Shëndet
Si mund të shijoni një ëmbëlsirë kur keni diabet?
Ju mund të hani gjithçka që dëshironi për sa kohë që e bëni këtë në mënyrë të moderuar.
Published
3 years agoon
By
UBT newsFatmirësisht, ju mund të hani gjithçka që dëshironi për sa kohë që e bëni këtë në mënyrë të moderuar.
Falë sheqernave të fshehura, karbohidrateve dhe madhësië së gabuar të një racioni, nuk është gjithmonë e lehtë të thuash se cila ëmbëlsirë do të iu rrisë sheqerin në gjak.
AgroWeb.org ju jep disa këshilla për të mbajtur të qëndrueshëm sasinë e glukozës në gjak kur dëshironi të konsumoni diçka të ëmbël.
Ekziston një konfuzion në lidhje me sheqernat “natyral” dhe sheqernat “e rafinuar”. E vërteta është se trupi juaj i trajton të gjitha këto shqerna në të njëjtën mënyrë dhe të gjitha mund të rrisin glukozën në gjak.
Një mënyrë më e mirë për të dalluar sheqernat është të krahasoni ato që gjenden natyrshëm në një ushqim, si laktoza në qumësht ose fruktoza tek frutat, me sheqernat që shtohen në ushqime dhe pije të përpunuara.
Fatkeqësisht, sheqeri i shtuar në artikuj të ndryshëm emërtohet me emra të ndryshëm, prandaj duhet të tregoni kujdes dhe të lexoni me vëmendje etiketat për t’u siguruar që nuk po merrni një dozë të fshehtë sheqeri.
Në një etiketë sheqeri mund të quhet:
- -maltodextrin
- -sheqer i grimcuar i bardhë (saharoze) ose sheqer kallami
- -fruktoza
- -laktozë
- -glukozë
Kontrolloni sasinë
Në vend të ëmbëlsirave që mund të jenë të dëmshme për shëndetin tuaj, mund të konsumoni fruta edhe pse rekomandohet në sasi të vogla.
Frutat përmbajnë fruktozë natyrore, ato janë gjithashtu të mbushura me fibra, vitamina dhe minerale. Fibrat ju ndihmojnë të tretni frutat më ngadalë, kështu që fruktoza nuk t’jua rrisë sheqerin në gjak.
Llogarisni indeksin glicemik
Meqenëse ka kaq shumë lloje sheqeri, një mënyrë e thjeshtë për të zgjedhur një ëmbëlsirë është përdorimi i indeksit glicemik (IG).
Nëse zgjidhni një ushqim me IG të ulët (nën 55 është më i miri), mund të hani pak më shumë nga ky ushqim.
Nëse zgjidhni një ushim me IG të lartë, do të duhet të shijoni një racion më të vogël.
Qershitë, grejpfruti, dardhat dhe mollët kanë një GI të ulët, ndërsa frutat e konservuara, ananasi dhe rrushi kanë një GI më të lartë.
Nëse doni të konsumoni një ëmbëlsirë, duhet të kufizoni sasinë e racionit tuaj sepse IG në këtë rast është shumë i lartë.
Numëroni karbohidratet
Për shembull nëse zgjidhni të konsumoni fruta të freskëta pasi keni ngrënë një vakt me makarona dhe salcë, ngarkesa e lartë e karbohidrateve në to, do të rrisin sheqerin në gjak.
Por nëse mbani shënim të gjithë karbohidratet që konsumoni, do të keni një ide më të mirë se çfarë mund të konsumoni më tepër dhe çfarë jo.
Pra nëse në një ditë sasia e karbohidrateve ka qenë e ulët, ju mund të jeni në gjendje të konsumoni një ëmbëlsirë me sasi karbohidratesh pak më të larta.
Qëndroni të hidratuar
Kur nivelet e glukozës në gjak janë të larta, trupi juaj kërkon shumë ujë për të larguar sheqerin shtesë.
Uji nuk do të zvogëlojë me magji sasinë e karbohidrateve ose sheqernave në një ëmbëlsirë, por do të ndihmojë trupin tuaj të përpunojë glukozën.
Bëni një shëtitje
Sheqeri në gjak rritet natyrshëm pas një vakti të plotë dhe sa më të larta të jetë sasitë e karbohidrateve, aq më shumë rritet sheqeri në gjak.
Sipas një studimi, ku AgroWeb.org u mbështet, stërvitja rreth 30 minuta pas një vakti mund të ndihmojë në rregullimin e sheqerit në gjak.
Ushtrimi nuk ka nevojë të jetë intensiv, mjafton vetëm një shëtitje e shpejtë.
Flisni me mjekun tuaj
Nëse keni pyetje, dhe veçanërisht nëse keni ndonjë problem, vizitohuni tek mjeku juaj ose kërkoni një dietolog për t’ju ndihmuar të hartoni një plan ushqimor të përshtatshëm për qëllimet tuaja shëndetësore./agroweb.org
Shëndet
Si të flini mjaftueshëm gjatë shtatzënisë?
Published
1 hour agoon
November 14, 2025By
UBT News
Nevoja për gjumë në shtatzëni fillon të bëhet e dukshme pas rezultatit pozitiv të testit. Nëse ndiheni e lodhur gjatë ditës duhet të dëgjoni sinjalet e trupit tuaj dhe të shkoni të pushoni.
Gjatë shtatzënisë ka edhe shumë gra që vuajnë nga pagjumësia si një faktor natyral, ndërsa të tjera nuk munden të flenë si pasojë e angazhimeve të tyre në familje apo punë.
Për sa orë gjumë ka nevojë një grua shtatzënë?
Në shtatzëni trupi nuk ka nevojë për 2-fish kalori apo 2-fish gjumë. Në realitet kush mund të flinte 16 orë pa ndërprerje?
Gjëja më korrekte është t’i jepni mundësinë trupit të rikuperojë energjitë e humbura, për një mirëqënie të përgjithshme. Që ta bëni këtë do të ishin të mjaftueshme rreth 10 orë gjumë.
Po nëse gruaja ka disa shqetësime?
Zakonisht gruaja nuk mund të flejë si pasojë e krampeve, që luftohen duke konsumuar ushqime të pasura me magnez dhe kalium si: kikirikët, bananet, kajsitë e thata dhe peshku.
Mund të vuani edhe nga mpirja e duarve (ndjesia sikur janë bërë duart e “miza”). Në këtë rast duhet të hapni dhe mbyllni grushtat ose vendosni duart në ujë të ngrohtë dhe të ftohtë, pra duke i alternuar. Këto veprime bëhen para gjumit.
Gërhitja dhe mpirja e këmbëve
Këto janë dy shqetësime tjera që shfaqen tek gruaja dhe që largohen disa ditë pas lindjes, mund të lehtësoni simptomat duke ndryshuar pozicionin e gjumit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ushqimet që duhen shmangur pas të 30-ave!
Published
4 hours agoon
November 14, 2025By
UBT News
Ushqimi i tepërt shkakton sëmundje në çdo moshë, por pasi të kalojmë të 30-tat trupat tanë bëhen në mënyrë progresive më pak të aftë për të toleruar ushqimin jo të shëndetshëm.
Do të ishte mirë të kujdeseshim që tani për këtë. Këto janë ushqimet që duhet të ndaloni së ngrëni pas të 30-tave.
– Kosi me fruta: Ne blejmë kos me fruta në supermarket si zgjidhje të lehtë dhe të shëndetshme por kanë sasi sheqeri të tepruar.
Më shumë sheqer se sa duhet të hamë në një ditë të tërë
Soja: Këtu është një tjetër përbërës që është menduar të jetë i shëndetshëm, por nuk është më mirë se mishi që po përpiqeni të zëvendësoni.
Ne thjesht nuk e dimë efektet afatgjata të kësaj. Në afat të shkurtër, soja mund të ndërhyjë në funksionin e tiroides. Një tjetër problem i sojës është që imiton estrogjenin në trup. Për këtë arsye soja sidomos nuk duhet t’u jepet fëmijëve që janë ende në rritje.
Peshqit e kultivuar: Për fat të keq, deri në 70% të peshkut që do të gjeni në treg është peshk i kultivuar. Ata ushqehen me një dietë plot me antibiotikë, si dhe me ushqime të ngjyrosur që i bën të duken më të shëndetshme.
– Bukë e bardhë: Kur ishit fëmijë, buka e bardhë ishte i vetmi lloj që ju pëlqente. Por, jeni një i rritur, e buka është në thelb pa veti ushqyese. Substancat që i japin asaj bardhësinë nuk mban asnjë nga vitaminat dhe mineralet e pranishme që janë në grurë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si ta kuptoni nëse keni mungesë të vitaminës D?
Published
5 hours agoon
November 14, 2025By
UBT News
Trupi ka nevojë për vitaminën D për të mbajtur kockat të forta dhe të shëndetshme.
Vitamina ndihmon në përthithjen e kalciumit, luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, redukton rreziqet e inflamacionit.
Kur vitamina D mungon, trupi jep disa sinjale të dukshme:
Djersit më shumë seç duhet
Edhe gjatë dimrit, djersitja e tepërt lidhet me mungesën e vitaminës D. Kjo ndodh sepse trupi përpiqet të rregullojë temperaturën, edhe pse ambienti nuk është i nxehtë.
Ndihesh i/e lodhur pa arsye
Mungesa e vitaminës shkakton lodhje, edhe kur ke fjetur mjaftueshëm. Studimet tregojnë se kjo mungesë shkakton edhe marrje mendsh.
Ndihesh i/e trishtuar
Vitamina D luan rol në disa funksione të trurit dhe ndikon në hormonet e lumturisë, si dopamina dhe serotonina. Mungesa e saj lidhet shpesh me depresionin dhe ndjenjat e trishtimit.
Dhimbje në kocka dhe muskuj
Personat me artrit ose dhimbje të kyçeve kanë nivel të ulët të vitaminës D. Nëse ke përjetuar dhimbje të vazhdueshme në muskuj ose kocka, mund të jetë momenti të kontrollosh nivelin e kësaj vitamine.
Si të furnizosh trupin me vitaminë D?
Ekspozimi në diell: Kërkohet për prodhimin natyral të vitaminës, por përdor kremin me SPF për mbrojtje nga rrezet e dëmshme.
Ushqimet e pasura me vitaminë D: Salmon, sardele, ton, vezë, djathë, kërpudha, qumësht, kos, drithëra dhe lëng portokalli.
Suplemente: Vitamina D mund të merret edhe përmes medikamenteve specifike, gjithmonë pas konsultimit me mjekun.
Furnizimi i rregullt me vitaminë D ndihmon trupin të funksionojë në mënyrë optimale, duke mbështetur shëndetin e kockave, energjinë, humorin dhe imunitetin. /A.Z.UBT News/
Shëndet
Marramendja e papritur mund të jetë shenjë e goditjes në tru!
Published
1 day agoon
November 13, 2025By
UBT News
Truri reagon ndaj mungesës së oksigjenit me shenja të imta, shpesh të ngatërruara me lodhje ose stres. Njohja e tyre në kohë mund të parandalojë dëmtimin e përhershëm të qelizave nervore.
Marramendja, e shoqëruar me ndjenja si humbje ekuilibri, përzierje ose ndjesi se gjithçka rrotullohet, mund të jetë pasojë e dëmtimit të trungut të trurit ose të trurit të vogël, pjesë përgjegjëse për koordinimin e lëvizjeve dhe stabilitetin trupor.
Kur marramendja është shenjë alarmi
Marramendja qendrore që shoqëron goditjen në tru zgjat më shumë se 20 minuta deri 24 orë e shoqërohet me simptoma tjera, si:
Shikim të dyfishtë ose humbje të shikimit
Dobësi ose mpirje në njërën anë të trupit
Vështirësi në të folur
Paqëndrueshmëri gjatë ecjes
Dhimbje koke e fortë dhe konfuzion
Ky lloj marramendjeje ndryshon nga ai i shkaktuar nga çrregullime të veshit ose nga sulmet ishemike kalimtare (TIA), që zgjatin më pak dhe nuk lënë dëmtime të përhershme.
Faktorët e rrezikut
Presioni i lartë i gjakut, diabeti, nivelet e larta të yndyrave e duhanpirja rrisin rrezikun. Marramendja e papritur që pengon ecjen kërkon vlerësim urgjent mjekësor, pasi diagnostikimi i shpejtë mund të shpëtojë jetën dhe të parandalojë dëmtimet e përhershme.
Në çdo rast, çdo minut është e çmuar. Njohja e shenjave të goditjes në tru dhe reagimi i shpejtë rrit shanset për shërim. /A.Z/UBT News/
Sonte në UBT TV: Podcast me Profesorin Ibush Luzha
Si të flini mjaftueshëm gjatë shtatzënisë?
Mikrorobotët që mund të parandalojnë goditjen në tru
UEFA cakton gjyqtarët e ndeshjes Slloveni – Kosovë
Ushqimet që duhen shmangur pas të 30-ave!
Sa ka fituar Maluma nga muzika, marka dhe bizneset e tij?
OSHP konfirmon shkeljet për kontratën “Shërbime me ushqim për nevojat e Policisë së Kosovës”
Hetimet për atentatin në Rinas, zbulohet arsenal armësh në Fushë-Krujë
Aksident tragjik në SHBA, humbin jetën dy të rinj shqiptarë
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet3 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
