Teknologji

Studimi: Po u besojmë më shumë kompjuterëve, sesa njerëzve

Published

on

A ju ndodh shpesh të kërkoni makinën llogaritëse, madje edhe për llogaritjet më të thjeshta matematikore?

Këto kohë ka shumë shqetësime se teknologjia, siç është inteligjenca artificiale, është shumë e zgjuar për të mirën e vet.

Pavarësisht nga frika se sa ndërhyrëse po bëhen algoritme e saj, një studim i ri zbulon se njerëzit janë në fakt më të gatshëm t’i besojnë më shumë një kompjuteri sesa shokut të tyre. Studiuesit në Universitetin e Xhorxhias në SHBA, thonë se kjo është veçanërisht e vërtetë kur njerëzit i shohin detyrat si shumë sfiduese për t’i kryer vetë.

Megjithatë, nuk janë vetëm “detyrat e vështira” për të cilat njerëzit i drejtohen për ndihmë kompjuterëve. Nga zgjedhja e këngës së radhës për të dëgjuar, tek gjetja e pantallonave më të përshtatshme, algoritmet po marrin gjithnjë e më shumë peshë në vendimet e përditshme në jetën e njerëzve, pavarësisht nëse ata e kuptojnë apo jo.

“Algoritmet janë në gjendje të bëjnë një numër të madh detyrash, dhe numri i detyrave që ato janë në gjendje të bëjnë, është duke u zgjeruar praktikisht çdo ditë”- thotë Erik Bogert, doktorant në Kolegjin Terri të Departamentit të Biznesit të Sistemeve të Informacionit të Menaxhimit, në një botim të universitetit.

“Duket sikur ka një paragjykim drejt mbështetjes më të madhe tek algoritmet, kur një detyrë bëhet më e vështirë, dhe ai efekt është më i fortë se sa paragjykimi ndaj mbështetjes tek këshillat e njerëzve të tjerë”-shton ai.

Studiuesit vlerësuan përgjigjet e 1.500 individëve të ngarkuar me numërimin e njerëzve në një seri fotografish. Gjithashtu, ekipi u dha pjesëmarrësve sugjerime se si ta bënin këtë, nga njerëz të tjerë apo me algoritme kompjuterike.

Ndërsa turma në fotografi bëhej gjithnjë e më e madhe dhe më e vështirë për t’u numëruar, vullnetarët kishin më shumë gjasa të ktheheshin tek sugjerimet e kompjuterit, sesa të ndiqnin intuitën e tyre. Bashkë-autori i studimit, Aron Shekter, thotë se detyrat e numërimit janë një mënyrë e përsosur për të matur besimin tek kompjuterët.

Ndërsa numri i njerëzve rritet pas çdo fotoje që kalon, detyra bëhet më e vështirë për t’u kryer nga njerëzit. Ekipi i studiuesve shton se këto detyra janë gjithashtu lloji i problemeve që njerëzit presin të zgjidhen nga kompjuterët.

“Kjo është një detyrë, për të cilin njerëzit e perceptojnë se një kompjuter do të ishte më i aftë për ta zgjidhur, edhe pse mund të jetë më shumë subjekt i paragjykimit, sesa numërimi i objekteve”- shpjegon Shekter. Por vetëm për shkak se një program kompjuterik është thjesht një grumbull të dhënash, kjo nuk do të thotë që nuk ekzistojnë paragjykimet.

Shekter vëren se algoritmat e njohjes së fytyrës dhe të punësimit, janë kritikuar së fundmi për shkak të paragjykimeve kulturore të përfshira në programet e tyre. Dhe ato mund të çojnë në pasaktësi kur përputhin fytyrat me identitetet, ose kur verifikojnë kandidatët e kualifikuar për një vend pune.

Ky studim, është pjesë e një studimi më të madh të Shekter mbi bashkëpunimin njeri-makinë, të financuar nga ushtria amerikane. ”Synimi përfundimtar, është të shohim grupe njerëzish dhe makinerish që marrin vendime të ndryshme, dhe të gjejmë mënyrën se si mund t’i bëjmë ata ta besojnë njëri-tjetrin, dhe se si kjo e ndryshon sjelljen e tyre”- përfundon Shekter. / StudyFinds – Bota.al

Continue Reading

Bota

BE nis hetim ndaj TikTok-ut!

Published

on

Bashkimi Evropian (BE) ka hapur një hetim ndaj platformës kineze të rrjeteve sociale, TikTok, pas akuzave se Rusia mund të ketë përdorur këtë platformë për të ndikuar në rezultatin e rundit të parë të zgjedhjeve presidenciale në Rumani, ku fitoi një kandidat miqësor me Moskën. Kandidati i pavarur, Calin Georgescu, i panjohur për shumicën, fitoi një rezultat befasues në zgjedhjet e 24 nëntorit, duke marrë rreth 23 përqind të votave.

Georgescu pritej të përballej me kandidaten proevropiane, Elena Lasconi, në balotazhin e 8 dhjetorit, por pasi Këshilli i Sigurisë Kombëtare i Rumanisë publikoi dokumente të klasifikuara që sugjeronin ndërhyrjen e një “aktorit shtetëror”, të cilit i ishte drejtuar gishtin, por që nuk ishte identifikuar për emër, Gjykata Kushtetuese e Rumanisë anuloi rundin e parë dhe urdhëroi që zgjedhjet të zhvillohen përsëri. Kjo ka çuar në shtyrjen e afatit të mandatit të presidentit aktual, Klaus Iohannis, edhe pse mandati i tij përfundoi këtë muaj.

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka deklaruar më 17 dhjetor se BE po heton seriozisht mundësinë që TikTok të ketë shkelur Aktin për Shërbimet Digjitale, duke mos trajtuar siç duhet kërcënimet që mund të shkaktonin ndikime të jashtme në zgjedhjet e Rumanisë. Ajo shtoi se Komisioni do të vazhdojë mbledhjen e provave, përfshirë dërgimin e kërkesave për informacion, intervista, inspektime dhe kërkesa për qasje në algoritmet e platformës.

Në 5 dhjetor, BE ka urdhëruar TikTok-un të ruajë të dhënat dhe informacionet që lidhen me “rreziqet sistematike”, që mund të ndikojnë në zgjedhjet kombëtare të shteteve anëtare të BE-së, deri në mars të vitit 2025. TikTok tani është i detyruar të ofrojë dokumentet e nevojshme për të respektuar këtë urdhër.

Ky veprim i BE-së pason një reagim të fortë nga senatorët amerikanë, të cilët e dënuan ndikimin e dyshuar të Rusisë në zgjedhjet presidenciale në Rumani. Ata theksuan se manipulimi i zgjedhjeve përmes TikTok-ut, i kontrolluar nga Partia Komuniste Kineze, është pjesë e një strategjie të luftës hibride që po zhvillohet nga Vladimir Putin kundër aleatëve dhe partnerëve evropianë./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Teknologji

Nissan e Honda në bisedime për t’u bashkuar

Published

on

Prodhuesit japonezë të automjeteve, Nissan Motor Corporation dhe Honda Motor Company, kanë konfirmuar se janë duke diskutuar për një bashkëpunim më të ngushtë, teksa kanë mohuar raportimet se kanë vendosur të bashkohen.

Çmimi i aksioneve të Nissan-it u rrit për më shumë se 22 për qind në Tokio, pasi raportimet, që citonin burime të paidentifikuara, thanë se mund të bashkohet me Honda-n për të formuar grupin e tretë më të madh prodhues të automjeteve në botë, raporton AP.

Çmimi i aksioneve të Honda-s, në anën tjetër, ra për 3 për qind, sipas raportimeve, anëtari i aleancës Nissan, Mitsubishi Motors Corporation, është, po ashtu, i përfshirë në bisedime. Që të tre prodhuesit japonezë të automjeteve njoftuan në gusht se planifikonin të ndanin me njëri-tjetrin komponentë për automjete elektrike, si bateritë, dhe të punonin për programet për ngasje autonome, për t’iu përshtatur më mirë ndryshimeve dramatike në industrinë e automjeteve, të përqendruara rreth elektrifikimit.

Një marrëveshje preliminare ndërmjet Honda-s, prodhuesit të dytë më të madh në Japoni, dhe Nissan-it, të tretit, u bë e ditur në mars.

Tregtia me aksionet e Nissan-it u pezullua, por më pas u kthye pasi kompanitë lëshuan bashkërisht një komunikatë, përmes së cilës thanë se po “shqyrtojnë mundësi të ndryshme për bashkëpunim të ardhshëm, por se nuk është marrë asnjë vendim”.

Një bashkim i kompanive mund të rezultojë në një gjigant me vlerë prej rreth 55 miliardë dollarësh, bazuar në vlerën në treg të të gjithë tre prodhuesve të automjeteve. Bashkimi i forcave do t’i ndihmonte kompanive të rrisnin peshën për të garuar me liderin japonez të tregut, Toyota Motor Corporation, dhe me Volkswagen AG-në e Gjermanisë.

Ngritja e prodhuesve kinezë të automjete po e lëkund industrinë në një kohë kur prodhuesit po përballen me telashe në kalimin nga automjetet me lëndë djegëse në ato elektrike.

Toyota ka prodhuar 11.5 milionë automjete më 2023, Honda ka nxjerrë në treg 4.2 milionë, ndërsa Nissan ka prodhuar 3.4 milionë.

Mitsubishi Motors ka prodhuar pak më shumë se 1 milion. Edhe në rast të një bashkimi, Toyota do të mbetej prodhuesi më i madh japonez.

Continue Reading

Teknologji

BE-ja e gjobit Meta-n me gati 800 milionë euro për praktika “abuzive”

Published

on

Komisioni Evropian e ka gjobitur Meta-n, kompaninë që zotëron Facebook-un, me 797.72 milionë euro, për shkak të praktikave abuzive nga të cilat përfitoi tregu online në Facebook, i njohur si Marketplace.

“Komisioni Evropian e gjobiti Meta-n… për shkeljen e rregullave të BE-së duke e lidhur shërbimin e vet online për reklama të klasifikuara, Facebook Marketplace, me rrjetin e vet social personale, Facebook, dhe duke vendosur kushte të padrejta komerciale ndaj shërbimeve të tjera online për reklama të klasifikuara”, tha Komisioni Evropian.

Meta njoftoi se do të ankohet ndaj këtij vendimi, por do të bashkëpunojë dhe do punojë pa humbur kohë për të gjetur zgjidhje për adresimin e çështjeve të ngritura. Ky vendim i Komisionit Evropian vjen dy vjet pasi ai e kishte akuzuar gjigantin amerikan të teknologjisë se i kishte dhënë përparësi të padrejtë shërbimit të vet për reklama të klasifikuara, Facebook Marketplace, duke i bashkuar dy shërbimet.

Bashkimi Evropian nisi një hetim formal ndaj dyshimeve për sjellje kundër konkurrencës nga Facebook në qershor 2021. Në dhjetor 2022, BE-ja ngriti shqetësime se Meta e lidh rrjetin mbizotërues, Facebook, me shërbimet e veta online për reklama të klasifikuara.

Facebook lansoi tregun online Marketplace më 2016 dhe e zgjeroi në disa vende evropiane një vit më pas. BE-ja argumenton se Meta ua imponon Facebook Marketplace njerëzve që e përdorin Facebook-un me një “lidhje” të jashtëligjshme, Meta tha se ky argument e shpërfill faktin se përdoruesit e Facebook-ut mund të zgjedhin nëse duan të shkojnë në Marketplace, e shumë prej tyre nuk e bëjnë.

Meta tha se Komisioni Evropian pretendoi se Marketplace ka mundësi ta pengojë rritjen e tregjeve të mëdha të reja online në BE, por nuk gjeti prova për të dëshmuar se kjo i dëmton konkurrentët. /UBT News/

Continue Reading

AI

Zhvillimi i teknologjisë së IA në shëndetësi/ Prespektivat e reja dhe sfidat

Published

on

Një nga fushat më premtuese ku po zhvillohet teknologjia e inteligjencës artificiale (IA) është shëndetësia. Përdorimi i algoritmeve dhe sistemeve të avancuara të IA për të diagnostikuar dhe trajtuar sëmundje ka sjellë një ndryshim të madh në mënyrën se si mjekët dhe profesionistët e shëndetit e trajtojnë pacientët.

Një nga zhvillimet më të rëndësishme është përdorimi i IA për diagnostikimin e sëmundjeve të rënda, si kanceri dhe sëmundjet kardiovaskulare, duke ndihmuar në zbulimin e simptomave të hershme që mund të shpëtojnë jetë. Algoritmet janë të afta të analizojnë imazhe mjekësore, si skanime, me një saktësi të lartë, madje duke identifikuar shenja që mund të kenë shpëtuar nga sytë e mjekëve.

Për më tepër, IA po përdoret gjithashtu për personalizimin e trajtimeve. Duke analizuar të dhënat e pacientëve dhe historikun e tyre mjekësor, mund të krijohen plane të trajtimit që janë të përshtatura për nevojat individuale të secilit pacient. Kjo i jep mundësi mjekëve të bëjnë vendime më të informuara dhe të rrisin efikasitetin e terapive.

Përdorimi i IA në shëndetësi nuk vjen pa sfida. Njëra prej tyre është mbrojtja e të dhënave personale të pacientëve, pasi sistemi përfshin  informacione të ndjeshme që duhet të mbrohen me rigorozitet. Ka shqetësime në lidhje me mundësinë e gabimeve që mund të bëjë një sistem i bazuar në algoritme, duke kërkuar një ekuilibër mes përdorimit të teknologjisë dhe mbikëqyrjes nga profesionistët e shëndetësisë.

Inteligjenca artificiale ka potencialin të transformojë më tej industrinë e shëndetësisë, duke e bërë më efikase e të qasshme për pacientët.

Por, kjo kërkon një bashkëpunim të ngushtë mes teknologëve, mjekëve dhe autoriteteve shëndetësore për të siguruar që përdorimi i teknologjisë të jetë në përputhje me etikën dhe sigurinë e pacientëve. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara