Ai ka premtuar të vendosë amerikanët në Mars  dhe t’i japë fund luftërave në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme. Por lëvizja më ndikuese e Donald Trump mund të jetë drejtimi i vaksinës së parë të kancerit në botë.

Këtë javë, mes një morie urdhrash ekzekutivë, presidenti i ri njoftoi një sipërmarrje prej 500 miliardë dollarësh që ai e përshkroi si “projektin më të madh të infrastrukturës së AI në histori”.

Shtëpia e Bardhë  thotë se Projekti Stargate do të krijojë dhjetëra mijëra vende të reja pune dhe do të sjellë një revolucion të ri teknologjik.

Por premtimi i tij më i madh është më në fund prodhimi i kurave për kancerin , sipas një prej shefave të AI të përfshirë në program.

Larry Ellison, shefi i teknologjisë në kompaninë e softuerit kompjuterik Oracle, tha se teknologjia mund të përdorë teste të thjeshta gjaku për të skanuar qelizat e vogla të tumorit, të cilat as njerëzit dhe as testet aktuale laboratorike nuk mund t’i zbulojnë.

Në këtë mënyrë, pacientët me format më të hershme të sëmundjes mund të identifikohen dhe trajtohen përpara se kanceri të përhapet.

Ai vazhdoi: “Pastaj përtej kësaj, pasi të gjejmë sekuencën e gjeneve të atij tumori të kancerit, atëherë mund ta vaksinoni atë person, krijoni një vaksinë për çdo person individual për ta vaksinuar kundër atij kanceri dhe ju mund ta bëni atë vaksinë mRNA në mënyrë robotike duke përdorur AI në rreth 48 orë”.

Ai e përshkroi shërimin e kancerit si ‘premtimin e së ardhmes’. Më vonë në konferencën për shtyp, Sam Altman, shefi i OpenAI që krijoi ChatGPT , tha se AI do të çojë në kurimin e sëmundjeve ‘me një shkallë të paprecedentë’.

Altman tha: “Ne do të habitemi se sa shpejt po e kurojmë këtë kancer dhe atë sëmundje të zemrës dhe çfarë do të bëjë kjo për aftësinë për të ofruar kujdes shëndetësor shumë cilësor… për të kuruar sëmundjet me një ritëm të shpejtë të shpejtë”.

“Unë mendoj se [kjo teknologji] do të jetë ndër gjërat më të rëndësishme”.

Vaksina të ngjashme eksperimentale të kancerit mRNA kanë qenë në zhvillim që kur teknologjia u avancua gjatë pandemisë Covid.

Vaksinat mRNA u futën në sferën publike kur Trump themeloi Operacionin Warp Speed, një fushatë për të lehtësuar dhe përshpejtuar zhvillimin dhe shpërndarjen e vaksinave dhe trajtimeve Covid-19.

Trump u përball me zemërimin nga baza e tij për përfshirjen e tij në vaksinat mRNA Covid, të cilat administrata e tij financoi, dhe shumë republikanë dhe mbështetës të Trump ishin rezistent ndaj të shtënave.

Në vaksinat e kancerit mRNA, shkencëtarët marrin një mostër nga tumori i një pacienti me kancer dhe analizojnë kodin e tij gjenetik – çdo tumor është gjenetikisht i ndryshëm, që do të thotë se nuk ka dy vaksina kundër kancerit të njëjta.

Ata më pas përdorin një pjesë të kësaj, të quajtur ARN, për të zhvilluar një vaksinë me porosi për pacientin në një laborator. Kur injektohet, injektimi do të japë udhëzimet që qelizat e trupit të prodhojnë një pjesë të padëmshme të tumorit, duke provokuar një përgjigje nga sistemi imunitar.

Ky proces trajnon sistemin imunitar për të dalluar këtë element të kancerit në të ardhmen duke siguruar mbrojtje kundër sëmundjes.

Vaksinat tradicionale punojnë në një parim të ngjashëm, duke përdorur një pjesë të vogël ose të dobësuar të një patogjeni, si një virus, për të ndihmuar imunitetin ta njohë atë si një kërcënim.

Problemi është se këto vaksina shumë të personalizuara kërkojnë muaj për t’u zhvilluar dhe janë jashtëzakonisht të shtrenjta – rreth 100,000 dollarë për pacient.

Shpresohet që AI do të jetë në gjendje të zbulojë kancerin në fillimet e tij, të përshpejtojë prodhimin e vaksinave në masë të madhe dhe të ulë kostot.

Pavarësisht premtimeve, disa komentues politikë të së djathtës kritikuan Projektin Stargate.

Evan Kilgore postoi në X: ‘Vaksinat e kancerit mRNA’ të diskutuara në konferencën e parë për shtyp të Donald Trump sonte ishin një mbyllje e madhe për shumë krahë të djathtë.

“Administrata Trump duhet të mësojë se baza e tij në masë të madhe e përbuz atë për Operacionin Warp Speed ​​dhe se si vaksinat eksperimentale u shtynë shumë.

Trump ka emëruar gjithashtu kritikun e vendosur të vaksinave Robert F Kennedy Junior për të udhëhequr Shërbimet Shëndetësore dhe Njerëzore, i cili ka ngritur shqetësime për efikasitetin e vaksinës dhe ka lidhur vaksinat e fëmijërisë me autizmin.

Presidenti e quajti Stargate një “sipërmarrje monumentale është një deklaratë tingëlluese e besimit në potencialin e Amerikës nën një president të ri”.

Ellison, duke folur së bashku me CEO të OpenAI, Sam Altman dhe CEO të SoftBank, Masayoshi Son,  shpjegoi se ‘fragmentet e tumorit’ janë ‘lundrues’ në trupin e një pacienti dhe AI ​​do të jetë në gjendje të analizojë gjakun e dikujt për shenja kanceri.

Ai vazhdoi: “Pastaj përtej kësaj, pasi të gjejmë sekuencën e gjeneve të atij tumori të kancerit, atëherë mund ta vaksinoni atë person, krijoni një vaksinë për çdo person individual për ta vaksinuar kundër atij kanceri dhe ju mund ta bëni atë vaksinë mRNA në mënyrë robotike duke përdorur AI në rreth 48 orë”.

Ellison shtoi: “Pra, imagjinoni zbulimin e hershëm të kancerit, zhvillimin e një vaksine kanceri për kancerin tuaj të veçantë që synon ju, dhe keni atë vaksinë të disponueshme në rreth 48 orë.

“Ky është premtimi i AI dhe premtimi i së ardhmes.”

Por ende mbetet për t’u parë se si do të pranohej një vaksinë e re, duke qenë se drejtuesit e lartë shëndetësorë në administratën e Trump kanë kundërshtuar vaksinat dhe mandatet e vaksinave, përfshirë kreun e ardhshëm të FDA Dr Marty Makary, i cili kundërshtoi mandatet e vaksinës Covid.

Pavarësisht nga çdo kritikë apo dyshim, një trajtim i ri i kancerit ka të ngjarë të jetë një zbulim i mirëpritur në komunitetin mjekësor, pasi normat e sëmundjes janë në rritje globalisht.

Ndërmjet viteve 1990 dhe 2019, rastet e kancerit tek të rinjtë në të gjithë globin janë rritur me 79 për qind dhe vdekjet janë rritur 28 për qind, dhe diagnozat e projekteve të studimeve do të vazhdojnë të rriten me 31 për qind dhe vdekjet do të rriten me 21 për qind në vitin 2030.

Pothuajse çdo kontinent po përjeton një rritje të llojeve të ndryshme të kancerit tek njerëzit nën 50 vjeç, gjë që është veçanërisht problematike pasi sëmundja tenton të kapet në fazat e mëvonshme në këtë popullatë, sepse shumica e mjekëve nuk janë të trajnuar për ta kërkuar atë tek të rinjtë.

Globalisht, Australia ka parë numrin më të madh të diagnozave të hershme të kancerit në botë, me një normë prej 135 për 100,000 njerëz.

Shtetet e Bashkuara bien në vendin e gjashtë, me 87 raste për 100,000 njerëz nën 50 vjeç dhe Britania e Madhe zë vendin e 28-të, me 70,5 raste për 100,000 njerëz.

Kanceret që rriten më shpejt përfshijnë kancerin e fytit dhe prostatës. Kanceret me fillimin e hershëm me vdekshmërinë më të lartë përfshijnë gjirin, trakenë, mushkëritë, stomakun dhe zorrën e trashë.

Ekspertët kanë spekuluar me shumë kohë se rritja e normave të obezitetit dhe ekzaminimet e hershme të kancerit mund të jenë pas rritjes, si dhe dietat me yndyrë të lartë, konsumi i alkoolit dhe përdorimi i duhanit.

Megjithatë, për shkak se stilet e jetesës, zakonet dhe dietat ndryshojnë shumë nga vendi në vend, ata tani besojnë se këta faktorë nuk janë plotësisht përgjegjës për rritjen dhe studiuesit më të fundit kanë filluar të fokusohen në një komponent gjenetik të kancerit të hershëm.

Disa kanë zbuluar se të rinjtë zhvillojnë tumore më agresive sesa pacientët e moshuar, të cilët janë më të mirë në shtypjen e sistemit imunitar të një personi.

Njoftimi i Trump të martën është një nga ndryshimet e gjata të kujdesit shëndetësor që presidenti i ri ka zbatuar vetëm gjatë ditëve të para të mandatit të tij të dytë.

Të hënën, presidenti nënshkroi një urdhër ekzekutiv që shpallte se qeveria amerikane do të njohë vetëm meshkujt dhe femrat si gjini zyrtare, gjë që u prit me reagime nga avokatët e LGBTQIA+.

Menjëherë pas inaugurimit të tij, Trump gjithashtu u tërhoq nga Organizata Botërore e Shëndetësisë – për herë të dytë – duke shkaktuar shqetësime nga ekspertët se lufta kundër sëmundjeve globale si SIDA, malaria, poliomieliti dhe tuberkulozi mund të marrë një goditje serioze.

Për më tepër, presidenti nënshkroi gjithashtu një urdhër që anulon përpjekjet e administratës së Biden për të ulur koston e barnave me recetë për njerëzit në Medicaid dhe Medicare. Megjithatë, ekspertët thonë se ndryshimi nuk do të ketë shumë efekt në atë që shumica e njerëzve paguajnë për medikamente nga xhepi.

 

Në një zhvillim historik për sektorin energjetik të Bashkimit Evropian, energjia diellore ka kaluar për herë të parë qymyrin në prodhimin e energjisë elektrike në vitin 2024, sipas një raporti të ri të botuar. Kjo arritje është një pasqyrë e rritjes të vazhdueshme të burimeve të rinovueshme në energjinë elektrike të BE-së, ku përqindja e këtyre burimeve ka arritur pothuajse gjysmën e prodhimit total.

Në raportin e ekspertëve për klimën, theksohet se përqindja e energjisë nga burime të rinovueshme është rritur në 47%, nga 34% që ishte në vitin 2019. Ndërkohë, përdorimi i lëndëve djegëse fosile ka rënë në një nivel rekord të ulët, duke shënuar një rënie nga 39% në 29%. Kjo ndodhi ndërkohë që prodhimi i gazit ra për të pestin vit radhazi.

Sipas grupit të ekspertëve, ky transformim është pasojë e Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane, e cila ka udhëhequr një reformë të thellë dhe të shpejtë në sektorin energjetik të BE-së. Energjia diellore ka qenë burimi më i shpejtë në rritje, duke tejkaluar për herë të parë qymyrin, ndërsa energjia e erës ka mbetur burimi i dytë më i madh i energjisë në Bashkimin Evropian.

Në raport po ashtu nënvizohet se rritja e fuqisë së energjisë diellore dhe të erës ka kontribuar në zvogëlimin e varësisë nga lëndët djegëse fosile. Pa këtë kapacitet shtesë të energjisë diellore dhe të erës, BE-ja do të kishte qenë e detyruar të importonte 92 miliardë metra kub më shumë gaz fosil dhe 55 milionë tonë më shumë qymyr, duke e ngritur koston e këtyre importeve në 59 miliardë euro.

Për më tepër, më shumë se gjysma e vendeve të BE-së tani kanë eliminuar qymyrin ose e kanë reduktuar pjesën e tij në më pak se 5% të përzierjes së energjisë. Ky trend reflekton një kalim të thellë nga lëndët djegëse fosile drejt burimeve të rinovueshme dhe një angazhim për të arritur objektivat e klimës.

Chris Rosslowe, autori kryesor i raportit, ka theksuar se lëndët djegëse fosile po humbasin kontrollin e tyre mbi energjinë në BE, një shenjë e fortë e transformimit të vazhdueshëm të sektorit energjetik evropian./UBTNews/

 

Shtetet e Bashkuara e kanë vendosur ta shpallin përsëri organizatë terroriste grupin rebel jemenas, Huthi, i cili mbështetet nga Irani.

“Të mbështetur nga Forca Qud e Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike të Iranit (IRGC-QF), e cila armatos dhe stërvit organizatat terroriste në mbarë botën, rebelët huthi kanë shtënë ndaj luftanijeve të marinës amerikane dhjetëra herë prej vitit 2023, duke i vënë në rrezik gratë dhe burrat amerikanë në uniformë”, tha Shtëpia e Bardhë në një komunikatë më 22 janar.

Në komunikatë, ajo iu drejtuar Huthit si Ansar Allah, që është emri i përdorur nga grupi ekstremist, i cili ka luftuar që nga vitet e ’90-ta kundër qeverisë jemenase të njohur ndërkombëtarisht.

Vendimi i administratës së presidentit Donald Trump nis një proces që me gjasë do të përfundojë brenda 45 ditëve për ta shpallur edhe zyrtarisht Huthin si organizatë terroriste në bazë të legjislacionit amerikan.

Gjatë mandatit të tij të parë, Trump e kishte shpallur Huthin si organizatë të huaj terroriste, por ai vendim u shfuqizua nga administrata Biden për shkak të shqetësimeve se një gjë e tillë mund të pengonte dërgimin e ndihmave të domosdoshme në Jemen.

Presidenti Joe Biden më pas e shpalli Huthin entitet të posaçëm terrorist global, që është sanksionim i një shkalle më të ulët.

Veprimi i fundit, një nga të parat e Trumpit në mandatin e tij të dytë në fushën e marrëdhënieve të jashtme, mund të jetë hap fillestar në fushatën e “presionit maksimal” që ekipi i tij ka premtuar të ripërtërijë kundër Iranit, të cilin e fajëson për mbështetjen e aktiviteteve ekstremiste në Lindjen e Mesme.

Më 2014, rebelët huthi e morën kontrollin në pjesën më të madhe të veriut të Jemenit dhe kryeqytetin e tij, Sana, duke çuar në një luftë që ka vrarë dhjetëra mijëra njerëz dhe ka krijuar një katastrofë humanitare në vendin më të varfër të botës arabe.

“Që nga marrja në kontroll me forcë i shumicës së qendrave të popullsisë së Jemenit nga qeveria legjitime e Jemenit në vitet 2014-2015, rebelët huthi kanë kryer sulme të shumta ndaj infrastrukturës civile, duke përfshirë sulme të shumta ndaj aeroporteve civile në Arabinë Saudite, sulmet vdekjeprurëse të janarit 2022 në Emiratet e Bashkuara Arabe dhe më shumë se 300 raketa të lëshuara ndaj Izraelit që nga tetori 2023” thuhet në komunikatën e Shtëpisë së Bardhë.

Shtëpia e Bardhë shtoi se aktivitetet e grupit rebel “rrezikojnë sigurinë e civilëve dhe personelit amerikan në Lindjen e Mesme, sigurinë e partnerëve tanë më të afërt rajonalë dhe stabilitetin e tregtisë detare globale”.

Rebelët huthi i shtuan sulmet ndaj transportit në rajonin e Gjirit dhe hodhën raketa drejt Izraelit, duke thënë e po e bënin këtë në mbështetje të lëvizjes Hamas të Gazës, e cila gjithashtu është shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian.

Veprimet e tyre nxitën sulme ajrore nga ushtritë e SHBA-së dhe Izraelit, por rebelët kohët e fundit duket se janë tërhequr nga sulmet e tyre pas arritjes së armëpushimit në Gazë./REL/