Lifestyle

Si të ruani fuqinë e trurit, dhe të mbeteni të fortë mendërisht?

Published

on

6 këshilla për të mbrojtur trurin tuaj nga degradimi që i shkakton koha. Ashtu si çdo makinë të mirë, edhe truri ka nevojë për një farë kujdesi dhe vëmendje teksa koha kalon, për të garantuar që ai të vazhdojë të jetë në gjendje të mirë pune.

Sikur të kishte një manual të vetëm për mirëmbajtjen e tij, që të mund na tregonte sesi të kryhej rregullimi i imët i qarqeve të tij.

Fatkeqësisht, këshillat në dispozicion janë skontradiktore por “BBC Future” ka analizuar disa prej tyre nëpërmjet provave faktike.

Mos humbisni besimin tek aftësitë tuaja

A ju ndodh të ecni vërdallë në dhomë, vetëm për të zbuluar se keni harruar pse gjendeshit atje? Teksa njerëzit plaken, është e lehtë të kuptojnë përmes disa shenjave, se kujtesa e tyre tashmë po venitet. Në fakt, kjo ka po kaq gjasa të ndodhë si për të rinjtë, ashtu edhe për të moshuarit.

Dhe ne nuk duhet të jemi aq të shpejtë, sa të arrijmë në përfundimin më të keq, pasi dyshimet mund të bëhen një vetë-përmbushje e profecisë.

Gjatë 10 viteve të fundit, Daina Turon në Universitetin e Karolinës së Veriut, ka zbuluar se me kalimin e moshës, humbasin besimin në aftësitë tona mendore.

Ne mbështetemi në shumë paterica, si GPS i makinës apo blloku i shënimit në telefon. Duke dështuar të testojmë vetveten, përshpejtojmë rënien tonë.

Pra, nëse ju nguroni në hyrje të një dere, që në fakt nuk e dini se çfarë është, vetëm e shihni atë si një moment që ngacmon kujtesën tuaj.

Mbroni veshët tuaj

Mendja vuan, nëse ajo izolohet nga shqisat, ndoshta duke e tendosur me një vëmendje shtesë, e bllokuar nga stimulimi i dobishëm, humbja e dëgjimit duket se shkakton humbjen e materies gri të trurit. Sipas një studimi, kjo rrit rrezikun e dëmtimit njohës gjatë një periudhe 6-vjeçare me 24 përqind.

Cilado qoftë mosha tuaj, ia vlen që të marrësh parasysh situatat që mund të kontribuojnë në gjendjen e mirë të veshit tuaj. Dëgjimi i muzikës rok me zë të lartë për vetëm 15 sekonda në ditë, do të ishte i mjaftueshëm për të dëmtuar dëgjimin tuaj; madje edhe duke përdorur një tharëse flokësh për 15 minuta në ditë, mund të dëmtoni qelizat e vogla që perceptojnë tingujt.

Nëse mendoni se mezi dëgjoni, kërkoni ndihmë mjekësore duke prekur problemin në rrënjë, çka mund të frenojë dobësimin e mëtejshëm të dëgjimit.

Mësoni një gjuhë të huaj ose një instrument muzikor

Në vend të ndonjë trajnimi të pavlerë të trurit apo zgjidhjes së një fjalëkryqi, merrni në konsideratë një stërvitje më ambicioze mendore, si të mësuarit e pianos apo fillimi i përvetësimit të një gjuhë të re. Të dyja mbështeten tek një grup i gjerë aftësish, duke ushtruar kujtesën, vëmendjen, perceptimin tuaj ndijor dhe kontrollin motorik, teksa përpiqeni të përballoni shkallë të reja vështirësish ose tingujt e panjohur të fjalëve të reja.

Muzikantët kanë 60 përqind më pak gjasa për të vuajtur nga skleroza

Kjo praktikë duhet të t’iu ndihmojë për t’u bërë më të shkathët, me përfitime që zgjasin deri në moshën e thyer. Një studim vitin e kaluar, zbuloi se muzikantët kanë 60 përqind më pak gjasa për t’u prekur nga skleroza, sesa njerëzit që nuk luajnë asnjë instrument muzikor; një tjetër studim tregoi se mësimi i një gjuhë tjetër, mund të vonojë me 5 vjet fillimin e sëmundjes së Alzaimerit.

Duke e nxitur veten në këtë mënyrë ju ndihmon të vlerësoni aftësitë aktuale, nëse zbuloni se puna juaj është kërkuese, sa nuk ju lejon të përfitoni një aftësi të re, konsiderojeni veten me fat :profesionet më stimuluese, duket se i ndihmojnë njerëzit të ruajnë fuqitë mendore, edhe pse përfitimet nuk mund të zgjasin.

Shmangni ushqimet e rënda

Obeziteti mund të dëmtojë në shumë mënyra trurin. Rritja e nivelit të kolesterolit në arterie, mund të kufizojë rrjedhën e gjakut në tru, duke e privuar nga ushqimi dhe oksigjeni për të cilinka nevojë për të funksionuar. Për më tepër, neuronet janë të ndjeshme ndaj nivelit të hormonit insulinë.

Një dietë e rregullt me ëmbëlsira, ushqim kalorifik prishë sinjalizimin e insulinës, duke shkaktuar një reaksion zinxhir që shkakton krijimin në tru të pllakave vdekjeprurëse. Lajm i mirë është se disa ushqyes – si omega 3, acidet yndyrore dhe vitaminat D dhe B12, riparojnë dëmtimet në tru që lidhen me plakjen.

Kjo mund të shpjegojë arsyen, pse njerëzit e moshuar që hanë sipas një diete tipike mesdhetare, priren të shfaqin të njëjtat aftësi njohëse si njerëzit që janë 7 vite e gjysmë më të rinj.

Ndërtoni trupin tuaj

Bëjmë dallim ndërmjet trurit e muskulit. Fitimi i formave të mira, është një nga mënyrat më të sigurta për të ndërtuar mendjen. Aktiviteti jo vetëm që mundëson qarkullim të mirë të gjakut, shkakton rritje të nivelit të proteinave “faktori i rritjes nervore”, që stimulojë rritjen e mirëmbajtjen e lidhjeve nervore.

Përfitimet duken se shtrihen që nga djepi deri në varr: fëmijët që ecin në këmbë për të shkuar në shkollë, marrin nota më të mira, ndërsa shëtitja duket se rrit përqendrimin dhe kujtesën e pensionistit. Një shumëllojshmëri e gjerë ushtrimesh mund të ndihmojë, nga ushtrimet e lehta aerobike, te stërvitja përmes ngritjes së peshave dhe badibilldingut; thjesht zgjidhni një regjim trajnimi, që i përshtatet palestër tuaj aktuale.

Organizoni festa sikur të ishit 21-vjeç

E thënë thjesht, njerëzit janë qenie sociale, miqtë e të afërmit na stimulojnë sfidojnë të provojmë eksperienca të reja, na lehtësojnë stresin dhe pakënaqësitë.

Një studim mbi 70-vjeçarët zbuloi se individët më aktivë në aspektin shoqëror, kishin 70 përqind më pak gjasa të përjetonin rënien e aftësisë gjatë një periudhe prej 12 vjetësh, në krahasim me njerëzit me jetë më pak aktive sociale. Nga kujtesa te vëmendja në shpejtësinë e ërpunimit mendor, duket se përfiton nga kontaktet të rregullta me njerëzit e tjerë. Shkencëtarët dyshojnë se nuk ka asnjë plumb magjik për të trajnuar trurin tuaj.

Njerëzit që mplaken më mirë, kanë mënyrë jetese që përfshin pak nga të gjitha:një dietë të larmishme, aktivitete stimuluese, dhe një rreth miqsh të dashur.

Dhe, kjo nuk është një recetë për një tru të zgjuar, sesa për një jetë të shëndetshme dhe të lumtur.

Lifestyle

Parashikimi i motit për ditën e premte

Published

on

Sot parashihet të mbajë mot me diell dhe vranësira të pakta.

Sipas Institutit Hidrometeorologjik të Kosovës, vranësirat parashihen te dendësohen dhe të sjellin riga shiu

Temperaturat minimale pritet të lëvizin nga 12 – 16°C, kurse ato maksimale: 23-28°C

Ndërkaq, era pritet të fryej nga verilindja, 1–5 m/s. /

Continue Reading

Lifestyle

Katër fajtorët e padukshëm për rrudhat: Nga dielli tek ëmbëlsirat

Published

on

Fajtorët që s’i shihni. Përderisa lëkura është duke u plakur vazhdimisht, sasitë e tepërta të sheqerit u’a shpejtojnë edhe më shumë këtë proces.

Ka disa gjëra në jetë që e shpejtojnë procesin e plakjes, shpesh nuk vërehen menjëherë. Ekspertët kanë treguar se cilët janë shkaktarët kryesorë të rrudhave.

Sheqeri

A ju pëlqejnë gjërat e ëmbla? E vërteta e hidhur është se kur konsumoni shumë sheqer, lëkura futet në një proces të quajtur glication, kjo e shkakton trupin të ndalojë të prodhojë proteina si kolagjeni dhe elastini, ku që të dyja e bëjnë lëkurën të duket e re dhe e bukur. Veç kësaj, sheqeri është agjent dehidratues, që nënkupton se vetëm e dobëson më shumë shëndetin e lëkurës.

Ndotja

Nëse jetoni në një zonë me ajër të ndotur apo jeni duhanpirëse, shanset janë se lëkura vuan nga stresi oksidativ që shkaktohet nga mos balancimi i rrezatimeve të lira – molekula që i dëmtojnë qelizat. Stresi oksidativ zvogëlon rreziqet e kolagjenit dhe elastinit në indet e lëkurës.

Rrezet ultravjollcë

Shpeshherë mendohet se gjendja e lëkurës ka të bëjë me gjenet, por gjenet e mira nuk nënkuptojnë se ju nuk mund ta dëmtoni ADN-në dhe ta shpejtoni procesin e plakjes. Dëmi gjenetik, apo mutacioni i ADN-së, kryesisht shkaktohet nga inflamacioni dhe dëmet e rrezeve ultravjollcë.

Përgjatë kohës, rrezet ultravjollcë të diellit i dëmtojnë fibrat e elastinit në lëkurë , e që pastaj e dëmtojnë shëndetin e lëkurës.

Kujdesi ndaj lëkurës

A jeni duke i përdorur produktet e gabuara?

Lëkura nga natyra është acidike, prandaj produktet e gabuara mund ta dëmtojnë atë më shumë.

Continue Reading

Lifestyle

Perfeksioni: Ndihmë apo pengesë në jetën tënde?

Published

on

Dëshira për perfeksion, shihet si cilësi e dëshirueshme, shenjë e përkushtimit dhe e standardeve të larta. Por, si çdo cilësi tjetër, ka dy anë dhe mund të jetë si një aleat i fuqishëm ashtu edhe një pengesë.

Aleat për arritjet e larta

Të jesh perfeksionist mund të të ndihmojë të arrish rezultate të mira. Njerëzit me këtë prirje vendosin standarde të larta për veten e punojnë për t’i përmbushur. Ata janë të përkushtuar për të bërë më të mirën dhe nuk dorëzohen lehtë. Kjo i çon në arritje të mëdha në karrierë dhe në jetën personale.

Kujdesi ndaj detajeve

Perfeksionistët janë të njohur për vëmendjen ndaj detajeve. Ata nuk lënë asgjë pas dore e përpiqen të sigurohen që çdo gjë të jetë në vendin e duhur. Kjo mund të jetë e dobishme, sidomos në profesione që kërkojnë saktësi. Ky kujdes për detajet mund të bëhet një pengesë kur personi përqendrohet aq shumë në perfeksion, sa mund të vonojë përfundimin e detyrave të caktuara.

Frika nga dështimi

Një nga aspektet më të vështira të perfeksionizmit është frika nga dështimi. Perfeksionistët i kanë pritshmëritë të larta për veten dhe çdo gjë që nuk përmbush këto pritshmëri mund të përjetohet si një dështim. Kjo frikë mund t’i pengojë të marrin vendime të rëndësishme ose të ndërmarrin rreziqe që mund t’i ndihmojnë të rriten dhe të zhvillohen.

Ngarkesa emocionale dhe stresi

Perfeksionizmi i tepruar shoqërohet me nivele të larta stresi e ngarkese emocionale. Duke u përpjekur të arrijnë rezultate, perfeksionistët mund të ndiejnë se kurrë nuk janë mjaftueshëm të mirë dhe kjo ndjenjë mund të çojë në lodhje mendore dhe emocionale. Prandaj, është e rëndësishme të gjejnë një ekuilibër dhe të mësojnë të pranojnë se askush nuk është perfekt.

Të jesh perfeksionist, por brenda kufijve

Për të menaxhuar perfeksionizmin në një mënyrë të shëndetshme, është e rëndësishme të mësosh të vlerësosh përpjekjet dhe përmirësimet, në vend që të përqendrohesh vetëm te rezultati përfundimtar. Pranimi i faktit se gabimet janë pjesë e procesit të të mësuarit dhe të rritjes mund të ndihmojë në uljen e presionit të brendshëm dhe të çojë në një jetë më të kënaqshme.

Perfeksionizmi mund të jetë një cilësi e jashtëzakonshme nëse menaxhohet me kujdes. Duke njohur si anët pozitive ashtu edhe ato negative, mund të përfitojmë nga cilësitë e mira të tij, ndërkohë që shmangim efektet e tij më të dëmshme.

Continue Reading

Lifestyle

Zhvillimi i këtyre aftësive është thelbësor për përmirësimin e inteligjencës tek fëmijët

Published

on

Inteligjenca është tipar që një fëmijë e trashëgon pjesërisht, por kërkon punë për zhvillimin e saj, ekspertët nxjerrin në pah tre aftësi themelore që mund të ndihmojnë në zhvillimin e inteligjencës së fëmijëve: të menduarit kritik, rregullimi emocional dhe përshtatshmëria sociale.

Konkretisht, të menduarit kritik i aftëson fëmijët të analizojnë situatat, të identifikojnë opsionet, të marrin në konsideratë pasojat dhe të marrin vendime të informuara.Kjo aftësi zhvillohet duke i inkurajuar fëmijët të bëjnë pyetje dhe të mendojnë për zgjidhje të ndryshme.

Përveç kësaj, të luash lojëra që përfshijnë vendimmarrje dhe të menduar strategjik, siç është shahu ose enigmat, mund t’i ndihmojë fëmijët të praktikojnë të menduarit kritik. Përmes kësaj, fëmijët mësojnë të mendojnë “jashtë kornizave”, gjë që është e nevojshme për t’u menaxhuar në situata të paparashikueshme.

Përveç kësaj, aftësia e një fëmije për të njohur e rregulluar emocionet luan rol të madh në zhvillimin e inteligjencës. Fëmijët që dinë të njohin emocionet dhe mësojnë t’i përballojnë ato janë më të përgatitur për t’u përballur me situatat e paparashikueshme ose stresuese që janë të pashmangshme në jetë. Një fëmijë që ndihet i frustruar sepse nuk ka arritur të përfundojë një detyrë, duhet të mësojë si të qetësohet, identifikojë shkakun e frustrimit të tij dhe të ecë para.

Aktivitete të tilla si ushtrimet e frymëmarrjes mund t’i ndihmojnë fëmijët e vegjël të mësojnë të qetësohen në situata stresuese. Përmes këtyre aftësive të rregullimit emocional, fëmijët zhvillojnë forcën dhe fleksibilitetin e brendshëm, gjë që i ndihmon ata të jenë më elastikë në situata sfiduese.

Gjithashtu, përshtatshmëria sociale është aftësi që i ndihmon fëmijët të lidhen me sukses me të tjerët e të përshtaten në situata të ndryshme sociale. Fëmijët që dinë të krijojnë marrëdhënie pozitive, të negociojnë dhe të zgjidhin konfliktet me bashkëmoshatarët e tyre ia dalin mbanë më mirë në mjedise shoqërore.

Të gjitha nuk janë të dobishme në marrëdhëniet me miqtë, por edhe në shkollë dhe në jetën e mëvonshme, sepse fëmijët që janë të adaptueshëm shoqërisht kanë më shumë gjasa të përballen me sfida në situata të ndryshme shoqërore dhe profesionale.

Continue Reading

Të kërkuara