Lajmet

Talibanët imponojnë kod të ri të veshjes dhe ndarje në universitete

Published

on

Në bazë të një dekreti të lëshuar nga talibanët për institucionet arsimore, të cilin e ka siguruar Radio Evropa e Lirë, ata kanë imponuar një kod të ri të veshjes dhe ndarjen gjinore në klasa të universiteteve dhe kolegjeve private në Afganistan

Në dokumentin e lëshuar nga Ministria e Arsimit më 5 shtator, thuhet se të gjitha studentet, mësueset dhe stafi tjetër, duhet të kenë veshje islamike që mbulon flokët, trupin dhe pjesën më të madhe të fytyrës.

Ngjyra e veshjeve duhet të jetë e zezë. Vajzat dhe gratë duhet të vendosin doreza në mënyrë që duart e tyre të jenë të mbuluara. Në shkolla, klasat duhet të ndahen sipas gjinisë. Nuk do të lejohet që me një klasë të mësojnë bashkërisht djemtë dhe vajzat.

Aty ku nuk ka mundësi të ndahen klasët, atëherë duhet të vendoset një perde që bën ndarjen e tyre.

Studentet duhet të kenë mësimdhënëse gra. Por, sipas dokumentit, në rast të mungesës së grave, atëherë ato mund të zëvëndësohen me mësimdhënës burra të moshuar, që kanë karakter të mirë.

Muajin e kaluar, pasi e morën pushtetin nga qeveria e njohur ndërkombëtarisht në Afganistan, talibanët thanë se “gratë dhe vajzat do të ketë të drejtat e tyre në bazë të ligjit islam”.

Militantët kanë bërë përpjekje të paraqiten me një imazh më të moderuar në mënyrë që të bindin afganët dhe botën se kanë ndryshuar.

Talibanët e sunduan Afganistanin midis viteve 1996 dhe 2001. Ata nuk i lejuan gratë të punonin, vajzat nuk lejoheshin të ndiqnin shkollën dhe gratë duhej të mbulonin fytyrat dhe të shoqëroheshin nga një i afërm mashkull, nëse donin të dilnin nga shtëpitë e tyre.

Ato që shkelën rregullat ndonjëherë u dënuan me rrahje publike nga policia fetare e talibanëve.

Shumë vende dhe organizata kanë shprehur dyshime në lidhje me premtimet e talibanëve se kësaj radhe do të sundojnë ndryshe.

Pas fushatës ushatarake të udhëhequr nga amerikanët më 2001 dhe rrëzimit të talibanëve nga pushteti gratë kishin fituar të drejtat e tyre.

Por, në bazë të rregullave që hynë në fuqi më 6 shtator jeta e grave do të ndryshojë rrënjësisht për dallim nga 20 vjetët e kaluara.

Shtypje e pastër

“Rregullat e reja për shkolla, përfshirë ndarjen në bazë të gjinisë, në mënyrë të qartë po krijojnë më shumë frikë dhe po nxisin një kulturë diskriminimi kundër grave dhe vajzave”, tha Samira Hamidi, një aktiviste e të drejtave të grave, e cila jeton në mërgim pasi u largua nga Afganistani për shkak të kërcënimeve nga talibanët.

“Gratë që mbulojnë trupin me veshje të zezë nuk përfaqësojnë kulturën afgane”, tha ajo, duke shtuar se kjo është një shenjë e qartë e shtypjes së grave dhe vajzave.

Para se talibanët të merrnin kontrollin e vendit, gratë afgane studionin së bashku me burrat dhe ndiqnin mësimet me mësues meshkuj. Gjithashtu nuk kishte asnjë kod veshjeje që i detyronte gratë të mbuloheshin. Tani, ato po përballen me një realiteti të ri që është shumë i ashpër.

Disa fotografi të publikuara në rrjetet sociale tregonin sesi në Universitetin Ibn Sina, një institucion privat i arsimit, burra dhe gra mësonin në klasa të ndara përmes një perdeje.

Shumë nga gratë e fotografuara mbanin hixhab të zi.

Sipas dekretit të lëshuar nga talibanët, gratë duhet të veshin një abaja (veshje që mbulon gjithë trupin) dhe hixhabin, një shall që mbulon kokën por fytyrën e lë të zbuluar.

Maryam, një grua nga qyteti juglindor i Khostit, i tha shërbimit afgan të Radios Evropa e Lirë se shumë gra ishin të gatshme të mbajne hixhabin, por për ato është e papranueshme mbajtja burkës.

Burka është një veshje përmes së cilës mbulohet gjithë trupi dhe fytyra duke lënë vetëm sytë e pambuluar.

Në vitet 1990 kur e sunduan Afganistanin, talibanët vendosën që gjitha gratë duhet të mbajnë burka.

Sipas rregullave të reja të talibanëve, burrat dhe gratë duhet të përdorin hyrje dhe dalje të veçanta në universitete dhe kolegje.

“Sipas mundësive të tyre universiteteve u kërkohet të punësojnë profesoresha për studentet femra”, thuhet në dokument.

Nëse nuk është e mundur të punësohen gra për të dhënë mësim, atëherë institucionet “duhet të përpiqen të punësojnë burra të moshuar që kanë një histori të sjelljes së mirë”.

Edhe një rregull tjetër do të vlejë në shkolla dhe universitete. Mësimi për gratë dhe vajzat duhet të përfundojë 5 minuta më herët se burrat dhe djemtë në mënyrë që ata të mos kenë mundësi të takohen jashtë.

Ato gjithashtu do të detyrohen të qëndrojnë në dhomat e pritjes derisa meshkujt të largohen nga ndërtesa.

Pavarësisht kufizimeve të reja, talibanët po e lejojnë arsimimin e grave dhe kjo është një gjë pozitive, tha 18-vjeçarja Salgy Baran, një studente nga Afganistani.

“Talibanët duhet të përmbushin atë që premtojnë”, tha ajo për REL-in, duke iu referuar zotimit të grupit militant për të mbrojtur të drejtat e grave, përfshirë të drejtën për arsim.

Shkelje e të drejtave të grave

Shumë të tjerë nuk janë të bindur se talibanët vërtet kanë ndryshuar dhe se do të lejojnë gratë të arsimohen dhe punojnë.

Pas pushtimit të Afganistanit të udhëhequr nga SHBA-ja, normat e pranimit në sistemin e lartë arsimor shënuan rritje, veçanërisht në mesin e grave. Miliona vajza të të gjitha moshave u kthyen në shkolla.

Gratë gjithashtu luajtën një rol në jetën publike. Ato mbanin pozita ministrore, ishin anëtare të parlamentit dhe pozita tjera lokale. Gratë gjithashtu kishin të drejtë të votonin dhe të punonin jashtë shtëpive të tyre.

Shumë nga rregullat dhe ligjet që kanë vendosur talibanët ngjajnë me ato që kanë zbatuar në vitet 1990 kur sunduan Afganistanin.

Ka raporte se në Kabul talibanët i kanë këshilluar gratë që të qëndrojnë kryesisht brenda. Militantët kanë shkarkuar gazetaret që punonin për televizionin shtetëror. Ata gjithashtu kanë urdhëruar shumë ish-punëtore të qeverisë të mos kthehen në punë. Shumë shkolla të vajzave gjithashtu kanë mbetur të mbyllura në kryeqytet.

Ditëve të fundit dhjetëra gra afgane kanë protestuar në Kabul, qytetin perëndimor të Heratit dhe atë verior të Mazar-e Sharif duke kërkuar të drejta të barabarta nën sundimin taliban.

Organizatorët e protestës thanë se militantët talibanë shpërndan me dhunë një protestë më 6 shtator.

Sipas disa fotografive të shpërndara në rrjetet sociale, dhjetëra gra mbanin mesazhi si “Shkelja e të drejtave të grave – Shkelja e të drejtave të njeriut” dhe “Ne duam pjesëmarrje në të gjitha nivelet politike”.

Samira Khairkhawa, e cila mori pjesë në protestat e fundit në Kabul, i tha Radios Evropa e Lirë se gratë afgane aktualisht po përjetojnë pasiguri.

“Kanë kaluar disa javë që gratë nuk e dinë nëse do të vazhdojnë punën apo jo. Ato nuk e dinë nëse do të gëzojnë të drejtat themelore dhe civile”, tha ajo./REL

Lajmet

​Kosova dhe Shqipëria zyrtarisht bashkë në Lojërat Mesdhetare

Published

on

By

Kosova dhe Shqipëria anë nënshkruar marrëveshjen e bashkëpunimit për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit.

Ky sport do të zhvillohen në Durrës në kuadër të Lojërave Mesdhetare që do të zhvillohen në Kosovë në vitin 2030, raporton KosovaPress.

Ky bashkëpunim vjen për shkak se Kosova nuk ka dalje në det dhe rrjedhimisht nuk kishte kushte për zhvillimin e lojërave në ujë brenda territorit të saj.

Edhe një moment i rëndësishëm drejt organizimit të Lojërave Mesdhetare “Prishtina 2030”. Me Qeverinë e Republikës së Shqipërisë, sot nënshkruam marrëveshjen e bashkëpunimit mes dy shteteve tona për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit”, ka shkruar zëvendësministrja e Ministrisë për Kulturë, Rini dhe Sport, Daulina Osmani.

Continue Reading

Lajmet

“Nuk rri dot pa ua thënë vëllazërisht”, Rama iu drejtohet deputetëve për Specialen

Published

on

By

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama tha se nëse Kuvendi i Kosovës do të ndërmerrte nismë për t’iu drejtuar shteteve sponsorizuese të Gjykatës Speciale për të ndarë me to dyshimin për cenimin e standardeve demokratike në procesin ligjor, ai do ta mbështeste.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë të tillë.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë që do të adresonte shqetësimet mbi standardet e procesit në Speciale.

Nuk rri dot po ashtu pa ua thënë këtu vëllazërisht çudinë time për faktin se në këtë sallë nuk është ndërmarrë asnjëherë një nismë për t’iu kërkuar, përmes një rezolute, të mbështetur nga të gjitha forcat politike, të paktën nga partitë shqiptare, të gjitha vendeve financuese të asaj gjykate, shqetësimin e madh mbi standardet e atij procesi, dhe për të kërkuar ngritjen e një misioni verifikimi lidhur me këtë shqetësim. Gjykata është e pavarur, por standardet nuk janë të varura nga gjykatësit. Ndoshta ku shqetësim i përhapur mund të mos qëndrojë, por nëse qëndron kjo është një gjëmë e madhe, jo për ata të katër njerëz të thjeshtë, as vetëm për Republikën e Kosovës, por edhe për vetë integriteti ne drejtësisë ndërkombëtare të cilës kjo republikë përmes përfaqësuesve të saj në këtë sallë ia dha në mirëbesim gjykimin e historisë që lindi republikën, dhe prandaj nuk mund të lihet, sipas meje, në heshtjen shurdhuese që ushqehet prej gjithfarë motivesh, që ajo gjëmë nëse është gjëmë ta bëjë dëmin e vet deri në fund”, tha Rama.

Ai tha se pa Thaçin dhe UÇK-në, “e sotmja do t’i ngjante më shumë të shkuarës sesa të ardhmes”.

Nuk e dimë sot dot se çfarë rruge do të kishte marrë fati i Kosovës në hyrje të këtij shekulli, por çfarë dimë ne me siguri është se ato çaste vendimmarrjesh të mëdha nuk do të kishin ardhur dot, ashtu siç erdhën dhe sotmja me shumë gjasë do t’i ngjante shumë më tepër të shkuarës sesa të ardhmes, pa Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës me në krye Hashim Thaçin”, tha Rama.

Megjithatë, Rama tha se nuk e diskuton të drejtën e Gjykatës Speciale për të bërë punën e saj.

Por sot që të jemi të gjithë këtu në kuvendin që u shpallë dhe ku u firmos këtu përpara meje pavarësia e Kosovës, Hashim Thaçi, Jakup Kransiqi, Kadri Veseli e Rexhep Selimi mbahen peng prej gati pesë vjetësh në qelitë e një drejtësie kombëtare e cila në çdo hap ka zhgënjyer këdo që ka pritur prej saj virtytet e drejtësisë të një shteti të së drejtës. Unë as nuk e kam diskutuar ndonjëherë e nuk e diskutoj as sot të drejtë ne asaj gjykate speciale për të bërë punën që ja ka ngarkuar edhe vendimmarrja e kësaj salle, ku vetë Hasemi ka ngritur dorën për të formuar këtë gjykatë, por ajo që unë nuk vijë dot deri këtu në Prishtinë të marrë fjalën dhe pastaj ta gëlltis në heshtje, në këtë foltore para jush, në mungesë të Hashimit, Kadriut, Jakupit, Rexhepit, është nyja e mbledhur në fyt nga një dyshim shumë i madh dhe krejt arsyeshëm për fat të keq se ai proces është një proces i parregullt ligjor, dhe se normat dhe standardet e tij janë nën standarde të drejtësisë të gjithë vendeve demokratike që e financojnë atë farë gjykate”, tha Rama.

Ish-krerët e UÇK-së ndodhen në një proces gjyqësor ndaj të cilëve rëndojnë akuza me pretendime për krime lufte.

Ata ndodhen në qendrën e paraburgimit në Hagë prej nëntorit 2020.

Continue Reading

Lajmet

BE-ja me mision vëzhgues për zgjedhjet e shkurtit në Kosovë

Published

on

By

Bashkimi Evropian do ta dërgojë një mision për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në Kosovë më 9 shkurt të vitit 2025, me kërkesë të presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi blloku evropian të premten.

Duke iu përgjigjur ftesës nga ana e presidentes së Kosovës, përfaqësuesja e lartë Kaja Kallas ka vendosur ta dërgojë një mision vëzhgues (EOM) për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në caktuara për 9 shkurt 2025”, thuhet në njoftim

Nathalie Loiseau, deputete e Parlamentit Evropian, është emëruar shefe e misionit vëzhgues, thuhet në njoftim.

BE-ja tha se misioni i saj vëzhgues për zgjedhjet në Kosovë do ta dëshmojë mbështetjen e vendosur të BE-së për Kosovën në përpjekjet e saj për të forcuar më tej qeverisjen demokratike.

Prania e këtij misioni në terren ka për qëllim të kontribuojë për një proces zgjedhorë gjithëpërfshirës, të besueshëm dhe transparent, i cili do t’u mundësojë votuesve në Kosovë që të shprehin qartë zgjedhjen e tyre”, thuhet në njoftim.

Bashkimi Evropian i ka vëzhguar të gjitha zgjedhjet në Kosovë që nga viti 2013.

Këto do të jenë zgjedhjet e para të rregullta parlamentare që do të organizohen në Kosovë, që nga shpallja e pavarësisë më 2008.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Kosovë (KQZ) ka bërë të ditur se 28 subjekte politike kanë aplikuar për certifikim për pjesëmarrje në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit.

Në mesin e 28 subjekteve politike janë 20 parti politike, pesë koalicione, dy iniciativa qytetare dhe një kandidat i pavarur.

Në mesin e subjekteve janë parti shqiptare, të komunitetit serb, dhe komuniteteve tjera më të vogla në Kosovë.

KQZ-ja duhet t’i konfirmojë listat më së voni deri më 25 dhjetor./REL/

Continue Reading

Lajmet

Berisha: Çdo ndërhyrje e Shqipërisë në dialogun Kosovë-Serbi është antikombëtare

Published

on

By

Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, gjatë një konference për gazetarët të mbajtur këtë të premte ka kritikuar ashpër qeverinë për ndërhyrjen në procesin e dialogut mes Prishtinës dhe Beogradit.

Reagimi i tij vjen ndërkohë që në Prishtinë është zhvilluara seanca e përbashkët mes dy kuvendeve Kosovë-Shqipëri.

Ai ka cilësuar çdo përpjekje të Shqipërisë për të ndërmjetësuar në këtë çështje si antikombëtare dhe bllokuese. Berisha theksoi se propozimet dhe qëndrimet e Edi Ramës kanë sjellë “vendnumëro” dhe acarime mes Kosovës dhe Serbisë.

Çdo ndërhyrje të Shqipërisë në problemin e dialogut Prishtinë-Beograd e konsideroj antikombëtare. E konsideroj absolutisht bllokuese dhe jo nxitëse për zgjidhjet.

Të gjitha propozimet e Edi Ramës, qëndrimet e bashkërenduara me Aleksandër Vuçiçin si argat i tij, kanë sjellë vendnumëro në procesin e negociatave, madje edhe acarime serioze midis këtyre dy vendeve.

Shqipëria nuk mund të jetë as ndërmjetës, as pjesëmarrës. Shqipëria qëndron në anën e Kosovës.

Shprehet për dialogun, por çdo hap tjetër i Shqipërisë e dëmton dialogun. Nuk ka asnjë tagër qeveria e Tiranës të japë formula apo skema, aq më tepër një qeveri që shpallte Dnjepër veriun e Kosovës.

Aq më tepër një qeveri, e cila i thoshte Kosovës nënshtrohu ose do shkosh në kohën e bronzit. Aq më tepër një njeri, që i vendosi i pari në Europë sanksione Kosovës. Aq më tepër një njeri, i cili u përzie në plane për ndarjen, copëtimin e Kosovës me Beogradin. Një njeri që përkrahu Ballkanin e Hapur, një projekt të qartë ruso-serb.

Por ka një zhvillim pozitiv këtu. Qeveria aktuale e Kosovës ka dëshmuar meritën për t’i shumëzuar me zero, për t’ia kthyer reston Pashiqit të Tiranës, njëlloj si Pashiqit të Beogradit”,-u shpreh Berisha.

Continue Reading

Të kërkuara