Lajmet

Të mërguarit kinezë bëjnë thirrje për bojkot të Lojërave Olimpike Dimërore në Pekin

Kjo për shkak të akuzave që iu bëhen vendit, për të drejtat e njeriut.

Published

on

Pasi u arrestua në moshën 20-vjeçare në Xinjiang të Kinës dhe u arratis përfundimisht në Turqi në vitin 2005, gjithçka që Kuzzat Altay donte ishte të jetonte në paqe në Shtetet e Bashkuara, ku përfundoi në 2008.

Dëshira e tij për një jetë ndryshe në atdheun e tij u ndërpre në vitin 2018 kur mësoi se babai i tij ishte marrë nga autoritetet kineze nga shtëpia e tyre në Urumqi, kryeqyteti i Xinjiang.

“Ai u zhduk për dy vjet. Mendova se ai u vra në kamp”, tha Altay për Al Jazeera pasi babai i tij u arrestua në një nga kampet ku Kombet e Bashkuara thonë se të paktën një milion ujgurë besohet që janë mbajtur kundër vullnetit të tyre nga autoritetet që nga mesi i vitit 2017.

Që atëherë, Altay është bërë një nga aktivistët dhe udhëheqësit ujgurë më të njohur të të drejtave të njeriut në diasporë, duke folur për shtypjen e supozuar të Kinës ndaj pakicës myslimane turqishtfolëse në Xinjiang si president i Shoqatës Amerikane Ujgure në Uashington, DC.

Human Rights Watch e quan trajtimin e Kinës ndaj ujgurëve në Xinjiang një krim kundër njerëzimit, ndërsa Departamenti Amerikan i Shtetit thotë se është kryer “gjenocid”. Kina thotë se kampet janë qendra trajnimi të aftësive dhe të nevojshme për të luftuar “ekstremizmin”.

Javën e kaluar, studiuesi kinez, Alkan Akad tha se ngjarja e Lojërave Olimpike Dimërore “nuk duhet të përdoret si një shpërqendrim nga historia e tmerrshme e të drejtave të njeriut në Kinë”.

Të premten e kaluar, Kina thuhet se ra dakord të lejojë shefen e OKB-së për të drejtat e njeriut, Michelle Bachelet, të udhëtojë në Xinjiang, por vetëm pas përfundimit të Lojërave Olimpike, dhe me kushtin që udhëtimi të jetë “miqësor” dhe të mos inkuadrohet si një hetim. Bachelet ka bërë thirrje për akses të papenguar në zonë që nga viti 2018.

Qeveria kineze ka mbrojtur gjithashtu politikat e saj për COVID-19, duke thënë se qasja e tyre ndihmoi në frenimin e infektimeve masive dhe vdekjeve në vendin e më shumë se një miliardë njerëzve ku u raportuan rastet e para të virusit, respektivisht në Wuhan në fund të vitit 2019.

Megjithatë, sprova është bërë gjithnjë e më personale.

E lindur në Urumqi, avokatja e shkolluar në Harvard, Rayhan Asat, pa “familjen e saj të copëtuar”, pasi vëllai i saj më i vogël, Ekpar, u arrestua dhe më vonë u dënua me më shumë se një dekadë burg, gjoja për “nxitje të urrejtjes etnike dhe diskriminimit etnik”.

Ekpar sapo ishte kthyer në Xinjiang pasi ndoqi një kurs të sponsorizuar nga Departamenti Amerikan i Shtetit në vitin 2016, kur u pranua nga autoritetet. Besohet se në një moment të vitit 2019, ai u vendos në izolim.

Ishte vetëm në vitin 2020 që Asat e bëri publike historinë e saj, pas disa vitesh përpjekje të vështira për të siguruar lirimin e vëllait të saj.

Ajo nuk është kthyer kurrë në Kinë nga frika se mos ndalohet dhe ka vetëm kontakte të kufizuara me prindërit e saj.

“Mungesën e tyre në jetën time e ndjej çdo ditë. Unë kurrë nuk mund të mësohem, ose të pranoj një jetë ku nuk mund të qaj në krahët e dashur të prindërve tim ose t’i drejtohem vëllait tim për këshilla për marrëdhëniet, karrierën ose sfidat e jetës”, tha ajo për Al Jazeera.

“Qeveria kineze mori shumë nga unë, përfshirë marrëdhënien time të dashur me prindërit e mi. Kur një person shkon në burg, e gjithë familja shkon me ta”.

Ndërsa Altay, ujgur në mërgim, thotë se që nga aktivizimi i tij në SHBA, qeveria kineze ka vazhduar t’i shkaktojë më shumë dhimbje familjes së tij, duke e detyruar babain e tij të shfaqet në televizionin kombëtar për t’i kërkuar të ndalojë së kritikuari Pekinin.

Pasi babai i tij u lirua nga paraburgimi, ai ishte ende subjekt i mbikëqyrjes dhe poshtërimit të vazhdueshëm, edhe kur dilte për sende ushqimore.

“Kamera do të lëshojë një alarm dhe ai do të merret në pyetje kudo që të shkojë”, tha Altay.

“Ai doli nga kampi me këmbë të thyer dhe autoritetet kineze nuk e lejuan të shkonte te mjeku për mjekim. Ai ka ende dhimbje”.

Përveç bojkotit diplomatik të Lojërave Olimpike të Pekinit të iniciuar nga SHBA dhe disa vende të tjera, atletët që po marrin pjesë gjithashtu duhet të flasin dhe Komiteti Olimpik Ndërkombëtar (IOC) duhet të sigurojë sigurinë e tyre nga ndëshkimi, tha artisti Badiucao.

“Olimpiada ka të bëjë me festimin e njerëzimit. Gjithçka ka të bëjë me mbrojtjen e të drejtave të njeriut. Pra, është e rëndësishme që sportistët të kuptojnë përgjegjësinë dhe fuqinë e tyre”, tha ai.

Nëse ka një moment në kohë për të vepruar dhe për të nxjerrë në pah abuzimet e të drejtave në Kinë, tani është koha kur vëmendja e botës drejtohet në Pekin për shkak të Lojërave Olimpike, tha Asat, avokatja për të drejtat e njeriut.

“Kur liderët i japin përparësi interesit kombëtar dhe zgjedhin heshtjen përballë padrejtësisë, atëherë ne do të krijojmë një lloj tjetër bote ku pabarazia triumfon mbi barazinë, përjashtimi mbi unitetin, fanatizmi mbi ndjeshmërinë”, tha ajo.

“Shpresoj që liderët ta refuzojnë atë botë dhe të përballen me Kinën”./UBTNews/

Lajmet

​Ndryshohet lokacioni, derbi Prishtina-Ballkani luhet në Hajvali

Published

on

Ndeshja ndërmjet FC Prishtinës dhe FC Ballkanit, e vlefshme për javën e 8-të në Superligën e Kosovës, do të zhvillohet këtë të shtunë, më 4 tetor, me fillim nga ora 15:00, në Kampin Nacional në Hajvali.

Siç ka bërë të ditur klubi nga kryeqyteti, ky ndryshim i lokacionit vjen për shkak të nevojës për mirëmbajtje dhe përpunim të fushës në stadiumin “Fadil Vokrri”, në kuadër të përgatitjeve për ndeshjen e ardhshme të Kombëtares së Kosovës.

Përballja mes Prishtinës dhe Ballkanit konsiderohet si takimi kryesor i javës së 8-të, në Albi Mall Superligën e Kosovës./S.K/KP/

 

Continue Reading

Lajmet

Kushtetuesja vendos për ankesën e Listës Serbe, Kuvendi s’është konstituuar

Published

on

By

Gjykata Kushtetuese ka vendosur për ankesën e Listës Serbe, për cka ka konstatuar se Kuvendi nuk është konstituuar në pajtim me përcaktimet e paragrafit 1 të nenit 66.

Në vendim, Gjykata ka urdhëruar që seanca Konstituive e Kuvendit të përfundojë brenda afatit të përcaktuar me paragrafin 1 të nenit 66 [Zgjedhja dhe Mandati] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës dhe sipas Aktgjykimit të Gjykatës në rastet KO193/25 dhe KO196/25, përkatësisht brenda afatit të mbetur prej 12 (dymbëdhjetë) ditëve nga hyrja në fuqi e këtij Aktgjykimi

Më poshtë sjellim vendimin e plotë:

 

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës, më 30 shtator 2025 vendosi përkitazi me kërkesën KO265/25, në lidhje me vlerësimin e kushtetutshmërisë së “Procesverbaleve të seancave të Kuvendit të Kosovës”, si dhe vendimeve të nxjerra në kuadër të Seancës Konstituive më 26 dhe 28 gusht 2025, të parashtruar nga Igor Simic dhe 9 (nëntë) deputetë të tjerë të Kuvendit të Republikës së Kosovës, bazuar në paragrafin 5 të nenit 113 [Jurisdiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës.

https://gjk-ks.org/notifications/details/3350?title=Njoftim+p%C3%ABr+vendim+n%C3%AB+rastin+KO265/25

Gjykata, njëzëri, ka vendosur:

  1. TË DEKLAROJË, kërkesën të pranueshme;
  2. TË KONSTATOJË, që Seanca Konstituive e Kuvendit, e filluar me 15 prill 2025 nuk ka përfunduar si rezultat i moszgjedhjes së nënkryetarit të Kuvendit nga radhët e deputetëve të komunitetit Serb, dhe Kuvendi nuk është konstituuar në pajtim me përcaktimet e paragrafit 1 të nenit 66 [Zgjedhja dhe Mandati] dhe paragrafët 1 dhe 4 të nenit 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe Nënkryetarëve] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës;
  3. TË URDHËROJË, që Seanca Konstituive e Kuvendit të përfundojë brenda afatit të përcaktuar me paragrafin 1 të nenit 66 [Zgjedhja dhe Mandati] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës dhe sipas Aktgjykimit të Gjykatës në rastet KO193/25 dhe KO196/25, përkatësisht brenda afatit të mbetur prej 12 (dymbëdhjetë) ditëve nga hyrja në fuqi e këtij Aktgjykimi;
  4. TË URDHËROJË, të gjithë deputetët e zgjedhur të Kuvendit të Republikës së Kosovës, që në pajtim me nenin 4 [Forma e Qeverisjes dhe Ndarja e Pushtetit], nenin 7 [Vlerat], paragrafin 4 të nenit 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe Nënkryetarëve]  dhe nenin 74 [Ushtrimi i Funksionit] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, që gjatë procedurës së zgjedhjes së nënkryetarit të Kuvendit të Republikës së Kosovës nga radhët e deputetëve të komunitetit Serb, të ushtrojnë funksionin e tyre kushtetues në interesin më të mirë të Republikës së Kosovës dhe në pajtim me Kushtetutën dhe Rregulloren e Kuvendit;
  5. TË VAZHDOJË, masën e përkohshme, e cila ka hyrë në fuqi nga data 5  shtator 2025, deri në hyrjen në fuqi të këtij Aktgjykimi;
  6. T’UA KUMTOJË këtë Aktgjykim palëve;
  7. TA PUBLIKOJË këtë Aktgjykim në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës, në pajtim me paragrafin 4 të nenit 20 (Vendimet) të Ligjit Nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës;
  8. TË KONSTATOJË që ky Aktgjykim hyn në fuqi në ditën e publikimit nga Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës dhe njoftimit të palëve, përveç pikës V të dispozitivit, e cila hyn në fuqi menjëherë.

Continue Reading

Lajmet

​Fati i Amorim në duart e Granit Xhakës

Published

on

Manchester United gjendet në krizë të thellë dhe presioni mbi trajnerin Ruben Amorim po shtohet sepse skuadra ka marrë vetëm 7 pikë nga 6 ndeshje duke humbur tre përballjet e këtij sezoni, duke lënë tifozët e pakënaqur.

Legjenda Wayne Rooney ka kritikuar ashpër gjendjen e klubit, duke thënë se disa lojtarë nuk e meritojnë ta veshin fanellën e United dhe seklubi ka humbur kulturën e tij.

Ai shprehu edhe mungesë besimi te Amorim.

Të shtunën United përballet me Sunderlandin e Granit Xhakës, një sfidë vendimtare për të ardhmen e portugezit.

Mediat britanike raportojnë se drejtuesit e klubit tashmë po shqyrtojnë pasues të mundshëm si Oliver Glasner, Fabian Hürzeler dhe Andoni Iraola./S.K/KP/

Continue Reading

Botë

Turqia do të bisedojë me Hamasin për planin amerikan të Gazës

Published

on

By

Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, vlerësoi më parë “përpjekjet dhe lidershipin” e Donald Trump për t’i dhënë fund luftës në Gaza.

Përfaqësuesit turq do të marrin pjesë në diskutimet me delegacionin e Hamasit mbi planin e Presidentit të SHBA-ve Donald Trump për t’i dhënë fund luftës në Gaza, tha një zëdhënës i Ministrisë së Jashtme të Katarit.

Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, vlerësoi më parë “përpjekjet dhe lidershipin” e Donald Trump për t’i dhënë fund luftës në Gaza, pasi udhëheqësi amerikan siguroi mbështetjen e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu për një propozim paqeje të sponsorizuar nga SHBA-të.

Unë përgëzoj përpjekjet dhe lidershipin e presidentit amerikan Donald Trump që synojnë ndalimin e gjakderdhjes në Gaza dhe arritjen e një armëpushimi”, tha Erdogan, i cili u takua me Trump në Shtëpinë e Bardhë për herë të parë në gjashtë vjet javën e kaluar.

Turqia do të vazhdojë të kontribuojë në proces “me qëllim krijimin e një paqeje të drejtë dhe të qëndrueshme të pranueshme për të gjitha palët”, shtoi ai në X.

Një burim nga Ministria e Jashtme turke tha vonë të hënën se ministri i Jashtëm Hakan Fidan kishte diskutuar propozimin e Trump me homologët e Arabisë Saudite, Katarit dhe Jordanisë në një telefonatë./D.B/EO

Continue Reading

Të kërkuara