Shëndeti

Sindroma të ndryshme të shkaktuara nga Covid-19 shpjegojnë efektet afatgjata të infeksionit

“Long Covid” përdoret zakonisht në anglisht për të shpjeguar efektet e zgjatura në kohë të sëmundjes nga Covid-19.

Published

4 years ago

June 4, 2021

Betim Gashi

Çdo ditë shfaqen prova të reja, të cilat rezultojnë të pamjaftueshme për të pasur një model “përkufizimi” të saktë të kësaj gjendjeje.Drejtori i Urgjencës Kombëtare, Dr. Skënder Brataj, tha sot se “Instituti Kombëtar i Kërkimit Shëndetësor (NIHR) në Angli ka bërë një revizion atipik, pasi ka parashikuar bashkëpunimin e ekspertëve dhe një grupi pacientësh. Kur merren parasysh provat, është me të vërtetë e rëndësishme ti ruash në vend që të sintetizosh dhe të shikosh perspektiva të ndryshme (epidemiologë, kërkues shkencorë, politikbërës, profesionistë dhe pacientë), duke shënuar dhe raportuar kur ka mospërputhje midis hipotezave të ndryshme”.-Të jetosh me Covid-19: Përvoja e JuliasDisa përvoja të pacientëve raportohen për rishikim; dikush thekson rëndësinë e të qenit në gjendje për të ndarë përvojën tuaj me të tjerët.Përvoja është e Julias, e cila për fat të keq nuk mund të konsiderohet paradoksale ose unike: “Pesë ditë pas bllokimit u zgjova natën dhe mendova” Oh! Unë kam një dhimbje të fytit … Shpresoj të mos jetë virusi. “Dhimbja e fytit vazhdoi për ditët e ardhshme së bashku me dhimbje stomaku dhe një ndjenjë të mbinxehjes pas çdo aktiviteti fizik, megjithëse temperatura ime ishte e lartë, por jo ethe. Pesë ditë pas fillimit të simptomave të mia, burri më njoftoi se ai kishte humbur shijen dhe nuhatjen. “Epo, kështu është” mendova, “duhet të jetë virusi.” Asnjë test nuk kishte në dispozicion në atë moment për të konfirmuar ose përjashtuar sëmundjen. Nga java e katërt fillova të kem dhimbje gjoksi dhe më pas gulçim, gradualisht simptoma të tjera u zhvilluan duke përfshirë gojën e thatë, dhembjen e gjuhës, dhimbjen e kyçeve, lodhjen, skuqjen dhe takikardinë. Javët ishin të frikshme dhe njëpasnjëshme, ndërsa simptomat luhateshin. Vetëm në mes të qershorit, kur gjeta grupin në Facebook të Long Covid, kuptova se nuk isha vetëm, mijëra njerëz ishin në të njëjtën situatë. Njohja e këtij grupi më ka ndihmuar jashtëzakonisht shumë.Pas gati 6 muajsh fillova të ndiej një farë përmirësimi, por edhe nëse bëja diçka distante ktheheshin përsëri simptomat. Nuk mund t’i mbijetoja kësaj pa dashurinë dhe mbështetjen e burrit dhe familjes”.-Më shumë sindroma nga Covid-19 të ndryshme midis tyreRishikimi i cituar më sipër sjell një referim të saktë të një studimi italian, të kryer mbi personat që kanë dalë nga një spital në Romë, në të cilin u theksua se:• 87% e tyre përjetuan të paktën një simptomë 60 ditë pas fillimit të Covid-19• 55% e personave kishin tre ose më shumë simptoma midis të cilave lodhjen (53%), vështirësi në frymëmarrje (43%), dhimbjen artikolare (27%) dhe dhimbje gjoksi (22%).• 40% thanë se kishin një cilësi më të keqe të jetës.Rishikimi thekson se ekziston mundësia që simptomat e përshkruara nga pacientët edhe në studime të tjera, mund të jenë për shkak të sindromave të ndryshme të shkaktuara nga Covid-19:• Sindroma pas terapisë intensive.• Sindroma nga lodhja post-virale• Sindroma Long Covid• Disa njerëz mund të kenë më shumë se një sindromë njëkohësisht.-Diagnostikimi i tyre është thelbësor për një aktivizim korrekt të mënyrave të trajtimit dhe asistencës post Covid-19.-Long Covid: konkluzioni i studimeve, reflektimet dhe sugjerimetEkziston një “perceptim” aktual dhe i përhapur që njerëzit e sëmurë nga Covid-19 ose shërohen, ose shtrohen në spital ose vdesin brenda një periudhe të caktuar kohe.Po bëhet gjithnjë e më e qartë se për shumë njerëz që kanë kaluar Covidin ekziston një mënyrë më e ndërlikuar dhe e veçantë për arsye të kohëzgjatjes së simptomave nga sëmundja Covid-19!Prandaj është shumë e rëndësishme vendosja e një diagnoze të këtyre sindromave post-koronavirus, e cila duhet të njihet nga shërbimet shëndetësore dhe punëdhënësit. Njohja në kohë do të lehtësonte qasjen e këtyre pacientëve për nevojën e mbështetjes ndaj tyre dhe do të ofronte bazën për planifikimin e shërbimeve të përshtatshme për ata. Edhe pse është shumë herët për të dhënë një përkufizim të saktë, një udhëzues është i nevojshëm për të arritur një konkluzion dhe për të vlerësuar të dhënat klinike në vazhdimësi.Njerëzit përjetojnë një gamë të gjerë të simptomave luhatëse, multisistemike që duhet të njihen. Një temë e zakonshme është që simptomat lindin në një sistem fiziologjik dhe pastaj zvogëlohen vetëm për t’u manifestuar në një mënyrë tjetër në kohë.Suportimi i komunitetit duhet të karakterizohet së bashku me kurimin spitalor. Ka ndikime të rëndësishme psikologjike dhe sociale, të cilat nëse nuk menaxhohen mirë, do të kenë pasoja afatgjata për individët dhe për shoqërinë. Shërbimet shëndetësore dhe të ndihmës sociale nuk janë të pajisura për të mbështetur njerëzit që bashkëjetojnë me Covid-19. Nevojitet informacion dhe trajnim i personelit për efektet post Covid në vazhdim. Ekziston një nevojë urgjente për të kuptuar më mirë vazhdimin e simptomave dhe për të siguruar pritshmëri reale në progresion për këta pacientë.Shumë pacientë vazhdojnë të kenë simptoma nga Covid-19 për një kohë të gjatë. Ato ndikojnë në cilësinë e jetës së tyre, prandaj duhen suportuar në vazhdimësi. Veçanërisht marrin një rëndësi të veçantë pacientët me këto probleme ti drejtohen menjëherë mjekut të familjes, mjekut psikiatër, psikologut dhe shërbimeve sociale.

Shëndeti

Katër ushqime që ju bëjnë të humbni peshë

Published

11 hours ago

April 1, 2025

Albina Zeneli

Sheqerna të thjeshta, të tilla si sheqeri që konsumojmë në dietën tonë, nëse hahen në sasi të mëdha krijojnë të ashtuquajturat rreth vicioz.

Në fakt, sheqernat e thjeshta vijnë shpejt në gjakun tonë dhe arrijnë një koncentrim të lartë.

Pas rritjes së shpejtë, ka një rënie të shpejtë, andaj trupi dërgon sinjale se dëshiron një dozë të re sheqeri.

Për të thyer këtë rreth vicioz, rekomandohet të merren ushqimet e mëposhtme, të cilat, pavarësisht faktit se përmbajnë sheqerna, kanë lëndë ushqyese të nevojshme për organizmin.

Këto janë 4 ushqimet që ndihmojnë të dobësoheni:

Mollë;
Misër;
Patate;
Domate. /UBT News/

Shëndeti

Kundër shëndoshjes së fytyrës! Çfarë duhet të bëni?

Published

17 hours ago

April 1, 2025

Albina Zeneli

Humbja në peshë mund të jetë sfiduese, sidomos nëse bëhet fjalë për zona specifike të trupit. Humbja e dhjamit në zonën e fytyrës në veçanti bëhet shumë frustruese.

Ushtrime për fytyrën

Përmirësojnë paraqitjen e fytyrës, luftojnë shenjat e plakjes, përmirësojnë muskujt e fytyrës. Ekspertët rekomandojnë fryrjen e brendshme të faqeve dhe kalimin e ajrit nga njëra anë në tjetrën. Mbledhja e buzëve në formën e një puthjeje dhe lëvizja në anë është efikase.

Ata rekomandojnë buzëqeshjen e hapur me dhëmbët shtrënguar për disa sekonda. Ushtrime të tilla duhen bërë dy herë në ditë për 8 javë.

Ushtrimet Kardio

Dhjami i tepërt në fytyrë është rezultat i shëndoshjes së tepërt në pjesët tjera të trupit. Aerobia dhe ushtrimet kardio rrisin ritmin e zemrës dhe përshpejtojnë rënien nga pesha.Ekspertët rekomandojnë 20-40 minuta ushtrime të tillë në ditë.

Uji

Thelbësor për rënien nga pesha. Konsumi i ujit përshpejton metabolizmin me 24 përqind. Hidratimi shmang akumulimin e lëngjeve në organizëm dhe parandalon fryrjen e trupit.

Kufizimi i alkoolit

Nëse e teproni me alkolin do të ndiheni dhe dukeni më të fryrë, sepse ofron shumë kalori e rrit gjasat e shtimit në peshë. Sasia e lejuar e pijeve alkolike është një deri në dy gota në ditë për meshkujt dhe një gotë në ditë për femrat.

Karbohidratet e rafinuara

Biskotat e ëmbla apo të kripura qofshin si dhe makaronat janë ndër fajtorët më të mëdhenj të shtimit në peshë, janë të përpunuara e nuk kanë ushqyes të shëndetshëm apo fibër. Praktikisht këto karbohidrate janë sheqer që nxit rrezikun e teprimit me ushqimin.

Gjumi

Thelbësor për rënien nga pesha, mungesa e tij rrit nivelin e kortizolit, hormoni i stresit që shkakton efekte anësore të shumta ndër të cilat edhe shtimi në peshë. Nivelet e larta të kortizolit rrisin oreksin dhe tjetërsojnë metabolizmin duke shtuar depozitat e dhjamit.

Kujdes me kripën

Konsumi i tepërt nxit fryrjen jo vetëm në fytyrë por trup. Kripa nxit akumulimin e ujit në trup. Ushqimet e përpunuara ofrojnë 77 përqind të kripës që konsumon njeriu në ditë.

Shëndeti

Pse mpihen duart, kur duhet të shqetësoheni?

Published

17 hours ago

April 1, 2025

Albina Zeneli

Duart përmbajnë disa nga nervat më të ndjeshëm në trup. Sikur edhe njëri nga këto nerva ose një pjesë e tyre është e ndrydhur ose disi e dëmtuar, fillojnë problemet.

Truri juaj nuk mund të marrë të gjitha informacionet ndjesore që duart tuaja po e dërgojnë, rezultati është mpirja.

Studimet thonë se një nga shkaqet më të zakonshme të mpirjes së dorës është sindroma e tunelit të kyçit të dorës. Nervi i mesëm, që shkon poshtë parakrahut deri në pëllëmbën tuaj, qëllon të ndrydhet.

Kjo gjendje është e zakonshme për njerëzit që shpenzojnë kohë duke punuar në kompjuter a edhe në telefonat celularë. Simptomat e tunelit të kyçit të dorës përfshijnë ndjesi që një ose më shumë gishtërinj, fryhen dhe japin pickime.

Çfarë tjetër mund të jetë shkak për mpirjen e duarve tuaja? Edhe disa faktorë të tjerë me rëndësi.

Çrregullime të tiroides

Edhe çrregullim i tiroideve çon në mpirjen e dorës. Një gjendër tiroide nën-aktive ose hipotirodizmi rezulton në dëmtimin e nervave që transportojnë informacion midis trurit, palcës kurrizore dhe gjymtyrëve.

Teprimet me alkoolin

Pirja e rëndë çon në neuropati alkoolike ose dëme nervore. Gjysma e gjithë përdoruesve të alkoolit zhvillojnë një formë të kësaj gjendje, thonë studimet. Shenjat përfshijnë mpirje në krahë ose këmbë, ndjesi të çuditshme dhe pickime në gjymtyrët tuaja, dhe dobësi të muskujve.

Kistet dhjamore

janë grumbullime dhjamore jo-kancerogjene që formohen kudo, kanë tendencë të shfaqen edhe rreth kyçeve. Sipas studimeve mjekësore, kistet dhjamore janë të zakonshme. Nëse formohet në dore, mpirja është një simptomë e zakonshme. Këto kiste nganjëherë zhduken vetë.

Skleroza e shumëfishtë

Një sëmundje në të cilën sistemi imunitar sulmon një substancë yndyrore që mbron fibrat nervore të trurit dhe palcës kurrizore. Kjo rezulton në mpirjen e dorës. Sëmundja godet në çdo moshë, ka gjasa të shfaqet gjatë moshave 20 dhe 30 vjeçare. Femrat kanë dy herë më shumë të ngjarë se meshkujt të vuajnë nga skleroza e shumëfishtë.

Goditja në tru

Mpirja e duarve ose ndjesia e shpimeve mund të jetë shenjë se jeni duke marrë një goditje në tru. Rreth 10% e të gjitha viktimave të goditjes janë më të rinj se 45 vjeç. Edhe duke qenë të aftë dhe fizikisht aktivë, nuk do të thotë që nuk jeni në rrezik.

Diabeti

Urinimi i shpeshtë, etja e tepruar e nivelet e larta të sheqerit në gjak janë shenjat e paradiabetit. Shumë njerëz që zhvillojnë diabet të tipit të plotë 2 se kuptojnë. Nëse nuk trajtohet, mpirja e duarve zhvillohet si pasojë e dëmtimit nervor të lidhur me diabetin. /UBT News/

Shëndeti

Si të ruani funksionet mendore gjatë moshës së shtyrë?

Published

4 days ago

March 29, 2025

Albina Zeneli

Studimet kanë treguar se truri ka nevojë për stimulim të vazhdueshëm për të mbajtur funksionet e tij të shëndetshme.

Aktivitetet si leximi, lojërat që kërkojnë mendim dhe ushtrimet e trurit janë të dobishme për ruajtjen e kujtesës dhe funksioneve mendore.

Një mundësi e shkëlqyer për të mbajtur trurin aktiv është angazhimi në aktivitete sociale dhe intelektuale, siç janë bisedat me miqtë, lojërat e mendjes dhe zgjidhja e problemit.

Këto stimulojnë aktivitetin mendor dhe të ndihmojnë në forcimin e lidhjeve ndërmjet neuroneve.

Përveç stimulimit intelektual, ushtrimet fizike janë të rëndësishme për shëndetin e trurit.

Aktivitetet fizike si ecja, vrapimi dhe joga ndihmojnë në rritjen e qarkullimit të gjakut në tru dhe përmirësojnë funksionet kognitive, duke ndihmuar në ruajtjen e kujtesës dhe shpejtësisë mendore.

Një regjim i shëndetshëm i jetesës që përfshin dietë të balancuar, aktivitet fizik të rregullt dhe stimulim mendor, është thelbësor për ruajtjen e shëndetit të trurit gjatë moshës së shtyrë dhe parandalimin e humbjes së funksioneve mendore.