

Aktualitet
Si mund të kenë sukses avionët e ardhshëm supersonikë aty ku Concorde dështoi?
United Airlines ka njoftuar se do të blejë deri në 50 avionë supersonikë Boom Overture për përdorim tregtar deri në vitin 2029.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiUnited Airlines ka njoftuar se do të blejë deri në 50 avionë supersonikë Boom Overture për përdorim tregtar deri në vitin 2029, duke paralajmëruar kthimin e fluturimeve supersonike të pasagjerëve gati 20 vjet pasi Concorde u dekomisionua.
Avionët supersonikë përgjysmojnë kohën që duhet për të fluturuar nga New York në Londër, nga shtatë orë në 3.5 orë, por avionë të tillë u braktisën pas fluturimit përfundimtar të Concorde në 2003.
Concorde ishte bërë financiarisht i braktisur pas një përplasjeje të profilit të lartë, për shkak të çmimeve të tepruara të biletave, konsum të lartë të karburantit dhe kosto gjithnjë e më të larta të mirëmbajtjes.
Nëse aeroplani supersonik i Boom do të ketë sukses, kjo do të varet nga tejkalimi i këtyre çështjeve që nxorën nga shinat Concorde. Pra, a mund të bëhet?

Fluturimet supersonike quhen kështu sepse ato udhëtojnë më shpejt se shpejtësia e zërit. Për ta bërë këtë, avioni duhet të thyejë pengesën e zërit, e cila kërkon një dizajn efikas aerodinamik për të zvogëluar tërheqjen dhe një shtytje të konsiderueshme nga motorët e fuqishëm për të kapërcyer turbulencën e shkaktuar nga valët e goditjes.
Djegia e pasme e Tu-144 gjithashtu kontribuoi në një kabinë shumë të zhurmshme, duke u ulur me zë të lartë në 90 decibel – afërsisht tingulli i gjeneruar nga një tharëse flokësh – i cili tejkalon kufijtë rregullatorë të sigurisë. Ndërkohë, turbo-avionët e Concorde kishin nevojë vetëm për djegie pas dore gjatë ngritjes dhe thyerjen e barrierës zanore, duke përmirësuar ekonominë e saj të karburantit dhe duke ulur zhurmën e kabinës gjatë superkalimit.

Zhurma e avionit supersonik
Për shkak të zhurmës që gjenerojnë, avionëve supersonikë nuk u lejohet të fluturojnë mbi tokë. Por këto kufizime mund të hiqen me një dizajn të rafinuar aerodinamik. Për shembull, hulumtimi nga NASA shpresojnë të prodhojnë forma optimale të kornizës ajrore të cilat mund të zvogëlojnë ndjeshëm bumet e zërit tokësor në një “zhurmë” shumë më të qetë – që vijnë me 75 decibel sesa bumi i 105 decibelëve të Concorde.
Marrja e duhur e aerodinamikës mund të hapë gjithashtu mundësinë e përdorimit të materialeve moderne, të lehta të përbëra, për të mundësuar raporte më të mira të shtytjes në peshë – ndoshta duke eleminuar nevojën për djegie të zjarrit pas ngritjes.

Karburant i aviacionit të qëndrueshëm
Karburantet e qëndrueshme të aviacionit përfshijnë biokarburante dhe vajguri sintetike që prodhohen duke përdorur materiale të ripërtëritshme dhe të qëndrueshme. Shpesh citohet një ulje mbresëlënëse 80% e emetimeve të CO2 në ciklin e jetës. Fjala kryesore këtu edhe pse është “cikli i jetës”; nuk do të thotë domosdoshmërisht emisione më pak të dëmshme nga motori.
Këto lëndë djegëse të qëndrueshme janë në përputhje me karburantin konvencional të avionëve, që do të thotë se nuk do të nevojiten ndryshime në infrastrukturën e karburantit në aeroport ose në modelin e motorit që ato të futen. Por këto lëndë djegëse janë shumë të shtrenjta, sepse lëndët e para të nevojshme për t’i bërë ato nuk janë të disponueshme në shkallë.
Sasia totale e karburantit të qëndrueshëm të aviacionit që përdoret aktualisht arrin në vetëm 0,1% të karburantit total të shpenzuar në ajër. Projeksionet vlerësojnë se kjo duhet të arrijë diku midis 1.4% dhe 3.7% para se karburantet e tilla të bëhen të qëndrueshme ekonomikisht.
Një kthim në fluturimet supersonike?
Boom do të jetë optimist se mund të kapërcejë sfidat e efikasitetit të karburantit në kohën kur avioni i saj fillon të transportojë pasagjerë që paguajnë çmime të konsiderueshme në vitin 2029. Ato tarifa duket se do të jenë të larta, me Boom që parashikon një çmim prej 3.500 £ (4.930 dollarë) për vend.
Kjo do të thotë që, ashtu si Concorde para tij, Boom Overture duket se synon tregun luksoz – përtej mundësive të madje edhe pasagjerëve të klasit të biznesit. Ka të ngjarë të frekuentohet vetëm nga ata që udhëtojnë aktualisht me avion privat, të cilët mund të joshen nga pretendimet e Boom si prodhues i qëndrueshëm i avionëve./UBTNews
You may like
Aktualitet
Ligjëratë mbi Vëzhgimin Satelitor në kuadër të Akademisë Verore në Fakultetin e Sistemeve të Informacionit
Published
9 hours agoon
July 19, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të Akademisë Verore, e organizuar nga Fakulteti i Sistemeve të Informacionit, Prof. Dr. Edon Maliqi mbajti ligjëratën tematike me titull “Vëzhgimi Satelitor: Nga të dhënat te formësimi i politikave”, e cila ngjalli interes të madh tek studentët dhe pjesëmarrësit.
Gjatë ligjëratës, Prof. Maliqi trajtoi rëndësinë e të dhënave satelitore dhe mënyrën se si ato mund të përpunohen dhe përdoren për të ndihmuar në hartimin e politikave strategjike në fusha të ndryshme. Diskutimet nxorrën në pah potencialin që teknologjitë hapësinore, si Misioni Landsat (SHBA) dhe Misioni Sentinel (Evropë), kanë për të ndikuar në zhvillimin e qëndrueshëm dhe vendimmarrjen e informuar.
Studentët dhe pjesëmarrësit treguan angazhim dhe pasion për temën, duke kontribuar me pyetje dhe komente të vlefshme, që dëshmojnë interesin e madh për inovacionin dhe zhvillimet teknologjike në vend.
Aktualitet
Vizitë zyrtare dhe ligjërata akademike nga profesorët e University of Sannio në UBT
Published
9 hours agoon
July 19, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të bashkëpunimit akademik ndërkombëtar, një delegacion nga University of Sannio në Itali ka realizuar një vizitë zyrtare në UBT, në kuadër të Akademisë Verore të Shkencave Kompjuterike dhe Inxhinierisë dhe projektit IOT-Eco.
Delegacioni përbëhej nga profesorë dhe ekspertë të njohur ndërkombëtarisht, si: Prof. Pasquale Daponte, Prof. Stefano Acierno, Giuseppe Nappi, Prof. SSA Marina Paolucci, Prof. Francesco Pepe, Prof. Giovanni Vito Persiano dhe Prof. Francesco Vespasiano.
Gjatë qëndrimit në UBT, anëtarët e delegacionit mbajtën ligjërata të specializuara për studentët dhe stafin akademik, duke ndarë njohuri, përvoja dhe zhvillime të fundit në fushën e inteligjencës artificiale, IoT-së dhe teknologjive të avancuara.
Në kuadër të vizitës, ata u pritën nga Rektori dhe Presidenti i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, si dhe nga stafi akademik. Delegacioni vizitoi gjithashtu Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në Lipjan, ku patën mundësi të njihen nga afër me kapacitetet infrastrukturore, laboratorët, projektet kërkimore dhe modelet e inovacionit të zbatuara në këtë hapësirë unike në rajon.
Aktualitet
UBT vazhdon të vendosë standarde globale – përkrah universiteteve më prestigjioze në botë në rangimin e fundit global nga WURI
Published
14 hours agoon
July 18, 2025By
Driton Iseni
Një sukses që tejkalon kufijtë kombëtarë dhe vendos Kosovën në hartën globale të arsimit të lartë është rangimi i radhës i UBT-së, i cili ka arritur të renditet ndër universitetet më të mira dhe më inovative në botë, sipas rangimit prestigjioz të World University Rankings for Innovation (WURI 2025), duke u radhitur përkrah universiteteve prestigjioze si Harvard, MIT, Stanford, Oxford, e të tjera.
Në raportin zyrtar të publikuar nga WURI, UBT ka arritur pozicionime të larta në disa kategori kyçe, duke u radhitur në mesin e institucioneve lidere të arsimit të lartë në nivel global:
- Vendi i 10-të në kategorinë ESG Trend (B3) – për përkushtimin në mjedis, shoqëri dhe menaxhim të qëndrueshëm;
- Vendi i 14-të në kategorinë Funding for Sustainability (B5) – për sigurimin e burimeve për projekte që ndihmojnë zhvillimin e qëndrueshëm;
- Vendi i 5-të në kategorinë University Brand and Reputation (B8) – për ndërtimin e një identiteti të fuqishëm institucional dhe reputacioni ndërkombëtar në rritje;
- Dhe, vendi i 208-të në renditjen e përgjithshme ndër Global Top 400 Innovative Universities.
Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, vlerësoi këto arritje si një tregues i qartë i progresit të vazhdueshëm të institucionit.
“UBT po dëshmon se është një forcë lëvizëse e arsimit të lartë në botë. Rangimet e WURI janë pasqyrim i realitetit që po ndërtojmë çdo ditë: një universitet që promovon dijen, inovacionin, dhe përkushtimin ndaj zhvillimit të qëndrueshëm dhe ndërkombëtarizimit”.
Ky sukses i radhës konfirmon rolin e UBT-së si një lider në fushën e inovacionit, teknologjisë dhe ndërkombëtarizimit, duke e vendosur Kosovën fuqishëm në hartën globale të arsimit cilësor dhe transformues.
Për më tepër, renditja e UBT-së në mesin e universiteteve më të mira dhe më inovative në botë sipas WURI 2025 përfaqëson një arritje të jashtëzakonshme jo vetëm për institucionin, por për gjithë sistemin e arsimit të lartë në Kosovë. Pozicionimi në vendin e 10-të për ESG Trend dëshmon angazhimin e UBT-së për zhvillim të qëndrueshëm dhe përgjegjësi ndaj mjedisit dhe shoqërisë, ndërsa vendi i 14-të në Funding for Sustainability tregon kapacitetin për të siguruar burime për projekte me ndikim afatgjatë. Veçanërisht i rëndësishëm është renditja në vendin e 5-të në University Brand and Reputation, që e vendos UBT-në si një nga institucionet me reputacion më të madh global, duke rritur besueshmërinë dhe vlerën e diplomës për studentët, si dhe mundësitë për bashkëpunime ndërkombëtare për stafin akademik.
Ky sukses e ngre më tej profilin e Kosovës në skenën ndërkombëtare të arsimit, duke e bërë më tërheqëse për studentë, profesorë dhe partnerë strategjikë nga e gjithë bota dhe duke dëshmuar se institucionet kosovare mund të konkurrojnë denjësisht në nivel global.
Aktualitet
UBT dhe Binance bashkë në një ngjarje unike për Blockchain dhe sigurinë në kripto
Published
18 hours agoon
July 18, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të Akademisë Verore të Fakultetit Shkenca Kompjuterike dhe Inxhinieri, pjesë e Global UBT Fest 2025, në hapësirat e Parkut Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së u organizua një aktivitet i veçantë me Binance, që mblodhi së bashku studentë, profesorë, profesionistë të fushës dhe të interesuar të tjerë për të diskutuar dhe mësuar më shumë rreth temave aktuale në teknologjinë Blockchain dhe kriptovaluta.
Hapjen solemne të ngjarjes e bëri Presidenti dhe Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, i cili theksoi rëndësinë e integrimit të teknologjive të reja si Blockchain në arsim, ekonomi dhe sektorë të tjerë strategjikë të zhvillimit.
Në vijim, eksperti Sandro Slukan mbajti një prezantim tematik rreth “Themeleve të Kriptovalutave, sigurisë në kripto dhe mënyrave për mbrojtjen e vetes në botën digjitale”, duke ofruar njohuri të rëndësishme praktike për të rinjtë që duan të angazhohen në këtë fushë.
Pjesë e programit ishte edhe paneli diskutues me temën “Integrimi i Blockchain në institucione”, i udhëhequr nga Rektori Hajrizi, ku morën pjesë Sandro Slukan dhe Polina Brottier, përfaqësuesë nga kompania globale Binance. Paneli solli perspektiva konkrete për aplikimin institucional të teknologjisë Blockchain në administratë, arsim dhe biznese.
Ngjarja vazhdoi me një prezantim të veçantë nga Polina Brottier, me temën “Karriera dhe vullnetarizmi në Binance: Qasjet më të mira”, ku ajo ndau me studentët përvojat dhe mundësitë që ofron Binance për të rinjtë e pasionuar pas teknologjisë dhe inovacionit.
Gjithashtu u prezantua edhe projekti “Angels Binance”, ku Betim Cakiqi nga Kosova tregoi përvojën e tij si vullnetar në këtë platformë ndërkombëtare, duke dëshmuar se të rinjtë tanë mund të bëhen pjesë aktive e skenës globale të inovacionit.
Ky aktivitet ishte një mundësi unike për pjesëmarrësit që të kuptojnë më thellë potencialin transformues të Blockchain-it dhe të krijojnë lidhje të drejtpërdrejta me ekspertë të industrisë.

Ligjëratë mbi Vëzhgimin Satelitor në kuadër të Akademisë Verore në Fakultetin e Sistemeve të Informacionit

Vizitë zyrtare dhe ligjërata akademike nga profesorët e University of Sannio në UBT

UBT vazhdon të vendosë standarde globale – përkrah universiteteve më prestigjioze në botë në rangimin e fundit global nga WURI

Qendra e Laboratorëve testues në UBT është qendra më e madhe në rajon

UBT dhe Binance bashkë në një ngjarje unike për Blockchain dhe sigurinë në kripto

Gjykata cakton një muaj paraburgim për policin e dyshuar për spiunazh

Rritet dukshëm numri i operacioneve në vena në Klinikën e Kirurgjisë

Apple po përgatitet të prezantojë iPhone e parë të palosshëm

OnePlus me një kabllo speciale për karikimin e telefonit
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore