Lajmet

Të mërguarit kinezë bëjnë thirrje për bojkot të Lojërave Olimpike Dimërore në Pekin

Kjo për shkak të akuzave që iu bëhen vendit, për të drejtat e njeriut.

Published

on

Pasi u arrestua në moshën 20-vjeçare në Xinjiang të Kinës dhe u arratis përfundimisht në Turqi në vitin 2005, gjithçka që Kuzzat Altay donte ishte të jetonte në paqe në Shtetet e Bashkuara, ku përfundoi në 2008.

Dëshira e tij për një jetë ndryshe në atdheun e tij u ndërpre në vitin 2018 kur mësoi se babai i tij ishte marrë nga autoritetet kineze nga shtëpia e tyre në Urumqi, kryeqyteti i Xinjiang.

“Ai u zhduk për dy vjet. Mendova se ai u vra në kamp”, tha Altay për Al Jazeera pasi babai i tij u arrestua në një nga kampet ku Kombet e Bashkuara thonë se të paktën një milion ujgurë besohet që janë mbajtur kundër vullnetit të tyre nga autoritetet që nga mesi i vitit 2017.

Që atëherë, Altay është bërë një nga aktivistët dhe udhëheqësit ujgurë më të njohur të të drejtave të njeriut në diasporë, duke folur për shtypjen e supozuar të Kinës ndaj pakicës myslimane turqishtfolëse në Xinjiang si president i Shoqatës Amerikane Ujgure në Uashington, DC.

Human Rights Watch e quan trajtimin e Kinës ndaj ujgurëve në Xinjiang një krim kundër njerëzimit, ndërsa Departamenti Amerikan i Shtetit thotë se është kryer “gjenocid”. Kina thotë se kampet janë qendra trajnimi të aftësive dhe të nevojshme për të luftuar “ekstremizmin”.

Javën e kaluar, studiuesi kinez, Alkan Akad tha se ngjarja e Lojërave Olimpike Dimërore “nuk duhet të përdoret si një shpërqendrim nga historia e tmerrshme e të drejtave të njeriut në Kinë”.

Të premten e kaluar, Kina thuhet se ra dakord të lejojë shefen e OKB-së për të drejtat e njeriut, Michelle Bachelet, të udhëtojë në Xinjiang, por vetëm pas përfundimit të Lojërave Olimpike, dhe me kushtin që udhëtimi të jetë “miqësor” dhe të mos inkuadrohet si një hetim. Bachelet ka bërë thirrje për akses të papenguar në zonë që nga viti 2018.

Qeveria kineze ka mbrojtur gjithashtu politikat e saj për COVID-19, duke thënë se qasja e tyre ndihmoi në frenimin e infektimeve masive dhe vdekjeve në vendin e më shumë se një miliardë njerëzve ku u raportuan rastet e para të virusit, respektivisht në Wuhan në fund të vitit 2019.

Megjithatë, sprova është bërë gjithnjë e më personale.

E lindur në Urumqi, avokatja e shkolluar në Harvard, Rayhan Asat, pa “familjen e saj të copëtuar”, pasi vëllai i saj më i vogël, Ekpar, u arrestua dhe më vonë u dënua me më shumë se një dekadë burg, gjoja për “nxitje të urrejtjes etnike dhe diskriminimit etnik”.

Ekpar sapo ishte kthyer në Xinjiang pasi ndoqi një kurs të sponsorizuar nga Departamenti Amerikan i Shtetit në vitin 2016, kur u pranua nga autoritetet. Besohet se në një moment të vitit 2019, ai u vendos në izolim.

Ishte vetëm në vitin 2020 që Asat e bëri publike historinë e saj, pas disa vitesh përpjekje të vështira për të siguruar lirimin e vëllait të saj.

Ajo nuk është kthyer kurrë në Kinë nga frika se mos ndalohet dhe ka vetëm kontakte të kufizuara me prindërit e saj.

“Mungesën e tyre në jetën time e ndjej çdo ditë. Unë kurrë nuk mund të mësohem, ose të pranoj një jetë ku nuk mund të qaj në krahët e dashur të prindërve tim ose t’i drejtohem vëllait tim për këshilla për marrëdhëniet, karrierën ose sfidat e jetës”, tha ajo për Al Jazeera.

“Qeveria kineze mori shumë nga unë, përfshirë marrëdhënien time të dashur me prindërit e mi. Kur një person shkon në burg, e gjithë familja shkon me ta”.

Ndërsa Altay, ujgur në mërgim, thotë se që nga aktivizimi i tij në SHBA, qeveria kineze ka vazhduar t’i shkaktojë më shumë dhimbje familjes së tij, duke e detyruar babain e tij të shfaqet në televizionin kombëtar për t’i kërkuar të ndalojë së kritikuari Pekinin.

Pasi babai i tij u lirua nga paraburgimi, ai ishte ende subjekt i mbikëqyrjes dhe poshtërimit të vazhdueshëm, edhe kur dilte për sende ushqimore.

“Kamera do të lëshojë një alarm dhe ai do të merret në pyetje kudo që të shkojë”, tha Altay.

“Ai doli nga kampi me këmbë të thyer dhe autoritetet kineze nuk e lejuan të shkonte te mjeku për mjekim. Ai ka ende dhimbje”.

Përveç bojkotit diplomatik të Lojërave Olimpike të Pekinit të iniciuar nga SHBA dhe disa vende të tjera, atletët që po marrin pjesë gjithashtu duhet të flasin dhe Komiteti Olimpik Ndërkombëtar (IOC) duhet të sigurojë sigurinë e tyre nga ndëshkimi, tha artisti Badiucao.

“Olimpiada ka të bëjë me festimin e njerëzimit. Gjithçka ka të bëjë me mbrojtjen e të drejtave të njeriut. Pra, është e rëndësishme që sportistët të kuptojnë përgjegjësinë dhe fuqinë e tyre”, tha ai.

Nëse ka një moment në kohë për të vepruar dhe për të nxjerrë në pah abuzimet e të drejtave në Kinë, tani është koha kur vëmendja e botës drejtohet në Pekin për shkak të Lojërave Olimpike, tha Asat, avokatja për të drejtat e njeriut.

“Kur liderët i japin përparësi interesit kombëtar dhe zgjedhin heshtjen përballë padrejtësisë, atëherë ne do të krijojmë një lloj tjetër bote ku pabarazia triumfon mbi barazinë, përjashtimi mbi unitetin, fanatizmi mbi ndjeshmërinë”, tha ajo.

“Shpresoj që liderët ta refuzojnë atë botë dhe të përballen me Kinën”./UBTNews/

Lajmet

Sot bllokohen hyrjet kryesore të Prishtinës në shenjë proteste për liberalizimin e energjisë

Published

on

By

Sot me 29 maj, hyrjet kryesore të kryeqytetit do të mbyllen për dy orë nga bizneset, si formë proteste kundër liberalizimit të tregut të energjisë elektrike, i cili pritet të hyjë në fuqi më 1 qershor.

Automjetet e kompanive që preken nga ky vendim do të bllokojnë rrugët nga ora 10:00 deri në 12:00. Bizneset kërkojnë shtyrjen e këtij vendimi dhe nisjen e një dialogu me qëllim gjetjen e zgjidhjeve që të mos ndikojnë rëndë në sektorin privat.

Në mungesë të përgjigjes nga institucionet, Oda Ekonomike ka paralajmëruar protesta të ngjashme në ditët në vijim. Ndërkaq, Qeveria në detyrë ka deklaruar se do të mbështesë prodhuesit gjatë këtij procesi.

Policia e Kosovës njoftoi se do të marrë masat e nevojshme për të ruajtur rendin dhe sigurinë, duke orientuar automjetet në rrugë alternative gjatë kohës së bllokimeve.

Sipas vendimit të ZRRE-së, bizneset me mbi 50 punëtorë dhe me qarkullim mbi 100 milionë euro duhet të zgjedhin furnizues me çmime të lirë, jashtë kontrollit të ZRRE-së. Por Oda Ekonomike thekson se në tregun e lirë çmimet janë rritur deri në 200% më shumë.

Lokacionet ku do të bëhen bllokimet janë:

  • Hyrja nga Veterniku dhe Gjilani, duke përfshirë zonën nga Albi Mall dhe rrugët që lidhen me hyrjet nga Ferizaj, Gjilan dhe Aeroporti.

  • Hyrja nga Fushë-Kosova dhe Mitrovica, me bllokim në rrethin e Madh te Lakrishtja (Dukagjini Tower).

  • Hyrja nga Podujeva dhe në lagjen e Vranjevcit, përfshirë udhëkryqin pranë ish-Humanistit dhe bankës Raiffeisen, duke kufizuar edhe lëvizjet nga Dragodani drejt Shkabaj/Orlloviq.

Continue Reading

Lajmet

​Tentimi i 23-të për konstituimin e Kuvendit

Published

on

By

Deputetët e Kuvendit të Kosovës do të mblidhen sot në vazhdimin e seancës për konstituimin e legjislaturës së nëntë të dalë nga zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit. Ky është tentimi i 23-të me radhë.

Çështja e konstituimit të legjislaturës së nëntë ka ngecur te votimi i kryetarit të Kuvendit pasi partia e parë e dalë nga zgjedhjet e 9 shkurtit, Lëvizja Vetëvendosje – në koalicion me Guxo dhe Alternativa nuk po arrin t’i sigurojë 61 votat e nevojshme për të zgjedhur Albulena Haxhiun kryeparlamentare.

Partia Demokratike e Kosovës dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës kanë kërkuar ndërrim të kandidatit të propozuar ndërkaq, Lidhja Demokratike e Kosovës është shprehur kundër çdo propozimi të Lëvizjes Vetëvendosje.

Në seancat paraprake, nuk pati kuorum për vendimmarrjen mbi komisionin për votimin e fshehtë. Propozimi – për disa herë me radhë – i kryesuesit të seancës, Avni Dehari, që procesi i votimit të bëhet në mënyrë të fshehtë, nuk po merr përkrahje nga partitë e tjera parlamentare.

Grupi parlamentar i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës ka dërguar mënyrën e votimit të fshehtë për kryetarin e ri të Kuvendit për interpretim në Gjykatën Kushtetuese.

Në përpjekje për të zhbllokuar situatën, më 15 maj, presidentja Vjosa Osmani takoi përfaqësuesit e partive politike, por as aty nuk pati pajtim për konstituim të Kuvendit.

Thirrje për dalje nga ngërçi ka bërë edhe faktori ndërkombëtar.

Continue Reading

Aktualitet

Valë e të nxehtit ekstrem godet Spanjën

Published

on

Continue Reading

Aktualitet

Estonia nis revolucionin digjital në shkolla: Inteligjenca Artificiale, pjesë e çdo klase

Published

on

Përderisa shumë vende në Evropë e kanë ndaluar përdorimin e “smartphone”-ve në shkolla, Estonia e konsideruar fuqia e re arsimore e Evropës – është duke udhëzuar nxënësit të përdorin pajisjet në klasë, ndërsa që nga shtatori do marrin llogaritë personale të Inteligjencës Artificiale.

Estonia po nis iniciativë kombëtare AI Leap, që do t’i pajisë nxënësit dhe mësuesit me “mjete dhe aftësi botërore në fushën e inteligjencës artificiale”.

U bë e ditur se po negociohen licenca me OpenAI, që do shndërrojë Estoninë në laborator eksperimental për përdorimin e Inteligjencës Artificale në shkolla.

Qëllimi është të ofrohet qasje falas në mjetet më të avancuara të të mësuarit me IA për 58,000 nxënës e 5,000 mësues deri më 2027, duke filluar me 16- dhe 17-vjeçarët këtë shtator. Sipas zyrtarëve, mësuesit do trajnohen në teknologji, duke vënë prioritet barazinë arsimore dhe aftësitë për përdorimin e IA-së. Ata kanë thënë se kjo do ta bëjë Estoninë “një nga kombet më të mençura në përdorimin e IA-së.”

Ministrja estoneze e arsimit, Kristina Kallas, gjatë një vizite në Londër  ëshë shprehur me fjalët: “E di se shumica e vendeve evropiane janë skeptike dhe të kujdesshme ndaj ekraneve, telefonave mobilë dhe teknologjisë. Por në rastin e Estonisë, shoqëria në përgjithësi është shumë më e hapur dhe e prirë për të përdorur mjete dhe shërbime dixhitale. Mësuesit nuk bëjnë përjashtim.”

Continue Reading

Të kërkuara