

Lajmet
Talibanët imponojnë kod të ri të veshjes dhe ndarje në universitete
Published
4 years agoon
By
Betim GashiNë bazë të një dekreti të lëshuar nga talibanët për institucionet arsimore, të cilin e ka siguruar Radio Evropa e Lirë, ata kanë imponuar një kod të ri të veshjes dhe ndarjen gjinore në klasa të universiteteve dhe kolegjeve private në Afganistan
Në dokumentin e lëshuar nga Ministria e Arsimit më 5 shtator, thuhet se të gjitha studentet, mësueset dhe stafi tjetër, duhet të kenë veshje islamike që mbulon flokët, trupin dhe pjesën më të madhe të fytyrës.
Ngjyra e veshjeve duhet të jetë e zezë. Vajzat dhe gratë duhet të vendosin doreza në mënyrë që duart e tyre të jenë të mbuluara. Në shkolla, klasat duhet të ndahen sipas gjinisë. Nuk do të lejohet që me një klasë të mësojnë bashkërisht djemtë dhe vajzat.
Aty ku nuk ka mundësi të ndahen klasët, atëherë duhet të vendoset një perde që bën ndarjen e tyre.
Studentet duhet të kenë mësimdhënëse gra. Por, sipas dokumentit, në rast të mungesës së grave, atëherë ato mund të zëvëndësohen me mësimdhënës burra të moshuar, që kanë karakter të mirë.
Muajin e kaluar, pasi e morën pushtetin nga qeveria e njohur ndërkombëtarisht në Afganistan, talibanët thanë se “gratë dhe vajzat do të ketë të drejtat e tyre në bazë të ligjit islam”.
Militantët kanë bërë përpjekje të paraqiten me një imazh më të moderuar në mënyrë që të bindin afganët dhe botën se kanë ndryshuar.
Talibanët e sunduan Afganistanin midis viteve 1996 dhe 2001. Ata nuk i lejuan gratë të punonin, vajzat nuk lejoheshin të ndiqnin shkollën dhe gratë duhej të mbulonin fytyrat dhe të shoqëroheshin nga një i afërm mashkull, nëse donin të dilnin nga shtëpitë e tyre.
Ato që shkelën rregullat ndonjëherë u dënuan me rrahje publike nga policia fetare e talibanëve.
Shumë vende dhe organizata kanë shprehur dyshime në lidhje me premtimet e talibanëve se kësaj radhe do të sundojnë ndryshe.
Pas fushatës ushatarake të udhëhequr nga amerikanët më 2001 dhe rrëzimit të talibanëve nga pushteti gratë kishin fituar të drejtat e tyre.
Por, në bazë të rregullave që hynë në fuqi më 6 shtator jeta e grave do të ndryshojë rrënjësisht për dallim nga 20 vjetët e kaluara.
Shtypje e pastër
“Rregullat e reja për shkolla, përfshirë ndarjen në bazë të gjinisë, në mënyrë të qartë po krijojnë më shumë frikë dhe po nxisin një kulturë diskriminimi kundër grave dhe vajzave”, tha Samira Hamidi, një aktiviste e të drejtave të grave, e cila jeton në mërgim pasi u largua nga Afganistani për shkak të kërcënimeve nga talibanët.
“Gratë që mbulojnë trupin me veshje të zezë nuk përfaqësojnë kulturën afgane”, tha ajo, duke shtuar se kjo është një shenjë e qartë e shtypjes së grave dhe vajzave.
Para se talibanët të merrnin kontrollin e vendit, gratë afgane studionin së bashku me burrat dhe ndiqnin mësimet me mësues meshkuj. Gjithashtu nuk kishte asnjë kod veshjeje që i detyronte gratë të mbuloheshin. Tani, ato po përballen me një realiteti të ri që është shumë i ashpër.
Disa fotografi të publikuara në rrjetet sociale tregonin sesi në Universitetin Ibn Sina, një institucion privat i arsimit, burra dhe gra mësonin në klasa të ndara përmes një perdeje.
Shumë nga gratë e fotografuara mbanin hixhab të zi.
Sipas dekretit të lëshuar nga talibanët, gratë duhet të veshin një abaja (veshje që mbulon gjithë trupin) dhe hixhabin, një shall që mbulon kokën por fytyrën e lë të zbuluar.
Maryam, një grua nga qyteti juglindor i Khostit, i tha shërbimit afgan të Radios Evropa e Lirë se shumë gra ishin të gatshme të mbajne hixhabin, por për ato është e papranueshme mbajtja burkës.
Burka është një veshje përmes së cilës mbulohet gjithë trupi dhe fytyra duke lënë vetëm sytë e pambuluar.
Në vitet 1990 kur e sunduan Afganistanin, talibanët vendosën që gjitha gratë duhet të mbajnë burka.
Sipas rregullave të reja të talibanëve, burrat dhe gratë duhet të përdorin hyrje dhe dalje të veçanta në universitete dhe kolegje.
“Sipas mundësive të tyre universiteteve u kërkohet të punësojnë profesoresha për studentet femra”, thuhet në dokument.
Nëse nuk është e mundur të punësohen gra për të dhënë mësim, atëherë institucionet “duhet të përpiqen të punësojnë burra të moshuar që kanë një histori të sjelljes së mirë”.
Edhe një rregull tjetër do të vlejë në shkolla dhe universitete. Mësimi për gratë dhe vajzat duhet të përfundojë 5 minuta më herët se burrat dhe djemtë në mënyrë që ata të mos kenë mundësi të takohen jashtë.
Ato gjithashtu do të detyrohen të qëndrojnë në dhomat e pritjes derisa meshkujt të largohen nga ndërtesa.
Pavarësisht kufizimeve të reja, talibanët po e lejojnë arsimimin e grave dhe kjo është një gjë pozitive, tha 18-vjeçarja Salgy Baran, një studente nga Afganistani.
“Talibanët duhet të përmbushin atë që premtojnë”, tha ajo për REL-in, duke iu referuar zotimit të grupit militant për të mbrojtur të drejtat e grave, përfshirë të drejtën për arsim.
Shkelje e të drejtave të grave
Shumë të tjerë nuk janë të bindur se talibanët vërtet kanë ndryshuar dhe se do të lejojnë gratë të arsimohen dhe punojnë.
Pas pushtimit të Afganistanit të udhëhequr nga SHBA-ja, normat e pranimit në sistemin e lartë arsimor shënuan rritje, veçanërisht në mesin e grave. Miliona vajza të të gjitha moshave u kthyen në shkolla.
Gratë gjithashtu luajtën një rol në jetën publike. Ato mbanin pozita ministrore, ishin anëtare të parlamentit dhe pozita tjera lokale. Gratë gjithashtu kishin të drejtë të votonin dhe të punonin jashtë shtëpive të tyre.
Shumë nga rregullat dhe ligjet që kanë vendosur talibanët ngjajnë me ato që kanë zbatuar në vitet 1990 kur sunduan Afganistanin.
Ka raporte se në Kabul talibanët i kanë këshilluar gratë që të qëndrojnë kryesisht brenda. Militantët kanë shkarkuar gazetaret që punonin për televizionin shtetëror. Ata gjithashtu kanë urdhëruar shumë ish-punëtore të qeverisë të mos kthehen në punë. Shumë shkolla të vajzave gjithashtu kanë mbetur të mbyllura në kryeqytet.
Ditëve të fundit dhjetëra gra afgane kanë protestuar në Kabul, qytetin perëndimor të Heratit dhe atë verior të Mazar-e Sharif duke kërkuar të drejta të barabarta nën sundimin taliban.
Organizatorët e protestës thanë se militantët talibanë shpërndan me dhunë një protestë më 6 shtator.
Sipas disa fotografive të shpërndara në rrjetet sociale, dhjetëra gra mbanin mesazhi si “Shkelja e të drejtave të grave – Shkelja e të drejtave të njeriut” dhe “Ne duam pjesëmarrje në të gjitha nivelet politike”.
Samira Khairkhawa, e cila mori pjesë në protestat e fundit në Kabul, i tha Radios Evropa e Lirë se gratë afgane aktualisht po përjetojnë pasiguri.
“Kanë kaluar disa javë që gratë nuk e dinë nëse do të vazhdojnë punën apo jo. Ato nuk e dinë nëse do të gëzojnë të drejtat themelore dhe civile”, tha ajo./REL
Lajmet
Arrestohet një person i dënuar për posedim të paautorizuar të armëve dhe narkotikëve
Published
12 minutes agoon
September 9, 2025By
UBTnews
Policia e Kosovës në Prishtinë ka arrestuar një person të dënuar me 1 vit burgim i cili ishte në kërkim. Bëhet fjalë për një 38 vjeçar – shtetas i Kosovës, me inicialet J.XH.
Personi i kërkuar ishte i dënuar me 1 vit burgim për veprën penale “Blerje, posedim dhe shitje e paautorizuar e narkotikëve dhe mbajtje ose posedim i paautorizuar i armëve”.
I njëjti pas arrestimit nga ana e policisë është dërguar në vuajtje të dënimit./D.B/KP
Lajmet
Njoftim për prindërit nga Lugina e Preshevës, Maqedonia e Veriut, Shqipëria dhe vendet tjera të banuara me shqiptarë
Published
13 minutes agoon
September 9, 2025By
UBTnews
Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit (MAShTI) njofton se prindërit nga Lugina e Preshevës, Maqedonia e Veriut, Shqipëria, si dhe nga vendet tjera të banuara me shqiptarë, të cilët kanë fëmijë të regjistruar në shkollat e Republikës së Kosovës, kanë të drejtë të aplikojnë për subvencionim për tekste mësimore dhe materiale shkollore.
Për qytetarët rezidentë në Republikën e Kosovës nga këto rajone, të cilët për shkak të mungesës së dokumentacionit nuk mund të kryejnë aplikimin përmes platformës e-Kosova, sqarojmë se, platforma e-Kosova është e ndërlidhur me Regjistrin e Personave me Lejeqëndrim.
Për të realizuar me sukses aplikimin, është e domosdoshme të plotësohen dy kushte:
- Numri i lejeqëndrimit të prindit aplikues duhet të jetë i ndërlidhur me numrin personal të fëmijës, të regjistruar në Regjistrin Civil. Në rast të mospërputhjes, prindi duhet të paraqitet në zyrën e gjendjes civile për të bërë ndërlidhjen e numrit personal të prindit me atë të fëmijës.
- Xhirollogaria bankare duhet të jetë në emër të prindit aplikues dhe e raportuar në Bankën Qendrore të Kosovës (BQK) me numrin personal të lejeqëndrimit.
Pasi të jenë përmbushur këto dy kushte, aplikimi në platformën e-Kosova do të mund të realizohet me sukses.
Për çdo paqartësi ose për ndihmë gjatë procesit të aplikimit, ju lutemi të kontaktoni institucionet përkatëse ose të vizitoni faqen zyrtare të MAShTI./D.B/EO
Bota
Bayrou niset t’ia dorëzojë dorëheqjen Macronit
Published
23 minutes agoon
September 9, 2025By
UBTnews
Kryeministri i rrëzuar i Francës, François Bayrou, raportohet është nisur drejt Pallatit Elysee për t’ia dorëzuar dorëheqjen presidentit Emmanuel Macron.
Ai dështoi të sigurojë votëbesimin në Parlament të hënën, të cilin e kishte kërkuar vetë, pasi propozimet e tij për shkurtime buxhetore ngjallën pakënaqësi të mëdha.
Qeveria e Bayrou u rrëzua me 364 vota kundër dhe 194 pro, duke shkaktuar një tjetër krizë politike në Francë. Tani, presidenti Macron detyrohet për të katërtën herë brenda një viti të emërojë një kryeministër të ri, në një situatë të rënduar nga polarizimi politik dhe mungesa e një shumice të qëndrueshme në Asamblenë Kombëtare./D.B/EO
Lajmet
Begaj takohet me Kamberin: S’do të heqi dorë nga përpjekjet për unifikimin e faktorit shqiptar
Published
59 minutes agoon
September 9, 2025By
UBTnews
Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj, ka pritur në takim deputetin e vetëm shqiptar në Kuvendin e Serbisë, Shaip Kamberi.
Në këtë takim, siç thuhet, është biseduar për sfidat dhe problematikat me të cilat përballen shqiptarët në Luginën e Preshevës.
Kamberi përmes një postimi të ndarë në Facebook, ka theksuar shqetësimin e tij për provokimet e fundit në Bujanoc, duke kërkuar një vëmendje më të madhe nga shteti shqiptar.
Ai po ashtu ka nënvizuar rëndësinë e një diplomacie aktive dhe projekteve konkrete, siç është Fondi Investiv.
“Një diplomaci aktive shqiptare do të kontribuonte në sensibilizimin e çështjes së Luginës në arenën ndërkombëtare, ndërsa një prezencë më e fuqishme e Shqipërisë në këtë trevë, përmes projekteve konkrete dhe në veçanti përmes Fondit Investiv, do të rriste ndjenjën e sigurisë dhe do të sillte një shpresë të re për qytetarët shqiptarë të Luginës së Preshevës”, ka shkruar Kamberi.
Nga ana tjetër, Presidenti Begaj ka deklaruar se nuk do të heqë dorë nga përpjekjet për unifikimin e faktorit politik shqiptar dhe lobimin në mbrojtje të të drejtave e identitetit të shqiptarëve të kësaj treve, si në nivel kombëtar ashtu edhe ndërkombëtar.
”Kurrë nuk do të heq dorë nga përpjekjet e mia për unifikimin e faktorit politik shqiptar dhe lobimin në të gjitha nivelet në mbrojtje të të drejtave dhe identitetit të tyre”, shkroi Presidenti Begaj në Facebook./D.B/EO

Arrestohet një person i dënuar për posedim të paautorizuar të armëve dhe narkotikëve

Njoftim për prindërit nga Lugina e Preshevës, Maqedonia e Veriut, Shqipëria dhe vendet tjera të banuara me shqiptarë

Bayrou niset t’ia dorëzojë dorëheqjen Macronit

Begaj takohet me Kamberin: S’do të heqi dorë nga përpjekjet për unifikimin e faktorit shqiptar

Si të shihni kush ju ka hequr në Instagram me ChatGPT

‘Mallkimi i Drake’ godet edhe Jannik Sinner: 300 mijë dollarë të humbura

Vdes një 29-vjeçare lehonë në QKUK, humbi edhe foshnjën disa ditë pas lindjes

Presidentja Osmani: Bllokimi i Kuvendit cenon themelet e shtetit

Italianët bëjnë dush më shpesh se çdokush tjetër në Evropë
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26