Aktualitet

Si funksionon sistemi zviceran i pensioneve dhe sa iu bie të merrni në vit?

Shtylla e parë: AHV (Sigurimi i të moshuarve dhe të mbijetuarve)

Published

on

Po planifikoni të dilni në pension në Zvicër apo dëshironi të siguroheni që jeni në një pozicion të mirë kur ta bëni këtë? Ja çfarë duhet të dini për daljen në pension në Zvicër.

Zviceranët dalin në pension relativisht herët, me një moshë pensioni 65 vjeç për burrat dhe për gratë.

Kjo ishte ndryshe deri në qershor 2021, kur mosha e pensionit për gratë u rrit nga 64 në 65 – megjithëse ky ndryshim nuk është zyrtarizuar ende (si në tetor 2021).

Zvicra ka një skemë të fortë pensionesh, megjithëse shuma që fitoni dhe vendosni në të gjatë kohës që jeni në Zvicër është thelbësore, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.

Ju gjithashtu mund ta ndërroni pensionin tuaj jozviceran me një zviceran në disa raste (shih më poshtë).

Sistemi i pensioneve zvicerane përbëhet nga tri shtylla: pensioni shtetëror, pensioni profesional dhe pensioni privat.

Shtyllat janë vendosur veçmas më poshtë.

Shtylla e parë: AHV (Sigurimi i të moshuarve dhe të mbijetuarve)

Shtylla e parë – e njohur ndryshe si AHV (Sigurimi i të moshuarve dhe të mbijetuarve) – kërkon të mbulojë kostot bazë të jetës dhe është e detyrueshme.

Kjo përfshin sigurimin e pleqërisë dhe sigurimin e të mbijetuarve (OASI/AHV/AVS), sigurimin e aftësisë së kufizuar (DI/IV/AI) dhe çdo përfitim shtesë (EL/PC).

Niveli varet nga një sërë faktorësh themelorë, duke përfshirë numrin e viteve që keni futur, shumën e të ardhurave tuaja dhe kreditet e kontributit.

Ju mund të merrni kredite kontributi për rritjen e fëmijëve ose për t’u kujdesur për njerëzit e tjerë.

Do të merrni pensionin e plotë të OASI në Zvicër nëse ju dhe punëdhënësi juaj keni kontribuar pa ndërprerje nga mosha 20 vjeçare deri në daljen në pension.

Gjithashtu ju lejohet të shtyni pensionin tuaj deri në pesë vjet, gjë që do të rrisë shumën që merrni çdo muaj.

Ai do të marrë parasysh një sërë faktorësh duke përfshirë vendin ku jetoni për t’ju dhënë një vlerësim, përcjell tutje albinfo.ch.

Shtylla e dytë: Pensioni profesional

Shtylla e dytë, pensioni profesional, përfshin gjithçka nga shtylla e parë dhe është e detyrueshme për punonjësit që fitojnë më shumë se 21,300 CHF në vit.

Qëllimi i këtij pensioni është të lejojë pensionistët të ruajnë stilin e tyre të mëparshëm të jetesës në pleqëri, ose nëse pësojnë aftësi të kufizuara.

Sa më shumë të kontribuoni në këtë pension, aq më shumë do të merrni në pension.

Së bashku, dy shtyllat e para synojnë të arrijnë një të ardhur totale nga pensioni prej 50 deri në 70 për qind të të ardhurave para daljes në pension.

Përfitimet mund të paguhen si pension, ose si një shumë e madhe në disa raste.

Ju do të merrni një minimum prej 6.8 për qind të kursimeve tuaja të daljes në pension në vit pasi të dilni në pension.

Sipas një shembulli të paraqitur nga qeveria zvicerane në këshillën e saj të daljes në pension, njerëzit që kanë kursyer 400,000 CHF në pensionin e tyre do të marrin 27,200 CHF në vit, ose 2,267 CHF në muaj sipas kësaj shifre prej 6.8 për qind.

Shtylla e tretë: Pensioni privat

Shtylla e tretë, e cila është fakultative, merr parasysh kursimet dhe investimet private, siç është prona.

Ekzistojnë dy lloje të planeve private të pensioneve: të kufizuara dhe të pakufizuara.

Plani i pensionit të kufizuar përfshin pagesën në një fond të caktuar pensioni me një bankë ose kompani sigurimesh

Plani i pakufizuar përfshin të gjitha format e investimeve dhe megjithëse është më fleksibël se plani i kufizuar, ai nuk ofron përfitime tatimore.

Është e rëndësishme të theksohet se nuk ka një skemë zyrtare pensioni të pakufizuar – ajo thjesht i referohet llojeve të investimeve që dikush bën për të siguruar një pozicion më të mirë financiar gjatë daljes në pension.

Prandaj, është e pamundur të përcaktohet se sa do të jetë kjo për shkak të shumëllojshmërisë së gjerë të opsioneve të pensioneve në tryezë.

Si mund ta kaloj pensionin tim në Zvicër?

Nëse dëshironi të transferoheni në Zvicër për të dalë në pension, do t’i lehtësoni gjërat paksa nëse mund të transferoni pensionin tuaj.

Kjo do të varet kryesisht nga vendi nga vini, me shumë vende që kanë një marrëveshje dypalëshe që i lejon njerëzit të transferojnë pensionet e tyre në skemën e pensioneve zvicerane.

Kjo përfshin vendet e BE/EFTA së bashku me Australinë, Shtetet e Bashkuara, Kilin, Kanadanë, Izraelin, Japoninë, Turqinë dhe disa të tjerë.

Për shkak të Brexit, Mbretëria e Bashkuar operon sipas një sistemi tjetër të quajtur Skema e Kualifikuar e Pensioneve të Njohur jashtë shtetit, e cila ju ndihmon të vendosni fondet tuaja në një vend të vetëm. Do t’ju lejohet ta kërkoni atë pension vetëm kur të arrini moshën e daljes në pension në Zvicër.

Continue Reading

Aktualitet

Nga inteligjenca artificiale te bujqësia: Hajrizi tregon pse UBT-ja është zgjedhja kryesore e studentëve

Published

on

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, ka thënë se arsyeja kryesore pse studentët zgjedhin të studiojnë në këtë institucion është qasja moderne dhe programet inovative që ofrohen.

Në një intervistë në FIVE të Dukagjinit, Hajrizi ka theksuar se UBT dallon nga universitetet e tjera për shkak të orientimit drejt së ardhmes dhe temave bashkëkohore, si Inteligjenca Artificiale.

Sipas tij, një element tjetër që i tërheq studentët është mënyra ndërmarrësore e funksionimit të UBT-së, e cila, duke qenë e vetëfinancuar, ka si obligim që çdo student të arrijë sukses.

“Mendoj që qasja e re, ne kemi programe të reja dhe moderne. Dhe janë programe të së ardhmes, nuk e kemi asnjë old fashion në program. Kjo është tema kryesore që asnjëherë nuk ke pas një tematik që ne e trajtojmë për të kaluarën, por flasim Inteligjencës Artificiale. Apo flasim sot për IA, po, cili është universiteti më i mirë në regjion për IA? Dihet. Ose po flet për zhvillim të qëndrueshëm, dihet kush tregon rolin. Po flet për mjekësi, dihet kush. Po flet për energji, bujqësi.

Domethënë thjesht jemi duke garuar për t’i ofruar ato kompetenca të cilat atij i duhen. Jemi shumë aktivë me qenë shumë të kujdesshëm në suksesin e tij. Se ne vetëfinancohemi, ne jemi një qasje ndërmarrësore, e kemi obligim atë me ngrit deri te suksesi. Ai e ndjen atë mbështetje. E ndjenë atë cilësi e infrastrukturë. E ndjenë atë ndërkombëtarizmin dhe vjen”, ka thënë Hajrizi.

Continue Reading

Aktualitet

Fillon fushata sensibilizuese kundër kancerit të gjirit

Published

on

Me rastin e fillimit të Muajit të Ndërgjegjësimit Kundër Kancerit të Gjirit, Ministria e Shëndetësisë në bashkëpunim me Institutin Kombëtar të Shëndetësisë Publike të Kosovës fillon fushatën sensibilizuese kundër Kancerit të Gjirit.

Në këtë ngjarje do të marrin pjesë Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, ministri në detyrë i Shëndetësisë, Arben Vitia, përfaqësues të shoqërisë civile dhe profesionistë shëndetësorë.

“Mamografia është metoda më e rëndësishme diagnostikuese për zbulimin e hershëm të kancerit të gjirit. Si një ekzaminim radiologjik, ajo mundëson identifikimin e ndryshimeve shumë të vogla në indin e gjirit, shpesh para se këto të jenë të dukshme klinikisht. Zbulimi i hershëm ka rëndësi thelbësore, pasi rrit ndjeshëm mundësinë e trajtimit efektiv dhe ul vdekshmërinë nga kjo sëmundje. Mamografia rekomandohet si mjet skriningu për gratë mbi 40 vjeç, ose më herët për ato me faktorë rreziku, duke qenë një procedurë të thjeshtë, të shpejtë dhe të sigurt për ruajtjen e shëndetit të grave. Gjatë këtij muaji, Mamografi Mobil do të jetë në qytetet e parashikuara në kalendar, sipas datave të specifikuara, nga ora 10:00 deri në 16:00”, thuhet në njoftim të MSH-së.

Me rastin e fillimit të Muajit të Ndërgjegjësimit Kundër Kancerit të Gjirit, Ministria e Shëndetësisë njofton se nga data 1 deri më 31 tetor 2025, Mamografi Mobil do të jetë në qytetet e Kosovës./S.K/EO/

Continue Reading

Aktualitet

​”Paketa e Maleve”, Elbasani miraton 4 zona të reja zhvillimi

Published

on

Këshilli Bashkiak i Elbasanit aprovoi shpalljen e 4 zonave malore prioritare për zhvillim si pjesë e nismës qeveritare “Paketa e Maleve”, për të nxitur zhvillimin ekonomik dhe investimet në zonat malore të Shqipërisë.

Ky vendim bazohet në ligjin “Për Paketën e Maleve” si dhe në udhëzimet përkatëse të miratuara nga Ministria e Pushtetit Vendor, duke synuar nxitjen e zhvillimit të qëndrueshëm, turizmit rural e natyror.

Kryetari i Bashkisë Elbasan, Gledian Llatja, tha se zonat e përzgjedhura janë njësitë administrative Gjinar, Funar, Tregan dhe Shushicë të cilat përbëjnë një potencial të rëndësishëm ekonomik, turistik e mjedisor për qytetin dhe rajonin.

Ai u shpreh se prioritet mbetet zhvillimi i qëndrueshëm dhe shfrytëzimi i burimeve natyrore në shërbim të qytetarëve dhe rajonit.

“Elbasani ka gjithçka për t’u kthyer në një destinacion të rëndësishëm turistik, dhe ne po i hapim rrugë këtij zhvillimi”, tha Llatja.

Gjinari, i njohur si “xhevahiri natyror” i Elbasanit, ofron potencial për zhvillimin e turizmit malor, ekoturizmit dhe përpunimit të bimëve mjekësore.

Funari, me pyjet e pasura dhe liqenet e tij natyrale, shihet si një destinacion i ardhshëm për turizëm kulturor, rural dhe sporte e aventurës.

Ndërsa Tregani, me ujërat termale, mbetet një atraksion i veçantë për turizmin shëndetësor e relaksues dhe aktualisht është zona më e frekuentuar e Elbasanit me mbi 9 mijë vizitorë çdo vit.

Ndërsa Shushica, vetëm pak kilometra nga qyteti, konsiderohet një zonë me potencial për turizëm familjar, bujqësi dhe kulinari tradicionale.

Sipas të dhënave zyrtare, deri në fillim të gushtit në qarkun e Elbasant ka pasur 348 aplikime. Aplikimet mbeten të hapura deri në fund të vitit 2025, ndërsa 500 aplikantët e parë do të përfitojnë lehtësira fiskale për 10-vjet, thuhet në njoftim./S.K/KP/ElbasaniNews/

Continue Reading

Aktualitet

Ali Ahmeti nderohet me titullin “Doctor Honoris Causa” nga Universiteti Europian i Tiranës

Published

on

Kryetari i BDI-së, Ali Ahmeti ka pranuar titullin “Doctor Honoris Causa” nga Universiteti Europian i Tiranës.

Përmes rrjeteve sociale, Ahmeti tha se ky vlerësim lidhet ngushtë me rrugëtimin e përbashkët për sigurimin e të drejtave të shqiptarëve, ndërtimin e paqes dhe përparimin drejt integrimit euroatlantik të Maqedonisë së Veriut.

“Sot pata nderin e veçantë të pranoj titullin “Doctor Honoris Causa” nga Universiteti Europian i Tiranës. Ky vlerësim lidhet ngushtë me rrugëtimin tonë të përbashkët për sigurimin e të drejtave të shqiptarëve, ndërtimin e paqes dhe përparimin drejt integrimit euroatlantik të Maqedonisë së Veriut”, ka shkruar Ahmeti.

Ahmeti u shpreh mirënjohës për këtë nderim duke thënë se ky çmim nuk i përket vetëm atij por të gjithë atyre që kanë ndarë të njëjtën rrugë, sakrificë dhe përpjekje.

“Ky çmim nuk është vetëm për mua, por për të gjithë ju, për çdo sakrificë, çdo përpjekje dhe çdo hap që kemi bërë së bashku në këtë rrugë të gjatë.Jam mirënjohës për këtë nderim dhe i vendosur që të vazhdojmë punën për çështjen kombëtare dhe për të ardhmen evropiane të vendit tonë”, shkruan ai.

“Doctor Honoris Causa” është një titull nderi i lartë akademik që një universitet i jep një individi për arritje të jashtëzakonshme në një fushë të caktuar, për të nderuar kontributin ose ndikimin e madh të një personi./S.K/KP/

 

Continue Reading

Të kërkuara