Shëndeti

Simptomat e kancerit të lëkurës që shumica e njerëzve i injorojnë

Kanceri mund të shfaqet edhe në pjesë të trupit të fshehura nga veshjet, gjë që e bën të vështirë njohjen e tij.

Published

on

Kanceri i lëkurës është në fakt një rritje jonormale e qelizave dhe më së shpeshti shfaqet në pjesët e trupit që janë më të ekspozuara ndaj rrezeve të diellit.

Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se rrezet e diellit nuk janë faktori i vetëm, por kanceri mund të shfaqet edhe në pjesë të trupit të fshehura nga veshjet, gjë që e bën të vështirë njohjen e tij.

Është vërtetuar se kanceri i lëkurës shfaqet në shumicën e rasteve tek personat që kanë një numër të madh nishanesh, si dhe tek ata që kanë lëkurë të hapur dhe sy të çelur.

Gjithashtu, shpesh shfaqet tek personat që kanë qenë të ekspozuar ndaj rrezatimit, burimeve të rrezatimit UVA apo rrezeve të diellit, si dhe tek ata që kanë një faktor trashëgues.

Melanoma është forma më e rrallë e kancerit të lëkurës, por edhe më e rrezikshmja. Vetëm 30 për qind e melanomave kanceroze ndodhin në një nishan ekzistues.

Më shpesh ka ngjyrë kafe ose të zezë dhe mund të shfaqet fjalë për fjalë kudo në lëkurë.

Melanoma mund të jetë çdo ndryshim në një nishan, qoftë pamja, madhësia apo forma e tij, dhe nëse nuk trajtohet në kohë, shpesh mund të jetë kërcënuese për jetën.

Si të dalloni një shenjë lindjeje të dyshimtë?

Një nishan është në fakt një pikë e pigmentuar që shfaqet në lëkurë dhe zhvillohet nga melanocitet.

Ato zhvillohen gjatë gjithë jetës me një kulm në adoleshencë dhe numri i tyre varet nga gjenetika, ekspozimi në diell, por edhe disa faktorë të tjerë si hormonet apo shtatzënia.

Nishanet janë kryesisht beninje, por çdo ndryshim në pamjen e tyre mund të jetë një shenjë paralajmëruese se mund të jetë melanoma.

Simptomat më të zakonshme të melanomës janë një nishan asimetrik, një kufi nishani i çrregullt, një nishan më i madh se gjashtë centimetra, një nishan që kruhet ose rrjedh gjak dhe çdo ndryshim tjetër në nishan që ju shqetëson ose është thjesht i pazakontë.

Llojet e tjera të kancerit të lëkurës

Përveç melanomës, ekzistojnë edhe tri forma të tjera të sëmundjes malinje të lëkurës.

Një prej tyre është karcinoma e qelizave bazale, e cila është forma më e zakonshme e tumoreve malinje të lëkurës, por edhe më pak e rrezikshme.

Ajo më së shumti shfaqet si një gungë e ngritur në lëkurë, e përshkuar me enë gjaku, por shpesh duket si një plagë ose një zgjebe që nuk shërohet vazhdimisht.

Më shpesh, hapja e vazhdueshme e plagës është arsyeja pse shumica e pacientëve konsultohen me një dermatolog.

Nëse nuk trajtohet për një periudhë të gjatë kohore, mund të ndodhë depërtimi lokal më thellë në inde dhe në raste të rralla mund të japë metastaza.

Tjetra është karcinoma e qelizave skuamoze, e cila në fakt është forma e dytë më e zakonshme e tumoreve malinje të lëkurës.

Ajo më shpesh shfaqet në zona të lëkurës si fytyra ose skalpi. Ky lloj kanceri lind nga keratozat aktinike, sipërfaqja e tij është e ngritur dhe e mbuluar me një kore të fortë.

Karcinoma e qelizave skuamoze është më malinje se karcinoma e qelizave bazale dhe mund të përhapet në nyjat limfatike dhe organe të tjera.

Së fundi, dermatologët paralajmërojnë për keratozat aktinike, të cilat janë kancere të lëkurës jo agresive, të lokalizuara në formën e ndryshimeve të lëkurës në kafe të kuqërremtë, me luspa dhe të ashpër.

Ato shfaqen më shpesh tek të moshuarit dhe prekin më së shumti zonat që janë të ekspozuara ndaj diellit, si fytyra, qafa, veshët, duart dhe skalp.

Këto ndryshime janë rezultat i ekspozimit kronik dhe të tepruar në diell dhe trajtimi i këtyre ndryshimeve është i domosdoshëm, pasi në 10 për qind të rasteve ato mund të zhvillohen në kancer invaziv me pasoja të rënda.

Shëndeti

Ju dridhen shpesh duart? Ja kur është koha për vizitë tek mjeku!

Published

on

Mund ta vëreni shpesh që ju ndodhë si fenomen dhe nuk është aspak e këndshme. Në artikullin e mëposhtëm do t’i diskutojmë arsyet se pse mund të keni kohë pas kohe dridhje të duarve qoft në mëngjes, kur po pini kafe apo edhe kur shkruani mesazhe në telefon. Mos u shqetësoni sepse si fillim nuk jeni të vetmit, kjo dridhje e njohur ndryshe si tremor është një nga çrregullimet më të zakonshme të lëvizjes, ku shfaqet tek duart.

Çka e shkakton dridhjen? Duke filluar nga teprimi me kafeinën deri te sëmundjet si Parkinsoni, dridhja e duarve vjen si pasojë e një sërë shkaqesh të fshehta.

Çfarë ndodhë nëse ju dridhen duart?

Një “destabilizim” në duar është normale, e këtë e shkakton tremori fiziologjik dhe këto dridhje normale mund të shkaktohen, por edhe të çrregullohen si pasojë e konsumimit të madh të kafesë, apo kur jeni ekspozuar stresit kronik. Shmangia e shujtave dhe marrja e disa ilaçeve të caktuara mund ta shkaktojë këtë dridhje.

Rreth gjysma e nejçëve në botë së paku kanë nga një anëtar që kohë pas kohe ka ‘sulme’ të tilla, ilaçet mund të ndihmojnë, por një numër i madh i njerëzve nuk i  përdorin dhe ndihen mirë edhe pa to. Në raste të rralla, dridhja mund të jetë shenjë e hershme për sëmundje të Parkinson-it apo sklerozë multiple. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Dalin rezultatet/Sa orë duhet të qëndrojmë në telefon?

Published

on

Në një botë gjithnjë e më të digjitalizuar, shumica kalojnë orë të tëra para ekraneve të telefonave, kompjuterëve dhe pajisjeve tjera. Por, sa është shumë? Mjekët dhe ekspertët e shëndetit të syve ngrejnë alarm se përdorimi i tepërt i këtyre pajisjeve mund të ketë pasoja serioze për shëndetin tonë fizik dhe mendor.

Rekomandimet për përdorimin e pajisjeve digjitale

Një nga këshillat kryesore është të bëjmë pauza të shkurtra pas çdo periudhe 20 minutash përdorimi të një ekrani. Ky është njohur si rregulli i “20-20-20”, sugjeron që pas çdo 20 minutash përdorimi të telefonit a kompjuterit, të shikojmë një objekt në distancë prej 20 metra për të paktën 20 sekonda.

Ky veprim ndihmon në reduktimin e lodhjes së syve dhe përmirëson fokusin, specialistët rekomandojnë për të mbajtur balancë të shëndetshme, adoleshentët dhe të rriturit nuk duhet të kalojnë më shumë se 2-3 orë në ditë para ekraneve. Kjo periudhë rritet kur bëhet fjalë për punë të nevojshme për shkollë apo profesion.

Pasojat e shfrytëzimit të tepërt të pjisjeve digjitale

Këto orë të shumta para ekranit mund të shkaktojnë probleme, si lodhje të syve, përkeqësim të vizionit, dhimbje koke dhe probleme të përqendrimit. Qëndrimi i tepërt para ekraneve ndikon negativisht në shëndetin mendor, duke çuar në ankth, stres dhe depresion, sidomos kur përdorimi është i shoqëruar me ngarkesë emocionale si p.sh., rrjetet sociale. Përveç kësaj, mungesa e aktivitetit fizik për shkak të qëndrimit ulur çon në obezitet e probleme me shëndetin kardiovaskular

Si të reduktojmë kohën përpara ekraneve?

Ekspertët sugjerojnë disa mënyra për të reduktuar përdorimin e pajisjeve digjitale dhe për të ruajtur një ekuilibër më të shëndetshëm në jetën tonë:

Vendosni kufizime:Përdorni aplikacione që monitorojnë dhe kufizojnë kohën që kaloni para ekranit.

Pauza aktive: Përdorni pauzat për të bërë aktivitet fizik, si ecje, shtrirje apo ushtrime të thjeshta.

Shpërndarja e kohës: Organizoni ditën me kohë të dedikuar për aktivitete offline, si leximi, kalimi kohë me familjen apo miqtë, dhe ushtrime fizike.

Lidhjet shoqërore jashtë ekranit: Merrni pjesë në aktivitete shoqërore jashtë dhe mundësitë për të marrë frymë fresh. /UBT News/

 

Continue Reading

Shëndeti

Mos e mbani asnjëherë teshtimën tuaj!

Published

on

Tani që jemi në mes të sezonit të ftohtë e të viruseve të ndryshme, duhet të kujdesemi edhe për t’iu shmangur gripit më të keq me të cilin kemi luftuar ndonjëherë, ama situata e pandemisë na ka bërë të frikësohemi nga një teshtimë në publik. Për këtë arsye shpesh mundoheni ta mbani duke mbyllur gojën dhe hundën. Shumica e bëjnë këtë nga mirësjellja dhe respekti. Por, çka nëse vazhdojmë të mbytemi nga teshtitjet tona?

Teshtitja në ambiente të mbyllura me shumë njerëz është arsye e shkëlqyer për t’i mbajtur të gjithë sytë nga ju, por a do të thotë kjo se është mirë ta mbani atë?

Teshtitja është mënyra si sistemi i frymëmarrjes largon irrituesit si poleni, pluhuri ose mikrobet. Sipas Shoqatës Amerikane të Pulmonarëve, dhjetëra mijëra pika kërcejnë nga hunda me shpejtësi deri në 160 km/orë, shumë njerëzve duket se u vjen turp të teshtinin e përmbahen, gjë që mbart rreziqe.

Obstruksioni i rrugëve të frymëmarrjes gjatë teshtitjes mund të rrisë presionin e ushtruar mbi to me 20 herë gjatë teshtitjeve.

Janë disa arsye pse nuk duhet të mbani teshtitjen:

Mbajtja e forcës së teshtitjes çon në ndjenjë të peshës shtesë në gjoks. “Duke shtrydhur diafragmën, muskuli i kraharorit që na ndihmon të marrim frymë ka më shumë gjasa të ndiejë më shumë presion në gjoks dhe madje edhe në brinjë”, tha Jason Abramowitz, një otolaringolog në New Jersey.

Thyerja e daulles është ndërlikim i mundshëm i teshtitjes së moderuar. “Hunda dhe veshët janë të lidhur me tubin Eustachian”, shpjegon doktor Abramowitz, duke shtuar se “rritja e presionit nga mbajtësja e teshtitjes transmetohet në vesh, duke dëmtuar daullen e veshit”.

Mbajtja e teshtitjes drejton përmbajtjen e hundës drejt veshëve, duke rritur shanset për transmetimin e mikrobeve, për rrjedhojë rrezikun e otitit. Rekomandohet që teshtima të mos mbahet. Ndaj kujdesemi të teshtijmë në këndin e brendshëm të bërrylit, përdorni peshqir letre që e hedhim në koshin e plehrave dhe i lajmë duart pas teshtitjes për të shmangur shpërndarjen e pikave. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Kujdes nga djersitja gjatë natës, trupi po përpiqet të ju paralajmëroj diçka!

Published

on

Përvoja e djersitjes gjatë natës është e njohur për shumë gra, veçanërisht ato që i afrohen menopauzës. Këto rritje të papritura të temperaturës gjatë gjumit shoqërohen me djersitje të bollshme të fytyrës dhe pjesës së sipërme të trupit. Ky fenomen mund të ndikojë seriozisht në cilësinë e gjumit dhe të prishë shëndetin e përgjithshëm.

Çfarë janë djersitjet e natës?

Termi “djersitje natën” i referohet rritjes së papritur të temperaturës së trupit gjatë gjumit, të shoqëruar me djersitje të bollshme të fytyrës dhe të pjesës së sipërme të trupit. Këto djersitje mund të zgjasin nga disa deri 10 minuta e pasohen nga ndjesia e të ftohtit pasi temperatura kthehet në nivele normale.

Shkaqet e mundshme të djersitjeve të natës

Ndryshimet hormonale: Djersitjet e gjumit janë gjatë tranzicionit të menopauzës, pasi ndryshimet hormonale ndikojnë në termorregullimin e trupit.

Mjekimi: Disa medikamente, të tilla si antidepresantët dhe neuroleptikët, mund të shkaktojnë djersitje gjatë natës si efekt anësor.

Faktorët psikologjikë: Ankthi dhe stresi mund të ndikojnë në rregullimin e temperaturës së trupit.

Ndryshimet në gjumë: Ndryshimet e papritura në zakonet e gjumit mund të ndikojnë në shfaqjen e djersitjeve gjatë natës.

Si të menaxhoni djersitjet e natës?

Rregulloni temperaturën e dhomës: Sigurohuni të jetë ideale për të fjetur duke kufizuar numrin e jorganëve në shtrat e zgjedhur rroba të lehta për gjumë.

Shmangni alkoolin dhe ushqimet pikante: Shmangni pirjen e alkoolit para gjumit dhe ushqimet pikante që mund të ndikojnë në termorregullimin e trupit.

Teknikat e relaksimit: Aplikoni teknika si joga ose ushtrime të frymëmarrjes para gjumit për të reduktuar ankthin dhe stresin.

Nëse djersitjet e natës janë të shpeshta ose shkaktojnë shqetësime të rënda, është e rëndësishme të konsultoheni me mjekun, djersitjet e natës mund të ndikojnë seriozisht në cilësinë e jetës tuaj dhe është e rëndësishme të gjeni mënyrën e duhur për t’i menaxhuar ato në mënyrë efektive. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara