Lajmet

Si mund të përgatiten qytetet për valët ekstreme të të nxehtit në Evropë?

Pika të tilla të merkurit mund të jenë vdekjeprurëse – në nivel global, rreth 480 mijë njerëz vdesin nga nxehtësia ekstreme çdo vit.

Published

on

Valët vdekjeprurëse të të nxehtit vrasin mijëra njerëz çdo vit – por nuk duhet të jetë kështu, bën thirrje rrjeti më i madh humanitar në botë. Ndërsa temperaturat u rritën në pjesën më të madhe të Evropës, Spanja dhe Franca po zhyten nën nxehtësinë shtypëse.

Pika të tilla të merkurit mund të jenë vdekjeprurëse – në nivel global, rreth 480 mijë njerëz vdesin nga nxehtësia ekstreme çdo vit. Megjithatë, vdekjet nga valët e të nxehtit nuk janë të pashmangshme, këmbëngul Federata Ndërkombëtare e Shoqatave të Kryqit të Kuq dhe Gjysmëhënës së Kuqe (IFRC).

“Valët e të nxehtit janë vrasësit e heshtur të ndryshimeve klimatike, por s’duhet të jenë ashtu”, deklaroi Francesco Rocca, president i IFRC-së.

5 miliardë njerëz jetojnë në vende që janë të prirura ndaj valëve të të nxehtit në mbarë botën dhe ku sistemet e paralajmërimit të hershëm mund t’i parashikojnë ato përpara se të ndodhin.

Si duhet të përgatiten qytetet për një valë të të nxehtit?

Planifikimi urban mund të minimizojë ndikimin shkatërrues të motit ekstrem.

“Lajmi i mirë është se ka veprime të thjeshta dhe me kosto të ulët që autoritetet mund t’i ndërmarrin për të parandaluar vdekjet nga të nxehtit”, deklaroi Rocca.

Rrjeti C40 Cool Cities – i cili është në partneritet me FNKKGjK për të rritur ndërgjegjësimin – ka lansuar një “kuti mjetesh për ftohjen urbane”. Kutia e mjeteve është plot me veprime që ne të gjithë mund të ndërmarrim për të përmirësuar qytetet tona, si rritja e sasisë së hapësirës së gjelbër dhe lyerja e çatisë me ngjyrë të bardhë. Këto masa iu ndihmojnë edhe banorëve.

Zgjedhje si kjo e bëjnë diferencën, shpjegon Mark Watts, Drejtori Ekzekutiv i rrjetit C40.

“Nga Majami në Mumbai dhe Athina në Abidjan, kryebashkiakët në rrjetin tonë po rrisin hapësirat e gjelbra, po zgjerojnë programet e çatisë së bardhë dhe po bashkëpunojnë në veprimet e ngrohjes për të përmirësuar qëndrueshmërinë ndaj nxehtësisë në rritje urbane“, thotë ai.

Si do ta përkeqësojë ndryshimi i klimës nxehtësinë ekstreme?

Me rritjen e temperaturave globale, do të rritet edhe frekuenca dhe ashpërsia e valëve të të nxehtit. Më shumë se një e treta e të gjitha vdekjeve si pasojë e nxehtësisë mes viteve 1991 dhe 2018 mund t’i atribuohen ngrohjes globale të shkaktuar nga njerëzit, ka zbuluar hulumtimi.

Më të rrezikuar janë të moshuarit dhe të izoluarit, foshnjat, gratë shtatzëna, ata me sëmundje para-ekzistuese dhe të varfërit në zona urbane, të cilët shpesh punojnë jashtë ose jetojnë dhe punojnë në ndërtesa pa ajër të kondicionuar ose ajrim adekuat./UBTNews/

Lajmet

Ylli i Barcelonës, Dani Olmo pëson zhvendosje të shpatullës

Published

on

Mesfushori i Barcelonës, Dani Olmo, pësoi një zhvendosje të shpatullës ndërsa shënonte kundër Atletico Madrid dhe pritet të mungojë të paktën tre javë, praktikisht jashtë loje për pjesën tjetër të vitit 2025.

Dani Olmo pritet të mungojë të paktën tre javë pasi pësoi një zhvendosje të shpatullës, menjëherë pasi shënoi gol për Barcelonën në fitoren e tyre 3-1 ndaj Atlético Madrid, duke e përjashtuar atë praktikisht për pjesën tjetër të vitit 2025.

Përditësimi mjekësor i klubit dhe raportet e shumta bien dakord për diagnozën: një zhvendosje e shpatullës, me skanimet që konfirmojnë nevojën për një periudhë pushimi dhe rehabilitimi në vend të një date kthimi të menjëhershme dhe të fiksuar.

Është një kthesë brutale, sepse Olmo ishte në një nga periudhat e tij më të mira që nga kthimi në Barça, duke udhëhequr lojën midis vijave dhe më në fund dukej ashtu siç e imagjinuan tifozët qendrën krijuese kur u kthye nga RB Leipzig./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

​Sot nis beteja për Kupën e Kosovës në futboll

Published

on

Në kuadër të fazës 1/16 të Kupës së Kosovës në futboll,, sot do të zhvillohen 10 ballafaqime shumë interesante.

Kupa e Kosovës është një tjetër rrugë që shumë skuadra e ndjekin për të siguruar daljen në garat evropiane sezonin e ardhshëm.

Këto janë të gjitha ballafaqime e ditës së sotme që nisin nga ora 12:30 e që janëL

Besa Peja – Drita, Drenica – Prizreni, Dukagjini – Ramiz Sadiku, Ballkani – Rilindja, Ferizaj – Tefik Çanga, Gjilani – Istogu, Llapi – Vjosa, Prishtina e Re, KF Lepenci Kaçanik, TOP Futbolli – Prishtina, Trepça Mitrovicë – Malisheva /S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Bisedimet Rusi-SHBA për marrëveshjen e paqes në Ukrainë përfundojnë pa përparim

Published

on

By

Pesë orë bisedime midis Presidentit rus Vladimir Putin dhe negociatorëve kryesorë të Shteteve të Bashkuara nuk dhanë ndonjë përparim në një marrëveshje të mundshme paqeje në Ukrainë, tha një ndihmës i Kremlinit të mërkurën herët.

I dërguari special i Presidentit të SHBA-së Donald Trump, Steve Witkoff, dhe dhëndri i tij, Jared Kushner, u ulën për bisedime të nivelit të lartë me Putinin në Kremlin të martën, duke kulmuar një javë diplomacie intensive, ndërsa administrata Trump vazhdon përpjekjet e saj për t’i dhënë fund luftës ruse në Ukrainë, transmeton CNN.

Bisedimet në kryeqytetin rus ishin “shumë të dobishme, konstruktive dhe shumë thelbësore”, por një “opsion kompromisi nuk u gjet”, u tha gazetarëve pas takimit këshilltari rus i politikës së jashtme dhe ndihmësi i Putinit, Yuri Ushakov.

Disa nga propozimet amerikane duken pak a shumë të pranueshme, megjithëse ato duhet të diskutohen“, tha Ushakov, duke shtuar se pika të tjera “nuk na përshtaten”.

“Puna do të vazhdojë”, tha ai.

Ndër pikat e mëparshme të ngërçitjes janë kërkesat e Kremlinit që Ukraina të heqë dorë zyrtarisht nga aspirata e saj për t’u bashkuar me NATO-n dhe që Ukraina të dorëzojë territorin në rajonin Donbas të Ukrainës lindore që është aneksuar, por ende jo i pushtuar, nga Rusia.

Pala amerikane ende nuk ka komentuar publikisht mbi bisedimet, por përpara takimit, SHBA-të kishin qenë “shumë optimiste” për arritjen e një marrëveshjeje për t’i dhënë fund luftës tre vjeçare e gjysmë, sipas sekretares së shtypit të Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt.

Një takim midis Putinit dhe Trump nuk ishte planifikuar dhe një takim i mundshëm ballë për ballë do të “varet nga progresi që jemi në gjendje të arrijmë”, tha Ushakov.

Zyrtarët ukrainas kanë vazhduar të refuzojnë kërkesat maksimaliste të Rusisë, të cilat Kremlini vazhdon t’i konsiderojë si vija të kuqe.

Ushakov tha se Putin dhe delegacioni amerikan diskutuan çështjet territoriale në takimin e tyre, “pa të cilat ne nuk shohim një zgjidhje për krizën”.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha se priste të komunikonte me ekipin negociator amerikan menjëherë pas bisedimeve të tyre me Putinin dhe se ai ishte “duke pritur sinjale” nga delegacioni mbi rezultatin e takimit./KP

Continue Reading

Lajmet

Ronaldo përball robotit të NASA-s

Published

on

Cristiano Ronaldo mori pjesë në një sfidë unike të penalltive, duke u përpjekur të shënojë kundër një portieri robotik të krijuar nga ish-inxhinieri i NASA-s, Mark Rober, i cili pretendohet të jetë i pathyeshëm.

Rober, një inxhinier amerikan dhe personalitet i YouTube, është i njohur për projektet e tij të mëdha inxhinierike dhe videot kreative shkencore. Para se të bëhej krijues i përhershëm përmbajtjeje, ai punoi për shtatë vite në Qendrën e Studimeve Reaktive të NASA-s, duke kontribuar në misionin e roverit Curiosity.

Projekti i tij i fundit synonte krijimin e një roboti që të përballej me Ronaldon në një seri penalltish.

Videoja që dokumentoi sfidën u bë virale, duke marrë mbi 13 milionë shikime dhe afro 10 mijë komente brenda një dite.

Qëllimi ishte të projektohej një makineri e aftë të ndalonte goditje që arrinin shpejtësi deri në 80 milje në orë (128 km/h), duke i dhënë robotit vetëm 250 milisekonda për të reaguar.

Për ta arritur këtë, ekipi i Roberit zhvilloi një sistem monitorimi me shpejtësi të lartë duke përdorur 22 kamera infra të kuqe.

Këto kamera, së bashku me ngjitës reflektues në top, i mundësonin sistemit të parashikonte trajektoren 3D të topit me 500 llogaritje në sekondë, vetëm 6 milisekonda pasi topi largohej nga këmba e goditësit.

Korniza e portierit robotik ishte vendosur mbi një sistem lëvizës horizontal, i fuqizuar nga dy motorë me nga 50 kuaj fuqi.

Kjo i lejonte robotit të përshpejtonte deri në 66 km/h pothuajse menjëherë, duke u pozicionuar saktë në rrugën e topit. Për të siguruar reagime të menjëhershme, ekipi i Roberit përdori një rrjet 5G me vonesë sinjali nën 10 milisekonda.

Ndërsa roboti ndali disa goditje të forta gjatë testimeve, ai hasi probleme me qëndrueshmërinë, pasi forca e disa goditjeve dëmtoi strukturën e tij.

Për ta zgjidhur këtë, Rober aplikoi teknika të inxhinierisë ajrore, duke përdorur fibra karboni dhe shkumë të trashë për të krijuar një mburojë të lehtë, por të qëndrueshme. Ai gjithashtu forcoi pikat e fiksimit për të parandaluar dëmtimet gjatë lëvizjeve me shpejtësi të lartë.

Testet e mëvonshme treguan se roboti ishte pothuajse i pathyeshëm, duke dëshmuar se kombinimi i shpejtësisë, saktësisë së sensorëve dhe qëndrueshmërisë fizike e bënte atë gati për sfidën finale.

Prova përfundimtare u zhvillua në Portugali, ku Ronaldo u përball me robotin në një seri penalltish. Fillimisht, roboti ndali disa prej goditjeve të fuqishme të Ronaldos, duke e lënë ish-yjin e Real Madrid të habitur. Duke kuptuar se forca nuk mjaftonte, Ronaldo ndryshoi qasje, duke kërkuar dobësi në sistem. Në fund, ai ia doli me një goditje të butë dhe të saktë në rrjetën anësore.

Rober i atribuoi golin e pësuar një defekti të papritur mekanik.

Gjatë transportimit në Portugali, një prej shiritave të lëvizjes së robotit ishte përkulur lehtë, duke shkaktuar paqëndrueshmëri kur roboti duhej të lëvizte krejtësisht djathtas. Ronaldo e shfrytëzoi këtë pikë të dobët dhe shënoi.

Pavarësisht humbjes së robotit, Ronaldo e vlerësoi atë, duke e quajtur një nga kundërshtarët më të vështirë që kishte hasur.

Më 8 tetor, Ronaldo u bë futbollisti i parë që arriti statusin miliarder, me Bloomberg Billionaires Index që vlerëson pasurinë e tij në 1.4 miliardë dollarë amerikanë./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara