Shëndet

Si të shmangni tragjeditë në ujë: Paralajmërim dhe këshilla të rëndësishme për pushuesit

Published

on

Gjatë tërë vitit, e sidomos në muajt e nxehtë të verës, qëndrimi pranë ujit sjell kënaqësi e freski, por shpesh bart edhe rreziqe serioze, më i madhi prej tyre është rreziku nga mbytja.

Mbytja është shkaku i tretë kryesor i vdekjeve nga lëndimet në të gjitha grupmoshat. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, mbi 236,000 njerëz humbin jetën çdo vit nga mbytja dhe pasojat e saj, ndërsa besohet se numri real është edhe më i lartë. 90% e rasteve të mbytjeve aksidentale ndodhin në vendet në zhvillim ose me zhvillim të mesëm. Faktorët kryesorë të rrezikut për mbytje janë mosha, gjinia dhe qasja në burimet ujore.

Mbytja është shkaku i vdekjeve te fëmijët nën 5 vjeç e ndër shkaktarët kryesorë të vdekjeve aksidentale te fëmijët e moshave tjera. Fëmijët më të vegjël mbyten në rezervuarë të vegjël artificialë (vaska, pishina), ndërsa fëmijët më të rritur në ujëra të hapura si lumenj, liqene apo dete.

Meshkujt janë më të rrezikuar, me një shkallë vdekshmërie dy herë më të lartë se femrat. Ata kërkojnë trajtim spitalor për pasoja serioze nga mbytjet jo fatale.

Kjo lidhet me ekspozimin më të madh në ujë e sjelljet më të rrezikshme, si notimi jashtë zonave të mbikëqyrura, konsumimi i alkoolit para notit apo vozitjes me barkë. Në rrezik janë edhe ata që punojnë shpesh pranë ujit, si peshkatarët, dhe fëmijët që jetojnë afër burimeve të hapura të ujit – kanale, puse, rezervuarë.

Faktorë shtesë të rrezikut janë përmbytjet, mosha e re, mungesa e mbikëqyrjes, epilepsia, përdorimi i alkoolit, droga, mungesa e njohjes së rreziqeve lokale.

Si ta parandaloni mbytjen?

▪ Vendosni pengesa mbrojtëse për të kufizuar qasjen në ujë (p.sh., mbuloni puset, rrethoni pishinat).
▪ Mësoni fëmijët e vegjël bazat e notit dhe sigurisë në ujë.
▪ Zbatoni ligje dhe politika për sigurinë në ujë (rregulla për lundrim të sigurt, përdorimin e pajisjeve shpëtuese etj.).
▪ Planifikoni menaxhimin e përmbytjeve dhe sistemet e paralajmërimit të hershëm.
▪Zhvilloni strategji kombëtare të sigurisë në ujë për të rritur ndërgjegjësimin.

Çfarë mund të bëjë secili prej nesh?

▪ Mos pini alkool ose substanca që ndryshojnë vetëdijen. Pengojnë gjykimin, koordinimin e rrisin rrezikun e mbytjes.
▪ Mos hyni në ujë menjëherë pas ushqimit. Prisni të paktën 2 orë.
▪ Nëse nuk dini mirë të notoni, mos hyni vetëm dhe përdorni pajisje shpëtuese.

Ndërsa jeni në ujë:

▪ Hyni ngadalë, kontrolloni thellësinë.
▪ Mos kërceni në ujë me thellësi të panjohur.
▪ Mos e teproni me vetëbesimin, notoni me dikë dhe brenda zonave të shënuara.
▪ Mos u largoni nga bregu, notoni paralelisht me të.
▪ Pushoni nëse lodheni, dilni ose qëndroni në zonë të cekët.
▪ Nëse keni vështirësi, qetësohuni, shtrihuni mbi shpinë, ngrini dorën e sinjalizoni ndihmë.

Kujdes i veçantë për ujërat e hapura

Zhytja në liqene, lumenj a det është ndryshe nga notimi në pishinë: njihuni me rrymat, temperaturën e ujit, gjallesat ujore e rreziqet lokale. Nëse ju zë një rrymë, mos u përpiqni të notoni kundër saj! Qëndroni të qetë e notoni anash, diagonalisht drejt bregut.

Rregulla për zhytjen

▪ Zhytuni gjithmonë me dikë tjetë.
▪ Mos e mbani frymën shumë gjatë.
▪ Mos hiperventiloni para zhytjes.

Siguria në barka dhe mjete ujore:

▪ Jeleku shpëtues është i detyrueshëm, duhet të jetë i madhësisë së duhur dhe i vendosur mirë.

▪Alkooli është shkaktar i shumicës së aksidenteve në ujë – mos konsumoni!

Mësoni bazat e notit dhe shpëtimit:

▪ Ushtrohuni të mbani veten mbi ujë, të ktheheni nga shpinë në bark dhe të notoni të paktën 25 metra.
▪ Shikoni rreth vetes dhe ruani vigjilencën, sidomos kur keni fëmijë në ujë.
▪ Mësoni të dalloni dikë që po mbytet, është  proces i qetë, pa britma e pa spërkatje.

Të parandalosh një tragjedi është më e lehtë se të shpëtosh një jetë! Kujdesuni për veten, fëmijët dhe miqtë, që verës t’ia gëzoheni në mënyrë të sigurt!

Shëndet

Ish-anesteziologu francez dënohet me burgim të përjetshëm për helmimin e 30 pacientëve

Published

on

By

Një ish-anesteziolog francez është dënuar me burgim të përjetshëm pasi u shpall fajtor për helmimin e qëllimshëm të 30 pacientëve, 12 prej të cilëve humbën jetën.

Frédéric Péchier, 53 vjeç, u dënua të premten pas përfundimit të një gjyqi katërmujor në qytetin lindor të Besançon, në një nga rastet më të rënda të keqpërdorimit mjekësor të regjistruara ndonjëherë në Francë.

Sipas hetimeve dhe aktakuzës, Péchier kishte futur substanca kimike si klorur kaliumi ose adrenalinë në qeset e infuzionit të pacientëve, duke shkaktuar arreste kardiake ose hemorragji të papritura gjatë ndërhyrjeve kirurgjikale.

Viktima më e re ishte një fëmijë katërvjeçar, i cili i mbijetoi dy arresteve kardiake gjatë një operacioni rutinë të bajameve në vitin 2016. Viktima më e moshuar ishte 89 vjeç.

Ju jeni Doktor Vdekja. Një helmues, një vrasës. Ju turpëroni gjithë profesionin mjekësor”, deklaruan prokurorët gjatë seancave përmbyllëse, duke shtuar se ai “e kishte kthyer klinikën në një varrezë”.

Sipas prokurorisë, Péchier shpesh nuk ishte anestezisti kryesor në operacione. Ai dyshohet se mbërrinte herët në klinikë për të manipuluar qeset e infuzionit, ndërsa më pas, kur pacientët pësonin komplikacione, ndërhynte vetë për t’u paraqitur si “shpëtimtari”.

Në 12 raste, ndërhyrja erdhi shumë vonë ose nuk ndodhi fare, duke përfunduar me vdekjen e pacientëve.

Hetimi nisi në vitin 2017, kur në qesen e infuzionit të një pacienteje u gjet një tepricë e rrezikshme kloruri kaliumi. Autoritetet zbuluan një model alarmues “ngjarjesh serioze të padëshiruara” në klinikën private Saint-Vincent në Besançon.

Ndërsa mesatarja kombëtare për vdekje nga arresti kardiak nën anestezi ishte 1 në 100 mijë, në këtë klinikë shifra ishte më shumë se gjashtë herë më e lartë. Anomalia u zhduk kur Péchier u largua përkohësisht dhe u rikthye sapo ai u kthye në klinikë. Pas pezullimit të tij nga profesioni në vitin 2017, rastet u ndalën përfundimisht.

Gjatë gjyqit, Péchier mohoi vazhdimisht akuzat, duke deklaruar se kishte respektuar “betimin e Hipokratit”. Megjithatë, dëshmia e tij ndryshoi disa herë dhe ai pranoi se mund të ketë pasur “një helmues tjetër” në klinikë.

Psikologu i gjykatës e përshkroi atë si një person me personalitet të dyfishtë, i aftë të shfaqej i respektueshëm në publik, por edhe të shkaktonte dëme të mëdha.

Tani, Péchier pritet të kalojë të paktën 22 vite pas hekurave. Ai ka 10 ditë kohë për të apeluar vendimin.

Është fundi i një makthi”, tha Sandra Simard, një nga pacientet që i mbijetoi helmimit. Një tjetër i mbijetuar, Jean-Claude Gandon, u shpreh: “Tani mund të kemi një Krishtlindje më të qetë”./BBC

Continue Reading

Shëndet

Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë

Published

on

Studimet tregojnë se nivelet e kolesterolit në gjak ndikohen më shumë nga gjenet sesa nga ushqimi, pesha apo aktiviteti fizik.

Mëlçia prodhon shumicën e kolesterolit dhe kjo prodhimtari kontrollohet nga gjenet, ndaj disa persona ka kolesterol LDL të lartë edhe pse jetojnë shëndetshëm.

Edhe pse faktorët e stilit të jetesës si ushqimi i pashëndetshëm, mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha dhe stresi janë shkaktarë të shpeshtë, forma e trashëguar – hiperkolesterolemia familjare (FH) – përbën rreth 5% të rasteve dhe është më e rrezikshme.

Ajo shfaqet herët dhe shpesh nuk përmirësohet vetëm me dietë.

FH shkaktohet nga mutacione gjenetike që pengojnë largimin e kolesterolit LDL nga gjaku, duke rritur ndjeshëm rrezikun për infarkt ose goditje në tru në moshë të re, shpesh pa simptoma.

Ekspertët theksojnë se pamja e jashtme nuk garanton shëndet të mirë.

Kontrolli i profilit lipidik të paktën një herë në vit, pasi kolesteroli i lartë nuk dhemb, por dëmton në heshtje zemrën dhe enët e gjakut. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?

Published

on

Vitamina D është thelbësore për shëndetin e kockave, pasi ndihmon trupin të përthithë kalciumin dhe kontribuon në forcimin e tyre.

Ajo luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, ul inflamacionin dhe mbështet funksionimin e sistemit imunitar.

Kur trupi ka mungesë të vitaminës D, mund të shfaqen disa shenja paralajmëruese.

Djersitje e tepruar

Djersitja e pazakontë, sidomos gjatë dimrit, lidhet me mungesën e vitaminës D, pasi trupi ka vështirësi në rregullimin e temperaturës.

Lodhje e vazhdueshme

Ndjenja e lodhjes, edhe pas gjumit të mjaftueshëm, si dhe marramendja, janë shenja të shpeshta të mungesës së kësaj vitamine.

Ndryshime në humor

Mungesa e saj lidhet me ndjenja trishtimi e depresioni, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve të mirëqenies si serotonina dhe dopamina.

Dhimbje në kocka dhe muskuj

Dhimbjet në kyçe, kocka dhe muskuj janë shenjë e niveleve të ulëta të vitaminës D, veçanërisht te personat me probleme reumatike.

Si ta furnizoni trupin me vitaminë D?

Ekspozimi i moderuar në diell ndihmon prodhimin e vitaminës D, duke përdorur gjithmonë mbrojtje nga rrezet UV.

Përveç kësaj, vitamina D merret edhe nga ushqimi, si: peshqit e yndyrshëm (salmon, sardele, ton), vezët, qumështi dhe produktet e bulmetit, kërpudhat, drithërat dhe lëngu i portokallit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?

Published

on

Nëse vetëm mendimi për gjumin të shqetëson, ajo që ha mund të ketë ndikim të madh. Gjumi cilësor ndihmon shëndetin e trurit, forcon sistemin imunitar dhe ul rrezikun për sëmundje kronike.

Edhe pse rekomandohen 7–8 orë gjumë çdo natë, shumë njerëz e kanë të vështirë ta arrijnë këtë.

Përveç zakoneve të mira të gjumit, edhe ushqimi luan rol kyç.

Ja 9 ushqime dhe pije që mund të ndihmojnë për gjumë më të mirë:

Bajamet – të pasura me magnez, vitamina B dhe melatoninë.

Gjeli i detit – përmban triptofan që nxit përgjumjen.

Çaji i kamomilit – ka efekt qetësues dhe ndihmon kundër pagjumësisë.

Kivi – përmban serotonin dhe antioksidantë.

Lëngu i qershisë së thartë – burim natyral i melatoninës.

Peshqit e yndyrshëm – të pasur me vitaminë D dhe omega-3.

Arrat – ndihmojnë rregullimin e ciklit të gjumit.

Çaji i lules së pasionit – ul stresin dhe nxit relaksimin.

Orizi i bardhë – karbohidratet mund të ndihmojnë rënien në gjumë kur konsumohet me masë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara