Lajmet

Talibanët “po largojnë” militantët ujgurë nga kufiri Afganistan-Kinë

Kina ka kërkuar që talibanët të shkëpusin lidhjet me militantët.

Published

on

Talibanët kanë larguar militantët ujgurë nga zonat afër kufirit të Afganistanit me Kinën, i kanë thënë disa burime nga ky rajon Radios Evropa e Lirë, hap që analistët e shohin si rritje të koordinimit në mes të Pekinit dhe grupit militant afgan.

Luftëtarët ujgurë që janë zhvendosur brena Afganistanit, besohet se janë anëtarë të Partisë Islamike të Turkestanit (TIP) – grup ekstremist ujgur që Pekini e fajëson për trazira në provincën e tij perëndimore Ksinjiang dhe i referohet me emrin paraprak, Lëvizja Islamike e Turkestanit Lindor (ETIM).

Talibanët u kanë lejuar grupeve ujgure që të operojnë në Afganistan sa kanë qenë në pushtet në vitet 1990 dhe besohet se ende kanë lidhje me ta.

Kina ka kërkuar që talibanët të shkëpusin lidhjet me militantët.

Analistët kanë thënë se veprimet e talibanëve përbëjnë hap të ri në lidhjet me Pekinin, duke shënuar herën e parë që militantët talibanë kanë ndërmarrë veprime në terren për të ulur frikën e Kinës për siguri, prej kur ata kanë marrë pushtetin në Afganistan në muajin gusht.

“Kjo është ajo që do Kina dhe ajo çfarë talibanëve u duhet në mënyrë që të inkurajojnë bashkëpunim më të thellë me Pekinin”, ka thënë për Radion Evropa e Lirë, Bradley Jardine, hulumtues në Institutin Kissinger në kuadër të Qendrës Wilson, me fokus në Kinën dhe Shtetet e Bashkuara.

“Pyetja e vërtetë është nëse ata mund ta ndjekin hapin”.

Militantët e Partisë Islamike të Turkestanit (TIP) kanë qenë të pozicionuar në Badakhshan, provincë në verilindje të Afganistanit, përgjatë kufirit prej 76 kilometrash me Kinën dhe prej atëherë janë bartur në zona tjera, përfshirë provincën lindore Nangarhar, ka thënë për Radion Evropa e Lirë (REL) një ish-ushtar afgan që ka njohuri për këto zhvillime.

Ende nuk është bërë e qartë nëse talibanët do të dërgojnë këta luftëtarë te autoritetet kineze, ka thënë për REL-in një zyrtar kufitar i Taxhikistanit, i cili ka folur në kushte anonimiteti, pasi nuk ka qenë i autorizuar të flasë për mediat.

Pekini dhe talibanët

Kina ka pasur marrëdhënie pune pragmatike dhe nganjëherë të tensionuar me talibanët përgjatë dekadave, e cila është përqendruar në antiterrorizëm.

Para rënies së Qeverisë afgane të përkrahur nga Perëndimi, Pekini ka pasur lidhje të ngushta edhe me Kabulin dhe forcat afgane i kanë ndihmuar që të vëzhgojë dhe të shënjestrojë grupet militante ujgure me kërkesë të Kinës.

Prej kur talibanët kanë marrë kontrollin në Afganistan më 15 gusht, Pekini ka synuar që të forcojë lidhjet me ta, duke premtuar mbështetje ekonomike dhe zhvillimore në këmbim për vëmendje ndaj shqetësimeve kineze për sigurinë, sidomos vëzhgimin dhe mohimin e strehimit të ndonjë grupi ujgur në Afganistan.

Qeveria e re e talibanëve i ka kërkuar Kinës partneritet të ngushtë dhe ka bërë përpjekje për marrëdhënie më të ngushta me Pekinin.

Ndonëse zhvendosja e luftëtarëve ujgurë përbën një hap të konsiderueshëm në lidhjet mes Pekinit dhe talibanëve, analistët thonë se grupi është duke synuar rritje më të madhe të partneritetit.

Gjatë regjimit të talibanëve në periudhën 1996-2001, ky grup ka zhvendosur militantë ujgurë nga rajonet kufitare në disa pjesë tjera të Afganistanit për të qetësuar shqetësimet e autoriteteve kineze, mirëpo më pas nuk i ka dorëzuar ata luftëtarë të autoritetet kineze, gjë që ka tensionuar lidhjet në mes të Pekinit dhe talibanëve.

Andrew Small, analist në Fondacionit Gjerman Marshall në Berlin, i cili analizon aktivitetin kinez në Azinë Jugore, ka thënë për Radion Evropa e lirë se talibanët mund të kërkojnë ripërsëritjen e asaj strategjie.

“Kjo gjë është në përputhje me atë që ka ndodhur në kohën sa ata kanë qenë në pushtet në të kaluarën,” ka thënë Small.

“Talibanët kanë kërkuar të shmangin turpin me Kinën, si rezultat i ndonjë aktiviteti militant të ujgurëve, mirëpo do të ishte një çështje krejt tjetër nëse ata do t’i dorëzonin ata në të vërtetë”.

Shqetësimet kineze

Talibanët kanë pretenduar në muajin shtator se militantët ujgurë nuk kanë operuar në Afganistan, mirëpo, zhvendosja e luftëtarëve flet për prezencën e tyre në shtetin e shkatërruar nga lufta.

Politikbërësit kinezë janë shqetësuar tash e një kohë se Afganistani mund të bëhet bazë për grupet ujgure, të cilat kanë tentuar tash e sa vjet të bëjnë përpjekje për Ksinjiang të pavaruar, të cilit i referohen si Turkestan Lindor.

Gjatë një takimi me talibanët në muajin korrik në Kinë, ministri i Jashtëm kinez, Wang Yi, ka kërkuar që grupi të shkëpusë çfarëdo lidhje me militantët.

Kina ka cituar shqetësimet për terrorizëm për një nga politikat më kontroverse të presidentit kinez, Xi Jinping: një kamp përqendrimi në të cilin janë mbledhur mbi 1 milion ujgurë, kazakë, kirgizë dhe minoritete tjera myslimane prej vitit 2017.

Minoritetet tjera myslimane përbëjnë shumicën e popullsisë në Ksinjiang dhe autoritetet kineze kanë dyshuar tash e sa kohë për besnikërinë e tyre.

Pjesa kufitare në kufi me Azinë Qendrore ka qenë skenë e sulmeve terroriste për të cilat Pekini ka fajësuar TIP apo pasardhësen e saj ETIM.

Kundërterrorizmi dhe shqetësimet për radikalizëm kanë qenë në qendër të arsyeve të Partisë Komuniste Kineze për shtypjen që ka bërë në Ksinjiang dhe për krijim të kampeve, është thënë në disa dokumente që ka siguruar e përditshmja amerikane The New York Times më 2019.

Minoritetet tjera myslimane përbëjnë shumicën e popullsisë në Ksinjiang dhe autoritetet kineze kanë dyshuar tash e sa kohë për besnikërinë e tyre.

Pjesa kufitare në kufi me Azinë Qendrore ka qenë skenë e sulmeve terroriste për të cilat Pekini ka fajësuar TIP apo pasardhësen e saj ETIM.

Kundërterrorizmi dhe shqetësimet për radikalizëm kanë qenë në qendër të arsyeve të Partisë Komuniste Kineze për shtypjen që ka bërë në Ksinjiang dhe për krijim të kampeve, është thënë në disa dokumente që ka siguruar e përditshmja amerikane The New York Times më 2019.

Pekini ka për qëllim të censurojë dhe të trembë aktivistët ujgurë dhe në disa raste t’i ekstradojë ata sërish në Ksinjiang.

Katër ujgurë etnikë nga Afganistani që kanë folur për Radion Evropa e Lirë në kushtet anonimiteti për frikën e ndëshkimeve të talibanëve, kanë thënë se janë të shqetësuar se mund të dëbohen në Kinë, në kohën sa talibanët janë në pushtet.

Frika e tyre është se në shumë nga letërnjoftimet e tyre afgane, të cilat janë parë nga Radio Evropa e Lirë, përmendet emri “ujgur” ose “refugjat kinez”, duke i bërë më të lehtë për t’u veçuar.

Ndonëse ende nuk ka shenja se talibanët planifikojnë të shënjestrojnë gjithë komunitetin e ujgurëve në Afganistan, receta për përshkallëzim ekziston, kanë thënë analistët.

“Rreziku nga situata afgane është se sa e lehtë është që të etiketosh ujgurët si militantë kur nuk është kështu,” ka thënë Jardine.

“Kina ka abuzuar me këtë përcaktim në të kaluarën dhe nëse nuk ka përgjegjësi, është e vështirë të dihet se kush është militant i vërtetë.” (RFE)

Continue Reading

Lajmet

Aksion kundër lojërave të fatit, arrestohen 34 persona

Published

on

By

Policia e Kosovës ka realizuar një operacion të gjerë policor në funksion të luftimit të veprimtarive të kundërligjshme që ndërlidhen me organizimin e skemave piramidale dhe lojërave të fatit-bixhozit të jashtëligjshëm në rajonin e Prishtinës. Sipas policisë, janë arrestuar 34 persona, të dyshuar për përfshirje direkte në këto aktivitete të paligjshme. Nga ta, 8 janë ndaluar me masë mbajtjeje prej 48 orësh, ndërsa 26 të tjerë janë liruar në procedurë të rregullt.

Sipas njoftimit, operacioni është zhvilluar në vazhdimësi që nga data 25.04.2025, pas pranimit të informatave të besueshme për zhvillimin e aktiviteteve të tilla të kundërligjshme në disa lokacione të Rajonit të Prishtinës.

Operacioni ka rezultuar tejet i suksesshëm, me ç’ rast; Janë vëzhguar-verifikuar, 91 lokale të ndryshme. Në 60 prej tyre janë ndërmarrë kontrolle të detajuara. 15 lokale janë mbyllur nga inspektorët e Ministrisë së Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, dhe inspektoratet komunal për mungesë të dokumentacionit përkatës ose licencave”, thuhet në njoftim.

Po ashtu sipas policisë, janë iniciuar 25 raste penale, janë evidentuar shënime zyrtare dhe raporte operative që lidhen me vepra penale të ndryshme, si: organizim i lojërave të fatit, posedim i paautorizuar i substancave narkotike, armëmbajtje pa leje, kultivim, përpunim dhe shitje e substancave narkotike.

Përgjatë operacionit janë sekuestruar në cilësi të provave të rëndësishme edhe: 18 aparate për lojëra të fatit; 1 armë automatike AK-47, 1 armë e shkurtë, pajisje te laboratorit për kultivim, përpunim te substancave narkotike, para 5544.40 euro, 3 laptop, 2 printer për shtypje te tiketave, 3 aparate skenimi te tiketave, 16 telefona mobil të dyshuar se janë përdorur për pagesa online në bastore sportive.

Më tej thuhet se Policia e Kosovës mbetet e përkushtuar dhe e palëkundur në angazhimin e saj për parandalimin dhe luftimin e veprimtarive të jashtëligjshme që cenojnë rendin dhe sigurinë publike. Ky operacion dëshmon edhe njëherë profesionalizmin, bashkëpunimin institucional dhe përkushtimin e zyrtarëve policorë në mbrojtje të ligjshmërisë dhe interesit të qytetarëve.

Continue Reading

Lajmet

Osmani takon ambasadorin e Francës

Published

on

By

Presidentja e vendit, Vjosa Osmani priti në takim ambasadorin e Francës në Kosovë, Olivier Guerot, me të cilin bisedoi për zhvillimet e fundit politike në vend dhe në rajon, si dhe për raportet bilaterale ndërmjet Kosovës dhe Francës, njoftoi Presidenca të hënën, më 7 korrik.

Sipas njoftimit, Osmani dhe Guerot diskutuan edhe lidhur me konsultimet që presidentja ka zhvilluar me subjektet politike “në funksion të zbatimit të vendimit të fundit të Gjykatës Kushtetuese”.

Ajo ritheksoi se respektimi i rendit kushtetues dhe demokratik është thelbësor për stabilitetin institucional dhe kredibilitetin ndërkombëtar të Republikës së Kosovës”, thuhet në njoftim.

Në këtë periudhë të ngërçit politik, Osmani ka takuar përfaqësuesit e partive politike – në takim të përbashkët dhe të ndarë.

Ajo ka bërë thirrje për respektim të aktgjykimit të Kushtetueses – që Kuvendi të konstituohet deri më 26 korrik.

Deputetët janë mbledhur edhe sot, më 7 korrik, në tentimin e 43-të për konstituim, por pa ndonjë rezultat.

Procesi ka ngecur te zgjedhja e kryetarit të Kuvendit, për çka Lëvizja Vetëvendosje, në koalicion me Guxo dhe Alternativa, nuk po mund t’i sigurojnë 61 votat e nevojshme – në votim të hapur – për ta zgjedhur Albulena Haxhiun në krye të këtij institucioni.

Ata po kërkojnë që votimi të bëhet në mënyrë të fshehtë, por kjo po kundërshtohet nga partitë e tjera parlamentare.

Thirrje për të dalë nga kjo krizë institucionale ka brenda dhe jashtë Kosovës.

Continue Reading

Lajmet

Aksident mes dy veturave në Podujevë, një i lënduar

Published

on

By

Një person ka pësuar lëndime trupore si pasojë e një aksidenti mes dy veturave në Podujevë.

Agron Borovci, zëdhënës i Policisë për rajonin e Prishtinës konfirmoi për “Betimi për Drejtësi” se rasti ka ndodhur në rrugën “Ilir Konushevci”.

Sot rreth orës 10:20,  Policia ka pranuar informatën se në rrugën “Ilir Konushevci” në Podujevë, ka ndodhur një aksident trafiku rrugor me lëndime. Në këtë aksident kanë qenë të përfshira dy automjete, kurse si pasojë është lënduar një person, i cili ka pranuar tretmanin e nevojshëm  mjekësor. Njësia e Trafikut Rajonal ka dalë në vendin e ngjarjes dhe po ndërmerr veprimet e nevojshme për hetimin e shkaqeve që kanë sjellë deri te ky aksident”, tha ai.

Continue Reading

Lajmet

Komuna e Prishtinës zgjat orarin e punës për disa shërbime komunale

Published

on

By

Për shkak të fluksit të shtuar të qytetarëve gjatë sezonit veror dhe numrit të madh të bashkatdhetarëve nga diaspora, Komuna e Prishtinës ka vendosur të zgjasë orarin e punës për disa shërbime komunale.

Sipas njoftimit zyrtar, duke filluar nga data 8 korrik 2025, disa sportele do të funksionojnë me orar të zgjatur, nga e hëna deri të premten, prej orës 08:00 deri në 17:00.

Sportelet që do të punojnë me këtë orar të zgjatur janë: Komuna e vjetër: qendra për shërbime me qytetarë, gjendja civile, Komuna e re: qendra për shërbime me qytetarë, gjendja civile, bashkësia lokale – Lagjja e Muhaxherëve”, thuhet në njoftim.

Ky vendim thuhet se synon të përmbushë kërkesat e qytetarëve për dokumente dhe shërbime administrative, siç theksohet, duke ofruar kohë shtesë për të gjithë ata që kanë nevojë për t’i kryer punët e tyre gjatë kësaj periudhe.

Continue Reading

Të kërkuara