Botë

Sistemi akuaponikë izraelit mund të ripërcaktojë bujqësinë e qëndrueshme

Published

on

Studiuesit izraelitë zhvilluan një sistem novator akuaponikë që premton të revolucionarizojë prodhimin e qëndrueshëm të ushqimit duke minimizuar ndikimin mjedisor.

Sistemi akuaponikë është një metodë që kombinon kultivimin e peshkut me kultivimin hidroponik të perimeve, duke krijuar një mjedis simbiotik ku mbetjet e peshkut përdoren për të ushqyer bimët. Në akuaponikën tradicionale, peshqit rriten në depozita, dhe uji që përmban mbetjet e tyre, (efluent) qarkullohet në bimë. Bimët thithin lëndët ushqyese nga mbetjet e peshkut, duke filtruar në mënyrë efektive ujin, i cili më pas riqarkullohet përsëri në rezervuarët e peshkut.

Por një ekip studiuesish në Universitetin Ben-Gurion po e çon akuaponikën një hap më tej.

Sistemi i tyre me unazë të mbyllur jo vetëm që ripërdor rrjedhjen, por gjithashtu trajton mbetjet e ngurta të peshkut përmes tretjes anaerobe – një proces në të cilin mikroorganizmat shpërbëjnë materialin organik në mungesë të oksigjenit, duke rikuperuar energji dhe lëndë ushqyese. Ky proces rezulton në një njësi mbetjesh pothuajse zero, e cila redukton ndjeshëm ndikimin mjedisor.

Për sa i përket prodhimit të perimeve, ne e rritëm atë me mbi dy dhe besoj se mund të dyfishohet pothuajse shumë shpejt”, tha udhëheqësi i kërkimit, profesor Amit Gross për Shërbimin e Shtypit të Izraelit. Gross është drejtor i Institutit Zuckerberg për Kërkimin e Ujit në Institutin Jacob Blaustein të BGU për Kërkimin e Shkretëtirës.

Me inovacionin, ai tha për TPS-IL, “Ne zvogëlojmë sasinë e mbeturinave të prodhuara nga sistemi në mënyrë që të gjitha të trajtohen në vend, dhe kjo kursen shumë përpjekje për sa i përket ngarkesës mjedisore dhe energjisë dhe kostove që lidhen me praktikën e akuaponikës”.

Pas më shumë se dy vjet testimi, sistemi arriti produktivitet 1.6 herë më të lartë të bimëve për njësi sipërfaqe, përdori 2.1 herë më pak ujë dhe konsumoi 16% më pak energji për kilogram ushqim në krahasim me sistemet konvencionale akuaponike.

Ndikimi i mundshëm i këtij sistemi është i madh. Llogaritjet e Gross sugjerojnë se shkallëzimi i sistemit për të prodhuar rreth një ton peshk mund të eliminojë nevojën për energji të jashtme, të kërkojë më pak se 1% shkëmbim uji dhe të prodhojë mbetje të papërfillshme.

Ndërsa akuaponika nuk është projektuar kryesisht për të kapur dioksidin e karbonit, sistemi izraelit kontribuon në “sekuestrimin” e karbonit, pjesërisht sepse peshqit kanë një gjurmë më të vogël karboni dhe pjesërisht për shkak të efikasitetit energjetik të procesit.

Kombinimi i rritjes së peshkut me prodhimin e perimeve dhe parandalimi i mbeturinave është një fitore e favorshme“, tha ai.

Botë

Dronët vranë mbi 100 civilë në Sudan gjatë dhjetorit

Published

on

By

Të paktën 104 persona u vranë, përfshirë 43 fëmijë, në sulme të shumta me dronë në rajonin Kordofan të Sudanit që nga 4 dhjetori, tha të martën zyra e OKB-së për të drejtat e njeriut.

Jam i alarmuar nga intensifikimi i mëtejshëm i armiqësive”, tha Komisioneri i Lartë i Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut, Volker Turk, duke iu referuar përplasjeve midis Ushtrisë Sudaneze, Forcave të Mbështetjes së Shpejtë dhe Lëvizjes Çlirimtare Popullore të Sudanit – Veri në Kordofan – një rajon i përbërë nga tre shtete në Sudanin qendror dhe jugor, raporton Reuters.

Ai nuk dha detaje më specifike se kush ishte përgjegjës për sulmet me dronë, të cilat sipas tij goditën spitale, një çerdhe dhe një bazë të OKB-së.

Continue Reading

Lajmet

​Meloni thirrje Evropës: Duhet të forcojmë mbrojtjen vetë, SHBA-ja do tërhiqet

Published

on

Tubimin vjetor të partisë së saj, kryeministrja italiane Giorgia Meloni e mbylli me thirrjet jo vetëm për mbrojtjen e arritjeve të qeverisë së saj, por edhe drejtuar Europës të forcojë aftësitë e veta mbrojtëse, sidomos në kohën kur administrate e Donald Trumpit po lëshon sinjale të një ndryshimi të strategjisë së saj të sigurisë, dhe një tërheqjeje të mundshme nga angazhimet në kontinentin e vjetër.

Nga Castel Sant’Angelo në Romë, Meloni deklaroi se Trump e kishte bërë të qartë se SHBA-të kanë ndërmend të shkëputen nga Europa dhe se europianët duhet të jenë të përgatitur.

“Trump e ka pohuar me shumë vendosmëri se Shtetet e Bashkuara kanë ndërmend të shkëputen dhe evropianët duhet të organizohen për të mbrojtur veten. Për tetëdhjetë vjet ne ia kemi dorëzuar sigurinë tonë SHBA-së duke u shtirur se ishte falas, por kishte një çmim për t’u paguar dhe ky çmim quhet kushtëzim. Liria e ka një çmim”, tha Meloni.

Komentet e Melonit vijnë në mesin e tensioneve midis BE-së dhe administratës Trump. Kryeministria italiane i hodhi poshtë pretendimet se ka një krisje në marrëdhëniet mes Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Europian.

Megjithatë, sërish apeloi për një strukturë mbrojtëse europiane më të fortë, e të aftë të angazhohet me fuqitë globale në kushte të barabarta./S.K/KP/Tch/

Continue Reading

Lajmet

Evropianët zotohen të ndihmojnë ushtarakisht Ukrainën kundër sulmeve të ardhshme ruse

Published

on

Pas bisedimeve të nivelit të lartë në Berlin, udhëheqësit evropianë kanë ofruar një skicë të garancive të sigurisë për Ukrainën, duke përfshirë një angazhim ligjërisht të detyrueshëm për të ndihmuar vendin në rast se Rusia nis një sulm të ri.

Udhëheqësit evropianë janë zotuar zyrtarisht të vijnë në ndihmë të Ukrainës në çdo sulm të ardhshëm të nisur nga Rusia, duke imituar mbrojtjen kolektive të Nenit 5 të NATO-s, duke shënuar një zhvillim të madh në përpjekjet e shpejta për t’i dhënë fund luftës.

Këto masa ndihme, thanë ata, duhet të jenë të gjera, duke përfshirë forcën e armatosur, ndihmën e inteligjencës dhe logjistikës, veprimet ekonomike dhe diplomatike.

Në një deklaratë të përbashkët të lëshuar të hënën pas bisedimeve të nivelit të lartë në Berlin, udhëheqësit evropianë dhanë skicën e tyre më të detajuar deri më tani të garancive të sigurisë që janë të gatshëm t’i ofrojnë Ukrainës, me miratimin e Shteteve të Bashkuara.

Këto janë: Mbështetje e qëndrueshme dhe domethënëse” për forcat e armatosura të Ukrainës, të cilat, thanë ata, duhet të mbeten në 800,000 trupa gjatë kohës së paqes; Një “forcë shumëkombëshe” e udhëhequr nga Evropa që vepron në tokën ukrainase, pas punës së “Koalicionit të të Gatshmëve” të udhëhequr nga Franca dhe Mbretëria e Bashkuar; Një mekanizëm i udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara për të monitoruar dhe verifikuar një armëpushim; Një “angazhim ligjërisht i detyrueshëm” për të rivendosur paqen në rast të një sulmi të armatosur në të ardhmen, duke imituar Nenin 5 të NATO-s; Investim në rimëkëmbjen dhe rindërtimin e Ukrainës, duke mbajtur fort të palëvizshme asetet e Bankës Qendrore Ruse; Anëtarësimi i Ukrainës në Bashkimin Evropian./S.K/KP/Euronews/

Continue Reading

Lajmet

​Gjermani: Situata ekonomike e qëndrueshme, por eksportet mbeten të dobëta

Published

on

Situata e ekonomisë gjermane ka mbetur e qëndrueshme pavarësisht situatës së tensionuar, pasi vendi u vu nën presione të jashtme për shkak të kërkesës së dobët, rënies së konkurrueshmërisë dhe bllokimeve të izoluara në produktet e ndërmjetme.

Sipas Ministrisë së Çështjeve Ekonomike dhe Energjisë, deklaruan se ekonomia e vendit kohët e fundit ka parë një stabilizim gradual të udhëhequr nga masat e stimulimit fiskal, dhe megjithëse ekonomia globale mbetet relativisht elastike, treguesit kryesorë për tregtinë e jashtme gjermane nuk tregojnë pothuajse asnjë sinjal pozitiv.

Raporti tregoi se sektori i eksportit të Gjermanisë tregoi njëfarë rimëkëmbjeje, në vend të një rimëkëmbjeje gjithëpërfshirëse në të gjithë ekonominë, shkruan Anadollu Agency.

Ai tha se efektet negative të tarifave të SHBA-së mund të ndihen ende ndjeshëm në fillim të vitit 2026, që do të thotë se pritjet e shitjeve të eksportuesve gjermanë do të preken në muajt e ardhshëm.

Ai shtoi se falimentimet e korporatave në Gjermani mbetën në një nivel të lartë, pasi deklaratat u rritën me 11.7% nga viti në vit në rreth 18,125 në janar-shtator./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara