Shëndet

Simptomat e kancerit të lëkurës që shumica e njerëzve i injorojnë

Kanceri mund të shfaqet edhe në pjesë të trupit të fshehura nga veshjet, gjë që e bën të vështirë njohjen e tij.

Published

3 years ago

on

Kanceri i lëkurës është në fakt një rritje jonormale e qelizave dhe më së shpeshti shfaqet në pjesët e trupit që janë më të ekspozuara ndaj rrezeve të diellit.

Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se rrezet e diellit nuk janë faktori i vetëm, por kanceri mund të shfaqet edhe në pjesë të trupit të fshehura nga veshjet, gjë që e bën të vështirë njohjen e tij.

Është vërtetuar se kanceri i lëkurës shfaqet në shumicën e rasteve tek personat që kanë një numër të madh nishanesh, si dhe tek ata që kanë lëkurë të hapur dhe sy të çelur.

Gjithashtu, shpesh shfaqet tek personat që kanë qenë të ekspozuar ndaj rrezatimit, burimeve të rrezatimit UVA apo rrezeve të diellit, si dhe tek ata që kanë një faktor trashëgues.

Melanoma është forma më e rrallë e kancerit të lëkurës, por edhe më e rrezikshmja. Vetëm 30 për qind e melanomave kanceroze ndodhin në një nishan ekzistues.

Më shpesh ka ngjyrë kafe ose të zezë dhe mund të shfaqet fjalë për fjalë kudo në lëkurë.

Melanoma mund të jetë çdo ndryshim në një nishan, qoftë pamja, madhësia apo forma e tij, dhe nëse nuk trajtohet në kohë, shpesh mund të jetë kërcënuese për jetën.

Si të dalloni një shenjë lindjeje të dyshimtë?

Një nishan është në fakt një pikë e pigmentuar që shfaqet në lëkurë dhe zhvillohet nga melanocitet.

Ato zhvillohen gjatë gjithë jetës me një kulm në adoleshencë dhe numri i tyre varet nga gjenetika, ekspozimi në diell, por edhe disa faktorë të tjerë si hormonet apo shtatzënia.

Nishanet janë kryesisht beninje, por çdo ndryshim në pamjen e tyre mund të jetë një shenjë paralajmëruese se mund të jetë melanoma.

Simptomat më të zakonshme të melanomës janë një nishan asimetrik, një kufi nishani i çrregullt, një nishan më i madh se gjashtë centimetra, një nishan që kruhet ose rrjedh gjak dhe çdo ndryshim tjetër në nishan që ju shqetëson ose është thjesht i pazakontë.

Llojet e tjera të kancerit të lëkurës

Përveç melanomës, ekzistojnë edhe tri forma të tjera të sëmundjes malinje të lëkurës.

Një prej tyre është karcinoma e qelizave bazale, e cila është forma më e zakonshme e tumoreve malinje të lëkurës, por edhe më pak e rrezikshme.

Ajo më së shumti shfaqet si një gungë e ngritur në lëkurë, e përshkuar me enë gjaku, por shpesh duket si një plagë ose një zgjebe që nuk shërohet vazhdimisht.

Më shpesh, hapja e vazhdueshme e plagës është arsyeja pse shumica e pacientëve konsultohen me një dermatolog.

Nëse nuk trajtohet për një periudhë të gjatë kohore, mund të ndodhë depërtimi lokal më thellë në inde dhe në raste të rralla mund të japë metastaza.

Tjetra është karcinoma e qelizave skuamoze, e cila në fakt është forma e dytë më e zakonshme e tumoreve malinje të lëkurës.

Ajo më shpesh shfaqet në zona të lëkurës si fytyra ose skalpi. Ky lloj kanceri lind nga keratozat aktinike, sipërfaqja e tij është e ngritur dhe e mbuluar me një kore të fortë.

Karcinoma e qelizave skuamoze është më malinje se karcinoma e qelizave bazale dhe mund të përhapet në nyjat limfatike dhe organe të tjera.

Së fundi, dermatologët paralajmërojnë për keratozat aktinike, të cilat janë kancere të lëkurës jo agresive, të lokalizuara në formën e ndryshimeve të lëkurës në kafe të kuqërremtë, me luspa dhe të ashpër.

Ato shfaqen më shpesh tek të moshuarit dhe prekin më së shumti zonat që janë të ekspozuara ndaj diellit, si fytyra, qafa, veshët, duart dhe skalp.

Këto ndryshime janë rezultat i ekspozimit kronik dhe të tepruar në diell dhe trajtimi i këtyre ndryshimeve është i domosdoshëm, pasi në 10 për qind të rasteve ato mund të zhvillohen në kancer invaziv me pasoja të rënda.

Related Topics:
Continue Reading

Shëndet

Çfarë ndodh në tru kur Alzheimeri na bën t’i harrojmë të dashurit?

Published

2 hours ago

on

November 20, 2025

By

Shpesh, vështirësia për të njohur njerëzit e afërt — një simptomë karakteristike e sëmundjes së Alzheimerit mund të lidhet me dëmtimin e rrjeteve mbrojtëse që rrethojnë neuronet në tru, sipas një ekipi kërkimor.

Studiuesit theksojnë se disa ilaçe, të cilat aktualisht po testohen për trajtimin e tumoreve dhe artritit, mund të kenë potencialin të rikthejnë këto struktura dhe të ndihmojnë në ruajtjen e kujtesës.

Këto rezultate vijnë nga një eksperiment i realizuar te minjtë nga Universiteti i Virginias dhe Virginia Tech, i publikuar në revistën “Alzheimer’s & Dementia”.

“Zbulimi i ndryshimit strukturor që shpjegon humbjen specifike të kujtesës te pacientët me Alzheimer është emocionues”, tha drejtuesi i studimit, Harald Sontheimer. Ai shtoi se zbulimi paraqet një objektiv të ri me ilaçe premtuese ndikojnë në mekanizmat përkatës.

Kërkuesit kishin treguar se disa zona të trurit janë të rrethuara nga struktura të quajtura rrjete perineuronale, një lloj matrice mbrojtëse që izolon neuronet, duke krijuar një barrierë të rëndësishme për komunikimin nervor dhe formimin e kujtimeve të reja.

Ata dyshuan se dëmtimet në rrjete janë faktor kyç në zhvillimin e Alzheimerit. Eksperimentet e mbështetën këtë, minjtë me rrjete perineuronale të dëmtuara në zonën CA2 të hipokampusit humbën aftësinë për të mbajtur mend minj të tjerë, formë e “kujtesës sociale” — edhe pse e ruajtën aftësinë për të krijuar kujtime të reja për objektet rreth tyre.

Kjo pasqyron situatën tek njerëzit, ku kujtesa sociale shpesh dëmtohet më herët se ajo për objektet.

Studiuesit testuan një grup ilaçesh të quajtura inhibitorë të metaloproteinazave të matricës, që parandalojnë enzimat që degradojnë proteinat e matricës jashtëqelizore, përfshirë ato të rrjeteve perineuronale.

Minjtë që morën këto ilaçe treguan degradim shumë më të vogël të rrjeteve mbrojtëse dhe ruajtën më mirë kujtesën sociale, pavarësisht prania së patologjisë së Alzheimerit.

Sontheimer paralajmëron se duhen studime të mëtejshme për të vlerësuar sigurinë dhe efektivitetin e kësaj qasjeje para se të testohet te njerëzit. Ekspertë të pavarur nënvizojnë se, megjithëse zbulimi është premtues, kalimi nga rezultatet te minjtë në aplikimin klinik te njerëzit kërkon kohë dhe prova të kontrolluara të mirëfillta. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Shëndet

Kafeina kundër migrenës, sa funksionon dhe çfarë duhet të dini?

Published

1 day ago

on

November 19, 2025

By

Kafeina, e cila gjendet natyrshëm në kafe, çaj dhe disa medikamente, njihet gjerësisht për efektin e saj stimulues.

Megjithatë, pak njerëz e dinë se ajo mund të ndihmojë edhe në lehtësimin e dhimbjeve të kokës.

Studimet tregojnë se kafeina zvogëlon dhimbjen e kokës duke ngushtuar enët e gjakut në tru duke rritur efektin e analgjezikëve si paracetamoli dhe aspirina. Konsumimi i një sasie të moderuar, 100–150 mg, që i korrespondon një filxhani kafe mund të jetë i dobishëm veçanërisht në dhimbjet e tensionit ose në fazat e para të migrenës.

Kafeina duhet përdorur me kujdes. Marrja e tepërt shkakton dhimbje koke, sidomos si pasojë e varësisë ose e ndërprerjes së papritur.

Për këtë arsye, ekspertët këshillojnë personat që vuajnë nga migrena të vëzhgojnë reagimin e trupit të tyre ndaj kafeinës dhe ta përdorin atë në mënyrë të kontrolluar. Efekti i saj është më i fortë kur kombinohet me qetësues, por gjithmonë nën këshillimin e mjekut ose farmacistit.

Për të parandaluar dhimbjet e kokës, krahas konsumit të kujdesshëm të kafeinës, është e rëndësishme të ruani gjumin, hidratimin dhe një dietë të shëndetshme. Nëse dhimbjet janë të shpeshta, kërkoni patjetër ndihmë mjekësore për trajtim të duhur. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Shëndet

Çfarë e bën lëngun e shegës kaq të shëndetshëm?

Published

1 day ago

on

November 19, 2025

By

Lëngu i freskët nuk ka pse të kufizohet vetëm te variantet jeshile apo të pasura me spinaq.

Shega është përdorur si ilaç natyral që nga lashtësia dhe edhe sot po studiohet për përfitimet e saj të shumta shëndetësore.

Ky frut mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit dhe në forcimin e sistemit imunitar.

Më poshtë janë disa nga përfitimet kryesore të shegës:

Antioksidant i fuqishëm

Kokrrat e shegës marrin ngjyrën karakteristike të kuqe nga polifenolët, kimikale që veprojnë si antioksidantë shumë potentë. Lëngu i shegës përmban një sasi më të lartë antioksidantësh se shumica e lëngjeve të tjera të frutave, madje tre herë më shumë se vera e kuqe dhe çaji i gjelbër. Këta antioksidantë mbrojnë qelizat nga dëmtimet dhe reduktojnë inflamacionin.

I pasur me vitaminë C

Një gotë lëng shege siguron mbi 40% të sasisë ditore të rekomanduar të vitaminës C, duke e bërë atë një burim të shkëlqyer të kësaj vitamine të rëndësishme.

Mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit

Lëngu mori vëmendje të madhe pasi një studim tregoi se ngadalëson rritjen e qelizave të kancerit të prostatës. Megjithatë, kërkimet shkencore për këtë përfitim vazhdojnë.

I dobishëm për shëndetin e zemrës

Shega konsiderohet si një nga lëngjet më të mira për zemrën, ndihmon në mbrojtjen e zemrës dhe arterieve, duke kontribuar në qarkullim më të shëndetshëm të gjakut.

Përfitime të tjera

Lëngu përmirëson memorien, i pasur me vitamina të ndryshme dhe ndihmon në uljen e shtypjes së lartë të gjakut. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Shëndet

Arsyet për të ngrënë vezë çdo mëngjes

Published

2 days ago

on

November 18, 2025

By

Shumë njerëz mendojnë se tërshëra dhe produkte të ngjashme janë zgjedhja më e mirë për mëngjes, por kjo nuk është gjithmonë e vërtetë.

Vezët janë një alternativë fantastike, jo vetëm të shijshme, por edhe shumë të dobishme për shëndetin. Ato përmbajnë proteina të larta që ndihmojnë në kontrollin e peshës dhe ju bëjnë të ndiheni të ngopur për më gjatë.

Përfitimet kryesore të vezëve:

1. Ju mbajnë të ngopur më gjatë

Proteina e yndyra që gjenden tek vezët ndihmojnë në ruajtjen e energjisë dhe frenimin e urisë, duke ju mbajtur të ngopur për më shumë orë.

2. Ndihmojnë në humbjen e peshës

Ata që konsumojnë vezë për mëngjes kanë më shumë gjasa të humbin peshë krahasuar me ata që hanë bukë ose ushqime të tjera.

3. Burim i shkëlqyer proteinash

Vezët përmbajnë të gjitha aminoacidet thelbësore, duke i bërë një nga burimet më të mira të proteinave në dietë. Rekomandohet të konsumoni të paktën një vezë në ditë për një regjimi ushqimor të ekuilibruar.

4. Çmimi i tyre i përballueshëm

Krahasuar me burime të tjera proteinash si mishi i kuq, vezët janë më të lira dhe lehtësisht të disponueshme.

5. Nuk dëmtojnë kolesterolin

Edhe pse përmbajnë kolesterol, studimet e fundit tregojnë se konsumi i vezëve nuk e rrit nivelin e kolesterolit në mënyrë të dëmshme.

6. Përmirësojnë funksionin e trurit dhe kujtesën

Vezët përmbajnë kolinë, lëndë ushqyese që mbështet zhvillimin dhe funksionin e trurit, duke përmirësuar kujtesën dhe vigjilencën.

7. Mbrojnë shikimin

Antioksidantët luteinë dhe zeaxanthin që gjenden tek vezët ndihmojnë në mbrojtjen e syve nga dëmtimet e shkaktuara nga rrezet UV dhe mund të ulin rrezikun e kataraktit në pleqëri. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara