Lajmet

Studimi: COVID-19 lë shenja në veshka

Dëmtimi i veshkave për shkak të efekteve të koronavirusit ndodh kur virusi SARS-CoVa-2 infekton veshkat

Published

on

Deri më tani, shkencëtarët kanë dokumentuar se virusi që shkakton COVID-19 prek kryesisht mushkëritë, por një studim i ri sugjeron se pasojë e infeksionit mund të jetë dëmtimi i veshkave, i cili në disa pacientë rezulton me pasoja të përhershme.

Dëmtimi i veshkave për shkak të efekteve të koronavirusit ndodh kur virusi SARS-CoVa-2 infekton veshkat, gjë që shkakton dhëmbëza të indeve, siç vërtetohet në një studim të ri nga shkencëtarët nga klinika gjermane RWTH Uniclinik në Aachen dhe ekspertë holandezë nga Universiteti Radboud. Hulumtimet nga shkencëtarët gjermanë dhe holandezë kanë treguar se COVID-19 shkakton dëme të drejtpërdrejta në qelizat brenda veshkave, duke kontribuar në dhëmbëza të indeve ose fibrozë të veshkave. Rezultatet e studimit u publikuan në revistën Cell Stem Cell.

Shkencëtarët pohojnë se një ind i tillë i dëmtuar i veshkave në veshkat e infektuara mund të tregojë dëmtim të mundshëm të organeve në afat të gjatë. Për të studiuar efektin e SARS-CoVa-2 në veshkat, ekspertët gjermanë dhe holandezë përdorën indet e veshkave të 62 pacientëve që ishin në njësinë e kujdesit intensiv për shkak të COVID. U bënë 61 autopsi dhe një biopsi.

Më pas ata krahasuan indet e veshkave të pacientëve me COVID dhe indet e pacientëve të tjerë që ishin në spital për shkak të problemeve të mushkërive që nuk kishin lidhje me COVID-in dhe indet e një grupi njerëzish të shëndetshëm. Ata zbuluan se indet e veshkave të pacientëve me Covid-19 kishin shumë më tepër plagë sesa indet e tjera që ata analizuan. Pasi zbuluan se COVID-19 dëmton veshkat, studiuesit u përpoqën të përcaktojnë se si virusi ka sukses.

Kërkime laboratorike mbi organoidet

Për të hetuar, shkencëtarët kanë rritur mini veshkat në laborator, të quajtur organoidë. Ato zhvillohen nga qelizat burimore dhe përmbajnë shumë qeliza të ndryshme të veshkave, me përjashtim të qelizave imune. Organoidet e veshkave më pas u infektuan me virusin e gjallë SARS-CoV-2 për të përcaktuar efektin e drejtpërdrejtë të virusit në qelizat e veshkave, pavarësisht nga efektet anësore të mundshme të shkaktuara nga qelizat imune ose efektet e tjera sistemike.

Ata zbuluan shenja në organoidet e veshkave dhe sinjale shoqëruese që “kontribuojnë në procesin e krijimit të plagëve”. Gjetjet e tyre tregojnë me vendosmëri se koronavirusi, dhe jo inflamacioni apo ndonjë arsye tjetër sistematike, është përgjegjës për dëmtimin e veshkave të vëzhguara te pacientët me COVID-19, theksuan shkencëtarët. Organoidet nga veshkat e infektuara tregojnë se virusi shkakton drejtpërdrejt dëmtime të qelizave, pavarësisht nga sistemi imunitar, përfunduan ata.

“Me këtë hulumtim, ne zbuluam një pjesë të enigmës që tregon efektet e dëmshme të virusit në trup”, tha një nga shkencëtarët që punoi në studim, Jitske Jansen, në një deklaratë për shtyp. U arrit në përfundimin se plagët që rezultojnë mund të kenë një ndikim afatgjatë në funksionin e veshkave të të mbijetuarve.

Rezultatet e studimit sugjerojnë se gjetjet e fundit të një tjetër studimi të madh të bazuar në të dhënat nga Shtetet e Bashkuara, i cili tregoi funksion të reduktuar të veshkave në më shumë se 90.000 të mbijetuar të COVID-19, mund të jenë për shkak të efekteve të drejtpërdrejta të SARS-CoV2 në veshka. shkakton dhëmbëza.

Katarina Rejmer nga RWTH Uniklinik theksoi se fibroza e veshkave është një pasojë serioze afatgjatë që mund të ndodhë pas çdo dëmtimi të veshkave dhe që lidhet me funksionin e veshkave. “Studimet vijuese afatgjata do të na japin një pasqyrë shtesë mbi patologjitë renale të shkaktuara nga SARS-CoV-2”, tha Reimer.TCH

Continue Reading

Kulturë

Në zemër të leximit: Festivali i Librit për Fëmijë tërheq 12 mijë vizitorë

Published

on

Nga 2 deri më 6 tetor, Festivali dhe Panairi i Librit për Fëmijë në Prishtinë ka arritur një numër rekord vizitorësh, duke tërhequr rreth 12 mijë njerëz, dyfish më shumë se vitin e kaluar. Edicioni i dytë ka ofruar rreth dy mijë tituj dhe aktivitete argëtuese e edukative, duke u shndërruar në një ngjarje festive për lexuesit e rinj.

Shtande të mbushura me libra ishin vendosur në sheshin “Zahir Pajaziti”, ku ndodheshin gjithashtu aktivitete si muzikë, biseda artistike, lojëra dhe eksperimentime teknologjike. Agon Ahmeti, drejtor i organizatës ETEA, e quajti edicionin e këtij viti trefish më të suksesshëm se të parin, edhe përkundër motit të keq, shkruan Koha.

Ngjarja ka si qëllim nxitjen e kulturës së leximit te fëmijët dhe është planifikuar të bëhet tradicionale. Pjesëmarrësit kanë mundësinë të shijojnë një atmosferë energjike dhe kreative, duke ndihmuar kështu në përmirësimin e lexueshmërisë dhe letërsisë për fëmijë në Kosovë.

Në ditën e fundit, u zhvilluan punëtori interaktive me “Young Engineers Prishtina” dhe u promovua libërthi “Rrëfenjëzat”, rezultat i Punëtorive të Shkrimit Kreativ të organizatës ETEA. Festivali ka mbledhur edhe dhjetë shtëpi botuese nga Kosova, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut, por ka pasur shqetësime për mungesën e autorëve vendorë në letërsinë për fëmijë./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Bota

Trump premton se do të eksplorojë Marsin deri në vitin 2028

Published

on

Ish-presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka bërë një premtim ambicioz se, nëse rikthehet në detyrë, do të arrijë të dërgojë njerëz në Mars deri në vitin 2028. Ai e shpalli këtë angazhim gjatë një mitingu elektoral në Butler, Pensilvani, ku njoftoi se drejtori ekzekutiv i SpaceX, Elon Musk, do të udhëheqë misionin. Këtë premtim, Trump e bëri në kontekstin e garës së tij elektorale për të mposhtur zëvendëspresidenten Kamala Harris në zgjedhjet e ardhshme.

Trump përmendi se gjatë mandatit të tij të parë kishte lëshuar urdhra ekzekutivë që ndihmuan në promovimin e eksplorimit të hapësirës, përfshirë nismat për kthimin e njerëzve në Hënë dhe misionet në Mars. Ai theksoi se shpreson të udhëheqë Shtetet e Bashkuara në pozita dominuese në fushën e hapësirës, duke pretenduar se do të arrijë të dërgojë njerëz në planetin e kuq përpara çdo kombi tjetër, përfshirë Kinën.

Musk, i cili ka mbështetur fushatën e Trump, ka premtuar gjithashtu të bëjë njerëzimin një qytetërim “multiplanetar”. Ai e ka shprehur frustrimin për rregullat e tepruara të qeverisë, të cilat ai beson se po pengojnë avancimin e kolonizimit të Marsit. Sipas tij, raketa e SpaceX, ‘Starship’, pritet të jetë gati për fluturime pa ekuipazh brenda dy viteve dhe me ekuipazh dy vite më vonë.

Megjithatë, përballë pengesave të rregulloreve, Musk ka shprehur shqetësimin se vonesat në procesin e licencimit mund të rrezikojnë pozicionin e SHBA-së si lider në eksplorimin e hapësirës. Trump ka premtuar gjithashtu të reduktojë rregulloret për të lehtësuar këto përpjekje dhe për të stimuluar inovacionin në fushën e hapësirës./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

MINT lanson skemën e granteve për inovacion në vlerë prej 1.9 milionë euro

Published

on

By

Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, ka lansuar skemën e granteve për inovacion, që ka për qëllim mbështetjen e bizneseve start-up dhe ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme (NVM) me koncepte inovative.

Ministrja Rozeta Hajdari, tha se shuma totale e këtij programi është 1.9 milionë euro dhe ndahet në dy llote.

“Skema totale e granteve për inovacion është 1.9 milionë euro dhe ndahet në dy llote. Lloti i parë ka të bëjë me mbështetje deri në 40 mijë euro, ndërsa lloti i dytë deri në 15 mijë euro”, tha Hajdari.

Continue Reading

Lajmet

Osmani në Mal të Zi, merr pjesë në takimin vjetor të krerëve të shteteve të rajonit në kuadër të Procesit të Bërdo Brione

Published

on

By

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka udhëtuar për në Mal të Zi për të marrë pjesë në takimin vjetor të krerëve të shteteve të rajonit në kuadër të Procesit të Bërdo Brione.

Presidentja Osmani do të pritet nga nikoqiri i takimit, Presidenti i Malit të Zi, Jakov Milatovic, si dhe nga Presidentët e dy shteteve bashkëthemeluese të Procesit Bërdo Brione, Presidenti i Kroacisë, Zoran Milanovic dhe Presidentja e Sllovenisë, Nataša Pirc Musar.

Në sesionin e përbashkët me liderë të rajonit, Presidentja Osmani do të mbajë fjalim, gjersa do të realizojë takime edhe me krerët e disa shteteve pjesëmarrëse.

Takimi vjetor i liderëve do të fokusohet në procesin e zgjerimit të Bashkimit Evropian dhe rëndësinë e anëtarësimit të rajonit në BE. Në sesionin kryesor të liderëve, Presidentja Osmani do të flasë për përkushtimin e Kosovës për integrim të plotë në institucionet euroatlantike, për paqe dhe siguri të qëndrueshme, si dhe për bashkëpunim rajonal.

Continue Reading

Të kërkuara