

Shëndet
Si ta parandaloni migrenën?
Migrena është një gjendje më komplekse, neurologjike, me simptoma që mund të zgjasin me orë të tëra.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiNëse keni përjetuar ndonjëherë dhimbje torturuese në njërën anë të kokës, të përziera, të vjella, ndjeshmëri ndaj dritës, erërave dhe zhurmave, atëherë e dini mirë se si është të vuash nga migrena, një shqetësim që mundon shumë njerëz dhe është i aftë për ta duke ju lodhur dhe mendërisht.
Ekziston një perceptim i zakonshëm se migrena është vetëm një dhimbje koke tjetër, por sipas ekspertëve, është një gjendje më komplekse, neurologjike, me simptoma që mund të zgjasin me orë të tëra, duke prishur plotësisht rutinën tuaj të përditshme.
Nerva specifike të enëve të gjakut mund të dërgojnë sinjale dhimbjeje në tru duke lëshuar substanca inflamatore. Kjo shkakton migrenën. Lajmi i mirë është se ka gjëra që mund të bëni për të parandaluar migrenën.
“Metoda më e mirë është të bëni ndryshime të vogla në stilin tuaj të jetesës”, sugjeron Rohit Reddy, një neurolog i specializuar për dhimbje koke në klinikat Dartmouth Hitchcock në SHBA.
Dr. Reddy sugjeron gjashtë zgjidhje për të parandaluar migrenën:
1. Mbani një orar të qëndrueshëm të gjumit
Një gjumë cilësor është i nevojshëm në mënyrë që truri të pushojë dhe të shërohet nga lodhja e ditës. Prandaj është më mirë të vendosni një orar të qëndrueshëm të gjumit, duke u siguruar që të shkoni në shtrat dhe të zgjoheni në orare të ngjashme.
2. Hani një dietë të pasur me lëndë ushqyese
Mos anashkaloni vaktet. Është një ide e mirë për të ngrënë vakte dhe ushqime të rregullta pasi kjo ndihmon në mbajtjen e niveleve të sheqerit në gjak në nivele normale. Ka edhe ushqime të caktuara që mund të shkaktojnë migrenë. Ushqime të tilla, ndoshta “fajtor” janë disa lloje të verës, djathrave dhe aditivëve ushqimorë. Në përgjithësi, ushqimet dhe pijet me sasi të lartë sheqeri, si dhe produktet me kafeinë dhe pijet energjike, konsiderohen më të rrezikshme për të shkaktuar migrenë.
3. Konsumoni sasi të mëdha lëngjesh
Dihet se pirja e sasive të mëdha të lëngjeve mund të jetë vetëm e dobishme për trupin. Protagonisti absolut i këtij zakoni, natyrisht, duhet të jetë uji. Dehidratimi bën që truri dhe indet e ndryshme të tkurren, duke ushtruar presion mbi disa nerva, gjë që mund të çojë në dhimbje.
4. Bëni ushtrime
Sipas një studimi të vitit 2019 të botuar në “Journal of Headache and Pain”, ushtrimet aerobike ndihmuan në uljen e numrit të episodeve të migrenës që njerëzit përjetonin çdo muaj. Në fund të fundit, stërvitja e rregullt është e rëndësishme për funksionin e përgjithshëm të trurit. Tridhjetë minuta ushtrime në ditë janë ideale.
5. Njihni shkaktarët tuaj të migrenës dhe përpiquni t’i shmangni ato
Ushqimi nuk është e vetmja gjë që mund të shkaktojë migrenë. Ka kushte të tjera që mund të krijojnë episode të dhimbshme. Këto mund të jenë drita të forta, muzikë me zë të lartë, erëra të forta, konsumim të tepërt të kafeinës dhe më shumë, të cilat duhet të përpiqeni t’i shmangni nëse shihni se mund t’ju shkaktojnë shqetësim.
6. Menaxhoni stresin
Sigurisht që nuk është qëllimi më i lehtë, por duke arritur të zbusni stresin e përditshëm, do të ndjeni një ndryshim të madh në cilësinë e jetës tuaj në përgjithësi dhe sigurisht që do të mbani larg dhimbjen dhe presionin. Mund të provoni mënyra të ndryshme për ta menaxhuar atë (si meditimi ose psikoterapia) dhe të shihni se çfarë funksionon më mirë për ju.
Shëndet
Epoka e re e mjekësisë, shpresa për kurën e tullacisë
Published
10 hours agoon
October 2, 2025By
UBT News
Shkencëtarët amerikanë kanë bërë përparime të rëndësishme drejt zhvillimit të trajtimeve të reja kundër tullacisë dhe alopecisë, duke tejkaluar opsionet aktuale që vetëm ngadalësojnë humbjen e flokëve.
Në Universitetin e Kalifornisë, Irvine (UCI), është zbuluar një molekulë e quajtur SCUBE3, e cila arrin të aktivizojë qelizat staminale të folikulave të flokëve, duke nxitur rritjen e tyre.
Testimet e para janë kryer si tek minjtë, ashtu edhe në lëkurë njerëzore të transplantuar, duke dhënë rezultate premtuese.
Një vit më vonë, studiues nga Universiteti i Kalifornisë në Los Anxhelos (UCLA) prezantuan një tjetër molekulë inovatore, të quajtur PP405.
Kjo substancë ka treguar aftësinë për të “zgjuar” folikulat e flokëve brenda vetëm një jave, përmes aplikimit topik në lëkurë njerëzore.
Sipas “News-Medical”, risia e këtyre zbulimeve qëndron në faktin se ato nuk kufizohen vetëm në ngadalësimin e rënies së flokëve, por riaktivizojnë ciklin biologjik të rritjes së tyre – një qasje krejtësisht e re në këtë fushë.
Ekspertët paralajmërojnë se trajtimet duhet të kalojnë përmes provave të gjera klinike përpara se të bëhen të disponueshme për publikun.
Nëse këto teste rezultojnë të suksesshme, mjekësia mund të jetë pranë një epoke të re në luftën kundër tullacisë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ja arsyet e pazakonta pse rritet rreziku për kancer të lëkurës
Published
12 hours agoon
October 2, 2025By
UBT News
Melanoma është forma më e rrezikshme e kancerit të lëkurës, që lind nga melanocitet, qelizat që prodhojnë pigmentin e lëkurës sonë.
Shumë njerëz nuk e dinë se disa faktorë që duken të padëmshëm mund të ndikojnë në shfaqjen e këtij kanceri. Disa prej tyre janë:
Vera e bardhë
Një studim i publikuar në Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention tregon se konsumimi i një gote vere të bardhë në ditë e rrit me 13% rrezikun për zhvillimin e melanomës. Shkaku lidhet me enzimen acetaldehyde, e cila dëmton ADN-në. Kjo substancë gjendet në pijet alkoolike, por në sasi më të lartë tek vera. Autori i studimit, Eunyoung Cho, sugjeron që personat me faktorë të tjerë risku për melanomë të kufizojnë përdorimin. Një alternativë më e sigurt është ajo e kuqe, e pasur me antioksidues që ndihmojnë në mbrojtjen e qelizave.
HPV (Papillomavirusi i njeriut)
Sipas një hulumtimi, infeksioni me HPV është i lidhur me përhapjen e karcinomës skuamoqelizore, një tjetër lloj kanceri i lëkurës, i ndryshëm nga melanoma.
Trashëgimia gjenetike dhe flokët e kuq
Individët me flokë të kuq mbartin një gjen që e shton rrezikun për kancer të lëkurës, sidomos të lidhur me ekspozimin ndaj diellit. Ky gjen ka efekt të krahasueshëm me 20 vite qëndrimi nën rrezet e diellit. Një studim i botuar në Nature Communications tregon se edhe nëse ju vetë nuk keni flokë të kuq, por dikush në familjen tuaj i ka, rreziku juaj për dëmtime gjenetike nga dielli rritet me 42%.
Lëngjet e qitros (citrus)
Konsumimi i më shumë se një gote (rreth 1.6 herë në ditë) me lëng portokalli ose grejpfruti lidhet me rritje prej 36% të rrezikut për melanomë. Kjo lidhet me përbërësit psoralen e furocoumarin, që e bëjnë lëkurën më të ndjeshme ndaj rrezeve të diellit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Studim: Dieta Keto redukton depresionin te studentët deri në 70%
Published
13 hours agoon
October 2, 2025By
UBT News
Një studim i Universitetit të Ohios ka treguar se dieta Keto, e ndjekur për të paktën 10 javë, mund të ulë deri në 70% simptomat e depresionit te studentët universitarë.
Studimi, i botuar në Translational Psychiatry, raportoi gjithashtu përmirësime në mirëqenien e përgjithshme dhe aftësitë njohëse.
Studiuesit, të udhëhequr nga Dr. Drew D. Decker, synuan të ofronin trajtim për studentë me çrregullim depresiv të madh, duke kombinuar dietën me vlerësime javore dhe intervista klinike.
Nga 24 studentë të përfshirë, 16 përfunduan programin 10–12 javor, dhe rezultatet ishin mbresëlënëse:
69% ulje në simptomat e vetë-raportuara të depresionit
71% ulje në vlerësimin klinik të depresionit
Askush nuk plotësonte më kriteret për depresion të moderuar ose të rëndë.
Përveç shëndetit mendor, pati edhe përfitime fizike:
15 nga 16 studentë humbën mesatarisht 5 kg
Niveli i faktorit neurotrofik të trurit (BDNF) u rrit 32%
Hormoni leptin ra 52%
Përmirësim në kujtesë, shpejtësi përpunimi dhe funksione ekzekutive
Ekspertët theksojnë se nga Keto mund të ndikojë në depresion përmes mekanizmave metabolikë të lidhur me biologjinë e sëmundjes.
Studimi kishte kufizime, ishte i vogël dhe pa grup krahasues, ndaj nuk mund të thuhet se efektet vinin vetëm nga dieta.
Autorët e shohin këtë si një hap premtues dhe alternativë për të ndihmuar studentët që vuajnë nga çrregullime të shëndetit mendor. /A.Z/UBT News/
Shëndet
E vërteta e fshehur pas infarkteve tek të rinjtë
Published
2 days agoon
October 1, 2025By
UBT News
Një studim i ri nga Klinika Mayo ka hedhur dritë mbi sulmet në zemër tek të rriturit më të rinj, veçanërisht tek gratë, duke ofruar të dhëna që mund të ndryshojnë mënyrën se si kuptohen dhe trajtohen këto ngjarje serioze shëndetësore.
Kërkimi, i botuar në Journal of the American College of Cardiology, analizoi mbi 15 vite të dhëna nga Projekti i Epidemiologjisë së Rochester dhe zbuloi disa modele të pazakonta mbi shkaqet e infarkteve tek të rinjtë.
Rezultatet treguan se ateroskleroza, bllokimi i arterieve nga pllaka – mbetet shkaku kryesor i atakeve në zemër. Dallimi ishte i theksuar mes gjinive: tek burrat nën 65 vjeç shkaktonte 75% të rasteve, ndërsa tek gratë vetëm 47%.
Kjo tregon se më shumë se gjysma e infarkteve tek gratë vijnë nga shkaqe të tjera, më pak të njohura.
Një prej tyre është diseksioni spontan i arteries koronare, një gjendje kur krijohe çarje e papritur në një arterie koronare, duke bllokuar qarkullimin e gjakut pa praninë e pllakave. SCAD është më e shpeshtë tek gratë e reja dhe shpesh ngatërrohet me infarktet tipike.
Trajtimi me stenta ose ndërhyrje tjera sjellë më shumë rrezik sesa përfitim. Studimi theksoi se SCAD është gjashtë herë më e zakonshme tek gratë krahasuar me burrat. Një tjetër shkak janë infarktet e lidhura me stresin, të provokuara nga gjendje si anemia ose infeksionet e rënda.
Këto përbënin shkakun e dytë më të zakonshëm dhe shoqëroheshin me shkallën më të lartë të vdekshmërisë pesëvjeçare – rreth 33%.
Pra, pacientët me këto forma të infarkteve shpesh kishin prognozë më të rëndë sesa ata me sëmundje klasike të arterieve koronare.
Lajmi i mirë është se infarktet “të pashpjegueshme” rezultuan të rralla më pak se 3% e rasteve, duke nënkuptuar se në shumicën e situatave mjekët mund të identifikojnë një shkak të qartë dhe të përshtatin trajtimin.
Ky studim nënvizon rëndësinë e përcaktimit të saktë të shkakut rrënjësor të një sulmi në zemër. Vetëm duke ditur arsyen e vërtetë, mjekët mund të ofrojnë trajtime efektive dhe të shmangin ndërhyrjet që në disa raste mund të jenë të rrezikshme. /A.Z/UBT News/

Nga inteligjenca artificiale te bujqësia: Hajrizi tregon pse UBT-ja është zgjedhja kryesore e studentëve

Shah Rukh Khan bëhet miliarder, mes yjeve më të pasur në botë

Epoka e re e mjekësisë, shpresa për kurën e tullacisë

Xhaka në garë me Haalandin dhe yjet e tjerë për t’u zgjedhur lojtari i muajit në Premierligë

Bellucci: Një vend i veçantë për Tim Burton do të mbetet në zemrën time!

Europa League sonte vjen me 18 lojë

Beats prezanton kufjet sportive pa tel

Sekretet e njerëzve me dorën e djathtë, ja tiparet magjike

Klubet basketbollistike dhe shifrat që përfituan nga Ligji i Sponsorizimit
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet4 weeks ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën