Në rrugën drejt një shoqërie kreative dhe inovative, dëshira dhe vullneti për të ndryshuar pamjen e fushës së artit dhe dizajnit në UBT po shfaqet me shkëlqim. Fakulteti i Artit dhe Dizajnit, me departamentet e tij si Dizajni i Integruar, Arti dhe Mediat Digjitale, Aktrimi dhe Muzika Moderne, Prodhimi Digjital dhe Menaxhmenti, ka hapur zyrtarisht portën e edicionit të parë të Javës së Artit dhe Dizajnit!

Hyrja në këtë aventurë kënaqësisht e shoqëruar nga misioni për të kultivuar dhe mbështetur krijuesit, çon përtej kufijve lokalë drejt një rrjeti të ndërlidhur global. Ceremonia e hapjes u zhvillua në ambientet e mrekullueshme të Parkut Inovativ dhe Shkencor të UBT-së, vendi ku shkëlqen inovacioni dhe zhvillohet arti.

Këtij udhëtimi artistik ju bashkangjit edhe Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, e që në shënjestër të planit dhe programit të UBT-së janë kompetencat dhe angazhimi në krijimin e një të ardhmeje të ndritshme për artin dhe dizajnin.

“Sot, në këtë event të veçantë, unë po ndjej kënaqësi për të qenë këtu, për të përfaqësuar një element kyç të këtij rrugëtimi – një përfaqësim të forcës së organizimit, vizionit dhe prezantimit të vlerave të të gjitha fakulteteve dhe Departamenteve të Artit dhe Dizajnit. Me dijen dhe kreativitetin tonë, ne po përqendrohemi në përmbushjen e nevojave të kësaj industrije me inovacione dhe koncepte të reja që nxisin një ekosistem të frytshëm për të gjithë”, shprehet rektori Hajrizi përderisa prezanton angazhimin në krijimin e kuadrove të reja që do ti përcjellë deri në hapat e mëtejshëm të zhvillimit.

Hajrizi nuk lë pa përmendur edhe faktin se në rrugën e përkushtimit, është punuar për të plotësuar fushat e studimeve nga dizajni grafik dhe komunikimi, deri te dizajni i produkteve dhe interierit, duke mos harruar as modën dhe artin, duke u futur edhe në mediat digjitale. Ai flet edhe për përpjekjet për të përshkuar çdo hapsirë të mundshme, duke përfshirë edhe aspektin e aktrimit, si një funksion dhe kompetencë thelbësore për industrinë tonë.

“Në këtë udhëtim të pasur me sfida dhe suksese, jemi të vendosur të rrisim jo vetëm nivelin e dijes dhe kreativitetit, por edhe impaktin tonë në shoqërinë tonë dhe më gjerë. Dhe sot, në këtë hapje, ne po bëjmë një tjetër hap të rëndësishëm drejt realizimit të këtij qëllimi. Kemi punu në vite të tëra që të kompletojmë funksionet në këto fusha të studimeve duke u përfshirë dhe si funksion e kompetencë që është e nevojshme për këtë industri”, në fjalën e hapjes shprehet rektori i UBT, Hajrizi.

Ariana Gjoni, Dekane e Fakultetit të Arteve dhe Dizajnit, fillon me një entuziazëm të theksuar: “Sot, me një entuziazëm po hapim Javën e Dizajnit, një ngjarje që shënon një pikë kulmore në kalendarin akademik dhe që përfaqëson shprehjen më të thellë të angazhimit tonë. Kjo është një skenë e mahnitshme, ku studentët kanë mundësinë të ekspozojnë punën e tyre, duke sjellë përpara një audiencë të gjerë me dhjetëra ide dhe kreacione të shkëlqyera”.

Pastaj, Gjoni shpreh falënderimin për kontributin e jashtëzakonshëm të të gjithëve duke falënderuar secilin tek e tek për angazhimin që ka bërë të mundur krijimin e kësaj jave të mrekullueshme, që plotëson kalendarin akademik në mënyrë të mahnitshme.

Përfundimisht ajo përfshin një shprehje të ndjenjave të thella për të ardhmen duke theksuar se sot, shfaqen me krenari vlerat dhe talentet e brezit të ri, duke shpalosur përpara publikut një panoramë të pasur dhe frymëzuese të kreativitetit dhe punës së palodhshme të të gjithë studentëve. E sipas saj, kjo javë do të jetë një përvojë e jashtëzakonshme për të gjithë dhe do të jetë një manifestim i vërtetë i vlerave dhe aspiratave të institucionit.

Në këtë javë të artit dhe dizajnit, UBT shfaqi një varg aktivitetesh të mahnitshme, duke nxjerrë në pah talentin dhe pasionin e studentëve në fushën e muzikës dhe artit performues. Fillimisht, performanca muzikore e UBT Band dhe Korit shënoi një fillim të mrekullueshëm për këtë javë të mbushur me shkëlqim artistik. Studentët dhe profesorët nga Fakulteti i Muzikës Moderne, Produksionit Digjital dhe Menaxhmentit paraqitën një program të përzgjedhur me kujdes dhe interpretuar me një pasion të jashtëzakonshëm.

Në këtë mrekulli të muzikës, Eda Lecaj, Meriton Heta, Yllka Dema, Elton Kqiku, Blerta Mulolli, dhe Ledian Shala na frymëzuan dhe na emocionuan me paraqitjet e tyre të mrekullueshme. Performancat e tyre me këngë të njohura si “Kur e përcolla ylberin”, “You better mind”, “Killing me Softly”, “What you won’t do for love”, “Oj Hanë”, “Beso ne Diell”, “Tv Billie Ellish”, dhe “Skerco nr.3 F.Shopen” sollën një atmosferë të ngrohtë dhe frymëzuese për të gjithë të pranishmit.

Për dy ditë të tjera të mbushura me kreativitet dhe inovacion, do të ketë aktivitete të ndryshme. Profesorët Dukagjin Muhaxheri, Blerim Emerllahu dhe Artan Hasani do të zbulojnë botën e instrumenteve muzikore dhe teknikat e tyre të mrekullueshme në dizajn dhe prodhim. Profesori Sebil Spat do të udhëzojë një udhëtim artistik në muzikë, vizatim, skulpturë, fotografi dhe dizajn brendesh. Ndërkohë, në workshop-in e modës, do të eksplorohen teknikat e dizajnit për veshjet e pezull. Ndjeni inovacionin në fushën e teknologjisë në art dhe dizajn nëpërmjet webinarit “Fuzioni i Teknologjisë në Art dhe Dizajn”, me ekspertë të fushës që ndajnë ide dhe praktika të fundit. Në një sesion tërheqës, Vali Gjjnali do të ndihmojë në eksplorimin e praktikave më të fundit në Departamentin e Integruar, Art dhe Mediat Digjitale, dhe Departamentin e Integruar, Aktrim.

Dhe për një mbrëmje të mbushur me ritëm dhe muzikë, shkëputuni dhe bashkohuni në një sesion tërheqës DJ-ash që do të sjellin përzierjen e tingujve dhe ritmeve në një përvojë të padëgjuar./UBTNews/

© Dionesa Ebibi

UBT një rrjet i shkencës dhe inovacionit në Konferencën Ndërkombëtare për ‘Ekosistemet e Qëndrueshme’, mblodhi ekspertë e profesorë që diskutuan, prezantuan, analizuan temat e tyre të studimit.

Ndër prezantimet e shumta, studimi i Zhilbert Tafës me temë “IoT in Air Pollution Monitoring: data acquisition and dissemination aspects”, ishte mbi përdorimin e teknologjisë IoT (Interneti i Gjërave) në monitorimin e ndotjes së ajrit. Tafa vuri theks në aspektet e përfitimit dhe shpërndarjes së të dhënave në lidhje me monitorimin e ndotjes së ajrit.

Po ashtu u pëmend që përmes përdorimit të sensorëve të lidhur në internet, të dhënat e cilësisë së ajrit mund të mbledhen në kohë reale dhe të shpërndahen për të dhënë informacion të rëndësishëm për cilësinë e ajrit në një zonë të caktuar. Sipas Tafës, kjo teknologji mund të ndihmojë në identifikimin e burimeve të ndotjes së ajrit dhe në ndërmarrjen e masave për të përmirësuar cilësinë e ajrit dhe shëndetin publik.

Xhafer Krasniqi prezantoi temën “Will the cellular IoT dominate the Sustainable IoT Ecosystem”, që shqyrton se a do të dominojë celulari IoT (Interneti i Gjërave Celular) në ekosistemin e qëndrueshëm të IoT-së. Në prezantim fokusi bie në diskutimin e rolit dhe përfitimeve të teknologjisë celular IoT në mënyrë specifike, duke vlerësuar potencialin e saj për të përmirësuar efikasitetin dhe ndikimin e pozitshëm në shëndetin e mjedisit.

Diskutimi gjithashtu përfshin analizën e sfidave dhe mundësive që shoqërojnë përdorimin e kësaj teknologjie në kontekstin e një ekosistemi të qëndrueshëm të IoT-së. Jakup Ratkoceri, Edmond Hajrizi, Besnik Qehaja prezantuan temën “Impact of IoT in Smart Industry” që analizon ndikimin e Internetit të Gjërave (IoT) në Industrinë e Mençur (Smart Industry).

Përmes një hulumtimi të gjerë, ata shqyrtuan se si përdorimi i teknologjisë IoT ka transformuar mënyrën se si operojnë kompanitë industriale, duke integruar pajisje dhe procese të lidhura në internet për të përmirësuar efikasitetin, prodhimin dhe sigurinë.

Ekspertët diskutua përfitimet dhe sfidat e përdorimit të IoT në sektorin industrial, si dhe potencialin e tij për të krijuar një mjedis më të lidhur dhe inteligjent në industrinë e prodhimit. Kjo analizë ofroi një kuptim të thellë për ndryshimet dhe përparimet që teknologjia IoT sjell në sektorin industrial dhe ndikon në zhvillimin e industrisë së pjesshme.

Milot Morina prezantoi temën “Smart Agriculture Solution: Integrating Sensors with Azure IoT Cloud Platform”, u përqendrua në përdorimin e sensorëve në bujqësi, të lidhur me platformën e Cloud Azure IoT, që mund të sjellë inovacione në menaxhimin e tokës dhe bimëve. Përmes kësaj teknologjie, sipas autorëve bujqit janë në gjendje të mbledhin dhe monitorojnë të dhëna kritike si temperatura, lagështia, drita diellore dhe pH-ja e tokës në kohë reale.

Ky informacion mund të përdoret për të marrë vendime strategjike, për të përmirësuar rritjen e bimëve, për të zvogëluar përdorimin e burimeve dhe për të rritur prodhimtarinë. Elton Boshnjaku, Naim Llumnica, Behar Haxhismajli, Blerim Zylfiu, Lavdim Menxhiqi, Elita Hajrizi me temën “Bridging the Gap: Enabling Enhanced Data Processing for IoT Sensor Devices through Azure Cloud Services”, analizuan sfidat dhe mundësitë që shoqërojnë përdorimin e këtyre shërbimeve në kontekstin e IoT. Ata gjithashtu shpjeguan si përdorimi i shërbimeve të Azure Cloud mund të mundësojë një përpunim të avancuar të të dhënave, duke hapur rrugën për inovacione dhe aplikime më të përparuara në fushën e IoT.

Në përmbledhje, prezantimi ofron një analizë të thellë të ndikimit të shërbimeve të Azure Cloud në përpunimin e të dhënave për pajisjet e sensorëve IoT dhe potencialin e tyre për të përmirësuar performancën dhe efikasitetin në këtë fushë. Elita Hajrizi prezantoi temën “IoT Enabled Health Monitoring System Using Wearable Sensors for Chronic” Disease Management”, që është realizuar në bashkëpunim me Greta Ahma, Mirlinda Reqica, që në fokus kishin sistemin e monitorimit të shëndetit nga Interneti i Gjërave (IoT), duke përdorur sensorë për menaxhimin e sëmundjeve kronike. Sipas autorëve kjo teknologji ofron një mënyrë më efikase dhe të përhershme për të monitoruar dhe menaxhuar kujdesin shëndetësor për pacientët, duke u mundësuar ndjekjen e afërt të gjendjes së tyre shëndetësore dhe reagimin e menjëhershëm në ndryshime.

Në konferencë u prezantuan edhe Saranda Dreshaj, Arsim Murseli, Kastriot Parduzi me temë” Digital Twin as a Central Hub for IoT-based Smart Cities Empowered by AR/VR Visualization”, që përshkruan potencialin e ndërthurjes së teknologjive të Digital Twin me AR/VR për të përmirësuar qytetet e mencura dhe të lidhura me IoT. Amet Shabani, Edmond Hajrizi, Besnik Qehaja.

“Internal Threats as Major Security breaks in IoT, Detection and prevention steps in transmission medium and Networks”, ofruan një analizë të thellë të kërcënimeve potenciale të sigurisë dhe hapat e nevojshëm për t’u mbrojtur nga to në ambientet e lidhura me IoT. Shqipe Sejdiu, Vesa Morina, Edmond Hajrizi me temë “Synergizing AI and 5G: Unleashing Nex- Generation Connectivity and Intellegence”, paraqitën potencialin e sinergjisë së AI dhe 5G për të hapur rrugën për një lidhje të avancuar dhe inteligjente të gjeneratës së ardhshme.

Erilda Muka, Polis University, Tirana, Albania me temë “Harnessing Digital Twins to model and monitor IoT Devices for green transformation and Energy Efficiency of Polis University”, shpalosën potencialin e përdorimit të binarëve dixhitale për të promovuar praktika më të mira mjedisore dhe për të përmirësuar efikasitetin e energjisë në institucionet arsimore./UBTNews/

Dita e mërkurë e 24 prillit, Qytetin e Mençur të UBT në Lipjan e gjeti nën organizimin e Konferencës Ndërkombëtare 2024 mbi “Building Sustainable IoT Ecosystems”. Nën kryqëzimin e mendjeve dhe ideve të shumta, qindra të ftuar, profesionistë nga e gjithë bota dhe nga këndet më të thella të Kosovës, u mblodhën për të shkëmbyer pikëpamjet e tyre mbi sfidat dhe mundësitë që ofron fusha e Internetit të Gjërave (IoT). Në një bashkërendim të rrallë, profesorë, studentë dhe udhëheqës të industrisë u përpoqën të gjejnë zgjidhje të qëndrueshme për sfidat që ballafaqohen mjedisi dhe sektori industrial. Energjia e ngrohtë e debateve dhe prezenca e personaliteteve të shquara krijoi një atmosferë frymëzuese për të shkëmbyer ide dhe për të gjetur rrugët më të mira për të përdorur teknologjinë në shërbim të planetit tonë.

Prezantimi i Edmond Hajrizit “Implementation of IoT hub and digital twins at UBT smart and self-sustainable city”, përshkroi përdorimin e teknologjisë IoT dhe binarëve dixhital për të zhvilluar një qytet inteligjent dhe të qëndrueshëm në UBT. Prezantimi u fokusua në implementimin e teknologjisë IoT (Interneti i Gjërave) dhe binarëve dixhital në zhvillimin e një qyteti inteligjent dhe të qëndrueshëm në UBT. Sipas Hajrizit, kjo përfshin përdorimin e pajisjeve të sensorëve të lidhura në internet për të mbledhur dhe monitoruar të dhënat në kohë reale nëpër qytet. Përmes përdorimit të binarëve dixhital, të dhënat janë modeluar dhe simuluar për të krijuar një përfaqësim dixhital të qytetit. Ky përfaqësim dixhital lejon për monitorimin dhe menaxhimin efikas të burimeve dhe infrastrukturës në qytetin inteligjent të UBT-së për të ndërtuar një mjedis më të qëndrueshëm dhe të përshtatshëm.

Autorja, Prof. Asoc. Dr. Galia Marinova nga Universiteti Teknik i Sofisë në Bullgari, me temën “IoT Green Transformation for Academic Society and Business Oriented Ecosystem in Western Balkans”, ​diskutoi për ndikimin e teknologjisë së Internetit të Gjërave (IoT) në transformimin e mjedisit në kontekstin akademik dhe në ekosistemin biznesor në Ballkanin Perëndimor.  Marinova nxjerr në pah rëndësinë e përdorimit të IoT në përmirësimin e mjedisit, veçanërisht në aspektin e ndryshimeve klimatike dhe qëllimeve të zhvillimit të qëndrueshëm.

Gjatë prezantimit Marinova nënvizoi edhe rëndësinë e Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane, e miratuar në 2020, si një grup inicativash politike nga Komisioni Evropian për të bërë Bashkimin Evropian neutral ndaj klimës deri në vitin 2050. Plani përfshin rishikimin e çdo ligji ekzistues për të vlerësuar kontributin e tyre në luftën kundër ndryshimeve klimatike, dhe prezantimin e legjislacionit të ri për të promovuar ekonominë rrethore, rinovimin e ndërtesave, biodiversitetin, bujqësinë dhe inovacionin. Sipas Marinovës, tranzicioni i gjelbër kontribuon në realizimin e qëllimeve të Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane.

Prof. Terrence Egan në prezantimin e temës “Embedded Systems Programming”, u fokusua në programimin e sistemeve të integruara. Prof. Egan nga Kolegji Shtetëror i Floridës Lindore, analizoi teknikat dhe praktikat për zhvillimin e softuerit për pajisje të përfshira në pajisjet elektronike dhe sistemet e kontrollit të përdorura në shumë fusha, duke përfshirë teknologjitë e lidhura me IoT dhe automjedisin.

Konferenca u nda në sesione  për të shqyrtuar thellësisht tematikat e ndryshme. Tre folës u ftuan të hapnin sesionin e parë, ndërsa në vijim, tekstet do të përshkruajnë detajet e prezantimeve të tjera. Në sesionin e dytë, tema  qendroi në aplikimet e IoT në mjedis dhe industrinë. Prezantimet përfshinë studime rastesh, analiza të trendeve të fundit dhe zgjidhje inovative për të adresuar sfidat aktuale dhe të ardhshme. Sesionin e tretë e karakterizuan prezantimet nga hulumtuesit dhe inxhinierët në fushën e sigurisë së IoT. Diskutimet u përqendruan në identifikimin e rreziqeve të mundshme dhe zhvillimin e strategjive për të përmirësuar mbrojtjen e të dhënave dhe sigurinë e rrjetit në ekosistemet e IoT./UBTNews/

Dionesa Ebibi

Të hënën e 22 prillit, UBT organizoi një debat të rëndësishëm për shënimin e Ditës së Tokës. Ngjarja u mbajt në kampusininovativ në Lipjan, ku pjesëmarrësit u angazhuan në njëdiskutim të pasur mbi temën “Planeti Kundër Plastikës”.

Fakulteti i Inxhinierisë dhe Infrastrukturës në bashkëpunim me Fakultetin e Agrikulturës, Arkitekturës, Planifimit Urban, Bujqësisë, Medias në UBT në organizimin e kësaj ngjarjejeshënoi një hap të rëndësishëm drejt ndërgjegjësimit përshkatërrimin që plastika i shkakton mjedisit tonë.

Ky debat u pa si një hap i rëndësishëm në angazhimin e UBT-sëpër të kultivuar një kulturë mjedisore të qëndrueshme. Me fokusnë ndërtimin e një bote më të pastër dhe më të shëndetshme përbrezat e ardhshëm, kjo ngjarje synon të ndërtojë ndërgjegjësimindhe të kontribuojë në një planet më të qëndrueshëm.

Dekani i Fakultetit të Ndërtimtarisë dhe Infrastrukturës, VisarKrelani, tha se prilli duhet të jetë një thirrje për ndërgjegjësimine çdo inxhinieri për ndikimin e tyre në tokë. Ai vuri theksin nërëndësinë e bashkëpunimit mes fakulteteve për të krijuar mjedistë çmuar.

“Muaji i ndërgjegjësimit, nëse flasim për tokën si inxhinieri e ndërtimit në çdo objekt, çdo infrastrukturë e realizojmë në tokëdhe në këtë kuptim shpesh si fakultet shquhemi ndër dëmtuesit e tokës. Sepse na nevojitet për ndërtim dhe në realitet kemi edhebashkëpunime të mira me Fakultetin e Arkitekturës, Agrikulturës, Planifikimin Urban që ky bashkëpunim ndërmjetinxhinjerisë së ndërtimit dhe ruajtjes së peizazhit të jetë me vlerë”, theksoi Krelani.

Prodekani i Fakultetit të Arkitekturës, Egzon Bajraktari, reflektoi mbi dëmet e ndërhyrjeve arkitektonike të kohëvemoderne, duke theksuar nevojën për një kthim në rrenjët e harmonisë mes ndërtesave dhe mjedisit.

“Arkitektura në fakt, në historikun e vet në shumicën e kohësedhe për aq sa ne e njohim–  arkitektura ka qenë shumë e përshtatur dhe në harmoni me natyrën dhe tokën. Mirëpo prejrevolucionit industrial e këndej, zhvillimi teknologjik dhepërshpejtimi i zhvillimeve ka ndikuar që të harrohen pak atoparimet e qasjes së harmonisë me natyrën. Në vitet e funditndërhyrjet arkitektonike kanë krijuar edhe dëm, atë dëm ne po e shohim viteve të fundit dhe është kryetemë në shumë fusha tëdebatit shoqëror”, theksoi Bajraktari.

Nexhat Balaj, profesor universitar, duke përfshirë njëperspektivë globale, përshkroi përpjekjet e bashkësisëndërkombëtare për të theksuar rëndësinë e mbrojtjes së planetittonë të vetëm.

“Sot rreth 109 shtete të botës janë gjithë së bashku për tëshënuar këtë ditë dhe  5000 mijë organizata joqeveritare janëduke kremtuar këtë ditë, vetëm e vetëm për të rriturndërgjegjësimin për mbrojtjen e planetit tokë, sepse është ivetmi planet në univers që ka jetë”, theksoi Balaj.  

Hazir Çadraku, profesor i ujërave, me një analizë lokale tëndotjes plastike, vuri theksin në mbetjet plastike që ngjitenpërreth nesh, duke reflektuar se edhe në një nivel të vogël, ne nuk po i shpëtojmë ndikimit të dëmshëm të plastikut.

“Po të shohim në aspektin lokal e që është një aspekt shumë me interes për ne që të shohim në shtëpinë tonë, situata mbetet endesfiduese ose e pakëndshme, të paktën në kuptimin vizuel, gjithandej shohim mbetje, ku pjesa e konsiderueshme e kësajmbetje është me origjinë plastike. Nuk themi që shkenca nuk kabërë shumë për të zë​vendësuar plastikën me të tjera, por qëende ka kërkesa. Rritja e kërkesave për ushqime, transporti e tëgjitha këto, nuk po arrijnë dot që të heqin nga skena plastikën, siefekt i mos heqjes shohim një aspekt që ne nëpër Kosovëshohim ndotje”, tha Çadraku.

Si pjesë e përpjekjeve për tu kujdesur për mjedisin dhe për tëbërë një ndryshim pozitiv, pas forumit për Ditën e Tokës nëkampusin e UBT-së u bë mbjellja e disa llojeve të bimëvedekorative./UBTNews/

Dionesa Ebibi