Lajmet

Si kanë ndikuar tërmetet në planin për zgjedhjet në Turqi?

Çfarë ndryshuan tërmetet?

Published

on

Tërmetet shkatërruese në Turqi kanë çrregulluar planet për zgjedhjet që do të mbahen në qershor, duke nxitur një debat të ashpër brenda Qeverisë së presidentit turk, Recep Tayyip Erdogan, dhe opozitës lidhur me mundësinë e shtyrjes së zgjedhjeve.

Edhe para se të ndodhte fatkeqësia natyrore – që ishte më vdekjeprurësja në historinë moderne të Turqisë – sondazhet kanë sugjeruar se do të ketë një garë të ngushtë në zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare, shkruan REL.

Çfarë ndryshuan tërmetet?

Tërmetet shkatërruese të 6 shkurtit kanë vrarë të paktën 32.000 persona në jug të Turqisë, kanë shkatërruar dhjetëra mijëra ndërtesa dhe kanë nxitur një eksod nga rajoni i prekur nga kjo fatkeqësi natyrore. Të gjitha këto kanë hedhur dyshime mbi mundësinë e organizimit të zgjedhjeve në një afat të shkurtër kohor.

Vështirësitë logjistike janë të konsiderueshme në rajonin e prekur nga tërmetet, që është shtëpi e 13 milionë banorëve, pasi qindra mijëra personave u janë dëmtuar shtëpitë, ose shtëpitë e tyre janë të pasigurta për banim.

Muajin e kaluar, Erdogan duke tentuar që të zgjasë sundimin e tij dhe të subjektit së tij, Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP) për dekadën e tretë, tha se zgjedhjet do të mbahen në maj, një muaj më herët seç ishin paraparë.

Por, ditët e fundit, aleatët e tij kanë lënë të kuptohet se Erdogan do të kërkojë shtyrjen e organizimit të zgjedhjeve.

“Nuk mendoj se është koha për të folur për zgjedhje”, ka thënë një zyrtar i AKP-së, duke u thirrur në gjendjen e jashtëzakonshme që është shpallur për shkak të tërmeteve. “Duhet të ketë shtyrje”.

Ky zyrtar, i cili nuk pranoi që t’i publikohej identiteti pasi nuk ishte i autorizuar për të folur për këtë çështje, tha se nëntori duket se është koha më e arsyeshme për mbajtjen e zgjedhjeve, por për këtë çështje ende nuk është marrë ndonjë vendim.

Një tjetër zyrtar tha javën e kaluar se shkalla e shkatërrimit nga tërmetet paraqet “sfida serioze” në mbajtjen e zgjedhjeve në kohë.

A mund të shtyhen votimet?

Çdo përpjekje për të shtyrë zgjedhjet përballet me pengesa kushtetuese: Neni 78 i Kushtetutës turke thotë se Parlamenti mund të shtyjë zgjedhjet për një vit, por vetëm të rast të ndonjë lufte.

Ish-zëvendëskryeministri, Bulent Arinc, themelues i AKP-së të Erdoganit, të hënën bëri thirrje për shtyrje të votimeve, dhe tha se kushtetutat “nuk janë libra të shenjtë”.

“Zgjedhjet duhet të shtyhen menjëherë në mënyrë që burokracia shtetërore të mund të përqendrohet në ndihmën për qytetarët, që ata të mbyllin plagët. Kjo nuk është një zgjedhje, por është një nevojë”, tha Arinc.

Këto deklarata të ish-zëvendëskryeministrit turkm disa vëzhgues i kanë vlerësuar si një provë për të parë se cili është disponimi i publikut.

Çfarë ka thënë opozita?

Kemal Kilicdaroglu, lider i partisë kryesore opozitare, Partisë Popullore Republikane (CHP), ka hedhur poshtë mundësinë e shtyrjes së zgjedhjeve, duke thënë se Kushtetuta është shumë e qartë për këtë çështje.

“Askush nuk mund të krijojë një normë ligjore vetë, duke shpikur justifikime përtej Kushtetutës dhe ligjeve. Ka një Kushtetutë. Nëse ata thonë ‘Turqia është shtet ligjor’, nuk duhet të ketë shtyrje”, tha ai në një intervistë për Yetkin Report.

Ai tha se prioritet është caktimi i një date për zgjedhje dhe që Bordi i Lartë Zgjedhor të nisë përgatitjet për zgjedhje.

Megjithatë, opozita përballet me sfida të veta. Aleanca kryesore opozitare, e përbërë nga gjashtë parti, po kërkon që të largojë nga pushteti Erdoganin. Por, aleanca opozitare ende nuk ka njoftuar se me kë do të garojë për zgjedhjet presidenciale, dhe deri më tani ka pasur disa mospajtime për këtë çështje.

Një zyrtar nga Partia IYI, që është pjesë e aleancës opozitare, tha se opozita do të diskutojë për çështjen e kandidatit për president në javët në vijim.

Kush do të përfitonte nga shtyrja e zgjedhjeve?

Sondazhet para tërmeteve sugjeronin se zgjedhjet do të ishin sfida më e rëndë zgjedhore e Erdoganit deri më tani, teksa popullariteti i tij ka rënë për shkak të rritjes së kostos së jetesës dhe rënies së vlerës të monedhës kombëtare, lirës.

Tërmetet sjellin edhe më shumë paqartësi.

Qeveria po përballet me kritika lidhur me përgjigjen e parë dhe me organizimin e përgjigjes emergjente dhe Erdogani ka thënë se përgjigja nuk ishte aq e shpejt sa do të dëshironte. Ai ka shpallur gjendje të jashtëzakonshme për tre muaj në dhjetë provincat e prekura nga tërmetet.

Zyrtari i partisë AKP tha se pret që fatkeqësia të ndikojë që të ketë më pak vota për aleancën në pushtet, duke marrë parasysh dhimbjen dhe humbjen e jetës dhe të pronave të banorëve. “Ata do të duan të mbajnë dikë përgjegjës”, tha zyrtari.

Tërmetet kanë goditur rajonin që tradicionalisht ka mbështetur Erdoganin: Ai fitoi 55 për qind të votave në atë rajon në zgjedhjet presidenciale të vitit 2018, ndërkaq AKP dhe partnerët e kësaj partie fituan nivel të njëjtë të mbështetjes në zgjedhjet parlamentare.

Fatkeqësitë natyrore në të kaluarën kanë ndikuar në rezultatet zgjedhore.

Pas tërmetit të fuqishëm të vitit 1999, që la të vdekur 17.000 persona në veriperëndim të Turqisë, kritikat dhe përgjigja ndaj tragjedisë ishin faktorë që çuan në rrëzimin e Qeverisë së atëhershme – që paraprakisht kishte pasur mbështetje të madhe të publikut – gjë që ndihmoi në triumfin e AKP-së në zgjedhjet e vitit 2002.

A do të mund të garojë Erdogani?

Po ashtu është një debat i ashpër mes Qeverisë dhe opozitës nëse Erdogan mund të garojë sërish, duke pasur parasysh faktin se ai ka qenë president që nga viti 2014 dhe aktualisht është duke shërbyer në mandatin e dytë.

Profesori i Kushtetutës, Ibrahim Kaboglu, zëdhënës i CHP-së në Komisionin Kushtetues, tha se Erdogan mund të lejohet të garojë në zgjedhje vetëm nëse votimet mbahen para qershorit.

Kushtetuta lejon dy mandate për presidentët, por ata mund të garojnë për një mandat të tretë nëse Parlamenti thërret zgjedhje të parakohshme para përfundimit të mandatit të dytë presidencial.

Nëse Erdogan do të garojë pas këtij afati, atëherë duhet të ndryshohet Kushtetuta, tha Kaboglu.

“Por, një ndryshim i tillë kushtetues do të ishte vetëm për një individ. Diskutimi për një ndryshim të tillë do të jetë problematik”, tha ai./REL

Bota

Dronët rus godasin Kharkivin, 4 viktima dhe dhjetëra të plagosur

Published

on

Katër persona humbën jetën dhe 17 të tjerë u plagosën nga sulmet ruse me dron në qytetin lindor të Ukrainës, në Kharkiv edhe pas takimit Trump-Putin.

Sulmi vjen disa orë para takimit të paralajmëruar mes presidentit të SHBA Donald Trump dhe presidentit Ukrainas Volodymir Zelenksy në Uashington.

Edhe më herët Kharkiv ishte goditur me raketa balistike duke lënë të plagosur 11 persona.

Continue Reading

Aktualitet

Komuna e Prishtinës refuzon kërkesën ndaj autobusëve të Podujevës

Published

on

Komuna e Prishtinës, në bashkëpunim me Policinë e Kosovës, ka ndaluar kthimin e autobusëve të Podujevës nga Xhamia e Llapit, duke theksuar se kjo nuk do të lejohet si pikë kthimi. Drejtori i Mobilitetit në Komunën e Prishtinës, Donat Lushaku, tha se kërkesa e Shoqatës së autobusëve të Podujevës për ta bërë kthimin në këtë lokacion është e papranueshme për komunën.

Lushaku tha se Shoqata e autobusëve e kishte paralajmëruar grevën para dhjetë ditësh dhe se për këtë kishte pasur një takim të premten me policinë. Ai tha se policia e kishte konfirmuar se greva mund të mbahej si e drejtë ligjore dhe kushtetuese, por pa penguar qarkullimin.

“Shoqata e autobusëve të Podujevës e pat paralajmëruar para 10 ditësh këtë grevë. Ne kemi pasur një takim ditën e premte në polici bashkë me të njëjtit dhe ju kemi dhënë disa propozime për ta zgjidhur situatën. Ndërkohë, policia ju ka konfirmuar atyre madje edhe me vendim me shkrim, siç kemi marrë informacion sot se greva mund të zhvillohet, sepse është e drejtë kushtetuese dhe ligjore. Mirëpo, nuk mund të ketë pengesë në qarkullim të komunikacionit, që nënkupton se sikurse herën e kaluar autobusët nuk mund të qëndrojnë për ta bllokuar ndonjërin nga shiritët, siç ka qenë rasti i mëhershëm te Komuna apo edhe tash siç është bërë bllokimi tek lagja Top Hane”, tha ai.

Ai bëri të ditur se masat e marra nga komuna bashkë me policinë kanë qenë largimi i tabelave të autobusëve dhe shqiptimi i gjobave.

“Masat që i kemi marrë si komunë bashkë me policinë ka qenë largimi i tabelave të atyre autobusëve, pastaj shqiptimi i gjobave nga ana e policisë. Ne e kemi arritur një marrëveshje paraprake me ta që ata të hyjnë në qytet nga Kodra e Trimave, të vazhdojnë tek shkolla Model, tek rruga Zagrebi, të vazhdojnë tek stacioni i autobusëve, të kthehen në këtë rrugëtim, e të njëjtin ta përfundojnë duke shkuar në Podujevë. Por të njëjtit në disa raste nuk e kanë respektuar, madje edhe disa hyrje-dalje në Stacionin e autobusëve nuk i kanë bërë ashtu siç është paraparë, por ka më pak hyrje-dalje se sa që duhej të ishin. Andaj ne shpresojmë dhe jemi edhe për dialog, kuptohet në mirëkuptim me ta me idenë që të vazhdohet kjo formë e marrëveshjes e jo të hyhet në qytet dhe të ketë kthim nga i ashtuquajtura stacioni tek Xhamia e Llapit”, tha ai.

Lushaku tha se komuna është e hapur për dialog me Shoqatën e autobusëve, por vetëm në kuadër të marrëveshjes ekzistuese.

Ai shtoi se një tjetër kërkesë e Shoqatës ka qenë që dy nga linjat e kontraktuara të komunës të mos shkelin në territorin e Podujevës, çështje që duhet të diskutohet mes dy komunave.

 

Continue Reading

Aktualitet

​Publikohet aktgjykimi i plotë i Gjykatës Kushtetuese për Kuvendin

Published

on

Gjykata Kushtuese e Kosovës ka publikuar aktgjykimin e plotë lidhur me bllokadën në Kuvend. Masa e përkohshme është mbajtur në fuqi deri në publikimin e aktgjykimit dhe publikimit të tij në Gazetën Zyrtare.

Aktgjykimi i plotë:

“Gjykata vendosi: TË URDHËROJË, me 6 [gjashtë] vota për dhe 1 [një] kundër, Kryesuesin e Seancës Konstituive të Kuvendit të Republikës së Kosovës të vazhdojë me pikën 3 të rendit të ditës së Seancës Konstituive, të miratuar më 8 prill 2025, dhe në pajtim me paragrafin 2 të nenit 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe Nënkryetarëve] të Kushtetutë së Republikës së Kosovës, të ftojë përfaqësuesin e grupit më të madh parlamentar për të propozuar kandidatin/en për Kryetar/e të Kuvendit të Republikës së Kosovës, i/e cili/cila zgjedhet përmes votimit të hapur, votimi i cili mund të realizohet vetëm deri në 3 (tre) herë për kandidatin/en e njëjtë”, thuhet në aktgjykimin e Kushtetueses të publikuar sot.

Gjykata Kushtetuese tha se deputetët e zgjedhur të Kuvendit të Kosovës nuk e kanë zbatuar Aktgjykimin e 26 qershorit 2025 dhe rrjedhimisht të gjitha seancat e mbajtura nga data 27 qershor deri më 26 korrik 2025 shpallen të pavlefshme.

Gjithashtu, gjykata tha se Kryesuesi i Seancës Konstituive të Kuvendit të Republikës së Kosovës, nuk ka vepruar në pajtueshmëri me Aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës në rastin KO124/25, të 26 qershorit 2025 dhe rrjedhimisht veprimet e tij janë në papajtueshmëri me paragrafin 1 të nenit 116 [Efekti Juridik i Vendimeve] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës.

Continue Reading

Aktualitet

Krasniqi: PDK do ta dërgojë në Kushtetuese vendimin e ZRRE-së për të mbrojtur bizneset

Published

on

Partia e Demokratike e Kosovës (PDK) paralajmëron se gjatë kësaj jave do të dërgon në Gjykatën Kushtetuese vendimin e Zyrës së Rregullatorit për Energji, vendim ky i cili detyron mbi rreth 1 mijë e 400 biznese të dalin në të ashtuquajturin treg të lirë të energjisë.

Kryetari i PDK-së, Memli Krasniqi ka shkruar në Facebook se në konsultim me avokatin Faton Fetahu dhe ekipin e juristëve të PDK-së, kemi konstatuar se tashmë janë përmbushur të gjitha kushtet ligjore që ky vendim i ZRRE-së të ankimohet në Gjykatën Kushtetuese, gjë që do ta bëjmë gjatë kësaj jave.

“Ne do të kërkojmë masë të përkohshme, në mënyrë që ky vendim i dëmshëm të mos zbatohet deri në shqyrtimin përfundimtar të çështjes”, ka shkruar Krasniqi.

Ai ka thënë se që nga fillimi PDK është angazhuar me vendosmëri për ta ndalur ZRRE-në nga zbatimi i vendimit të saj të padrejtë, i cili i detyron mbi 1,300 biznese të dalin në të ashtuquajturin “treg të lirë” të energjisë – në kohën kur vetë ZRRE-ja nuk ka krijuar as kushtet minimale për një gjë të tillë.

“Këtë betejë e nisëm në gjykatat e rregullta, duke përdorur çdo mjet juridik në dispozicion. Por, edhe pse provat ishin të qarta dhe pasojat për ekonominë e vendit evidente, Gjykata Themelore e refuzoi kërkesën tonë, ndërsa Gjykata e Apelit e legjitimoi këtë refuzim, duke i hapur rrugë zbatimit të vendimit të ZRRE-së”, shkruan ai.

Sipas tij, ky nuk është vetëm një proces gjyqësor, por si një betejë për të mbrojtur biznesete e vendit.

“Është një betejë për të mbrojtur bizneset tona, ekonominë e vendit, punëtorët tanë dhe familjet e tyre nga një abuzim i pashembullt i pushtetit, i cili i ka detyruar qytetarët dhe ndërmarrjet të blejnë energji me çmime 280% më të larta – vetëm për të mbushur xhepat e kompanive të licencuara nga qeveria”.

Ai po ashtu ka thënë se PDK do të jetë deri në fund në krah të ndërmarrësve dhe qytetarëve të Kosovës, për ta ndalur këtë padrejtësi të madhe dhe për të mbrojtur interesin publik.

Ndryshe, nëntëdhjetë për qind e bizneseve janë shkyçur më 16 gusht nga furnizimi me energji elektrike, ndërsa pjesa tjetër e mbetur do të shkyçen gjatë ditëve të ardhshme.

Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Kosovë përmes një reagimi ka thënë se procesi ka një mori shkeljesh ligjore dhe procedural, derisa ka apeluar Qeverinë e Kosovës dhe ZRRE-në që të pezullojnë menjëherë zbatimin e vendimit dhe të hapin një proces të rishqyrtimit transparent.

 

Continue Reading

Të kërkuara