Lajmet

Studim: Skanimet zbulojnë se si COVID-19 mund të ndryshojë trurin

Studimi është publikuar në revistën Nature.

Published

on

Infektimi me COVID-19 mund të shkaktojë ndryshime në tru, sugjeron një studim.

Shkencëtarët gjetën dallime të rëndësishme në skanimet MRI (imazhe me rezonancë magnetike) para dhe pas infeksionit. Edhe pas një infeksioni të lehtë, madhësia e përgjithshme e trurit ishte zvogëluar pak, me më pak lëndë gri në pjesët që lidhen me nuhatjen dhe kujtesën.

Studiuesit nuk e dinë nëse ndryshimet janë të përhershme, por theksuan se truri mund të shërohet.

Studimi është publikuar në revistën Nature. Autori kryesor, profesor Gwenaelle Douaud nga Qendra Wellcome për Neuroimazhe Integrative, në Universitetin e Oksfordit, tha: “Ne po shikonim një infeksion në thelb të butë, kështu që për të parë se ne mund të shihnim vërtet disa ndryshime në trurin e tyre. Dallimi krahasuar me ata që nuk ishin infektuar ishte befasi”.

Shkencëtarët riskanuan:

401 pjesëmarrës mesatarisht 4.5 muaj pas infektimit të tyre, 96% e të cilëve kishin pasur simptoma të lehta të COVID-19

384 pjesëmarrës që nuk kishin pasur COVID-19.

Të gjeturat:

Madhësia e përgjithshme e trurit në pjesëmarrësit e infektuar ishte tkurrur midis 0.2 dhe 2%.

Pati humbje në lëndën gri në zonat e nuhatjes, të lidhura me nuhatjen dhe rajonet e lidhura me kujtesën. Ata që ishin shëruar së fundmi nga COVID-19 e kishin pak më të vështirë të kryenin detyra komplekse mendore. Por studiuesit nuk e dinë nëse ndryshimet janë të kthyeshme apo me të vërtetë kanë rëndësi për shëndetin dhe mirëqenien.

“Duhet të kemi parasysh se truri është vërtetë plastik, me këtë nënkuptojmë se mund të shërohet vetë, kështu që ekziston një shans shumë i mirë që me kalimin e kohës efektet e dëmshme të infeksionit të lehtësohen”, tha Prof Douaud.

Projekti UK Biobank ka ndjekur shëndetin e 500 mijë njerëzve për rreth 15 vjet dhe ka një bazë të dhënash të skanimeve të regjistruara para pandemisë, kështu që ofroi një mundësi unike për të studiuar ndikimet afatgjata shëndetësore të virusit.

Humbja më e madhe e lëndës gri ishte në zonat e nuhatjes, por është e paqartë nëse virusi sulmon drejtpërdrejt këtë rajon apo qelizat thjesht vdesin nga mungesa e përdorimit pasi njerëzit me COVID-19 humbasin shqisën e nuhatjes. Është gjithashtu e paqartë nëse të gjitha variantet e virusit e shkaktojnë këtë dëm.

Skanimet u kryen kur virusi origjinal dhe varianti alfa ishin të përhapur dhe humbja e nuhatjes dhe shijes një simptom parësore por numri i njerëzve të infektuar me variantin më të fundit Omicron që raporton këtë simptomë ka rënë në mënyrë dramatike.

Paula Totaro humbi shqisën e nuhatjes kur u infektua me COVID-19, në mars të vitit 2020.

“Kur ishte zhdukur, ishte si të jetoje në një flluskë ose vakum e shihja me të vërtetë izoluese”, tha ajo për.

Por pasi kontaktoi organizatën bamirëse AbScent, e cila mbështet njerëzit që kanë humbur aftësinë e tyre për të nuhatur dhe shijuar, ajo filloi trajnimin e nuhatjes.

Zonja Totaro tani ka rikuperuar pjesën më të madhe të shqisës së saj të nuhatjes megjithëse ajo ende e ka të vështirë të identifikojë se cilat janë erërat e ndryshme.

“Është një përzierje gëzimi që ndjesia është rikthyer, por ende pak ankth që nuk jam ende aty”, tha ajo.

Shkencëtari kryesor i Biobank në Mbretërinë e Bashkuar, Prof Naomi Allen tha: “Ajo hap të gjitha llojet e pyetjeve që studiues të tjerë mund të ndjekin në lidhje me efektin e infeksionit të koronavirusit në funksionin njohës, në mjegullën e trurit dhe në zona të tjera të trurit dhe për të përqendruar vërtet kërkimin në sa më mirë për ta zbutur atë”.

Prof David Werring, nga Instituti i Neurologjisë i Kolegjit Universitar në Londër, tha se sjellje të tjera të lidhura me shëndetin mund të kenë kontribuar në ndryshimet e vërejtura.

“Ndryshimet në funksionin njohës ishin gjithashtu delikate dhe me rëndësi të paqartë me funksionin e përditshëm. Dhe këto ndryshime nuk shihen domosdoshmërisht në çdo individ të infektuar dhe mund të mos jenë të rëndësishme për shtamet më të fundit”, tha ai./UBTNews/

Aktualitet

Prokuroria Speciale kërkon arrestimin e Goran Rakiqit

Published

on

Prokuroria Speciale ka konfirmuar se ka kërkuar nga Gjykata Themelore e Prishtinës të lëshojë urdhër-arrest ndaj Goran Rakiqit, ish-kryetar i Listës Serbe. Arsyeja ka të bëjë me vendosjen e barrikadave në pjesën veriore të vendit, gjatë vitit 2022, kur Rakiqi ishte edhe deputet i Kuvendit të Kosovës.

Në kuadër të zhvillimit të hetimeve për këtë rast, PSRK thotë se i ka ndërmarrë dhe është duke i ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme hetimore, përfshirë intervistimin e të pandehurve në këtë rast penal.

Arbnora Luta, zëdhënëse e PSRK-së, tha se tashmë ka përfunduar intervistimi edhe i të pandehurve Zllatan Ellek (kryetar aktual i Listës Serbe), Igor Simiq dhe Sllavko Simiq.

Ndërsa, sa i përket intervistimit të Goran Rakiqit, Luta tha se “i njëjti është ftuar tri herë, por nuk është paraqitur, fillimisht duke arsyetuar mungesën me probleme shëndetësore, ndërsa për dy ftesat e tjera nuk ka dhënë ndonjë arsyetim”.

“Andaj, me qëllim të sigurimit të prezencës së G.R, Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës ka parashtruar kërkesë në Gjykatën Themelore të Prishtinës për lëshimin e urdhër-arrestit ndaj tij”, tha Luta .

Hetimet që është duke i zhvilluar PSRK kanë të bëjnë me rastin e barrikadave në vitin 2022, për veprat penale “pengim i personit zyrtar në kryerjen e detyrave zyrtare”, “thirrje për rezistencë” dhe “bashkimi për veprimtari kundër kushtetuese”, ndërsa kjo Prokurori ka kërkuar urdhër-arrest edhe ndaj 11 personave të tjerë.

Zllatan Ellek, Igor Simiq dhe Sllavko Simiq janë deputetë aktualë të Kuvendit të Kosovës, kurse Goran Rakiq është deputet në Kuvendin e Serbisë nga radhët e SNS-së.

Continue Reading

Aktualitet

Zjarret në Shqipëri, Ministria e Mbrojtjes: 3 vatra aktive, 2 në monitorim

Published

on

Pesë vatra zjarri janë evidentuar vendin tonë gjatë 24 orëve të fundit, tre prej të cilave janë aktive, ndërsa dy të tjerat po monitorohen.

Ministria e Mbrojtjes bën me dije se vatrat aktive janë në Malin e Bërzhitës në fshatrat Ibë dhe Durisht në terren të vështirë dhe në pamundësi për ndërhyrje nga toka; në fshatrat Damjan e Isufaj të Tiranës edhe në zonën e Pezë–Helmës; si dhe Në Parkun Natyror Gërmenj.

“Qendra Kombëtare Operacionale e Emergjencave Civile (QKOEC) në AKMC, raporton 5 vatra zjarri nga të cilat: 3 vatra janë aktive, dhe 2 vatra janë në monitorim, si më poshtë:

Vatra e zjarrit në Malin e Bërzhitës në fshatrat Ibë dhe Durisht të njësive administrative Bërzhitë dhe Petrelë ndodhet në një terren shumë të largët dhe të vështirë për ndërhyrje nga toka. Aktualisht, nuk përbën rrezik për banesat apo zonën pyjore.

Zjarri i nisur më datë 10.08.2025 në fshatrat Damjan dhe Isufaj të Tiranës dhe i përhapur prej datës 13.08.2025 edhe në zonën e Pezë – Helmës, vijon të jetë aktiv në disa vatra të minimizuara, por që po mbahen nën mbikëqyrje deri në fikjen përfundimtare.

Në Parkun Natyror Gërmenj, njësia administrative Leskovik të bashkisë Kolonjë situata paraqitet më e qetë si pasojë e punës se forcave operacionale por dhe për shkak të reshjeve të shiut të rëna pasditen e djeshme”, thuhet në njoftim.

Vatrat të cilat janë në monitorim prej efektivëve të MZSH dhe Forcave të Armatosura ndodhen në Ternovë dhe fshatrat Kulumri dhe Lumi i Trunit në bashkinë Fushë-Arrëz.

Continue Reading

Aktualitet

19 gushti – Dita Botërore Humanitare: Miliona njerëz përballen me varfëri dhe nevojë për ndihmë

Published

on

Çdo vit, më 19 gusht, shënohet Dita Botërore Humanitare, një ditë që synon të rrisë vetëdijen për nevojat humanitare me të cilat përballet bota.

Sipas të dhënave të publikuara me këtë rast, 753 milionë njerëz jetojnë në varfëri ekstreme, ndërsa rreth dy miliardë njerëz në botë jetojnë me më pak se 3.2 dollarë në ditë.

Vetëm vitin e kaluar, për shkak të konflikteve dhe fatkeqësive natyrore, mbi 200 milionë njerëz në 134 vende u gjendën në nevojë urgjente për ndihma humanitare ndërkombëtare. Organizata për Iniciativën e Zhvillimit raporton se krizat humanitare të vitit të kaluar kanë vazhduar edhe këtë vit në të paktën 21 vende, ku popullata vazhdimisht përballet me probleme të rënda jetësore.

Konfliktet e armatosura në Siri, Jemen dhe Sudanin e Jugut kanë detyruar miliona njerëz të braktisin shtëpitë e tyre, duke shtuar numrin e atyre që kërkojnë ndihmë dhe mbështetje ndërkombëtare.

Këto të dhëna tregojnë përmasat e krizës globale dhe nevojën për solidaritet më të madh humanitar në mbarë botën.

Continue Reading

Aktualitet

Prokuroria Speciale kërkon një muaj paraburgim për të dyshuarin për krime lufte

Published

on

Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës ka paraqitur kërkesë në Gjykatën Themelore në Prishtinë për caktimin e masës së paraburgimit prej 30 ditësh ndaj të pandehurit S.S., i cili ndodhet në ndalim 48-orësh, për shkak të dyshimit të bazuar se ka kryer veprën penale “Krime lufte kundër popullsisë civile”.

Sipas kërkesës së Prokurorisë Speciale, S.S. dyshohet se, në bashkëpunim me pjesëtarë të tjerë të uniformuar duke vepruar në grup si zyrtarë të mobilizuar rezervist aktiv me njësi të përbëra nga Ministria e Punëve të Brendshme e Serbisë, gjatë periudhës së luftës në Kosovë ka marrë pjesë në vrasjen e civilëve të paarmatosur në Komunën e Vushtrrisë.

Ndër të tjera, S.S. dyshohet se më 06.04.1999 në bashkëkryerje, gjatë një aksioni ka plaçkitur, djegur shtëpi, si dhe ka ushtruar dhunë fizike dhe seksuale ndaj civilëve të paarmatosur.

Sipas Prokurorisë Speciale, gjatë fazës së hetimeve janë siguruar prova materiale, përfshirë edhe dëshmi të dëshmitarëve.

Continue Reading

Të kërkuara