

Aktualitet
Si funksionon sistemi zviceran i pensioneve dhe sa iu bie të merrni në vit?
Shtylla e parë: AHV (Sigurimi i të moshuarve dhe të mbijetuarve)
Published
4 years agoon
By
Betim GashiPo planifikoni të dilni në pension në Zvicër apo dëshironi të siguroheni që jeni në një pozicion të mirë kur ta bëni këtë? Ja çfarë duhet të dini për daljen në pension në Zvicër.
Zviceranët dalin në pension relativisht herët, me një moshë pensioni 65 vjeç për burrat dhe për gratë.
Kjo ishte ndryshe deri në qershor 2021, kur mosha e pensionit për gratë u rrit nga 64 në 65 – megjithëse ky ndryshim nuk është zyrtarizuar ende (si në tetor 2021).
Zvicra ka një skemë të fortë pensionesh, megjithëse shuma që fitoni dhe vendosni në të gjatë kohës që jeni në Zvicër është thelbësore, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.
Ju gjithashtu mund ta ndërroni pensionin tuaj jozviceran me një zviceran në disa raste (shih më poshtë).
Sistemi i pensioneve zvicerane përbëhet nga tri shtylla: pensioni shtetëror, pensioni profesional dhe pensioni privat.
Shtyllat janë vendosur veçmas më poshtë.
Shtylla e parë: AHV (Sigurimi i të moshuarve dhe të mbijetuarve)
Shtylla e parë – e njohur ndryshe si AHV (Sigurimi i të moshuarve dhe të mbijetuarve) – kërkon të mbulojë kostot bazë të jetës dhe është e detyrueshme.
Kjo përfshin sigurimin e pleqërisë dhe sigurimin e të mbijetuarve (OASI/AHV/AVS), sigurimin e aftësisë së kufizuar (DI/IV/AI) dhe çdo përfitim shtesë (EL/PC).
Niveli varet nga një sërë faktorësh themelorë, duke përfshirë numrin e viteve që keni futur, shumën e të ardhurave tuaja dhe kreditet e kontributit.
Ju mund të merrni kredite kontributi për rritjen e fëmijëve ose për t’u kujdesur për njerëzit e tjerë.
Do të merrni pensionin e plotë të OASI në Zvicër nëse ju dhe punëdhënësi juaj keni kontribuar pa ndërprerje nga mosha 20 vjeçare deri në daljen në pension.
Gjithashtu ju lejohet të shtyni pensionin tuaj deri në pesë vjet, gjë që do të rrisë shumën që merrni çdo muaj.
Ai do të marrë parasysh një sërë faktorësh duke përfshirë vendin ku jetoni për t’ju dhënë një vlerësim, përcjell tutje albinfo.ch.
Shtylla e dytë: Pensioni profesional
Shtylla e dytë, pensioni profesional, përfshin gjithçka nga shtylla e parë dhe është e detyrueshme për punonjësit që fitojnë më shumë se 21,300 CHF në vit.
Qëllimi i këtij pensioni është të lejojë pensionistët të ruajnë stilin e tyre të mëparshëm të jetesës në pleqëri, ose nëse pësojnë aftësi të kufizuara.
Sa më shumë të kontribuoni në këtë pension, aq më shumë do të merrni në pension.
Së bashku, dy shtyllat e para synojnë të arrijnë një të ardhur totale nga pensioni prej 50 deri në 70 për qind të të ardhurave para daljes në pension.
Përfitimet mund të paguhen si pension, ose si një shumë e madhe në disa raste.
Ju do të merrni një minimum prej 6.8 për qind të kursimeve tuaja të daljes në pension në vit pasi të dilni në pension.
Sipas një shembulli të paraqitur nga qeveria zvicerane në këshillën e saj të daljes në pension, njerëzit që kanë kursyer 400,000 CHF në pensionin e tyre do të marrin 27,200 CHF në vit, ose 2,267 CHF në muaj sipas kësaj shifre prej 6.8 për qind.
Shtylla e tretë: Pensioni privat
Shtylla e tretë, e cila është fakultative, merr parasysh kursimet dhe investimet private, siç është prona.
Ekzistojnë dy lloje të planeve private të pensioneve: të kufizuara dhe të pakufizuara.
Plani i pensionit të kufizuar përfshin pagesën në një fond të caktuar pensioni me një bankë ose kompani sigurimesh
Plani i pakufizuar përfshin të gjitha format e investimeve dhe megjithëse është më fleksibël se plani i kufizuar, ai nuk ofron përfitime tatimore.
Është e rëndësishme të theksohet se nuk ka një skemë zyrtare pensioni të pakufizuar – ajo thjesht i referohet llojeve të investimeve që dikush bën për të siguruar një pozicion më të mirë financiar gjatë daljes në pension.
Prandaj, është e pamundur të përcaktohet se sa do të jetë kjo për shkak të shumëllojshmërisë së gjerë të opsioneve të pensioneve në tryezë.
Si mund ta kaloj pensionin tim në Zvicër?
Nëse dëshironi të transferoheni në Zvicër për të dalë në pension, do t’i lehtësoni gjërat paksa nëse mund të transferoni pensionin tuaj.
Kjo do të varet kryesisht nga vendi nga vini, me shumë vende që kanë një marrëveshje dypalëshe që i lejon njerëzit të transferojnë pensionet e tyre në skemën e pensioneve zvicerane.
Kjo përfshin vendet e BE/EFTA së bashku me Australinë, Shtetet e Bashkuara, Kilin, Kanadanë, Izraelin, Japoninë, Turqinë dhe disa të tjerë.
Për shkak të Brexit, Mbretëria e Bashkuar operon sipas një sistemi tjetër të quajtur Skema e Kualifikuar e Pensioneve të Njohur jashtë shtetit, e cila ju ndihmon të vendosni fondet tuaja në një vend të vetëm. Do t’ju lejohet ta kërkoni atë pension vetëm kur të arrini moshën e daljes në pension në Zvicër.
You may like
Rajoni
Rektori Hajrizi, pritet zyrtarisht nga Kryetari i Komunës së Braga-s në Portugali
Published
1 day agoon
October 22, 2025By
Driton Iseni
Profesor Edmond Hajrizi, në Portugali, u prit zyrtarisht nga Kryetari i Komunës së Braga, zt. Ricardo Rio. Kjo vizitë shënon një hap të rëndësishëm në përpjekjet e UBT-së për ndërkombëtarizim dhe inkurajimin e bashkëpunimeve në nivele evropiane.
Braga, si një nga qytetet më të rëndësishme dhe më të vjetra në Portugali, ofron një potencial të madh për zhvillim, ku UBT mund të angazhohet drejtpërdrejt në projekte inovative për mobilitetin e së ardhmes.
Gjatë qëndrimit në Braga, Rektori Hajrizi pritet të nënshkruajë një marrëveshje bashkëpunimi me Universitetin Rajonal Minho, me theks të veçantë në akreditimet e përbashkëta në fushën e mjeksisë. Gjithashtu, programi i vizitës do të përfshijë takime në Politeknikun Braga, InvestBraga, si dhe me drejtuesit e Asociacionit të Ndërmarrësisë Minho, duke forcuar kështu lidhjet dhe mundësitë e bashkëpunimit në të gjitha nivelet.
Rajoni
Profesoresha e UBT-së, Dr. Fatbardha Qehaja Osmani boton studim ndërkombëtar në revisten prestigjioze të Quartile-it 1- Reading Psychology, Taylor & Francis- Routledge
Published
1 day agoon
October 22, 2025By
Driton Iseni
Dr. Fatbardha Qehaja Osmani së bashku me hulumtuesen shkencore nga Universiteti Ibn Haldun në Turqi, Elma Berisha, kanë publikuar një studim të ri shkencor në revistën ndërkombëtare Reading Psychology të shtëpisë botuese Taylor & Francis (Q1) duke sjell rezultate të rëndësishme për mënyrën se si fëmijët zhvillojnë aftësinë për lexim të rrjedhshëm. Ky është një nga studimet e rralla që është bërë në fushën kognitive tek popullata shqipfolëse.
Punimi, me titull “The Mediating Role of Executive Functions in Reading Fluency Among 8–10 Year Old Children: Evidence from a Transparent Orthography”, është zhvilluar në Kosovë dhe përfshin 168 nxënës nga shkollat publike dhe private të Prishtinës.
Ky studim eksperimental ofron provat e para empirike për lidhjen ndërmjet moshës, funksioneve ekzekutive dhe rrjedhshmërisë së leximit në një gjuhë me ortografi të qartë si gjuha shqipe.
Sipas gjetjeve, fëmijët me aftësi më të zhvilluara në përditësimin e informacionit, frenimin e impulseve dhe fleksibilitetin kognitiv lexojnë më shpejt dhe më saktë. Këto funksione të trurit shpjegojnë rreth 23% të ndryshueshmërisë në performancën e leximit, edhe kur merren parasysh faktorë si mosha, gjinia apo inteligjenca joverbale.
Studimi tregon gjithashtu se mosha ndikon në lexim përmes funksioneve ekzekutive, duke theksuar rolin e zhvillimit kognitiv. Ndërkohë, statusi socio-ekonomik dhe arsimimi i nënës rezultuan faktorë që ndikojnë ndjeshëm në këtë proces, fëmijët nga mjedise më të thjeshta përfitojnë më shumë nga rritja e moshës, duke treguar rëndësinë e mbështetjes familjare.
Autorët rekomandojnë që mësuesit të përdorin leximin me zë të lartë, leximin e përsëritur dhe vlerësimin e hershëm të funksioneve ekzekutive që në fazat parashkollore, për të identifikuar fëmijët me rrezik për vështirësi në lexim. Autorët poashtu theksojnë se këto gjetje ndërlidhen ngusht me strategjitë e reja për përmirësimin e leximit në përgjithësi e në veçanti në performancën e fëmijëve tanë në testin PISA.
Ky hulumtim vlerësohet si një kontribut i parë shkencor ndërkombëtar mbi zhvillimin e leximit në gjuhën shqipe, duke vendosur shqipen në qendër të diskutimeve akademike për gjuhët me ortografi transparente si finlandishtja apo italishtja.
Artikullin e plotë mund ta lexoni këtu: Reading Psychology – Taylor & Francis Online
Rajoni
UBT nënshkruan një marrëveshje të rëndësishme me Nova University
Published
3 days agoon
October 20, 2025By
Driton Iseni
Edhe një lajm i shkëlqyer nga Lisbona. UBT ka nënshkruar një marrëveshje të rëndësishme me Nova University, respektivisht kampusin më të madh të teknologjisë në Portugali!
Marrëveshja u nënshkrua në hapësirat e UNINOVA e para në renditjen e menaxhimit të fondeve për projektet H2025 të Kërkimit dhe Zhvillimit.
Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi dhe Dekani i NOVA School of Science and Technology, Prof. Dr. Jose Julio Alferes dhe në prani të Drejtorit të Depertamentit për Marrëdhënie me Jashtë, Prof. Dr. Ricardo Jardim-Gonçalves, firmosën marrëveshjen e bashkëpunimit që përqendrohet në fusha të rëndësishme si kërkimi shkencor, zhvillimi teknik, trajnimi i avancuar dhe partneritetit për qasje në fondet e BE-së për arsimin e lartë, me theks projektet Smart4Health dhe Digital Health.
Kjo marrëveshje bashkepunimi do të hapë mundësi të reja për studentët tanë dhe do të forcojë edhe më tutje lidhjet tona ndërkombëtare.
Jemi të emocionuar për këtë hap përpara në rrugën drejt ekselencës dhe inovacionit. Rektori Hajrizi uron të gjithë stafin akademik dhe studentët e UBT për këtë arritje.
Lajmet
UBT dhe ISCTE arrijnë marrëveshje për Programe dhe Diploma të Përbashkëta
Published
4 days agoon
October 19, 2025By
Driton Iseni
Në një ceremoni zyrtare, të organizuar në ambientet e ISCTE Studime Ekzekutive, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, dhe Presidenti i Komitetit Ekzekutiv, Prof. Dr. Jose Crespo de Carvalho, bashkuan energjitë dhe vendosën themelet e një bashkëpunimi afatgjatë.
Ndërkohë që ISCTE-Executive Studies u rangua e para në Portugali për ndikim ndërkombëtar, sipas klasifikimit të Financial Times, ne besojmë se kjo marrëveshje jo vetëm që do të ketë një impakt të rëndësishëm në avancimin e arsimit të lartë dhe zhvillimin profesional të studentëve tanë por, kjo iniciativë, do të kontribuojë dhe krijojë edhe mundësi të reja për studentët për qasje në tregun global.

Rusia premton “përgjigje të dhimbshme” nëse BE-ja konfiskon asetet

Bën gara shpejtësie, 10 muaj masë mbrojtëse dhe gjoba nga 400 euro për dy shoferët

Kazakistani hap zyrtarisht ambasadën në Shqipëri

Barkodet ndërkombëtare së shpejti edhe për produktet e Kosovës

Në QNR rinumërohen 10 nga 16 kutitë e votimit

Prishtina bëhet qendër e fotogazetarisë me katër ekspozita të The VII Foundation

Kaçanik: Arrestohen dy persona pasi u kapën duke përgatitur qeset me marihuanë për shitje

Zyrtari policor goditet me veturë në Zubin Potok

Nora Gjakova në mesin e kampioneve botërore e olimpike në Romë
Të kërkuara
-
Lajmet2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months ago
Profesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës