Inteligjenca e një individi atet me koeficientin e saj të famshëm, IQ. Por, në realitet, të qenit i zgjuar nuk kufizohet vetëm në numra apo në zgjidhjen e ekuacioneve të ndërlikuara.

Zhvillimi kognitiv dhe shpirtëror ndikohet thellësisht nga zakonet e përditshme, mënyra se si e jetojmë ditën, dhe qëndrimet që mbajmë ndaj dijes dhe sfidave.

Studime të shumta, përfshirë edhe efektin e njohur Dunning-Kruger, e përforcojnë këtë ide: ata që shmangin sfidat intelektuale e tregojnë indiferencë ndaj të mësuarit të ri, kanë më shumë gjasa të mbeten në nivele më të ulëta zhvillimi.

Ky efekt, i dokumentuar në fillim të viteve 2000, tregon se individët me njohuri të kufizuara kanë tendencën të mbivlerësojnë aftësitë, pikërisht sepse nuk e kuptojnë sa pak dinë.

Por cilat janë zakonet që, sipas shkencës, e ‘bllokojnë’ trurin dhe frenojnë përparimin?

Multitasking-u i tepërt, përpjekja për të bërë gjëra njëkohësisht, tingëllon efikase, është kundërproduktive. Përqendrimi dobësohet, kujtesa zbehet dhe efikasiteti bie. Në vend të një truri të mprehtë, përfundojmë me mendje të shpërndarë.

Një tjetër sinjal alarmi është mungesa e kuriozitetit. Njerëzit që nuk shfaqin interes për njohuri, eksperienca të panjohura apo për pyetje, ngadalësojnë zhvillimin e tyre mendor. Truri, ashtu si muskujt, ka nevojë për ushtrime të vazhdueshme.

Zvarritja kronike, ajo tendencë për të shtyrë detyrat nga dita në ditë, tregon mungesë vetëdisipline dhe vështirësi në marrjen e vendimeve. Është një zakoni që, në heshtje, gërryen vetëbesimin dhe ndalon rritjen personale.

Edhe ajo që vendosim në pjatë ndikon në mënyrën si funksionon truri. Një dietë e dobët, e mbushur me sheqerna është lidhur me probleme në kujtesë dhe përqendrim. Truri ushqehet jo vetëm me informacion, por edhe me lëndë ushqyese.

Ka dy mënyra të të menduarit: ai që beson se inteligjenca është e pandryshueshme, për këtë arsye shmang sfidat nga frika e dështimit dhe ai që beson se mëson diçka të re. Ky i fundit, i njohur si ‘mentaliteti i rritjes’, është çelësi i përparimit të vazhdueshëm. Ndërkohë, shpresa nuk humbet kurrë. Truri është i adaptueshëm. Me zakone të reja, si rritja e kuriozitetit, disiplina personale dhe gatishmëria për të përballuar sfida, funksioni njohës mund të përmirësohet ndjeshëm.

Të gjithë e dimë që të ushtrohemi rregullisht është e rëndësishme për shëndetin, por gjetja e motivimit është sfiduese. Lodhja, angazhimet e përditshme dhe mungesa e energjisë na bëjnë të mendojmë para se të ngrihemi nga divani.

Një studim i ri tregon se një nga mënyrat më efektive për të fituar dhe ruajtur motivimin është më e thjeshtë: ndërgjegjësimi. Studiuesit në Angli analizuan sjelljen e 109 të rriturve që nuk ishin shumë aktivë fizikisht. Për 30 ditë, ata u udhëzuan të synonin 8000 hapa në ditë, por gjysma ndoqi edhe një program të përditshëm përmes një aplikacioni, ku përfshinte praktika të shkurtra për të rritur ndërgjegjësimin ndaj trupit, lëvizjes dhe stërvitjes.

Rezultatet ishin mbresëlënëse: grupi që praktikoi ndërgjegjësimin kishte bërë 373 minuta aktivitet fizik në javë, përkundrejt 297 minutave të grupit tjetër. Për më tepër, ata ndiheshin më të motivuar për të vazhduar rutinën e tyre.

Po pse funksionon ndërgjegjësimi kaq mirë?

Sipas autores kryesore të studimit, Dr. Masha Remskar, ndërgjegjësimi u jep njerëzve aftësi psikologjike që i ndihmojnë të krijojnë zakone të qëndrueshme.

Shumë njerëz e gjejnë veten të motivuar për një periudhë të shkurtër, por ndërgjegjësimi ndihmon në zhvillimin e durimit dhe qëndrueshmërisë për t’ia dalë edhe kur nuk është e lehtë. Ajo rrit lidhjen mes mendjes dhe trupit, duke i bërë njerëzit më të pranishëm gjatë aktivitetit fizik.

Ushtrimet e ndërgjegjësimit nuk janë të ndërlikuara. Nëse jeni duke ecur apo ushtruar, përqendroheni në frymëmarrje, në ndjesitë që ndjeni në trup, apo në atë që ndodh përreth jush. Në vend që të shpërqendroheni me telefon apo muzikë, thjesht kushtojini vëmendje momentit dhe lëvizjes suaj.

Ekspertët sugjerojnë edhe disa mënyra tjera për të qëndruar të motivuar: stërvituni me mik, regjistrohuni në një kurs që ju pëlqen e lëvizni çdo ditë,  edhe nëse janë vetëm 15 minuta. Është më mirë të bëni pak, por rregullisht, sesa të mos bëni fare. Mbi të gjitha, mos u tregoni të ashpër me veten.

Nëse je ndër ata që i hapin sytë para orës 7 të mëngjesit, studimet kanë lajme të mira për ty: ke më shumë gjasa të jesh më i shëndetshëm dhe më i lumtur.

Të dhënat tregojnë se personat që zgjohen herët përjetojnë më pak stres, kanë humor më të mirë dhe jetojnë me më shumë energji.

Drita e mëngjesit ndihmon trupin të rregullojë ritmin biologjik dhe rrit nivelet e serotoninës, hormonit të lumturisë.

Përveç kësaj, “early birds” kanë tendencën të jenë më aktivë fizikisht dhe të ndjekin rutina të qëndrueshme, që përmirësojnë cilësinë e jetës.

Sot mbi vendin tonë do të mbajë mot i vranët me mundësi të shiut.

Temperaturat do të lëvizin në mëngjes 9°C, kurse maksimalja e ditës arrin deri në 12°C.

Edhe nesër, e diel data 25 maj do të jetë një mot pjesërisht i vranët por nuk do të mungojë as dielli.

Temperaturat do të sillen nga 7°C deri në 15°C. /UBT News/