Lajmet

Të mërguarit kinezë bëjnë thirrje për bojkot të Lojërave Olimpike Dimërore në Pekin

Kjo për shkak të akuzave që iu bëhen vendit, për të drejtat e njeriut.

Published

on

Pasi u arrestua në moshën 20-vjeçare në Xinjiang të Kinës dhe u arratis përfundimisht në Turqi në vitin 2005, gjithçka që Kuzzat Altay donte ishte të jetonte në paqe në Shtetet e Bashkuara, ku përfundoi në 2008.

Dëshira e tij për një jetë ndryshe në atdheun e tij u ndërpre në vitin 2018 kur mësoi se babai i tij ishte marrë nga autoritetet kineze nga shtëpia e tyre në Urumqi, kryeqyteti i Xinjiang.

“Ai u zhduk për dy vjet. Mendova se ai u vra në kamp”, tha Altay për Al Jazeera pasi babai i tij u arrestua në një nga kampet ku Kombet e Bashkuara thonë se të paktën një milion ujgurë besohet që janë mbajtur kundër vullnetit të tyre nga autoritetet që nga mesi i vitit 2017.

Që atëherë, Altay është bërë një nga aktivistët dhe udhëheqësit ujgurë më të njohur të të drejtave të njeriut në diasporë, duke folur për shtypjen e supozuar të Kinës ndaj pakicës myslimane turqishtfolëse në Xinjiang si president i Shoqatës Amerikane Ujgure në Uashington, DC.

Human Rights Watch e quan trajtimin e Kinës ndaj ujgurëve në Xinjiang një krim kundër njerëzimit, ndërsa Departamenti Amerikan i Shtetit thotë se është kryer “gjenocid”. Kina thotë se kampet janë qendra trajnimi të aftësive dhe të nevojshme për të luftuar “ekstremizmin”.

Javën e kaluar, studiuesi kinez, Alkan Akad tha se ngjarja e Lojërave Olimpike Dimërore “nuk duhet të përdoret si një shpërqendrim nga historia e tmerrshme e të drejtave të njeriut në Kinë”.

Të premten e kaluar, Kina thuhet se ra dakord të lejojë shefen e OKB-së për të drejtat e njeriut, Michelle Bachelet, të udhëtojë në Xinjiang, por vetëm pas përfundimit të Lojërave Olimpike, dhe me kushtin që udhëtimi të jetë “miqësor” dhe të mos inkuadrohet si një hetim. Bachelet ka bërë thirrje për akses të papenguar në zonë që nga viti 2018.

Qeveria kineze ka mbrojtur gjithashtu politikat e saj për COVID-19, duke thënë se qasja e tyre ndihmoi në frenimin e infektimeve masive dhe vdekjeve në vendin e më shumë se një miliardë njerëzve ku u raportuan rastet e para të virusit, respektivisht në Wuhan në fund të vitit 2019.

Megjithatë, sprova është bërë gjithnjë e më personale.

E lindur në Urumqi, avokatja e shkolluar në Harvard, Rayhan Asat, pa “familjen e saj të copëtuar”, pasi vëllai i saj më i vogël, Ekpar, u arrestua dhe më vonë u dënua me më shumë se një dekadë burg, gjoja për “nxitje të urrejtjes etnike dhe diskriminimit etnik”.

Ekpar sapo ishte kthyer në Xinjiang pasi ndoqi një kurs të sponsorizuar nga Departamenti Amerikan i Shtetit në vitin 2016, kur u pranua nga autoritetet. Besohet se në një moment të vitit 2019, ai u vendos në izolim.

Ishte vetëm në vitin 2020 që Asat e bëri publike historinë e saj, pas disa vitesh përpjekje të vështira për të siguruar lirimin e vëllait të saj.

Ajo nuk është kthyer kurrë në Kinë nga frika se mos ndalohet dhe ka vetëm kontakte të kufizuara me prindërit e saj.

“Mungesën e tyre në jetën time e ndjej çdo ditë. Unë kurrë nuk mund të mësohem, ose të pranoj një jetë ku nuk mund të qaj në krahët e dashur të prindërve tim ose t’i drejtohem vëllait tim për këshilla për marrëdhëniet, karrierën ose sfidat e jetës”, tha ajo për Al Jazeera.

“Qeveria kineze mori shumë nga unë, përfshirë marrëdhënien time të dashur me prindërit e mi. Kur një person shkon në burg, e gjithë familja shkon me ta”.

Ndërsa Altay, ujgur në mërgim, thotë se që nga aktivizimi i tij në SHBA, qeveria kineze ka vazhduar t’i shkaktojë më shumë dhimbje familjes së tij, duke e detyruar babain e tij të shfaqet në televizionin kombëtar për t’i kërkuar të ndalojë së kritikuari Pekinin.

Pasi babai i tij u lirua nga paraburgimi, ai ishte ende subjekt i mbikëqyrjes dhe poshtërimit të vazhdueshëm, edhe kur dilte për sende ushqimore.

“Kamera do të lëshojë një alarm dhe ai do të merret në pyetje kudo që të shkojë”, tha Altay.

“Ai doli nga kampi me këmbë të thyer dhe autoritetet kineze nuk e lejuan të shkonte te mjeku për mjekim. Ai ka ende dhimbje”.

Përveç bojkotit diplomatik të Lojërave Olimpike të Pekinit të iniciuar nga SHBA dhe disa vende të tjera, atletët që po marrin pjesë gjithashtu duhet të flasin dhe Komiteti Olimpik Ndërkombëtar (IOC) duhet të sigurojë sigurinë e tyre nga ndëshkimi, tha artisti Badiucao.

“Olimpiada ka të bëjë me festimin e njerëzimit. Gjithçka ka të bëjë me mbrojtjen e të drejtave të njeriut. Pra, është e rëndësishme që sportistët të kuptojnë përgjegjësinë dhe fuqinë e tyre”, tha ai.

Nëse ka një moment në kohë për të vepruar dhe për të nxjerrë në pah abuzimet e të drejtave në Kinë, tani është koha kur vëmendja e botës drejtohet në Pekin për shkak të Lojërave Olimpike, tha Asat, avokatja për të drejtat e njeriut.

“Kur liderët i japin përparësi interesit kombëtar dhe zgjedhin heshtjen përballë padrejtësisë, atëherë ne do të krijojmë një lloj tjetër bote ku pabarazia triumfon mbi barazinë, përjashtimi mbi unitetin, fanatizmi mbi ndjeshmërinë”, tha ajo.

“Shpresoj që liderët ta refuzojnë atë botë dhe të përballen me Kinën”./UBTNews/

Lajmet

Prokuroria kërkon të refuzohet kërkesa e Selimit për kufizime në pyetje të dëshmitarëve të mbrojtjes

Published

on

By

Zyra e Prokurorit të Specializuar (ZPS) i është kundërpërgjigjur kërkesës së mbrojtjes së Rexhep Selimit lidhur me vendosjen e disa masave gjatë marrjes në pyetje të dëshmitarëve të mbrojtjes. ZPS-ja ka kërkuar që kërkesa të refuzohet.

Selimi kishte kërkuar që Prokuroria të kufizohet në marrjen në pyetje kundërshtuese vetëm në çështje që janë trajtuar në mënyrë të konsiderueshme gjatë paraqitjes së çështjes së saj, raporton “Betimi për Drejtësi“.

Ndërsa, Prokuroria në parashtresën e saj të dorëzuar më 28 korrik 2025, kishte thënë se kjo do anashkalonte pa nevojë procedurat që e rregullojnë këtë gjykim dhe si e tillë duhet të refuzohet në tërësi. Tha se kërkesa e Selimit injoron qartë rregulloren që ka të bëjë me marrjen në pyetje kundërshtuese.

Veç kësaj, ata thonë se Rregulla 143 (3) ua lejon palëve që të bëjnë pyetje që shqyrtojnë çështje që kanë dalë gjatë pyetjeve kryesore, por edhe pyetje mbi çështje që janë të rëndësishme mbi rastin e secilës nga palët.

Sipas Prokurorisë, kjo ishte konstatuar edhe në gjykimin ndaj Nasim Haradinajt dhe Hysni Gucatit, që lejohet marrja në pyetje kundërshtuese mbi çështje që janë të rëndësishme për rastin e palës që merr në pyetje kundërshtuese, duke përfshirë edhe ZPS-në.

Prokuroria thotë se palëve ashtu edhe atyre u jepet diskrecion i gjerë për t’i “treguar dëshmitarit çdo dokument apo provë tjetër në përputhje me Rregullat” duke përfshirë këtu edhe dokumente që nuk janë përdorur më herët gjatë marrjes në pyetje. Pra, Prokuroria pretendon se mund të përdoren dokumente që kanë rendësi për rastin e saj dhe jo vetëm për çështje që bien në fushëveprimin e pyetjeve kryesore.

Një urdhër siç ka kërkuar Selimi për provat e reja, Prokuroria pretendon se do të ndikonte negativisht mbi drejtësinë, shpejtësinë dhe efikasitetin e procedurave. Sipas tyre, kufizimi i fushëveprimit në marrjen në pyetje kundërshtuese, trupi gjykues do të përballej me kërkesa për të rikthyer dëshmitarë të mëparshëm në sallën e gjyqit për t’i kundërshtuar çështjet që janë përjashtuar.

Prokuroria thotë që mbrojtja e Selimit po kërkon të ndalohet që ata të nxjerrin prova gjatë marrjes në pyetje kundërshtuese që mund të lidhen me aktet dhe sjelljen e tij, pavarësisht nëse ato prova janë të rëndësishme ose jo.

Ky ndalim i përgjithshëm nuk është i justifikuar dhe duhet të refuzohet tërësisht, pasi (i) ka të bëjë me çështje hipotetike që kërkojnë kontekst për t’u gjykuar, (ii) nuk është i nevojshëm në dritën e masave të gjera mbrojtëse brenda kuadrit aktual procedural, dhe (iii) bie ndesh me natyrën e marrjes në pyetje të dëshmitarëve dhe me qëllimin e gjetjes së të vërtetës”, thuhet në parashtrimin e Prokurorisë.

Po ashtu, ZPS-ja thotë se çdo kërkesë për ndryshimin e paragrafit 112 të urdhrit mbi zhvillimin e procedurës është i panevojshëm, pasi tashmë ky paragraf ofron mundësi të mjaftueshme për një palë që të kërkojë leje për të rifilluar marrjen në pyetje kundërshtuese.

Continue Reading

Lajmet

Për një javë në rajonin e Ferizajt 99 aksidente trafiku, 1750 gjoba

Published

on

By

Policia e rajonit të Ferizajt ka njoftuar se nga 28 korriku deri më 3 gusht, janë shqiptuar 1750 gjoba kundërvajtëse, si dhe janë pezulluar 18 patentë shoferë.

Gjatë kësaj periudhe është njoftuar se janë shkaktuar 99 aksidente trafiku në këtë rajon, prej tyre 26 me lëndime, gjatë të cilave janë lënduar 37 persona e 73 aksidente me dëme materiale.

Policia Rajonale e Ferizajt do të vazhdojë me aktivitete të shtuara për të parandaluar aksidentet dhe apelon tek të gjithë drejtuesit e automjeteve që të jenë të kujdesshëm dhe t’i respektojnë rregullat e trafikut”, ka thënë Policia.

Continue Reading

Lajmet

Murati: Deri në qershor u regjistruan 6,642 biznese, shenjë e ekonomisë së shëndetshme

Published

on

By

Ministri në detyrë i Financave, Hekuran Murati, bëri të ditur se deri në qershor janë regjistruar 6,642 biznese, duke vlerësuar se kjo është shenjë e një ekonomie të shëndetshme.

Numri i bizneseve të reja ka shënuar edhe një rekord të ri në vitin e kaluar. Në vitin 2024 janë regjistruar 12,051 biznese të reja, që përbën një rritje prej 5.6% krahasuar me vitin paraprak.

Lajmi i mirë është se viti 2025 pritet ta tejkalojë vitin 2024 me rekord të ri. Deri në muajin qershor 2025 janë regjistruar 6,642 biznese, dhe me këtë ritëm shifra për tërë vitin pritet ta tejkalojë numrin 13 mijë për bizneset e reja të regjistruara.

Kjo është shenjë e një ekonomie të shëndetshme që po rritet në mënyrë të qëndrueshme. Hapja e bizneseve të reja nënkupton që ndërmarrësit janë optimistë për të ardhmen, por edhe që janë kreativë me ide të reja në treg”, shkroi në Facebook, Murati.

Continue Reading

Lajmet

Presidentja Osmani reagon pas thirrjeve antishqiptare në ndeshjen Maqedoni e Veriut-Rumani

Published

on

By

Thirrjet antishqiptare të dëgjuara gjatë ndeshjes në Kumanovë janë të papranueshme dhe cenojnë frymën e bashkëjetesës dhe respektit të ndërsjellë, që duhet të jenë themel i çdo shoqërie demokratike me aspirata evropiane, tha presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani në një deklaratë të hënën, më 4 gusht.

Ajo theksoi se shqiptarët janë popull autokton në trojet e tyre si dhe meritojnë të trajtohen me dinjitet dhe barazi, ashtu si çdo komunitet tjetër.

Edhe më shqetësues mbetet fakti që zyrtarët më të lartë shtetërorë në Shkup nuk kanë reaguar ndaj kësaj gjuhe urrejtëse e përjashtuese, duke lënë hapësirë për retorika që minojnë tolerancën ndëretnike dhe harmoninë që vendi synon të ndërtojë në rrugën e tij drejt familjes evropiane”, deklaroi Osmani.

Osmani tha se sporti duhet të jetë mjet bashkimi, “jo platformë për ideologji të errëta që ngjallin kujtime të dhimbshme dhe kërcënojnë paqen”.

U bëjmë thirrje institucioneve të Maqedonisë së Veriut që të ndërmarrin masa të menjëhershme kundër organizatorëve të këtyre thirrjeve, përgjegjësve dhe atyre që nxisin e përhapin urrejtje, duke dënuar çdo formë të gjuhës së urrejtjes , mbrojtur parimet e bashkëjetesës dhe tolerancës, si vlera bazë të një shteti që synon integrimin në BE”, tha e para e shtetit ndërsa theksoi se “Republika e Kosovës do të mbrojë me vendosmëri dinjitetin e shqiptarëve, kudo që ata jetojnë”.

Thirrje raciste ndaj shqiptarëve u dëgjuan në fundjavë gjatë një ndeshjeje të basketbollit që u zhvillua në mes të Maqedonisë së Veriut dhe Rumanisë.

Continue Reading

Të kërkuara