, dhe jam çmendur”, kujton Mukhacheva për portalin Idel.Realities të Radios Evropa e Lirë.
“Ditët e ardhshme i kam kaluar si në mjegull”, thotë ajo.
Ilmira Rakhmutullina, koreografe në kryeqytetin e Bashkortostanit, Ufa, ka rrëfim të ngjashëm.
“Unë dhe motra ime nuk kemi fjetur fare natën e 23-24 shkurtit”, thotë ajo.
“Kemi qenë aq të shqetësuara saqë, thjesht, nuk kemi mundur të flemë. Jemi tronditur dhe tmerruar nga ajo që po ndodhte”, thotë Rakhmutullina.
Në Samara, rreth 450 kilometra në jugperëndim të Ufës, aktivisti Vladimir Avdonin thotë se bota e tij është transformuar.
“Lajmet për luftën më kanë zënë në befasi”, thotë ai.
“Fillimisht jam tronditur. Por, shpejt, kam arritur në përfundimin se duhet të veproj… se të gjithë ne, qytetarët e Rusisë, mbajmë përgjegjësi për atë që është duke ndodhur. Pikërisht atë ditë jam përgatitur të mbaj një protestë individuale”, thotë Avdonin.
Në Rusi, protestat me një person janë teknikisht të ligjshme, megjithëse njerëzit që i bëjnë ato, ndalohen rregullisht, dhe shpesh përballen me akuza të tilla si “mosbindje ndaj oficerit të policisë” ose “rezistencë ndaj arrestimit”.
“Nëse nuk bën asgjë dhe hesht, bëhesh ndihmës i një krimi”, thotë Avdonin.
“Nuk e kam ndërmend të bëhem ndihmës i krimeve të Putinit”, shton ai.
“Diskutimet politike do të na shkatërrojnë familjen”
Pasojat e luftës në Ukrainë janë duke ndarë familje në gjithë Rusinë.
Banorja e Kirovit, Mukhacheva – e cila është arrestuar në prill të vitit të kaluar për vendosjen e një fjongoje jeshile në flokët e saj, në kohën kur disidentët kundër luftës po përdornin ngjyrën e gjelbër si simbol të paqes – thotë se prindërit e saj i kanë kërkuar të mos shprehë kundërshtime ndaj luftës.
“Ata mendojnë se është më mirë të ulen në heshtje dhe, siç thonë, të mos tërheqin vëmendjen. Më së shumti që bëjnë, është të flasin mes vete në kuzhinë”, thotë Mukhacheva.
“Nëna ime është pak a shumë neutrale, por babai im është për luftën, ndërsa unë dhe gjyshja jemi kundër”, thotë ajo.
“Askush nuk mund t’ia ndryshojë mendjen askujt. Mamaja është e shqetësuar seriozisht se diskutimet politike do të na shkatërrojnë familjen, ndaj përpiqet të heshtë dhe t’i shmangë konfliktet”, shton Mukhacheva.
Disidenti kundër luftës, Iskander Gabrakhmanov, nga kryeqyteti i Tatarstanit, Kazan, rrëfen një përvojë të ngjashme.
“Nëna ime… as nuk e dënon dhe as nuk e mbështet atë që është duke ndodhur”, thotë ai.
“Por, babai im do që ta rikthejë Bashkimin Sovjetik. Ky është vendi ku ai është rritur, ku ka kaluar rininë e tij dhe, kështu, mendon se është koha e duhur. Unë e kuptoj mendimin e tij, por në thelb nuk jam dakord”, thotë Gabrakhmanov.
“Një kalimtar ka thirrur policinë”
Yelena Baibekova ka qenë mësuese e matematikës në qytetin jugor të Astrakhanit, kur Rusia ka nisur pushtimin e Ukrainës.
Ajo ka pasur telashe me ligjin kur ka dëgjuar lajmin, pasi ka mbajtur një protestë individuale kundër luftës në një shesh qendror të qytetit, më 22 shkurt.
“Unë kam qëndruar pranë një qendre tregtare me një tabelë që lexonte: Putin = Luftë = Krizë = Degradim = Armiqësi ndërkombëtare”, kujton Baibekova.
“Një kalimtar është zemëruar dhe ka thirrur policinë, kështu që jam zhvendosur në një rrugë tjetër”, thotë ajo.
Policia është shfaqur në shtëpinë e saj dy ditë më vonë dhe e ka arrestuar, sepse një fqinj ka raportuar një peshqir me ngjyrat e flamurit të Ukrainës, të varur në ballkonin e saj.
“Seanca ime gjyqësore ka zgjatur tre minuta”, kujton Baibekova, duke shtuar se është dënuar me pesë ditë burgim.
“Më pas, më kanë hedhur në një qeli me disa alkoolistë që kanë pirë duhan vazhdimisht”, thotë ajo.
Kur është liruar, drejtori i shkollës i ka shqiptuar masë disiplinore për mungesë në punë, ndërsa në prill është pushuar nga puna.
“Kur kam qenë në paraburgim, disa mësues më kanë shkruar për të më mbështetur plotësisht, por nuk kanë mundur të veprojnë si unë”, thotë Baibekova. “Kemi qenë vetëm dy nga një grup prej 56 personash”, thotë ajo.
“Heshtja e tyre do të vrasë njerëz”
Në javët e para pas pushtimit, më shumë se 13.000 rusë janë arrestuar për protesta kundër luftës, ka bërë të ditur OVD-Info, organizatë që monitoron represionin në Rusi.
Qeveria ka miratuar shpejt ligje që kriminalizojnë disidencën kundër luftës, në të gjitha format.
Me gjithë valën e re të protestave pasi Putini ka urdhëruar mobilizimin ushtarak në shtator, në Rusi nuk është forcuar ndonjë lëvizje e konsiderueshme publike kundër luftës.
Disidentja kundër luftës në Ufa, Rakhmatullina, ka protestuar katër herë në javët e para pas nisjes së pushtimit.
“Gjëja kryesore është se njerëzit nuk duhet të mësohen me atë që është duke ndodhur në Ukrainë. Ata nuk duhet të mësohen me ndjenjën e pafuqisë”, thotë ajo.
“Nuk mund të mësohen, sepse nëse e bëjnë këtë, heshtja e tyre për atë që është duke ndodhur në Ukrainë, do të vrasë njerëz – vërtet ose në mënyrë metaforike”, thotë Rakhmatullina.
“I pranoj rreziqet”
Lyaisan Sultangareyeva, 25 vjeçe, banore e qytetit të vogël të Bashkortostanit, Tuimazi, është gjobitur vazhdimisht për protestat e saj kundër luftës.
“Kam protestuar sepse nuk kam mundur të hesht. Nuk kam mundur të qëndroj mënjanë dhe të shikoj. Nuk e njoh asnjë person në Tuimazi që ka protestuar hapur kundër luftës”, thotë Sultangareyeva.
“Sigurisht që kam frikë të shkoj në burg. Po bëj gjithçka që mundem për ta shmangur këtë. Por, jam e përgatitur psikikisht për këtë… E di që do ta shkatërrojë jetën time dhe të të afërmve të mi, por mendoj se, ndoshta, nuk ka rrugë tjetër. Unë i pranoj rreziqet”, shton ajo.
Sultangareyeva mbetet në Rusi, ashtu si edhe disidentët e tjerë: Mukhacheva, Avdonin, Koretnikov dhe Gabdrakhmanov.
Mësuesja e shkarkuar e matematikës, Yelena Baibekova, është larguar nga Rusia disa muaj pas nisjes së pushtimit dhe ka aplikuar për azil politik në Gjermani.
Ilmira Rakhmatullina dhe motra e saj janë larguar nga Rusia për në Armeni./REL
Rajoni
Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut
Published
15 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.
Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.
Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.
Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST
Lajmet nga UBT
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Published
18 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.
Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.
Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.
Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.
Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.
Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.
Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.
Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.
Vendi
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Published
18 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).
Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.
Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.
Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.
Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.
Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.
UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.





Lajmet nga UBT
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Published
19 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.
“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.
Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.
“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.
Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.
Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë
Simboli i Ujkut, FSK dëshmon nivelin e lartë të përgatitjes profesionale
Fotot më të fuqishme të vitit 2025
Këshilli i Evropës do të vëzhgojë zgjedhjet në Kosovë
Elezi: Për tri ditë janë shpërndarë me sukses 93% e pakove me fletëvotime për votimin me postë të diasporës
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
