Shëndeti

Mos i’a mbuloni karrocën! Po e rrezikoni shëndetin e foshnjës

Published

on

Edhe qëllimi i mirë mund të sjellë pasoja të rënda. Mos e rrezikoni fëmijën duke e mbuluar karrocën në ditët e nxehta të verës.

Çdo vit, me ardhjen e ditëve të ngrohta, pamja është e njëjtë në rrugë: prindërit mbulojnë karrocat e foshnjave me pëlhura, shami, me qëllimin e mirë për t’i mbrojtur nga dielli. Por pa e ditur, me këtë veprim, ata mund t’i vënë fëmijët e tyre në rrezik serioz.

Pse mbulimi i karrocave me materiale të papërshtatshme është i rrezikshëm?

Pediatrja Svante Norgren nga Spitali i Fëmijëve “Astrid Lindgren” në Stokholm shpjegon se edhe pëlhura më e hollë, si gaza pambuku, mund ta rrisë temperaturën brenda karrocës dhe pengon qarkullimin e lirë të ajrit.

Një testim ka treguar se në një ditë të ngrohtë, pas 30 minutash, temperatura në një karrocë të mbuluar ka arritur deri 34°C. Për ta kuptuar më mirë, mendoni këtë krahasim: nëse jashtë janë 25°C, brenda karrocës së mbuluar me një pëlhurë të zakonshme, temperatura mund të arrijë deri në 40°C.

Trupi i foshnjës nuk mund të rregullojë temperaturën përmes djersitjes

Ndryshe nga të rriturit, që e ulin temperaturën e trupit përmes djersitjes, foshnjat nuk kanë këtë aftësi. Temperatura trupore rritet e ndodh mbinxehja, që mund të çojë në goditje nga nxehtësia, dëmtime të sistemit nervor qendror, dëmtime në tru apo madje edhe vdekje.

Këshilla të rëndësishme për ditët e nxehta të verës:

▪ Mos mbuloni karrocën me pëlhura të improvizuara. Përdorni vetëm mbulesa të dedikuara për karroca, të cilat lejojnë qarkullimin e ajrit.

▪ Shmangni daljet në ambiente të hapura nga ora 10:00 deri në 16:00–17:00.

▪ Mos i vendosni kapuç fëmijës në ditët e nxehta, shumica e nxehtësisë largohet për mes kokës.

▪ Vishni fëmijën me rroba të lehta, të çelëta dhe që e lënë lëkurën të marrë frymë.

▪ Mos i vishni çorape – këmbët ndihmojnë në ftohjen e trupit.

▪ Sigurohuni që fëmija të pijë mjaftueshëm lëngje.

Këshilla nga pediatrja dr. Giovanna Armano:

Idealja do të ishte që fëmijët të mos ekspozohen në diell të drejtpërdrejtë nga ora 10 apo 11 deri 17. Ata mund të lahen ose të freskohen disa herë në ditë për ta përballuar më lehtë vapën. Nëse qëndrojnë brenda, hapësirat duhet të jenë të ajrosura mirë dhe, nëse është e mundur, të klimatuara.

Klima nuk është zgjidhja më e mirë, ajrosja natyrale dhe përdorimi i ventilatorëve janë alternativa të dobishme. Kini kujdes që temperatura brenda të mos jetë më e ulët se jashtë, pasi nuk është e shëndetshme. Shfrytëzoni çdo mundësi për ta mbajtur fëmijën jashtë në hije, nën pemë si pishat a kopshte.

 

Aktualitet

MSH: Kemi siguruar sasi të mjaftueshme kundër helmimeve nga kafshimi i gjarprit

Published

on

Ministria e Shëndetësisë ka bërë të ditur se ka siguruar një sasi të mjaftueshme serumi kundër helmimeve nga pickimi i gjarprit dhe ka furnizuar me to të gjitha qendrat e Kujdesit Parësor Shëndetësor që kanë paraqitur kërkesë për furnizim.

Rritja e temperaturave gjatë verës ndikon drejtpërdrejt në rritjen e aktivitetit të gjarpërinjve, të cilët mund të shfaqen në hapësira të ndryshme, veçanërisht në zonat rurale, fusha, pyje, e madje edhe pranë shtëpive apo banesave. E, kjo situatë ka shkaktuar shqetësim mes qytetarëve, të cilët shpesh ndihen të pasigurt dhe të frikësuar për mundësinë e një kontakti të papritur me këto zvarranikë, sidomos gjatë lëvizjeve në natyrë apo në ambientet përreth shtëpisë.

“Ju njoftojmë se Ministria e Shëndetësisë ka siguruar sasi të mjaftueshme të serumit kundër helmimeve nga kafshimi i gjarprit dhe IKSHPK ka furnizuar me to të gjitha qendrat e Kujdesit Parësor Shëndetësor që kanë bërë kërkesë për furnizim. Gjithashtu, IKSHPK ka njoftuar të gjitha qendrat në nivel vendi dhe u ka bërë thirrje të përsëritur që të furnizohen me serum, duke qenë se ka sasi të mjaftueshme dhe të siguruara me kohë”, thuhet në njoftim.

Gjithashtu, Ministria e Shëndetësisë shtoi më tej se serumet janë siguruar edhe nga Shërbimi Spitalor dhe Klinik Universitar i Kosovës (SHSKUK), përfshirë Klinikën Infektive, ndërsa ato janë në dispozicion edhe për repartet infektive të spitaleve të përgjithshme (rajonale).

Nëse shihni një gjarpër:

– MOS u përpiqni ta vrisni ose të afroheni shumë!
– Qëndroni të qetë dhe largohuni ngadalë
– Edukojini fëmijët të shmangin gjarpërinjtë dhe të njoftonjnë një të rritur nëse hasin në një gjarpër

Nëse kafshoheni nga një gjarpër (sidomos një nepërkë):

– Qëndroni të qetë – paniku rrit rrahjet e zemrës dhe përhap helmin më shpejt
– Imobilizoni gjymtyrën e kafshuar
– MOS thithni helmin dhe mos e preni plagën
– Telefononi menjëherë Shërbimet e Urgjencës (112) ose shkoni në spitalin më të afërt
– Nëse mundeni, kini parasysh pamjen e gjarprit (për trajtim), por mos rrezikoni sigurinë tuaj duke u përpjekur ta kapni ose fotografoni atë

Gjithashtu, Fondacioni për të Drejtat e Kafshëve ka njoftuar se shumica e gjarpërinjve në Kosovë nuk janë helmues, madje nepërkat kafshojnë vetëm nëse kërcënohen. Ata luajnë një rol të rëndësishëm në ekosistem – duke kontrolluar brejtësit dhe dëmtuesit. /Telegrafi

Continue Reading

Shëndeti

Pse trangujt janë ushqim ideal në ditë të nxehta?

Published

on

Nuk ka të bëjë vetëm me ujin dhe freskinë. Trangujt ndihmojnë në tretje, mbrojnë zemrën, mbështesin shëndetin e lëkurës dhe kockave dhe gjithashtu mund të kontribuojnë në humbjen e peshës.

Ja përfitimet më të njohura të konsumit të rregullt të tyre.

Hidratim i thellë dhe zëvendësim i lëngjeve

Me 96 përqind ujë, trangujt janë shtesë e shkëlqyer për hidratim, veçanërisht gjatë sporteve ose në ditët e nxehta kur trupi humbet lëngje shtesë.

Tretje më e mirë dhe e rregullt

Fibra me përmbajtje të lartë uji lehtëson lëvizjet e zorrëve dhe studimet kanë lidhur konsumin e rregullt me një rrezik të reduktuar të kapsllëkut dhe mbështetje për florën e shëndetshme të zorrëve.

Ato kontribuojnë në humbjen e peshës

Ato kanë pak kalori dhe, falë ujit dhe fibrave që përmbajnë, ndihmojnë me ndjesinë e ngopjes, duke i bërë ato një mundësi të shkëlqyer për njerëzit që duan të zvogëlojnë marrjen e kalorive, nxisin shëndetin e zemrës dhe rregullimin e presionit të gjakut

Janë të pasura me kalium, i cili balancon natriumin, dhe flavonoidet ndihmojnë në qetësimin e proceseve inflamatore dhe uljen e kolesterolit, gjë që rezulton në mbrojtjen e enëve të gjakut dhe zemrës.

Continue Reading

Shëndeti

Pesë ushqimet që mund të hani pa u shëndoshur

Published

on

Nëse ushqehesh keq është e pamundur të largosh kilogramët e tepërt vetëm nëpërmjet aktivitetit fizik. Kur vjen puna tek rënia nga pesha, ushqimet që hani janë shumë herë më të rëndësishme se palestra.

Kjo ndodh se pjesa më e madhe e dhjamit akumulohet nga yndyrnat e pashëndetshme,  mësoni më shumë për ushqimet që ju ngopin por nuk ju shëndoshin.

Vezët

Janë ushqim i shkëlqyer për rënie, të pasura me ushqyes e përmbajnë pak kalori. Janë të pasura me proteinë, hekur, vitamina e minerale, mund t’i konsumoni në mëngjes për një vakt ngopës, por edhe në drekë. Për këtë vakt mund t’i zieni vezët dhe t’i shoqëroni me sallatë jeshile ose sallatë me patate.

Frutat e pyllit

Këto fruta përmbajnë sasi të mëdha të fibrës dhe shumë pak sheqer në krahasim me frutat tjera, manaferrat dhe boronicat përmbajnë antioksidantë dhe vitamina që ju mbajnë në formë dhe eliminojnë inflamacionin. Ato mund t’i shoqëroni me kos, tërshërë apo sallata.

Arrorët

Karbohidratet e mira janë të rëndësishme, gjenden tek farat dhe arrorët që janë të pasur me larmi ushqyesish. Përfshihen yndyrnat e mira, vitamina e minerale të rëndësishme.

Kosi

Kosi pa yndyrë dhe i zënë në shtëpi është i pasur me kalcium, kalium dhe proteina, për më shumë shije dhe vlera atë mund ta konsumoni me arra ose fruta pylli. Kosin pa shumë yndyrë mund ta hani në çdo vakt dhe pa u shqetësuar për peshën.

Patatet e embla

Patatet e ëmbla mund të gatuhen në shumë mënyra dhe nuk bëhen të mërzitshme, karbohidratet dhe ëmbëlsia natyrale nënkupton që trupi e ka më të lehtë tretjen e tyre. Patatet e ëmbla mund t’i kavërdisni me pak vaj ulliri dhe hudhër.

Continue Reading

Shëndeti

Keni dhjamë të tepërt në kofshë? Bëni këtë dhe shtresat zhduken brenda një kohe të shkurtër

Published

on

Dhjami në pjesën e brendshme të kofshëve është më i vështirë për t’u shkrirë, por me këto ushtrime është gjithashtu i mundur

Nëse jeni duke luftuar me depozitat në pjesën e brendshme të kofshëve, e dini shumë mirë se është sfidë e vërtetë t’i largoni ato.

Duhet durim dhe këmbëngulje që rezultatet të jenë të dukshme, prandaj ne kemi gjetur ushtrime që funksionojnë më me efektivitet në këtë zonë të trupit.

Duhet të ndani 15 minuta në ditë dhe në një kohë rekord do të keni këmbë më të holla dhe më të shtrënguara.

Rekomandohet që këto ushtrime të përsëriten të paktën 4 herë në javë. Ju nuk keni nevojë për asgjë nga pajisjet. Vetëm pak vullnet të mirë dhe pak hapësirë.

Continue Reading

Të kërkuara