

Lajmet
Studim: Skanimet zbulojnë se si COVID-19 mund të ndryshojë trurin
Studimi është publikuar në revistën Nature.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiInfektimi me COVID-19 mund të shkaktojë ndryshime në tru, sugjeron një studim.
Shkencëtarët gjetën dallime të rëndësishme në skanimet MRI (imazhe me rezonancë magnetike) para dhe pas infeksionit. Edhe pas një infeksioni të lehtë, madhësia e përgjithshme e trurit ishte zvogëluar pak, me më pak lëndë gri në pjesët që lidhen me nuhatjen dhe kujtesën.
Studiuesit nuk e dinë nëse ndryshimet janë të përhershme, por theksuan se truri mund të shërohet.
Studimi është publikuar në revistën Nature. Autori kryesor, profesor Gwenaelle Douaud nga Qendra Wellcome për Neuroimazhe Integrative, në Universitetin e Oksfordit, tha: “Ne po shikonim një infeksion në thelb të butë, kështu që për të parë se ne mund të shihnim vërtet disa ndryshime në trurin e tyre. Dallimi krahasuar me ata që nuk ishin infektuar ishte befasi”.
Shkencëtarët riskanuan:
401 pjesëmarrës mesatarisht 4.5 muaj pas infektimit të tyre, 96% e të cilëve kishin pasur simptoma të lehta të COVID-19
384 pjesëmarrës që nuk kishin pasur COVID-19.
Të gjeturat:
Madhësia e përgjithshme e trurit në pjesëmarrësit e infektuar ishte tkurrur midis 0.2 dhe 2%.
Pati humbje në lëndën gri në zonat e nuhatjes, të lidhura me nuhatjen dhe rajonet e lidhura me kujtesën. Ata që ishin shëruar së fundmi nga COVID-19 e kishin pak më të vështirë të kryenin detyra komplekse mendore. Por studiuesit nuk e dinë nëse ndryshimet janë të kthyeshme apo me të vërtetë kanë rëndësi për shëndetin dhe mirëqenien.
“Duhet të kemi parasysh se truri është vërtetë plastik, me këtë nënkuptojmë se mund të shërohet vetë, kështu që ekziston një shans shumë i mirë që me kalimin e kohës efektet e dëmshme të infeksionit të lehtësohen”, tha Prof Douaud.
Projekti UK Biobank ka ndjekur shëndetin e 500 mijë njerëzve për rreth 15 vjet dhe ka një bazë të dhënash të skanimeve të regjistruara para pandemisë, kështu që ofroi një mundësi unike për të studiuar ndikimet afatgjata shëndetësore të virusit.
Humbja më e madhe e lëndës gri ishte në zonat e nuhatjes, por është e paqartë nëse virusi sulmon drejtpërdrejt këtë rajon apo qelizat thjesht vdesin nga mungesa e përdorimit pasi njerëzit me COVID-19 humbasin shqisën e nuhatjes. Është gjithashtu e paqartë nëse të gjitha variantet e virusit e shkaktojnë këtë dëm.
Skanimet u kryen kur virusi origjinal dhe varianti alfa ishin të përhapur dhe humbja e nuhatjes dhe shijes një simptom parësore por numri i njerëzve të infektuar me variantin më të fundit Omicron që raporton këtë simptomë ka rënë në mënyrë dramatike.
Paula Totaro humbi shqisën e nuhatjes kur u infektua me COVID-19, në mars të vitit 2020.
“Kur ishte zhdukur, ishte si të jetoje në një flluskë ose vakum e shihja me të vërtetë izoluese”, tha ajo për.
Por pasi kontaktoi organizatën bamirëse AbScent, e cila mbështet njerëzit që kanë humbur aftësinë e tyre për të nuhatur dhe shijuar, ajo filloi trajnimin e nuhatjes.
Zonja Totaro tani ka rikuperuar pjesën më të madhe të shqisës së saj të nuhatjes megjithëse ajo ende e ka të vështirë të identifikojë se cilat janë erërat e ndryshme.
“Është një përzierje gëzimi që ndjesia është rikthyer, por ende pak ankth që nuk jam ende aty”, tha ajo.
Shkencëtari kryesor i Biobank në Mbretërinë e Bashkuar, Prof Naomi Allen tha: “Ajo hap të gjitha llojet e pyetjeve që studiues të tjerë mund të ndjekin në lidhje me efektin e infeksionit të koronavirusit në funksionin njohës, në mjegullën e trurit dhe në zona të tjera të trurit dhe për të përqendruar vërtet kërkimin në sa më mirë për ta zbutur atë”.
Prof David Werring, nga Instituti i Neurologjisë i Kolegjit Universitar në Londër, tha se sjellje të tjera të lidhura me shëndetin mund të kenë kontribuar në ndryshimet e vërejtura.
“Ndryshimet në funksionin njohës ishin gjithashtu delikate dhe me rëndësi të paqartë me funksionin e përditshëm. Dhe këto ndryshime nuk shihen domosdoshmërisht në çdo individ të infektuar dhe mund të mos jenë të rëndësishme për shtamet më të fundit”, tha ai./UBTNews/
Botë
Të paktën 69 persona të vdekur nga tërmeti në Filipine
Published
1 hour agoon
October 1, 2025By
UBT News
Të paktën 69 persona kanë vdekur dhe janë plagosur shumë të tjerë nga një tërmet i fuqishëm goditi Filipinet qendrore me magnitudë 6.9 ballë.
Qeveria tha se po bëjnë përpjekje për të kërkuar të mbijetuar dhe për të rivendosur furnizimin me energji elektrike dhe ujë.
Të paktën 14 banorë vdiqën dhe spitali u mbingarkua në Bogo, një qytet bregdetar në provincën Cebu me një popullsi prej rreth 90,000 banorësh, i cili ndodhet afërsisht 19 kilometra nga epiqendra e tërmetit të cekët.
Në San Remigio, gjithashtu pranë Bogos, pesë persona u vranë nga shembja e mureve ndërsa po përpiqeshin të iknin nga një ndeshje basketbolli që po ndiqnin kur goditi tërmeti, tha kryebashkiaku i qytetit Alfie Reynes për mediat lokale.
Reynes bëri thirrje për ushqim dhe ujë, pasi sistemi i ujit të San Remigios ishte dëmtuar nga dridhjet, si dhe pajisje për përpjekjet e kërkim-shpëtimit/S.K/EO/Euronews/
Aktualitet
28 vjet nga protestat studentore në Prishtinë
Published
1 hour agoon
October 1, 2025By
UBT News
Sot mbushen 28 vjet nga protestat e Lëvizjes Studentore të 1 tetorit 1997, koha kur studentët e Universitetit Paralel asokohe të Prishtinës, protestuan për të drejtat e tyre, dhe për të drejtat e njeriut kosovar në Kosovën e atëhershme.
Ishte Lëvizja Studentore e atëhershme që organizoi protestat, të cilat u organizuan për të kundërshtuar pushtimin e Kosovës nga Serbia dhe kthimin e studentëve në objektet universitare, nga ku studentët ishin dëbuar nga regjimi i kasapit Slobodan Millosheviq në fillim të viteve të 90-ta.
Lëvizja Studentore e 1997 e drejtuar nga Bujar Dugolli, Milot Cakaj, Muhamet Mavraj, Driton Lajçi, Hajrullah Koliqi, Fetah Jagxhiu, Ahmet Gecaj dhe Albin Kurti, e përkrahur dhe nga rektori i Universitetit të Prishtinës, Ejup Statovci, si dhe nga disa profesorë, i pati dhënë fund politikës paqësore të popullit shqiptar ndaj regjimit serb.
Përpos masave të dhunshme që regjimi kishte vendosur vite më parë në universitet, dëboi studentë e profesorë nga universiteti dhe imponoi plan-programin serb për mësim.
Këto protesta konsiderohen si një ndër aktet më të rëndësishme të asaj kohe, mirëpo të shpërndarë protestën paqësore, policia serbe përdori dhunë ndaj studentëve dhe profesorëve. /S.K/KP/KultPlus/
Lajmet
Real Madridi shënon fitore të thellë në Ligën e Kampionëve, shkëlqen Mbappe
Published
1 hour agoon
October 1, 2025By
UBT News
Real Madridi ka triumfuar në fazën e grupeve të Ligës së Kampionëve me rezultat bindës 5-0 në transfertë kundër skuadrës Kairat Almaty. Ndeshja nisi me dominim të plotë të “Los Blancos”, të cilët e zhbllokuan rezultatin në minutën e 25-të me golin e Kylian Mbappé.
Francezi vazhdoi të ishte protagonist edhe në pjesën e dytë, duke shënuar golin e dytë në minutën e 52-të pas një aksioni të bukur të nisur nga Courtois.
Në minutën e 74-të, ai kompletoi dopietën personale, kësaj here me asistim nga Arda Güler, duke e çuar rezultatin në 3-0.
Në minutën e 83-të, Eduardo Camavinga u regjistrua në listën e realizatorëve pas një kombinimi me Rodrygon, ndërsa goli i pestë dhe i fundit erdhi në kohën shtesë (90’+3), kur Brahim Díaz përfitoi nga pasimi i Garcia-s dhe vulosi fitoren madhështore të madrilenëve.
Me këtë rezultat, Real Madridi jo vetëm që mori tre pikë të rëndësishme, duke arritur në gjashtë sosh pas dy ndeshjeve, por gjithashtu dërgoi një mesazh të qartë për rivalët se mbetet ndër favoritët kryesorë për trofeun e këtij edicioni të Ligës së Kampionëve.
Fitore të rëndësishme regjistroi edhe skuadra e Berat Gjimshitit, Atalanta, e cila triumfoi kundër Club Brugge me rezultat 2 me 1.
Liga e Kombeve (UEFA Nations League) nisi në shtator 2018. “Nations League” është organizuar nga UEFA dhe aty marrin pjesë kombëtaret e Europës — secila skuadër e vendeve që janë anëtare të UEFA-s./S.K/KP/
Aktualitet
Aksident i rënë në Besi, lëndohet motoçiklisti
Published
1 hour agoon
October 1, 2025By
UBT News
Një aksident i rëndë trafiku ka ndodhur mbrëmë në fshatin Besi të Prishtinës, ku si pasojë ngasësi i motoçikletës ka pësuar lëndime të rënda trupore.
Në aksident kanë qenë të përfshirë një automjet dhe një motoçiklistë, teksa janë parë qytetarët janë mbledhur për t’ia dhënë ndihmën e parë.
Nga Policia e Kosovës ende nuk ka njoftim zyrtar./S.K/KP/

Aplikacioni i ri i OpenAI, një TikTok me video të gjeneruara nga inteligjenca artificiale

Të paktën 69 persona të vdekur nga tërmeti në Filipine

28 vjet nga protestat studentore në Prishtinë

Real Madridi shënon fitore të thellë në Ligën e Kampionëve, shkëlqen Mbappe

Aksident i rënë në Besi, lëndohet motoçiklisti

Mbyllet Qeveria amerikane, Trump kërcënon me reduktim të vendeve të punës për demokratët

Në disa pika kufitare të BE-së do të nis zbatimi i sistemit EES

Facebook dhe Messenger me rregulla të reja

Kryeministri Kurti dhe senatorja Shaheen flasin për raportet Kosovë-SHBA
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet3 months ago
UBT sjell për herë të parë në Kosovë ekspozitën kushtuar vizionarit dhe inxhinierit Karl Gega