

Lifestyle
Si ndikon alkooli në tru?
Published
4 years agoon
By
UBT newsMbi 86% e njerëzve mbi moshën 18 vjeçare konsumojnë alkool. Megjithëse konsumimi jo i tepruar i alkoolit nuk shkakton probleme, abuzimi me të mund të ketë pasoja të tmerrshme.
Që nga momenti kur ne e konsumojmë një pije alkoolike, trupi jonë e absorbon atë. Depërtimi i alkoolit në organizëm, së pari bëhet me anë të qelizave absorbuese të lukthit, duke kaluar më pas në gjak me anë të së cilit depërton nëpër pjesë të tjera të tupit. Alkooli arrinë të depërtojë në tru pas 5 minuta dhe jep efektet e tij pas 10 minutave.
Por si ndikon alkooli në tru?
Alkooli ndërhyn në shumë procese të trurit duke ndikuar në mënyrën se si truri e përcepton një informacion. Stadet e konsumimit të alkoolit janë:
Euforia – Kjo është faza e parë kur alkooli hyn dhe afekton trurin, duke rritur sasinë e dopaminës- hormonit që sjellë një ndjenjë kënaqësie.
Depresioni dhe humbja e memories – në momentin kur sasia e alkoolit prezent në gjak kalon 0.005 ml, indet e trupit fillojnë të absorbojnë një sasi më të madhe të tij, me ç’rast euforia kalon në depresion.
Eksitim – në këtë fazë, kur sasia e alkoolit në gjak veqse ka kaluar 0.09 deri 0.25 ju jeni zyrtarisht të dehur. Lobi oksipital, temporal dhe frontal janë përgjegjës për simptomat që përjetohen gjatë kësaj faze siç janë: të pamurit e mjegulltë, vështirësi në shqiptimin e fjalëve dhe mungesë kontrolli.
Konfuzion – Në këtë fazë preket cerebellumi. Ju do të keni nevojë për ndihmë për të qëndruar në këmbë ose për të ecur.
Koma – Kur alkooli arrinë vlerën 0.35 në gjak, ju jeni të rrezikuar të kaloni në komë- një gjendje e pavetëdijshme e trurit dhe bllokim i të gjithë mekanizmave motorikë.
Vdekja – sasia e alkoolit në gjak mbi 0.045 mund të çojë në vdekje, pasiqë organizmi juaj është plotësisht i helmuar dhe truri nuk arrinë ta kontollojë këtë gjendje.
Lifestyle
Si të parandalohet rivaliteti midis fëmijëve?
Published
6 hours agoon
September 9, 2025By
UBT News
Rivaliteti midis vëllezërve dhe motrave është dukuri e zakonshme në familjet me shumë fëmijë. Ndërsa fëmijët rriten, konkurrojnë me njëri-tjetrin për vëmendjen prindërore dhe një ndjenjë drejtësie.
Nëse një fëmijë ndihet i lënë pas dore ose nuk trajtohet në mënyrë të barabartë, çon në konflikt e xhelozi në marrëdhënie me njërin prej tyre. Para ardhjes së një fëmije më të vogël, fëmija më i madh ishte qendra e vëmendjes prindërore.
Nevojat plotësoheshin shpejt e nuk kishte nevojë të ndante lodrat me askënd. Me ardhjen e një vëllai ose motre, situata ndryshon, prindërit tani duhet ta shpërndajnë vëmendjen e tyre midis të dy fëmijëve, gjë që mund të shkaktojë ndjenja xhelozie tek fëmija më i madh.
Ndërsa fëmijët rriten, rivaliteti manifestohet përmes konkurrencës për lodra dhe aktivitete, dhe rezistencës së fëmijëve më të vegjël ndaj të moshuarve që u imponojnë rregulla.
Ja si të reagoni
Njohja e hershme e konfliktit të mundshëm parandalon përshkallëzimin dhe mbajtja e qetësisë së prindërve i mëson fëmijët të bëjnë të njëjtën gjë. Çdo fëmijë ka nevoja të ndryshme. Në vend të shpërblimeve, ofroni një qasje dhe vëmendje individuale që i përshtatet.
Fëmijët i përjetojnë frustrimet pa aftësinë verbale për t’i shprehur ato. Është e rëndësishme të ndiejmë ndjenjat e tyre e t’i dëgjojmë, kjo ndihmon me qetësinë emocionale.
Ndonjëherë është më mirë të injoroni mosmarrëveshjet fillestare, në këtë mënyrë nuk e shpërbleni sjelljen e keqe me vëmendje dhe fëmijët zhvillojnë aftësinë për të zgjidhur konfliktet vetë.
Kur emocionet të jenë qetësuar, dëgjoni të dyja palët, inkurajojini fjali si “Ndihem”, pa ndjenjë faji dhe ftojini ato të sugjerojnë vetë zgjidhje.
Konfliktet janë mundësi për fëmijët të mësojnë të negociojnë, të bëjnë kompromis dhe të kuptojnë nevojat e të tjerëve. Në këtë mënyrë, zhvillojnë aftësi të qëndrueshme për marrëdhëniet ndërpersonale dhe situatat e ardhshme.
Lifestyle
Një orë më shumë gjumë, e më pak dritë! Ja data kur ndryshon ora
Published
9 hours agoon
September 9, 2025By
UBT News
Edhe pse kjo duket si një formalitet i zakonshëm, ndryshimi i orës ndikon dukshëm në jetën e përditshme.
Nga gjumi dhe përqendrimi, te humori dhe produktiviteti, trupi reagon ndaj prishjes së ritmit natyral. Në vend të një ore më shumë pushim, shpesh përballemi me lodhje, nervozizëm dhe rënie të energjisë.
Prej vitesh në Evropë diskutohet për heqjen e kësaj praktike, por ajo ende mbetet në fuqi dhe zbatohet dy herë në vit, pranverë dhe vjeshtë, me arsyetimin se drita e ditës shfrytëzohet më mirë.
Ky ndryshim sjell më shumë shqetësime sesa përfitime, sidomos për fëmijët dhe të moshuarit që e kanë më të vështirë përshtatjen.
Efektet nuk duhen nënvlerësuar e këshillojnë që secili të përgatitet për këtë tranzicion, që ndikimi në organizëm të jetë sa më i lehtë.
Kur ndryshon ora?
Në vjeshtën e vitit 2025, orët do të kthehen pas më 26 tetor, të dielën në ora 03:00 të mëngjesit, atëherë akrepat kthehen një orë pas, në 02:00. Praktikisht fitojmë një orë më shumë gjumë, por humbim një pjesë të dritës së ditës. Ndërsa shumica mendojnë: “mirë, fle më gjatë”, pasojat e kësaj ndryshimi shpesh nënvlerësohen – nga lodhja deri te ndjesia se dita është shumë e shkurtër.
Pse bëhet ky ndryshim?
Edhe pse prej kohësh diskutohet për heqjen e tij, ndryshimi i orës ende zbatohet dy herë në vit, me arsyetimin se drita e ditës shfrytëzohet më mirë. Por në praktikë, më shumë dritë në mëngjes nuk do të thotë më pak lodhje pasdite, transmeton Telegrafi.
Pasojat që shpesh i injorojmë:
▪ Çrregullim i bioritmit, sidomos tek fëmijët dhe të moshuarit.
▪ Përgjumje dhe ulje të përqendrimit.
▪ Rrezik më i madh për gjendje depresive për shkak të errësirës më të hershme.
▪ Ndryshime në oreks dhe në cilësinë e gjumit.
5 gjëra që gjithmonë i harrojmë
▪ Ora në furrë, në makinë ose në mur nuk ndryshohet vetë.
▪ Ndihemi “të çuditshëm” për disa ditë pas ndryshimit, pa e kuptuar pse.
▪ Fëmijët e kanë më të vështirë përshtatjen se të rriturit.
▪ Produktiviteti bie në javën e parë.
▪ Shumë besojnë se kjo praktikë do të hiqet, por ende nuk është.
Si të përshtatemi më lehtë?
▪ Filloni të rregulloni orarin e gjumit disa ditë më herët.
▪ Dilni në dritë natyrale në mëngjes, edhe kur është me re.
▪ Mos planifikoni angazhime të rëndësishme menjëherë të hënën.
▪ Mbani rutinë – trupi e do parashikueshmërinë.
Ndryshimi i orës në vjeshtë shihet si formalitet teknik, por ndikon në ritmin e përditshëm. Trupi reagon ndaj errësirës më të hershme, ndryshimit të aktiviteteve dhe ndjesisë së “moskoordinimit” me kohën.
Lodhja, nervozizmi dhe rënia e përqendrimit nuk janë shenjë dobësie, por reagim i natyrshëm ndaj ndryshimit të ritmit.
Prandaj, është e rëndësishme të mos i nënvlerësojmë këto efekte, por t’i pranojmë dhe t’i menaxhojmë, përmes rutinës, ekspozimit në dritë dhe durimit ndaj trupit tonë.

Është gjithmonë e ndërlikuar për ta përcaktuar kur keni nevojë për një prerje flokësh. Sidomos nëse përpiqeni të rritni flokët.
Pra, sa shpesh duhet t’i premë flokët? Sipas parukierëve, ekziston një kohë e duhur që duhet t’i përmbaheni nëse mundeni, por kjo varet edhe prej faktorëve sikurse lloji i flokëve, gjatësia dhe trashësia e tyre.
Ka shumë ndryshime midis llojeve të flokëve. Flokët kanë gjatësi dhe nivele të ndryshme trashësie. Flokët e trashë nuk duhet të priten aq shpesh sa flokët e hollë. Kur mund ta dimë se kur është koha e duhur?
Ka sinjale të ndryshme që tregojnë, një nga ato janë fijet e ndara, por ka edhe shenja tjera, nëse keni flokë çdo ditë të ‘çoroditura’ ose kur lidhen shumë.
Nëse keni flokë kaçurrela dhe majat humbasin të gjitha kaçurrelat, ky është sinjal tjetër për të rezervuar takim me parukieren tuaj.
Philip B. këshillon të mos prisni më shumë se gjashtë muaj për t’i prerë flokët.
“Pas një kohe të caktuar, pavarësisht se sa mirë i trajtoni flokët, majat tuaja kanë tendencë të bëhen [të fërguara]”.
Nëse jeni duke u përpjekur të rritni flokët tuaj, ju duhet t’i shkurtoni ato rregullisht. Edhe nëse kjo duket kundërintuitive.
Një eksperte tjetër, Meri Kate O’Conner, shpjegon se nuk duhet të prisni derisa ndarja të shkojë deri te boshti i flokëve.
Lifestyle
Si të riktheni dëshirën për palestër pas një pushimi të gjatë?
Published
1 day agoon
September 8, 2025By
UBT News
Midis angazhimeve në punë, takimeve, detyrimeve familjare dhe aktiviteteve, ideja për të shtuar edhe stërvitjen në axhendë mund të duket si sfidë më vete. Sidomos pas festave, ku “pauza” nga aktiviteti fizik zgjatet më shumë seç ishte parashikuar.
Nëse doni të riktheheni në rutinën atletike por hasni vështirësi, ndiqni këshillat nga Nikos Chrysafis, trajner personal, për rifillim të suksesshëm.
1. Mos e ndëshkoni veten
Mos e kritikoni veten për pauzën që keni bërë. Nuk ka rëndësi se kur do të kishte qenë “koha ideale” për të rifilluar, ajo është tani. Shumë njerëz, për të kompensuar kohën e humbur, i drejtohen stërvitjeve të gjata dhe intensive, por kjo nuk është zgjidhje. E vetmja gjë që mund të arrini me 2-3 orë në pistën e vrapimit është ndoshta një dëmtim, jo një rikthim më i shpejtë në formë. Merreni me qetësi dhe mos e teproni.
2. Lëreni peshoren
Po e di, ndoshta nuk jeni më aty ku dëshironit të ishit. Kontrolli i vazhdueshëm i peshës sa shton stresin e zhgënjimin. Dhe kur ndihemi keq, kthehemi te ushqimi për ngushëllim. Pranoni ku jeni tani dhe caktoni një qëllim realist. Po ashtu, shmangni pajisjet që matin kaloritë apo aktivitetin fizik në mënyrë të pasaktë, ato më shumë mund t’ju shkaktojnë frustrim sesa t’ju ndihmojnë.
3. Filloni me dietën
Para se të hidheni në një program stërvitjeje, filloni me zakone të shëndetshme në tryezë. Pini ujë, shtoni më shumë fruta e perime në dietë, kujdesuni për të pasur proteina të mjaftueshme në çdo vakt, si dhe kufizoni ushqimet e përpunuara dhe alkoolin.
4. Bëni hapa të vegjël, por të qëndrueshëm
Mos u përpiqni të bëni gjithçka menjëherë. Filloni me 10 minuta ecje për javën e parë e rriteni kohën çdo javë. Nëse jeni më të avancuar, rifilloni me stërvitje të shkurtra 15 minuta. Pjesëmarrja në aktivitetet e fëmijëve apo miqve është mënyrë argëtuese për t’u rikthyer në formë.
5. Mos harroni të pushoni dhe të kujdeseni për veten
Pushimi është pjesë e rëndësishme e rikuperimit. Shtrirja pas stërvitjes, pushimet e shkurtra gjatë sesioneve të aktivitetit e relaksimi pas tyre, ndihmojnë trupin të përshtatet e të mos lodhet. Gjumi i mirë dhe shmangia e vakteve të rënda para gjumit janë çelës për rikthim të suksesshëm. Pini ujë gjatë gjithë ditës dhe mos harroni se kujdesi për trupin fillon nga rutina e përditshme.

Eminem i kërkoi ndjesë publike të ëmës për këngën e dikurshme fyese – nuk e interpreton më

Maqedonci në paradën kroate për 30 vjetorin e operacionit “Stuhia”: Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon

Transportonte marihuanë drejt Kosovës, kërkohet paraburgim për shtetasin e Shqipërisë

Arrestohet një person i dënuar për posedim të paautorizuar të armëve dhe narkotikëve

Njoftim për prindërit nga Lugina e Preshevës, Maqedonia e Veriut, Shqipëria dhe vendet tjera të banuara me shqiptarë

Bayrou niset t’ia dorëzojë dorëheqjen Macronit

Begaj takohet me Kamberin: S’do të heqi dorë nga përpjekjet për unifikimin e faktorit shqiptar

Si të shihni kush ju ka hequr në Instagram me ChatGPT?

‘Mallkimi i Drake’ godet edhe Jannik Sinner: 300 mijë dollarë të humbura
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26