

Lifestyle
Si të ruani fuqinë e trurit, dhe të mbeteni të fortë mendërisht?
Published
1 month agoon
By
UBT News6 këshilla për të mbrojtur trurin tuaj nga degradimi që i shkakton koha. Ashtu si çdo makinë të mirë, edhe truri ka nevojë për një farë kujdesi dhe vëmendje teksa koha kalon, për të garantuar që ai të vazhdojë të jetë në gjendje të mirë pune.
Sikur të kishte një manual të vetëm për mirëmbajtjen e tij, që të mund na tregonte sesi të kryhej rregullimi i imët i qarqeve të tij.
Fatkeqësisht, këshillat në dispozicion janë skontradiktore por “BBC Future” ka analizuar disa prej tyre nëpërmjet provave faktike.
Mos humbisni besimin tek aftësitë tuaja
A ju ndodh të ecni vërdallë në dhomë, vetëm për të zbuluar se keni harruar pse gjendeshit atje? Teksa njerëzit plaken, është e lehtë të kuptojnë përmes disa shenjave, se kujtesa e tyre tashmë po venitet. Në fakt, kjo ka po kaq gjasa të ndodhë si për të rinjtë, ashtu edhe për të moshuarit.
Dhe ne nuk duhet të jemi aq të shpejtë, sa të arrijmë në përfundimin më të keq, pasi dyshimet mund të bëhen një vetë-përmbushje e profecisë.
Gjatë 10 viteve të fundit, Daina Turon në Universitetin e Karolinës së Veriut, ka zbuluar se me kalimin e moshës, humbasin besimin në aftësitë tona mendore.
Ne mbështetemi në shumë paterica, si GPS i makinës apo blloku i shënimit në telefon. Duke dështuar të testojmë vetveten, përshpejtojmë rënien tonë.
Pra, nëse ju nguroni në hyrje të një dere, që në fakt nuk e dini se çfarë është, vetëm e shihni atë si një moment që ngacmon kujtesën tuaj.
Mbroni veshët tuaj
Mendja vuan, nëse ajo izolohet nga shqisat, ndoshta duke e tendosur me një vëmendje shtesë, e bllokuar nga stimulimi i dobishëm, humbja e dëgjimit duket se shkakton humbjen e materies gri të trurit. Sipas një studimi, kjo rrit rrezikun e dëmtimit njohës gjatë një periudhe 6-vjeçare me 24 përqind.
Cilado qoftë mosha tuaj, ia vlen që të marrësh parasysh situatat që mund të kontribuojnë në gjendjen e mirë të veshit tuaj. Dëgjimi i muzikës rok me zë të lartë për vetëm 15 sekonda në ditë, do të ishte i mjaftueshëm për të dëmtuar dëgjimin tuaj; madje edhe duke përdorur një tharëse flokësh për 15 minuta në ditë, mund të dëmtoni qelizat e vogla që perceptojnë tingujt.
Nëse mendoni se mezi dëgjoni, kërkoni ndihmë mjekësore duke prekur problemin në rrënjë, çka mund të frenojë dobësimin e mëtejshëm të dëgjimit.
Mësoni një gjuhë të huaj ose një instrument muzikor
Në vend të ndonjë trajnimi të pavlerë të trurit apo zgjidhjes së një fjalëkryqi, merrni në konsideratë një stërvitje më ambicioze mendore, si të mësuarit e pianos apo fillimi i përvetësimit të një gjuhë të re. Të dyja mbështeten tek një grup i gjerë aftësish, duke ushtruar kujtesën, vëmendjen, perceptimin tuaj ndijor dhe kontrollin motorik, teksa përpiqeni të përballoni shkallë të reja vështirësish ose tingujt e panjohur të fjalëve të reja.
Muzikantët kanë 60 përqind më pak gjasa për të vuajtur nga skleroza
Kjo praktikë duhet të t’iu ndihmojë për t’u bërë më të shkathët, me përfitime që zgjasin deri në moshën e thyer. Një studim vitin e kaluar, zbuloi se muzikantët kanë 60 përqind më pak gjasa për t’u prekur nga skleroza, sesa njerëzit që nuk luajnë asnjë instrument muzikor; një tjetër studim tregoi se mësimi i një gjuhë tjetër, mund të vonojë me 5 vjet fillimin e sëmundjes së Alzaimerit.
Duke e nxitur veten në këtë mënyrë ju ndihmon të vlerësoni aftësitë aktuale, nëse zbuloni se puna juaj është kërkuese, sa nuk ju lejon të përfitoni një aftësi të re, konsiderojeni veten me fat :profesionet më stimuluese, duket se i ndihmojnë njerëzit të ruajnë fuqitë mendore, edhe pse përfitimet nuk mund të zgjasin.
Shmangni ushqimet e rënda
Obeziteti mund të dëmtojë në shumë mënyra trurin. Rritja e nivelit të kolesterolit në arterie, mund të kufizojë rrjedhën e gjakut në tru, duke e privuar nga ushqimi dhe oksigjeni për të cilinka nevojë për të funksionuar. Për më tepër, neuronet janë të ndjeshme ndaj nivelit të hormonit insulinë.
Një dietë e rregullt me ëmbëlsira, ushqim kalorifik prishë sinjalizimin e insulinës, duke shkaktuar një reaksion zinxhir që shkakton krijimin në tru të pllakave vdekjeprurëse. Lajm i mirë është se disa ushqyes – si omega 3, acidet yndyrore dhe vitaminat D dhe B12, riparojnë dëmtimet në tru që lidhen me plakjen.
Kjo mund të shpjegojë arsyen, pse njerëzit e moshuar që hanë sipas një diete tipike mesdhetare, priren të shfaqin të njëjtat aftësi njohëse si njerëzit që janë 7 vite e gjysmë më të rinj.
Ndërtoni trupin tuaj
Bëjmë dallim ndërmjet trurit e muskulit. Fitimi i formave të mira, është një nga mënyrat më të sigurta për të ndërtuar mendjen. Aktiviteti jo vetëm që mundëson qarkullim të mirë të gjakut, shkakton rritje të nivelit të proteinave “faktori i rritjes nervore”, që stimulojë rritjen e mirëmbajtjen e lidhjeve nervore.
Përfitimet duken se shtrihen që nga djepi deri në varr: fëmijët që ecin në këmbë për të shkuar në shkollë, marrin nota më të mira, ndërsa shëtitja duket se rrit përqendrimin dhe kujtesën e pensionistit. Një shumëllojshmëri e gjerë ushtrimesh mund të ndihmojë, nga ushtrimet e lehta aerobike, te stërvitja përmes ngritjes së peshave dhe badibilldingut; thjesht zgjidhni një regjim trajnimi, që i përshtatet palestër tuaj aktuale.
Organizoni festa sikur të ishit 21-vjeç
E thënë thjesht, njerëzit janë qenie sociale, miqtë e të afërmit na stimulojnë sfidojnë të provojmë eksperienca të reja, na lehtësojnë stresin dhe pakënaqësitë.
Një studim mbi 70-vjeçarët zbuloi se individët më aktivë në aspektin shoqëror, kishin 70 përqind më pak gjasa të përjetonin rënien e aftësisë gjatë një periudhe prej 12 vjetësh, në krahasim me njerëzit me jetë më pak aktive sociale. Nga kujtesa te vëmendja në shpejtësinë e ërpunimit mendor, duket se përfiton nga kontaktet të rregullta me njerëzit e tjerë. Shkencëtarët dyshojnë se nuk ka asnjë plumb magjik për të trajnuar trurin tuaj.
Njerëzit që mplaken më mirë, kanë mënyrë jetese që përfshin pak nga të gjitha:një dietë të larmishme, aktivitete stimuluese, dhe një rreth miqsh të dashur.
Dhe, kjo nuk është një recetë për një tru të zgjuar, sesa për një jetë të shëndetshme dhe të lumtur.

Larja, tharja, krehja, stilimi, etj. Ka kaq shumë faza që flokët kalojnë çdo ditë, dhe mënyra si i trajtojmë mund të ketë ndikim të madh, për mirë apo për keq. Disa prej zakoneve që ndjekim pa u menduar shumë, mund të jenë duke i dëmtuar flokët më shumë sesa mendojmë.
Disa gabime janë tashmë të njohura (si përdorimi i piastrës çdo ditë), por ka edhe disa zakone të tjera më të fshehura, që shumë nga ne i praktikojmë pa e kuptuar dëmin që u shkaktojnë flokëve.
Më poshtë po rendisim 5 zakone që mund të jenë më të dëmshme seç duken dhe ja pse duhet t’i ndryshoni sa më parë.
Skalpi prodhon edhe më shumë yndyrë për të kompensuar humbjen dhe përfundoni me flokë që yndyrosen më shpejt. Nëse i lani flokët çdo ditë, përpiquni të kaloni në çdo dy ditë, duke i dhënë kohë natyrës të bëjë punën e saj.
Mënyra si aplikoni balsamin
Nëse flokët janë shumë të lagur, uji i tepërt e hollon produktin dhe pengon përthithjen e përbërësve aktivë. Pra, para se të vendosni balsam, sigurohuni që flokët të jenë të lagur, por jo duke pikuar.
I thani flokët me peshqir të zakonshëm
Flokët janë veçanërisht të brishtë kur janë të lagur, dhe fërkimi i tyre me peshqir pas larjes mund të çojë në këputje dhe maja të ndara. Zgjidhja? Përdorni një peshqir mikrofibër. Thjesht mbështillini flokët lehtësisht dhe lejoni që uji të thithet.
I krihni flokët menjëherë pasi i lani
Krehja e flokëve të lagur është një nga zakonet më të zakonshme, por gjithashtu më të dëmshme. Kur janë të lagur, flokët janë më elastikë dhe më të prirur për t’u këputur. Përdorni një krehër me dhëmbë të rrallë ose një krehër të posaçëm për flokë të lagur dhe filloni gjithmonë nga poshtë, duke u ngjitur gradualisht lart.
Përdorni tharësen në temperaturë të lartë
Tharja e shpejtë me nxehtësi të lartë është praktike kur jeni me nxitim, por dëmton strukturën, shkakton majat dyshe dhe i bën flokët më të thatë e më të elektrizuara. Stilistët përdorin shpejtësinë/temperaturën e mesme dhe e marrin kohën për këtë proces. /A.Z. UBT News/
Lifestyle
Fenomeni më i ri në tregun e punës që po dëmton punëdhënësit dhe punonjësit
Published
3 days agoon
September 15, 2025By
UBT News
Në vend që të kërkojnë mundësi të reja, shumë punonjës – sidomos të Gjeneratës Z – po qëndrojnë në të njëjtin vend pune, edhe pse pa rritje page apo avancim.
Kjo sjellje, e quajtur “job hugging”, nuk vjen nga përkushtimi, por nga frika dhe pasiguria në treg.
Çfarë e shkakton këtë prirje?
Ekonomia e paqëndrueshme, mungesa e vendeve të reja pune dhe kërcënimi nga inteligjenca artificiale.
Frika nga papunësia, që e bën sigurinë në punë të duket si luks.
Pasiguria që pengon marrjen e hapave të rinj në karrierë.
Shenjat e “job hugging”:
Rritje e stresit në ekip;
Fokus vetëm në detyra të sigurta, jo në sfida të reja;
Angazhim i shtirur për të mos humbur vendin;
Mungesë zhvillimi personal, por qëndrueshmëri nga frika.
Çka duhet të bëjnë punëdhënësit?
Të ofrojnë komunikim të hapur, trajnime, dhe mundësi rritjeje;
Të mbështesin punën hibride dhe të tregojnë empati;
Të lidhin rolet individuale me qëllimet e kompanisë;
Po vetë punonjësit?
Të planifikojnë karrierën afatgjatë;
Të zhvillojnë aftësi të reja;
Të kërkojnë mundësi brenda kompanisë aktuale;
Të krijojnë një plan për zhvillim profesional.
Konkluzioni:
“Job hugging” nuk është zgjidhje afatgjatë. Si punonjësit, ashtu edhe punëdhënësit, duhet ta shfrytëzojnë këtë kohë për të ndërtuar një të ardhme më të qëndrueshme, me më shumë mundësi dhe më pak frikë.
Përgatiti: A.Z. /UBT News/
Lifestyle
Mos veproni kështu me flokët më, po i shkatërroni ato
Published
1 week agoon
September 11, 2025By
UBT News
Larja, tharja, krehja, stilimi, etj. Ka kaq shumë faza që flokët tanë kalojnë çdo ditë, dhe mënyra si i trajtojmë ka ndikim të madh, për mirë apo për keq. Disa prej zakoneve që ndjekim pa u menduar shumë, mund të jenë duke i dëmtuar flokët më shumë sesa mendojmë.
Sigurisht, disa gabime janë të njohura (si përdorimi i piastrës çdo ditë), por ka edhe disa zakone të tjera më të fshehura, që i praktikojmë pa e kuptuar dëmin që u shkaktojnë flokëve.
Më poshtë po rendisim 5 zakone të përditshme që mund të jenë më të dëmshme seç duken dhe ja pse duhet t’i ndryshoni sa më parë.
1. I lani flokët shumë shpesh
E keni dëgjuar më parë dhe me të drejtë: larja e shpeshtë e flokëve i heq vajrat natyralë që i mbajnë flokët të hidratuar dhe të shëndetshëm. Skalpi prodhon edhe më shumë yndyrë për të kompensuar humbjen e përfundoni me flokë që yndyrosen më shpejt. Nëse i lani flokët çdo ditë, përpiquni të kaloni në çdo dy ditë, duke i dhënë kohë natyrës të bëjë punën e saj.
2. Aplikoni balsam në flokë që pikojnë ende
Në sallone, stilistët i shtrydhin butësisht flokëtpara se të vendosin balsam ose maskë. Arsyeja? Nëse flokët janë të lagur, uji i tepërt e hollon produktin e pengon përthithjen e përbërësve aktivë. Para se të vendosni balsam, sigurohuni që flokët të jenë të lagur, por jo duke pikuar.
3. I thani flokët me peshqir të zakonshëm
Flokët janë të brishtë kur janë të lagur, fërkimi i tyre me peshqir pas larjes mund të çojë në këputje dhe maja të ndara. Zgjidhja? Përdorni një peshqir mikrofibër ose një bluzë pambuku të butë. Thjesht mbështillini flokët lehtësisht dhe lejoni që uji të thithet.
4. I krihni flokët menjëherë pasi i lani
Krehja e flokëve të lagur është një nga zakonet më të zakonshme, por më të dëmshme. Kur janë të lagur, flokët janë më elastikë dhe më të prirur për t’u këputur. Përdorni një krehër me dhëmbë të rrallë ose një krëhër të posaçëm për flokë të lagur dhe filloni nga poshtë, duke u ngjitur gradualisht lart.
5. Përdorni tharësen në temperaturë shumë të lartë
Tharja e shpejtë me nxehtësi të lartë mund të jetë praktike kur jeni me nxitim, por dëmton strukturën e flokut, shkakton majat dyshe dhe i bën flokët më të thatë e më të elektrizuara. Stilistët profesionistë zakonisht përdorin shpejtësinë/temperaturën e mesme dhe e marrin kohën e tyre për këtë proces. Veproni dhe ju njësoj!
Lifestyle
Si të parandaloni njollat e ujit të fortë në rubinete?
Published
1 week agoon
September 11, 2025By
UBT News
Pavarësisht se sa mirë e pastroni banjën tuaj, njollat e gëlqeres vazhdojnë të shfaqen. Megjithatë, ekziston një zgjidhje që mund t’ju ndihmojë të parandaloni këtë problem.
Kur pikat e ujit mbeten në rubinete, shfaqen njolla të bardha. Kur uji avullohet, mbeten depozita minerale, të cilat krijojnë njollat.
Pra, ekspertët e pastrimit zbuluan për Real Simple se si mund t’i parandaloni ato në disa hapa.
Duket e qartë, por sipas Scott Schrader, një ekspert pastrimi në CottageCare, një nga mënyrat më efektive për të hequr njollat e ujit është të fshini pajisjet tuaja pas çdo përdorimi (ose sa më shpesh të jetë e mundur nëse fshirja duket joreale pas çdo përdorimi).
Nëse doni të hiqni qafe gëlqeren, spërkatni me një kombinim uthulle të bardhë dhe uji. Lëreni për dy ose tre minuta, pastaj fshijeni sipërfaqen me një leckë.
Taylor Riley i AMR US Commercial Cleaning rekomandon spërkatjen e kësaj përzierjeje një herë në javë për të mbajtur rubinetat të pastra.
“Uthulla shkrin çdo depozitë minerale përpara se ato të kenë mundësi të gdhendin ose njollosin sipërfaqen”, thotë Riley.
Nëse uthulla nuk ndihmon në heqjen e njollave kokëforta, një produkt si heqësi i kalciumit, gëlqeres dhe ndryshkut mund të ndihmojë në heqjen e tyre. Si një masë parandaluese e besueshme, aplikoni një shtresë mbrojtëse ose një barrierë hidrofobike në pajisjet tuaja.
Produktet që janë të destinuara për xhamat e përparmë – funksionojnë në mënyrë perfekte në rubinetat dhe dyert e dushit prej qelqi.
“Ai largon ujin, kështu që njollat janë më të vështira për t’u formuar. Sigurohuni që sipërfaqja të jetë e pastër dhe e thatë para se ta aplikoni”, thotë Schrader.
Sipas Lisa Macqueen, CEO e Cleancorp, dy sende të zakonshme shtëpiake mund të ndihmojnë.
“Aplikoni një shtresë të hollë dylli për makinën ose lustër mobiljesh në rubinete çdo disa javë. Kjo krijon një barrierë që ndihmon pikat e ujit të mblidhen në rubinete në vend që të ngjiten në to”, thotë Macqueen.
Problemi me gëlqeren nuk qëndron te pajisjet tuaja, por te uji i fortë. Mënyra më e sigurt për ta ndaluar atë është të shmangni plotësisht ujin e fortë.
“E vetmja zgjidhje që adreson shkakun rrënjësor të problemit është instalimi i një zbutësi uji për shtëpinë. Ai largon mineralet nga uji para se të arrijnë në pajisjet tuaja, kështu që nuk keni pse të merreni vazhdimisht me grumbullimin e mbetjeve”, thotë Danny Pen, një ekspert hidraulik në New Era Plumbing & HVAC.

Soda e bukës dhe diabeti, mit apo e vërtetë?

YouTube prezanton mjete të reja inteligjence artificiale dhe opsione monetizimi

Pjesëmarrësit e Konferencës Ndërkombëtare të Muzikës Moderne në UBT nisin dorëzimin e abstrakteve

Më 22 shtator dëshmitari i ri i mbrojtjes në rastin Thaçi dhe të tjerët

Si ndihmon lëngu i bizeleve në pastrimin e mëlçisë?

Basha pret në takim ambasadorin e Shqipërisë, Petrit Malaj

Haradinaj takohet me ambasadoren greke, kërkon njohjen e Kosovës nga Greqia

Jessie J rikthehet me albumin e ri pas 8 vitesh pauzë

Armatimi i kapur në Zveçan, Elshani: Dyshohet se lidhen me të akuzuarin Nemanja Radivojeviq – Gandi
Të kërkuara
-
Aktualitet3 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26