Lajmet

Analizë: Pesë mënyra për të kuptuar se COVID-19 është bërë endemik

Nëse shohim që shtrimet në spital vazhdojnë të ulen dhe të mbeten të qëndrueshme, kjo do të sugjerojë endemizëm.

Publikuar

Së fundmi u publikua një përditësim i strategjisë kombëtare për COVID-19, i krijuar për të menaxhuar virusin në mënyrë që shumica e amerikanëve të mund t’i kthehen jetës së përditshme pa ndërprerje.

Vendi po kalon në një fazë të re në të cilën kërcënimi COVID-19 ndryshon nga “pandemik” në “endemik”. Kjo do të thotë se virusi do të vazhdojë të qarkullojë brenda popullatës, por me ritme të ulëta ose sezonale. Strategjia e përditësuar duhet të na mbushë me optimizëm. Por ne duhet të jemi edhe më të kujdesshëm.

“Ndërsa shkojmë drejt një jete të kontrolluar nga COVID, do të jetë gjithnjë e rëndësishme të vlerësojmë ndryshimet në kohë reale në virus dhe ndikimin e tij në komunitet, sepse ne e dimë se sa i paparashikueshëm mund të jetë ky virus”, tha Dr. Atul Nakhasi, një mjek internist në Qendrën ambulatore Martin Luther King Jr. në Los Anxhelos.

Si mund ta dimë nëse është e sigurt të demaskojmë dhe të rifillojmë aktivitetet tona normale? Çfarë sinjalesh duhet të kërkojmë për të përcaktuar nëse duhet të rifillojmë distancimin social? Më poshtë janë pesë tregues që mund të na japin përgjigje.

1. Numrat e rasteve:

Në Los Anxhelos, ku punon Nakhasi, zyrtarët e shëndetit publik kanë zhvilluar një sistem alarmi të krijuar për të sinjalizuar nivelin e rrezikut të virusit. Nëse numri i rasteve të reja qëndron nën 200 për 100 mijë njerëz, atëherë niveli i rrezikut mbetet i ulët.

Megjithëse vaksinimi luan një rol kyç në mbajtjen e ulët të numrit të rasteve, nuk është mënyra e vetme për të arritur atje. Shumica e njerëzve që infektohen me COVID-19 zhvillojnë njëfarë niveli imuniteti ndaj virusit. Infeksionet e përhapura të kombinuara me vaksinat kanë bërë që një grup shkencëtarësh të përcaktojnë se 73% e amerikanëve janë të paktën tani për tani, imun ndaj omicron, variantit dominues. Ata thonë se përqindja mund të rritet në 80% deri në mes të marsit.

2. Shtrirjet në spital:

Nëse shohim që shtrimet në spital vazhdojnë të ulen dhe të mbeten të qëndrueshme, kjo do të sugjerojë endemizëm. CDC është larguar nga numrat e rasteve për t’u përqëndruar në shtrimet në spital. Kjo sepse, edhe nëse numri i përgjithshëm i raportuar i rasteve mbetet i ulët, një rritje e shtrimeve në spital mund të tregojë se virusi ka pësuar mutacion dhe rreziku i infeksionit mund të rritet me shpejtësi.

“Një fazë e re e pandemisë kërkon një rikalibrim të metrikës që nënvizon drejtpërdrejt ndikimin e vërtetë të popullsisë”, tha shefi i Inovacionit në Spitalin e Fëmijëve të Bostonit John Broënstein, P.h.D.

“Ndërsa rastet janë shkëputur nga sëmundja e rëndë, numrat e shtrimeve në spital do të vazhdojnë të jenë një tregues i fuqishëm mbi të cilin mund të mbështetet shëndeti publik”, shtoi ai.

3. Shkalla e vdekjeve:

Sipas Jodie Guest, një epidemiologe në Universitetin Emory, një masë e ashpërsisë së virusit është shkalla e vdekjeve. Nëse shohim më pak se 100 vdekje nga COVID-19 në ditë në mbarë vendin, sipas Guest, virusi ka arritur në fazën endemike. Natyrisht, do të na duhet të vëzhgojmë variantet dhe rajonet e veçanta të vendit ku përhapja e komunitetit mund të jetë e ndryshme.

4. Mostrat e ujërave të zeza:

Ujërat e zeza që rrjedhin nëpër sistemet tona të kanalizimeve mund të na tregojnë shumë për sëmundjet që mund të qarkullojnë në komunitet. Në fakt, të dhënat nga Sistemi Kombëtar i Mbikëqyrjes së Ujërave të Zeza të CDC-së treguan se 70% e objekteve të ujërave të zeza zbuluan se nivelet e virusit ishin ulur në krahasim me dy javë më parë, një tjetër shenjë që rastet e COVID-19 janë në rënie.

Mostrat e ujërave të zeza janë veçanërisht të rëndësishme sepse njerëzit e largojnë virusin kur janë në fazat e hershme të infeksionit. Kjo do të thotë që ne mund të identifikojmë shkallët në rritje të infeksionit edhe para se njerëzit të fillojnë të shfaqin simptoma.

Dr. Ted Smith, një profesor i asociuar i mjekësisë mjedisore në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Louisville, tha se përqendrimet e ujërave të zeza po bien në Amerikën e Veriut. Megjithëse ai paralajmëron se normat e infeksionit zakonisht bien në pranverë dhe verë, gjenomika është mbështetëse e një situate të prishur.

5. Grupet e shpërthimit:

Nëse kemi mësuar ndonjë gjë për COVID-19, është se është shumë ngjitës. Kjo do të thotë që zyrtarët e shëndetit publik duhet të jenë në gjendje të identifikojnë grupet e shpërthimeve në shkolla dhe vendet e punës, të cilat ka të ngjarë të paraqesin nivele në rritje të sëmundjes.

Një paralajmërim i madh:

Ndërsa kalojmë në fazën endemike të virusit, shumë njerëz do të tundohen të mendojnë se COVID është një gjë e së kaluarës. Çdo komunitet është i ndryshëm. Shkalla e vaksinimit në Vermont është rreth 80%, ndërsa në Alabama është afër 50%. Banorët e këtyre dy shteteve po përballen me dy skenarë shumë të ndryshëm në muajt në vijim.

Po kështu, edhe në qytete si Los Anxhelosi, Nakhasi paralajmëroi se është me të vërtetë e rëndësishme për ne të njohim ndikimin disproporcional që ky virus ka pasur në komunitetet tona me burime të pamjaftueshme dhe të cenueshme dhe t’i japim përparësi shëndetit, mirëqenies dhe jetës, ndërsa përgatitemi për rritje të radhës.

Gjithashtu, vetëm për shkak se më pak prej nesh sëmuren, nuk do të thotë se nuk duhet të marrim masa paraprake të zgjuara si larja e duarve dhe vazhdimi i marrjes së vaksinave përforcuese kur rekomandohet.

“Ne jemi në një fazë endemike kur rastet, shtrimet në spital dhe vdekjet kanë arritur një gjendje të qëndrueshme. “Mos harroni, megjithatë, se ‘endemik’ nuk është i njëjtë me ‘jo i rrezikshëm’”, tha Dr. Megan Ranney, një mjeke praktikuese dhe dekane në Shkollën e Shëndetit Publik të Universitetit Brown./UBTNews/

Lajmet

Bashkëbisedimi në UBT: Sfidat dhe mundësitë e zhvillimit të qëndrueshëm lokal në Kosovë

Deklarata e Rektorit të UBT-së, Edmond Hajrizit u përqendrua në rëndësinë e qeverisjes lokale si një mjet për të përmbushur nevojat dhe të drejtat e qytetarëve.

Publikuar

nga

Në një ngjarje të rëndësishme në Parkun Shkencor Inovativ të UBT-së, në Lipjan, Ministri i Ministrisë së Administrimit të Pushtetit Lokal në Republikën e Kosovës, Elbert Krasniqi, diskutoi për sfidat dhe mundësitë e zhvillimit të qëndrueshëm lokal. Aktiviteti u organizua nga Fakulteti i Shkenca Politike në UBT dhe në panelin e diskutimit mori pjesë edhe Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi.

Deklarata e Rektorit të UBT-së, Edmond Hajrizit u përqendrua në rëndësinë e qeverisjes lokale si një mjet për të përmbushur nevojat dhe të drejtat e qytetarëve. Ai theksoi ndikimin e historisë dhe traditës në strukturën dhe funksionimin e qeverisjes lokale në rajonin e Ballkanit Perëndimor, duke përmendur sfidat dhe ndryshimet kushtetuese në vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore pas rënies së bllokut komunist.

“Nga e kaluara jo fort e largët e dimë se vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore si dhe vendet e Evropës Juglindore kanë pasur sfida të mëdha në adresimin e ndryshimeve që kanë ndodhur në fund të shekullit të kaluar me rënien e bllokut komunist. Për t’i përballuar këto sfida, këto shtete kanë implementuar ndryshime kushtetuese të nevojshme të legjislacionit që kanë mundësuar ndarjen demokratike të pushtetit qendror dhe lokal”, tha Hajrizi.

Hajrizi po ashtu përmend edhe rolin e Kartës Evropiane për vetëqeverisje lokale në përcaktimin e parimeve themelore të qeverisjes lokale, duke shprehur besimin se edhe pse Kosova nuk është palë nënshkruese e kartës, korniza ligjore aktuale e qeverisjes dhe pushtetit lokal e zbatojnë atë në praktikë. Në këtë mënyrë, Hajrizi theksoi rëndësinë e një qeverisje lokale të përshtatur me standarde demokratike dhe evropiane, si një hap drejt zhvillimit dhe përmirësimit të vendit të tij.

Ministri Elbert Krasniqi, ndau përvojën e tij në Ministrinë e Administrimit të Pushtetit Lokal me studentët e Shkencave Politike. Ai theksoi se qasja në hartimin e politikave është ndryshuar dhe se janë filluar reformat e nevojshme që mungonin. Kjo bashkëbisedim ofroi një platformë për diskutimin e sfidave aktuale dhe për të shkëmbyer idetë për të forcuar zhvillimin e qëndrueshëm lokal në Kosovë.

Deklarata e Elbert Krasniqit, ministrit në Ministrinë e Administrimit të Pushtetit Lokal në Republikën e Kosovës, ka fokusuar në përpjekjet dhe programet e veçanta të ndërmarra për të përmirësuar gjendjen e grupeve të margjinalizuara në Kosovë. Ai theksoi se që nga fillimi i mandatit të tij, qeveria ka pasur një fokus të veçantë në këtë drejtim dhe ka krijuar programe të dedikuara për të adresuar nevojat e këtyre grupeve.

Një nga programet kyçe të përmendura është programi i financimit të komunave, i cili ka qenë i fokusuar në ndërtimin e infrastrukturës në zonat ku jetojnë grupet e margjinalizuara. Krasniqi bëri të ditur se ky program ka qenë një mbështetje simbolike për këto grupime, duke siguruar një shumë prej deri në dy milion euro në vit për këtë qëllim. Ai gjithashtu përmendi se ka pasur investime në mbi 30 ose 40 projekte në këto zona, duke synuar të përmirësojë infrastrukturën dhe të adresojë problemet që hasin këto komunitete.

Në vijim të fjalimit, Krasniqi diskutoi rastet konkrete të ndikimit të këtyre programeve në komunitetet e margjinalizuara. Ai tha se ka komuna që kanë pasur fokus më të theksuar në të kaluarën, por këto programe kanë ndihmuar që të rritet investimi në zonat e nevojshme. Kjo ka sjellë përfitime konkrete për këto komunitete, duke reduktuar problemet me infrastrukturën dhe duke sjellë ndryshime pozitive në cilësinë e jetës së tyre.

Krasniqi gjithashtu theksoi një rast konkret në Gjakovë, ku një zonë që jetojnë komunitetet kishte përballur një problem të vazhdueshëm me një deponi ilegale. Përmes programeve të Ministrisë, ata kanë arritur që të marrin masat e nevojshme për të eliminuar këtë problem, duke sjellë një ndryshim të domosdoshëm për këtë komunitet.

Ministri Krasniqi shpreh gëzimin e tij për njoftimin e mbajtjes së seancës së parë të Kuvendit të Komunës së Zubin Potokut në objektin e tyre të ri. Ai shpreh shpresën se kjo veprimtari dhe thirrja e Kryeministrit për kthimin e kryetarëve të komunave në zyrat e tyre pas zgjedhjeve të fundit do të sjellë përparim në lidhjen mes autoriteteve lokale dhe komunitetit.

“Unë shpresoj që ky veprim dhe thirja e Kryeministrit pas mbajtjes së zgjedhjeve të së dielës që kryetarët të kthehen në Komunë dhe vazhdojnë të krijonë mundësi për qytetarët edhe të bashkëpunojnë drejtpëedrejtë nga objekti i Komunës është shumë i rëndësishëm”, shtoi ministri përderisa theksoi rëndësinë e krijimit të mundësive për qytetarët dhe bashkëpunimin drejtpërdrejt nga objektet e komunave, duke e vlerësuar këtë si një hap të rëndësishëm për zhvillimin e komunitetit./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Mijëra fluturime janë anuluar për shkak të grevës të kontrollorëve ajrorë në Francë

Greva ka shkaktuar ndalesën më të madhe në trafikun ajror ndër dekada.

Publikuar

nga

Në Francë dhe Evropë janë anuluar mijëra fluturime më 25 prill, si pasoj e grevës të kontrollorëve të trafikut ajror në Francë. Greva ka shkaktuar ndalesën më të madhe në trafikun ajror ndër dekada.

Ndërsa kompanitë e fluturimeve kanë përgjysmuar fluturimet në dy aeroportet kryesore në Paris, në Orly dhe Roissy Charles-de-Gaulle. Gjithashtu bedhe në Marsej, janl anuluar një numër i madhë fluturimesh.

Më të prekurat janë fluturimet me destinacione të shkurtra, por gjithsesi dhe ato të gjata janë përballur me pengesa.

Rreth 2.300 fluturime në total janë anuluar dhe rreth 1.000 të tjera kanë ndryshuar rrugën për të shmangur këtë zonë ajrore.

Drejtori i Grupit ADP, Augustin de Romanet, numri i fluturimeve të anuluara ishte më i larti në këto 20 vjet, dhe se dhjetëra mijëra dollarë po rrezikohen nga këto anulime për shkak të grevës.

Ndërsa, shoqata e trafikut ajror, IATA, akuzoi kontrollorët francezë se po “shantazhojnë” dhe po bëjnë kërkesa të parealizueshme.

Një numër i madh i punëtorëve është tërhequr nga greva, pavarësisht se ende greva vazhdon. Megjithatë në këtë grevë janë dhe tri shoqata të tjera./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Mbi 34 mijë palestinezë janë vrarë në Gaza

Në mesin e viktimave janë edhe 14 mijë e 500 fëmijë dhe 9 mijë e 500 gra në Gaza.

Publikuar

nga

Së paku 34 mijë e 305 palestinezë janë vrarë dhe 77 mijë e 293 të tjerë janë plagosur si pasojë e sulmit të Izraelit në Gaza që nga 7 tetori, konfirmoi Ministria e Shëndetësisë.

Në mesin e viktimave janë edhe 14 mijë e 500 fëmijë dhe 9 mijë e 500 gra në Gaza./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Lirohen nga akuza për krime lufte Sylejman Selimi e Jahir Demaku

Kështu është vendosur në seancën e Gjykatës Themelore në Prishtinë.

Publikuar

nga

Sylejman Selimi dhe Jahir Demaku janë liruar të enjten nga akuza për krime lufte. Kështu është vendosur në seancën e Gjykatës Themelore në Prishtinë.

“Kryetari i Trupit Gjykues në këtë çështje penale ka konstatuar se në kuptim të nenit 363 paragrafi 1 nën paragrafi 1.3 të Kodit të Procedurës Penale, nuk është provuar se të akuzuarit J.D dhe S.S kanë kryer veprën penale për të cilën janë akuzuar, andaj gjykata të njëjtit i liroj nga akuza”, thuhet në njoftimin e Gjykatës.

Më tej thuhet se trupi gjykues fillimisht ka vlerësuar të gjitha deklaratat e dëshmitarit “A” në këtë çështje penale, deklarata këto që kanë qenë baza mbi të cilën është mbështetur edhe pretendimi i aktakuzës, por trupi gjykues pas vlerësimit të këtyre deklaratave, ka nxjerrë konkludimin se fillimisht nuk është arritur të vërtetohet se cilit personi ia kanë cenuar integritetin trupor dhe shëndetin tani të akuzuarit, për faktin se viktima e pretenduar asnjëherë nuk është arritur të identifikohet e as nuk janë arritur të identifikohen dëshmitarë të tjerë potencial, në të cilat do të mbështetej dëshmia e dëshmitarit “A” e që rrjedhimisht kjo gjykatë vë theks të veçantë në faktin se dëshmia e një dëshmitari si e vetme pa mbështetje në asnjë provë tjetër, ka qenë e mangët në rastin konkret për të arritur standardin e të provuarit në rastet e krimeve të luftës, e po ashtu specifikojmë faktin se me rastin e marrjes së këtij vendimi, trupi gjykues është mbështetur në standardet dhe praktikat vendore dhe ndërkombëtare përkitazi me këto raste.

“Arsyet e detajuara për mungesën e provave të ofruara nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës si dhe standardet vendore dhe ndërkombëtare që kjo gjykatë ka marr për bazë me rastin e këtij vendimi, do të elaborohen në detaje në aktgjykimin me shkrim të kësaj gjykate. Palët e pakënaqura kanë të drejt ankese në Gjykatën e Apelit të Kosovës, përmes Gjykatës Themelore në Prishtinë”./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara