Lajmet

Të punuarit më gjatë se orari rrit gjasat për depresion

“Ne kemi më shumë kontroll mbi atë që punojmë; ne mund të zgjedhim gjërat argëtuese”, thotë Gelenberg.

Published

on

Puna me orar të zgjatur është ndër faktorët alarmues që rrit ndjeshëm rrezikun e një personi për tu futur në depresion. Pavarësisht se sa e doni punën që bëni apo sa stresuese ose jo është ajo.

Të jetuarit në epokën kur gjithçka zhvillohet shumë shpejt dhe termi “burn-out” apo konsumimi nga puna po shndërrohet në normë – të cilën shumica e paguajnë me pasoja në shëndet mendor.

Një studim i cili ka përfshirë mbi 2 mijë punonjës për gjashtë vjet ka nxjerrë në përfundim se punonjësit që punonin mesatarisht të paktën 11 orë në ditë në zyrë kishin afërsisht dy herë e gjysmë shanse më të larta për të zhvilluar depresion sesa kolegët e tyre që kanë mbaruar punën pas shtatë ose tetë orësh.

Lidhja midis ditëve të gjata të punës dhe depresionit vazhdoi edhe pasi studiuesit morën parasysh faktorë të tillë si tendosja e punës, niveli i përkrahjes në vendin e punës, përdorimi i alkoolit, pirja e duhanit dhe sëmundjet kronike fizike.

Punonjësit e rinj ata me një përvojë të konsiduereshme të cilët janë të mbingarkuar duket se janë më të prirur ndaj depresionit sesa njerëzit që tashmë janë kalitur me punën dhe kanë përvojë. Kohëzgjatja e ditës së punës nuk pati një ndikim të dukshëm në shëndetin mendor të punonjësve të nivelit të lartë, me pagë më të lartë, si menaxherët, udhëheqësit e ekipeve.

Kjo ka të ngjarë për shkak të sasisë së kontrollit që njerëzit me pozita udhëheqëse kanë mbi punën e tyre, thotë Alan Gelenberg – kryetar i departamentit të psikiatrisë në Universitetin Shtetëror të Pensilvanisë.

“Ne kemi më shumë kontroll mbi atë që punojmë; ne mund të zgjedhim gjërat argëtuese”, thotë Gelenberg, i cili nuk ishte i përfshirë në studim. “Unë bëj kryesisht atë që dua të bëj dhe kur kaloj një javë më të vështirë, është zgjedhja ime”, ka thënë ai duke iu referuar edhe vetes.

Për ata që janë në pozita më poshtë, studiuesit thonë se orët e gjata në zyrë mund të kontribuojnë në depresion në disa mënyra. Kjo manifestohet duke krijuar konflikte familjare ose në përkeqësim të marrëdhënieve më të tjerët.

Pasiguria në punë dhe shmangia e gjumit gjithashtu ndikojnë në rritjen e rrezikut të depresionit. Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se gjumi i dobët është një përbërës kyç në depresionin e lidhur me punën.

Studimet e fundit mbi punën jashtë orarit dhe depresionin kanë raportuar rezultate të ngjashme, por shumica kanë përdorur një standard më pak rigoroz për matjen e depresionit.

Si të qëndroni i lumtur dhe i shëndetshëm?

Pyetja e parë që duhet shtrohet në këtë temë është se “Çfarë ndodh kur punoni vazhdimisht me orar të zgjatur?”.

Përgjigja është se mund të mos keni kohë për të ngrënë mirë, mund të mos ushtroni mjaftueshëm (ose fare) dhe mund të mos flini sa duhet. Shtojini kësaj stresin dhe tensionin shtesë që mund të përjetoni dhe mund të shihni se puna me orë të gjata mund të dëmtojë shëndetin tuaj, si dhe performancën dhe produktivitetin tuaj.

Lajmi i mirë është se ju mund të punoni më shumë orë dhe të mbani një mënyrë jetese të shëndetshme. AkademiPune ju përcjell disa strategji që do të ndihmojnë:

Praktikoni ushtrime

Bëni mjaftueshëm ushtrime – Ushtrimet e rregullta reduktojnë stresin, përmirësojnë shëndetin tuaj dhe nivelet e energjisë, rrisin vetëbesimin dhe imazhin tuaj dhe madje mund të rrisin IQ-në tuaj. Mendoni për stërvitjen si një investim në veten tuaj dhe në karrierën tuaj.

Bëni pushime të rregullta – Largohuni nga tavolina juaj dhe bëni një shëtitje të shkurtër çdo 60 deri në 90 minuta. Kjo do t’ju ndihmojë të relaksoheni. Nëse është praktike, merrni parasysh të bëni një sy gjumë të shkurtër kur ndiheni të lodhur, për shembull, në një karrige të rehatshme ose në makinë. (Kërkimet tregojnë se kjo mund të rrisë performancën në afat të shkurtër dhe mund të ketë një efekt pozitiv në shëndetin tuaj afatgjatë).

Pini shumë ujë – Dehidratimi e bën më të vështirë përqendrimin dhe mund t’ju bëjë të ndiheni fizikisht të lodhur dhe ta papërqendruar. Mbani një shishe me ujë në tavolinën tuaj të punës – si një rikujtim për të pirë ujë. Gjithashtu, shmangni shumë kafeinë. Asnjëherë nuk është ide e mirë ta teproni.

Hani shëndetshëm – Hani vakte të shëndetshme gjatë ditës tuaj të punës dhe mbani me vete bajame ose fruta. Ato mund t’i hani kurdo që ndiheni të uritur. Gjithashtu, shmangni ushqimet e shpejta dhe ushqimet e yndyrshme nëse është e mundur. Ushqimi i pashëndetshëm mund të jetë joshës nëse jeni duke punuar vonë ose duke marrë një klient për darkë, kështu që zhvilloni shprehi që do t’ju ndihmojnë të bëni zgjedhjet e duhura, për aq sa mundeni.

Si ta rritni produktivitetin dhe ta menaxhoni kohën tuaj?

Një nga arsyet kryesore që njerëzit punojnë me orar të zgjatur është sepse mundohen që të kryejnë më shumë punë. Prandaj, është e rëndësishme të siguroheni që të jeni sa më produktiv gjatë gjithë kohës në punë. Në këtë mënyrë, ju do të arrini më shumë dhe do të arrini t’i kryeni të gjitha punët me kohë.

Megjithëse mbajtja e një stili jetese të shëndetshëm do t’ju ndihmojë të jeni më produktivë, ka disa strategji të tjera që mund të përdorni:

Vlerësoni se si e përdorni kohën tuaj – Mbani një regjistër aktivitetesh, më pas analizoni atë për të gjetur se sa kohë shpenzoni në detyra specifike. Kjo do t’ju ndihmojë të minimizoni ose eliminoni aktivitetet me më pak rëndësi dhe tu kushtoni më shumë rëndësi atyre që kanë më shumë vlerë.

Organizohuni – Mënyra se si e organizoni veten luan një rol të rëndësishëm në atë se sa do të arrini gjatë ditës. Do t’ju duhet të investoni disa orë përpara për t’u organizuar, por kjo do të shpërblehet shpejt.

Përmirësoni përqendrimin dhe fokusin tuaj – Aftësia për t’u përqendruar është thelbësore kur jeni duke punuar me orar të zgjatur. Shqetësimet vetëm sa do të rrisin kohën që kaloni në zyrë. Bëni atë që mundeni për të minimizuar shpërqendrimet: mos u fokusoni në rrjete sociale, mbyllni derën e zyrës dhe madje fikni telefonin. Sa më i përqendruar të jeni, aq më shpejt mund të kaloni në punë tjetër – ose të shkoni në shtëpi me kohë. Nëse lexoni shumë si pjesë e punës suaj, përdorni strategji të përshtatshme leximi, në mënyrë që ta përdorni këtë kohë në mënyrë më efikase.

Shmangni shumë detyra – në vend të kësaj, bëni një detyrë ose projekt në një kohë. Përqendrohuni plotësisht në atë që po bëni dhe kurdo që të mundeni përfundoni tërësisht një detyrë para se të kaloni në diçka tjetër./AkademiPune

Rajoni

Presidenti i Austrisë nderon Rektorin e UBT-së, Dr. Edmond Hajrizi, me Medaljen e Artë të Meritave

Published

on

Presidenti i Austrisë, Alexander Van der Bellen e ka dekoruar Presidentin dhe Rektorin e UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi me Medaljen e Artë të Meritave, një çmim që u jepet personaliteteve të larta botërore.

Dekorata e lartë iu dorëzua Rektorit Hajrizi, në një ceremoni solemne organizuar sot në Parkun Inovativ të UBT-së, nga Ambasadori i Austrisë në Kosovë, z. Georg Schnetzer.

Kjo dekoratë është ndarë me dekret shtetëror nga Presidenti Austrisë, Van der Bellen, më 23 prill 2025. Ajo nderon kontributin e jashtëzakonshëm të Rektorit Hajrizit në zhvillimin dhe avancimin e sistemit arsimor në Kosovë, si dhe në forcimin e marrëdhënieve akademike, shkencore dhe kulturore ndërmjet Austrisë dhe Kosovës.

Në fjalën e tij, ambasadori Schnetzer vlerësoi ndikimin afatgjatë që Rektorit Hajrizi ka pasur në fushën e arsimit dhe bashkëpunimit ndërkombëtar.

“Është një nder i veçantë për mua që sot, në emër të Republikës së Austrisë, t’ia dorëzoj këtë medalje të rëndësishme Profesor Edmond Hajrizit. Ky çmim, i ndarë nga Presidenti Federal Alexander Van der Bellen, përfaqëson mirënjohjen e Austrisë për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në përmirësimin e cilësisë së arsimit në Kosovë dhe për forcimin e lidhjeve të qëndrueshme ndërmjet dy vendeve tona në fushën e shkencës, kërkimit dhe shkëmbimeve akademike”, deklaroi ambasadori Schnetzer.

Ai shtoi se UBT është shndërruar në një urë të fortë akademike mes Austrisë dhe Kosovës, duke nxitur partneritete të qëndrueshme dhe bashkëpunime të frytshme në shumë fusha.

Në fjalën e tij falënderuese, Prof. Dr. Edmond Hajrizi e cilësoi këtë medalje si një nder të jashtëzakonshëm dhe me domethënie të veçantë personale.

“Kjo medalje ka një kuptim jashtëzakonisht të veçantë për mua, sepse më jepet nga shteti i Austrisë, një vend që për më shumë se 30 vjet e kam quajtur shtëpinë time të dytë. Në një kohë kur Kosova po kalonte periudha të vështira, Austria ishte vendi që hapi dyert për ne, duke na dhënë mundësinë të ëndërrojmë, të zhvillohemi dhe të kontribuojmë për të ardhmen”, theksoi Rektori Hajrizi.

Ai shtoi se modeli austriak i arsimit ka qenë një nga frymëzimet kryesore në ndërtimin e filozofisë akademike të UBT-së:

“Austria është një lider global në inovacion, arsim dhe zhvillim. Ajo ka krijuar një ekosistem të jashtëzakonshëm që lidh ngushtë akademinë me industrinë, duke u ofruar studentëve mundësinë të aplikojnë dijen në praktikë. Kjo qasje është bërë pjesë thelbësore e punës sime dhe e modelit që kemi ndërtuar në UBT”, tha Rektori Hajrizi.

Hajrizi, i nderuar për këtë çmim jetësor, falënderoi të gjithë bashkëpunëtorët e shumtë, ndërkombëtarë e vendorë, që ndihmuan në rrugëtimin dhe të arriturat e tij jetësore.

Ai theksoi mbështetjen e familjen së tij, si një nga elementet më të rëndësishme të suksesit dhe të arritjeve së tij, veçanërisht bashkëshorten e tij, Fisnete Hajrizi, e cila ishte bashkrijuese, përkrahëse e vazhdueshme e vizionit dhe ideve të tij, nga fillimi deri në realizimin final.

Përveç rolit të tij akademik, Prof. Hajrizi është ndërmarrës vizionar që ka themeluar më shumë se 30 kompani dhe laboratorë inovacioni, si dhe Parkun e parë të Shkencës, Inovacionit dhe Teknologjisë në Kosovë. Ai është anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Arteve, fitues i disa çmimeve ndërkombëtare dhe pjesëmarrës aktiv në iniciativa që promovojnë arsimin, kërkimin shkencor, inovacionin dhe zhvillimin e qëndrueshëm.

UBT, i themeluar në vitin 2001 nga Prof. Hajrizi, ku mandej nisi me vetëm 29 studentë dhe sot numëron mbi 10000 studentë në disa kampuse. Institucioni është ndërtuar mbi modelet dhe standardet akademike austriake, me një qasje ndërdisiplinore dhe të orientuar drejt praktikës. Në vitet e para të funksionimit, UBT ka përfituar ndjeshëm nga ekspertiza e profesorëve dhe hulumtuesve të Universitetit Teknik të Vjenës (TU Wien) dhe institucioneve të tjera akademike austriake.

Sot, institucioni vazhdon bashkëpunime të shumta me universitete, institute kërkimore dhe qendra ekselence në Austri, ndërsa programi EUROTRIP i UBT-së u mundëson studentëve vizita studimore dhe eksperienca praktike në institucione austriake.

Përveç dimensionit akademik, UBT ka kontribuar ndjeshëm edhe në forcimin e marrëdhënieve ekonomike ndërmjet Austrisë dhe Kosovës, përmes bashkëpunimeve me Dhomën Ekonomike Federale të Austrisë (WKÖ), organizatën austriake për zhvillim ekonomik WIFI, si dhe institucione të tjera partnere. Universiteti organizon rregullisht aktivitetin tradicional “Ditët e Austrisë”, që ka shërbyer si platformë për shkëmbim idesh, përvoja dhe mundësi bashkëpunimi.

Gjithashtu, UBT ka qenë një nga promotorët kryesorë të futjes së modelit austriak të arsimit profesional dual në Kosovë, duke kontribuar në reformimin e sistemit arsimor në vend.

Ceremonia e dorëzimit të medaljes u mbyll me një pritje solemne, ku morën pjesë përfaqësues institucionesh, profesorë, studentë, bashkëpunëtorë ndërkombëtarë dhe miq të institucionit.

Continue Reading

Lajmet

​KQZ nuk certifikon kandidatët e Listës Serbe

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka certifikuar sot kandidatët për deputetë të subjekteve politike që marrin pjesë në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 28 dhjetorit, me përjashtim të Listës Serbe, e cila nuk mori miratimin e komisionit.

Kundër certifikimit të kandidatëve të Listës Serbe votuan anëtarët e KQZ-së nga Lëvizja Vetëvendosje, Sami Kurteshi dhe Alban Krasniqi. Sipas tyre, kjo parti është e përkrahur nga Beogradi zyrtar dhe nuk duhet të certifikohet për pjesëmarrje në zgjedhje.

Pas votimit, rezultati ishte tre vota për, dy kundër dhe gjashtë abstenime. Me këtë balancë votash, kryesuesi i KQZ-së njoftoi se certifikimi i listës së kandidatëve të Listës Serbe refuzohet.

Lista Serbe kishte dorëzuar gjithsej 33 kandidatë për zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Kosovës, që do të mbahen më 28 dhjetor.

Continue Reading

Lajmet

Specialja liron me kusht Isni Kilajn

Published

on

Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit tё Specializuar tё Kosovёs kanë njoftuar se është liruar me kusht Isni Kilaj.

Njoftimi thekson se Kilaj mbetet i akuzuar në gjykimin aktual dhe për lirimin e tij janë caktuar disa kushte që synojnë të zvogëlojnë rrezikun e ndikimit të tij ndaj dëshmitarëve në ҫështjen gjyqësore kundër të tij  dhe po ashtu përcaktohet se në rast se Kilaj do të shkelë cilindo prej kushteve të lirimit të tij, do të lëshohet një fletarrestim për arrestimin e tij të menjëhershëm.

Në vendimin e tij të 3 dhjetorit, 2025, Gjykatësi konstatoi se rrethanat kishin ndryshuar që prej rishikimit të paraburgimit të  Kilajt në tetor 2025 dhe se mbajtja e tij në paraburgim nuk ishte më as e arsyeshme, as proporcionale.

Megjithëse Gjykatësi konstatoi se ekzistonte njëfarë rreziku që në qoftë se lirohet, Kilaj mund të pengojë ecurinë e procesit ose të kryejë vepra penale të tjera, ai arriti në përfundimin se në rrethanat konkrete e drejta themelore e Kilajt për liri peshon më shumë se këto rreziqe tjera gjyqësore në Dhomat e Specializuara, bëhet e ditur në njoftim.

Në njoftim thuhet po ashtu se ndër faktorë të tjerë, Gjykatësi mori parasysh se koha që Kilaj ka kaluar në paraburgim në këtë moment tejkalon dënimin minimal sipas ligjit me të cilin ai do të përballej në qoftë se do të shpallej fajtor për veprat penale për të cilat është akuzuar.

Kilaj mbetet i akuzuar në gjykimin aktual dhe për lirimin e tij janë caktuar disa kushte që synojnë të zvogëlojnë rrezikun e ndikimit të tij ndaj dëshmitarëve në ҫështjen gjyqësore kundër të tij ose në ҫështje të Në vendim përcaktohet se në qoftë se z. Kilaj do të shkelë cilindo prej kushteve të lirimit të tij, do të lëshohet një fletarrestim për arrestimin e tij të menjëhershëm./S.K/EO/

Continue Reading

Sport

Vdes në moshën 74-vjeçare boksieri Nazif Gashi

Published

on

Presidentja Vjosa Osmani ka ngushëlluar familjen e boksierit, Nazif Gashi i cili ndërroi jetë në moshën 74-vjeçare.

Ajo ka thënë se kujtimi për Gashin do të mbetet i paharruar dhe inspirues për brezat që vijnë.

“Me pikëllim të thellë morëm lajmin për ndarjen nga jeta të Nazif Gashit, njërit prej emrave më të shquar në historinë e sportit të Kosovës dhe pjesëtar i gjeneratës së artë të boksit prishtinas.Si boksier i klubit “Prishtina”, u bë simbol i guximit, disiplinës dhe përkushtimit. Fitoret dhe paraqitjet e tij na bënë krenar dhe e shndërruan Prishtinën në njërin prej klubeve më të suksesshme të kohës. Ju shpreh ngushëllime të sinqerta familjes, të afërmve, Federatës së Boksit të Kosovës dhe gjithë komunitetit sportiv”, thuhet në telegramin e ngushëllimit të presidentes.

Gashi ishte pjesë e gjeneratës së artë të Prishtinës që për shumë vite, dominoi në shtetin e dikurshëm federativ.

Për vdekjen e Gashit kanë njoftuar familjarë të tij./S.K/EO/

 

Continue Reading

Të kërkuara