Lajmet

Si të trajtojmë ankthin social tani që bota po hapet

Published

4 years ago

July 29, 2021

UBT news

Psikologët dhe psikoterapistët shpjegojnë se si të lundrojmë në ri-prezantimin tonë në ndërveprimin shoqëror.

Bllokimi dhe Covid-19 kanë ‘ndaluar’ jetën tonë në një mënyrë që nuk e kemi përjetuar kurrë më parë. Dhe tani duhet të vazhdoni aty ku e keni lënë. Megjithatë, ankthi vazhdon të rritet tek disa pas bllokimit. “Si rezultat, shumë njerëz po përjetojnë atë që psikologët e quajnë ankth” ri-hyrje “ndërsa bota hapet”, thotë Dr. Juli Fraga.

Sipas Fraga, thjesht “stimulimi” i të qenit përsëri në botë mund të jetë lodhës dhe mbytës. Kjo mund të bëjë që bisedat e vogla me kolegët, fqinjët dhe miqtë të ndjehen të sikletshme madje edhe një punë e përditshme. Por, siç thotë Fraga, të gjitha këto përvoja dhe ndjenja nuk janë të rralla.

Si ka ndikuar pandemia në jetën tonë shoqërore dhe aftësitë shoqërore?

“COVID-19 ka krijuar izolim të rëndë nga njerëzit që lidhen me të tjerët fizikisht dhe shpesh edhe mendërisht, gjë që ka qenë e vështirë”, shpjegon psikoterapistja Patrice N. Douglas. Për disa, thotë ajo, të qenit vetë u lejoi atyre të ndiheshin rehat dhe uli ankthin e tyre shoqëror, por për të tjerët, mungesa e ndërveprimit ka shkaktuar depresion. Ndërsa njerëzit përshtaten me një nivel të ri të ndërveprimit, thotë ajo, kjo ka çuar në një rritje të ankthit shoqëror të disa njerëzve.

Pandemia gjithashtu ka ndikuar në marrëdhëniet tona, duke çuar në një valë shpërbërjesh të lidhjeve romantike dhe miqsh (si dhe e kundërta). “Disa marrëdhënie përfunduan sepse ishin mjedisore; me largimin e mjedisit lidhja nuk ishte e njëjtë”, thotë Douglas. “Të tjerët përfunduan sepse ata individë ishin të mbërthyer nën të njëjtën çati dhe nuk kishin mjediset e arratisjes që kishin dikur dhe kuptuan se nuk ishin më duke u përputhur”.

Douglas shton se gjatë pandemisë nganjëherë kemi supozuar se të dashurit nuk kujdesen për ne pasi nuk po na kontrollojnë, por kjo ka shumë të ngjarë për shkak të tyre që luftuan edhe me depresionin, duke bërë që këto marrëdhënie të përkeqësohen.

Çfarë ndikimi ka pasur në ankthin tonë social?

“Tani që mund të dukemi ndryshe (shtim në peshë, ndryshime trupore), të ndjehemi ndryshe (rritje e çrregullimeve të shëndetit mendor) dhe ta shohim botën ndryshe, nuk jemi të sigurt se si të kthehemi në normalitet”, thotë Douglas.

“COVID-19 na ka lejuar shumë prej nesh të fshehim pasiguritë tona dhe të tregojmë vetëm atë që kemi dashur, por angazhimi më shumë me të tjerët u lejon atyre të shohin gjërat që nuk na është dashur të ndajmë për më shumë se një vit, të cilat mund të shkaktojnë modele negative të të menduarit nga të tjerët që lidhet me ankthin social. ” Gjithashtu, ajo shpjegon, mjediset shoqërore që mund të jenë të dëmshme emocionalisht, si puna ose shkolla, janë hequr përkohësisht, por tani është vendosur të kthehen.

Për shumë njerëz që jetojnë me ankth social, shmangia është “miku i ngushtë i tyre” e tyre, thotë Fraga. Nëse shmangim ankthin, ai shpërndahet, por vetë përkohësisht. “Pra, me pandeminë, ankthi social mund të jetë zhdukur për shumë njerëz”. Sidoqoftë, sipas saj, strategjitë e shmangies shpesh krijojnë një varësi nga sjellja shmangëse e cila vetëm e bën ankthin të bëhet më i fortë në planin afatgjatë. “Si rezultat, të kthehesh në botë (veçanërisht për ata që shqetësohen nga shoqëria) mund të duket si dita e parë e shkollës, ose të shkosh në një takim”.

Si mund ta menaxhoni ankthin tuaj social ndërsa filloni të ktheheni në ‘normale’?

Sugjerimi më i madh i Fragës është të tregohesh i butë dhe ta marrësh ngadalë. “Mos e shmangni botën, por as mos e detyroni veten të hidheni brenda [saj]”. Filloni duke u takuar me një ose dy persona që vërtet i besoni dhe mbajeni të shkurtër ndërveprimin.

“Provoni të krijoni tubime të vogla me një afat kohor të caktuar për t’i lejuar vetes të përshtateni me të qenit pranë të tjerëve për një kohë të caktuar”, rekomandon ajo. Caktimi i seancave telefonike me miqtë ose familjen mund t’ju ndihmojë gjithashtu të ktheheni në komunikim dhe të njiheni me ta para daljes tuaj.

Kur ndiheni të rraskapitur, bëni një sy gjumë dhe zvogëloni sasinë e kohës së kaluar në mediat sociale”. Ajo gjithashtu rekomandon të kaloni kohë jashtë vetë për t’u mësuar me aktivitetet në natyrë para se të shoqëroheni me të tjerët.

“Trajtojeni veten me mirësi dhe përpiquni të qetësoni atë zë kritik të brendshëm që mund të na përndjekë të gjithëve”.

Ju mund t’ia thoni vetes: ‘E di që është një moment i vështirë tani dhe kjo është në rregull. Kjo ndjenjë do të kalojë…” Sa më shumë ta njohim dhimbjen tonë, thotë Fraga, aq më pak ka gjasa që ajo të kthehet në vuajtje të mëtejshme.

Çfarë bëni nëse doni që të shihni miqtë tuaj dhe të jeni social, por ju jeni gjithashtu të rraskapitur dhe të shqetësuar?

Nëse jeni pranë tyre, thotë Fraga, tregojini atyre se si ndiheni. “Vetmia që shoqëron ankthin mund të jetë rraskapitëse dhe të bëjë që besimet autokritike të ngrihen. Prandaj mund të jetë e dobishme të lejoni që njerëzit e tjerë t’ju ndihmojnë të gjeni një zgjidhje të mundshme”./UBTNews

Lajmet

28 Nëntori pa kufij – Nga Shqipëria në Kosovë

Published

1 day ago

November 28, 2025

UBTnews

28 Nëntori është data që bashkon shqiptarët kudo në botë, pa kufij e pa dallime. Është data kur historia shqiptare merr frymë më fort dhe ku kujtesa kombëtare ndizet si një flakadan që udhëheq brezat e rinj.

Në këtë ditë, 113 vjet më parë, Shqipëria shpalli pavarësinë e saj. Ismail Qemali ishte në krye të procesit të shpalljes së pavarësisë. Dhe kreu i qeverisë së parë. Por, hija e trojeve shqiptare që mbetën jashtë kufijve ishte aty. Si shpresë dhe si mungesë.

Hija e Kosovës, gjithsesi!

E për Kosovën kjo datë ka peshë të dyfishtë – lidhet me dy momente të shenjta të historisë shqiptare.

Në këtë datë historike lindi një nga figurat më të mëdha të rezistencës kosovare, Adem Jashari. Ndërsa Prekazi i asaj kohe të vitit 1955 ishte një fshat i thjeshtë, pastaj duke kaluar në vitet e errëta të represionit, heroi Adem Jashari u bë një simboli i lirisë, zëri i qëndresës dhe zemra e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK). Jeta dhe sakrifica e tij padyshim është shndërruar në betim për një popull të tërë.

Historia e familjes Jashari, ishte sakrifica e kthyer në një kapitull të rrugës drejt lirisë për Kosovën.

Po në këtë datë, kur frika ishte më e madhe, kur shumëkush nuk fliste hapur, dalja e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës për herë të parë publikisht, tregoi se Kosova nuk do qëndronte më e heshtur. Më figurat e Mujë Krasniqit, Daut Haradinajt e Rexhep Selimit, UÇK doli nga hija po me këtë datë, më 28 nëntor, si një mesazh që flamuri kuq e zi nuk valëvitej vetëm për Shqipëri, ai do rritej edhe në Kosovë, në zemrat e të gjithë shqiptarëve të Kosovës që ishin të vendosur të mos dorëzohen.

Pra, në këtë ditë, më 28 nëntor 1997, për shumë shqiptarë rezistenca nuk ishte e shpërndarë dhe e paorganizuar, ndërsa sot dalja e parë e UÇK-së kujtohet si një nga momentet më të rëndësishme të viteve ‘90. Ky moment mbetet i gdhendur në kujtesën kolektive si nisja e një etape drejt një Kosove të lirë.

Kështu, 28 nëntori për Kosovën nuk është vetëm festa e Flamurit, ajo është data kur gjaku, historia dhe identiteti kombëtar bashkohen në një. Është dita kur kujtojmë rrënjët tona, por edhe betejat e reja. Një datë e cila na rikujton se liria nuk ishte dhuratë, por amanet i hershëm. Një datë, në të cilën gjenerata të tëra festojnë lirshëm, gjithnjë duke kujtuar deceniet me radhë kur nuk mund të festohej haptazi, kur flamuri shqiptar ishte i ndaluar, kur për një “fjalë Shqipërie” mbusheshin burgjet me të rinj e të reja shqiptare.

Falë Adem Jasharit, falë UÇK-së, falë të gjitha lëvizjeve kombëtare shqiptare, të të gjitha kohërave – 28 Nëntori mbetet një ditë ku Shqipëria dhe Kosova bëhen një./UBTNews

lajme

UBT uron 28 Nëntorin – Ditën e Flamurit dhe Pavarësisë

Published

1 day ago

November 28, 2025

Driton Iseni

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, ka uruar studentët, pedagogët dhe gjithë bashkëkombësit shqiptarë për 28 Nëntorin, Ditën e Flamurit dhe të Pavarësisë së Shqipërisë.

Në mesazhin e tij, Rektori Hajrizi thekson rëndësinë historike të kësaj dite: ngritjen e flamurit kuq e zi mbi Kështjellën e Krujës nga Skënderbeu dhe shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë më 28 nëntor 1912 në Vlorë, si shenjë të qëndresës, sakrificës dhe ëndrrës për liri që çdo shqiptar e mban në zemër.

Ai nënvizon se kjo ditë nuk është vetëm një kujtesë historike, por edhe një thirrje për të ndërtuar të ardhmen. “Është përgjegjësia jonë të kultivojmë dijen, të zhvillojmë talentet dhe të edukojmë brezat e rinj që ata të jenë trashëgimtarët dinjitozë të këtij kombi,” thekson Rektori Hajrizi.

UBT beson se arsimi është flaka që do të ndezë Nëntorin e Tretë të kombit tonë – një Nëntor i dijes, i punës dhe i përkushtimit të rinisë. Të rinjtë janë fuqia që do të ruajë gjuhën, identitetin dhe vlerat kombëtare, duke ndërtuar një shoqëri të drejtë dhe të suksesshme.

Gëzuar 28 Nëntorin!

Lajmet

Kuvendi i Prishtinës diskuton në seancë të jashtëzakonshme për bllokadën e buxhetit

Published

2 days ago

November 27, 2025

UBTnews

Kuvendi Komunal i Prishtinës është mbledhur në seancë të jashtëzakonshme ku kryetari Përparim Rama ka kërkuar që të bëhet bartja e mjeteve në vlerë 28 milionë euro dhe votimin e buxhetit 2026.

Por asamblistët e VV-së kanë thënë se gjithë bllokimi i Prishtinës ka ndodhur për shkak të kryetarit.

“Urime të gjithë asamblistëve që janë zgjedhur dhe falënderim për ata që e kanë përfunduar, katër vite kanë qenë të rëndësishme dhe vendimtare te kryeqytetit. Edhe sot jemi në këtë seancë në shërbim të interesit publik. Para nesh kemi bartjen e mjeteve në vlerë 28 milionë euro dhe votimin e buxhetit për vitin 2026-të prioritet absolut janë qytetarët e kryeqyteti. Fondet do të shfrytëzohen menjëherë për pagat e punëtorëve dhe për shërbimet e kryeqytetit. Kërkojë edhe 35 milionë euro te cilat u takojnë qytetarëve me ligj duhet vullnet për miratim nga ministri i financave. Ju falënderoj për përgjegjësinë dhe zotohem para jush se do të jem i pranishëm në çdo veprim, nuk e mbrojmë interesin partiak po të qytetarëve”, tha ai.

Asamblisti i VV-së, Gëzim Sveçla i tha Ramës së i bakretuar ke ardh e me turp do të përfundosh.

“Jemi këtu sepse kryeqyteti është futur në krizën më të rëndë të menaxhimit jemi këtu sepse qyteti është bllokuar qytetarët kanë mbetur pa paga dhe autobusët janë ndalur dhe kryetari ka dërguar situatën në zero. Vetëm kur punëtorët e trafikut dolën në rrugë atëherë e kuptoj se bartja e mjeteve nuk bëhet në studio televizive por në kuvendin komunal. Kriza i duhet Përparim Ramës dhe LDK e përdori këtë strategji për fushatën lokale tash dëshiron ta përdor edhe për zgjedhjet lokale. Kur buxheti është miratuar ligji thotë komuna funksion me 1/12 te buxhetit paraprakë. Është e qartë se fajtori pse u vonua buxheti i Prishtinës është Përparim Rama, ai shpik miq imagjinar, shpik bllokada, u tha qytetarëve që Qeveria ua ka bllokuar mjete është gënjeshtër vetëm në nëntor dy alokime, për çfarë bllokade po flet, çerdhe i ke lënë pa rryme. Përparimi nuk është vetëm menaxher i keq është edhe borxhli i keq borxh operatorëve ekonomik, për rryme e për gjithçka derisa ka qenë Londër pasojat i ka bartur vetë. Kur zihen punët del merresh me emra të veçantë të VV-së të njëjtin njerëz për të cilët votove ne nuk kemi ndryshuar ti ke ndryshuar, nuk ka pasur parime kurrë. E din shumë mirë cka na ke thënë për LDK, për Lumir Abdixhikun”, tha ai.

Ndërsa Leutrim Retkoceri nga PDK ka thënë se ndërprerja e autobusëve rëndon më shumë jetën e qytetarëve.

“Mbledhja e jashtëzakonshme po zhvillohet në një kohë ku krizat financiare në Prishtinë po thellohen dhe po bëhet gjithnjë më serioze. Në një kohë kur ka rritje të çmimeve dhe kostos së shtrenjte dhe e ndërprerja e autobusëve kjo e rëndon më shumë jetën e qytetarëve të Prishtinës. PDK do të votojë në këtë seancë, ndëshkimi i një qyteti të tërë për shkak të mos arritjes objektive politike nuk ka vend në qeverisje dhe nuk duhet të tolerohet” , tha ai./EO

Lajmet

Ndërpritet greva pas lëshimit të mjeteve financiare për RTK-në

Published

2 days ago

November 27, 2025

UBTnews

Sindikata e Punëtorëve të RTK-së SPERTK njofton për ndërprerjen e grevës pas zhbllokimit të situatës me buxhetin e RTK-së dhe krijimin e mundësisë për adresimin e çështjeve të mbetura, që ndikojnë drejtpërdrejt në funksionimin e transmetuesit publik.

Pas protestave dhe grevës katërditore të zhvilluara nga punëtorët e RTK-së, Qeveria e Kosovës ka ndarë mjetet për pagat e punonjësve të RTK-së, raporton KosovaPress.

Sindikata thotë se punëtorët e RTK-së gjatë gjithë kësaj periudhe nuk kanë pasur komunikim adekuat nga ata që paguhen për sigurimin e stabilitetit të institucionit dhe pagesën e pagave, gjë që ka qenë për keqardhje dhe ka rënduar situatën, duke krijuar pasiguri dhe shqetësim të panevojshëm.

Për më tepër, sindikata falënderon Qeverinë dhe kryeministrin në detyrë për ndërmarrjen e hapave që çuan në zhbllokimin e situatës me buxhetin, si një veprim i domosdoshëm për stabilitetin e institucionit dhe ruajtjen e misionit të RTK-së si transmetues publik.

SPERTK përkujton se nëse gjatë janarit 2026 hasim sërish në situata të tilla, greva mund të rikthehet menjëherë dhe në çdo formë të nevojshme./KP