Aktualitet

Si funksionon sistemi zviceran i pensioneve dhe sa iu bie të merrni në vit?

Shtylla e parë: AHV (Sigurimi i të moshuarve dhe të mbijetuarve)

Published

on

Po planifikoni të dilni në pension në Zvicër apo dëshironi të siguroheni që jeni në një pozicion të mirë kur ta bëni këtë? Ja çfarë duhet të dini për daljen në pension në Zvicër.

Zviceranët dalin në pension relativisht herët, me një moshë pensioni 65 vjeç për burrat dhe për gratë.

Kjo ishte ndryshe deri në qershor 2021, kur mosha e pensionit për gratë u rrit nga 64 në 65 – megjithëse ky ndryshim nuk është zyrtarizuar ende (si në tetor 2021).

Zvicra ka një skemë të fortë pensionesh, megjithëse shuma që fitoni dhe vendosni në të gjatë kohës që jeni në Zvicër është thelbësore, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.

Ju gjithashtu mund ta ndërroni pensionin tuaj jozviceran me një zviceran në disa raste (shih më poshtë).

Sistemi i pensioneve zvicerane përbëhet nga tri shtylla: pensioni shtetëror, pensioni profesional dhe pensioni privat.

Shtyllat janë vendosur veçmas më poshtë.

Shtylla e parë: AHV (Sigurimi i të moshuarve dhe të mbijetuarve)

Shtylla e parë – e njohur ndryshe si AHV (Sigurimi i të moshuarve dhe të mbijetuarve) – kërkon të mbulojë kostot bazë të jetës dhe është e detyrueshme.

Kjo përfshin sigurimin e pleqërisë dhe sigurimin e të mbijetuarve (OASI/AHV/AVS), sigurimin e aftësisë së kufizuar (DI/IV/AI) dhe çdo përfitim shtesë (EL/PC).

Niveli varet nga një sërë faktorësh themelorë, duke përfshirë numrin e viteve që keni futur, shumën e të ardhurave tuaja dhe kreditet e kontributit.

Ju mund të merrni kredite kontributi për rritjen e fëmijëve ose për t’u kujdesur për njerëzit e tjerë.

Do të merrni pensionin e plotë të OASI në Zvicër nëse ju dhe punëdhënësi juaj keni kontribuar pa ndërprerje nga mosha 20 vjeçare deri në daljen në pension.

Gjithashtu ju lejohet të shtyni pensionin tuaj deri në pesë vjet, gjë që do të rrisë shumën që merrni çdo muaj.

Ai do të marrë parasysh një sërë faktorësh duke përfshirë vendin ku jetoni për t’ju dhënë një vlerësim, përcjell tutje albinfo.ch.

Shtylla e dytë: Pensioni profesional

Shtylla e dytë, pensioni profesional, përfshin gjithçka nga shtylla e parë dhe është e detyrueshme për punonjësit që fitojnë më shumë se 21,300 CHF në vit.

Qëllimi i këtij pensioni është të lejojë pensionistët të ruajnë stilin e tyre të mëparshëm të jetesës në pleqëri, ose nëse pësojnë aftësi të kufizuara.

Sa më shumë të kontribuoni në këtë pension, aq më shumë do të merrni në pension.

Së bashku, dy shtyllat e para synojnë të arrijnë një të ardhur totale nga pensioni prej 50 deri në 70 për qind të të ardhurave para daljes në pension.

Përfitimet mund të paguhen si pension, ose si një shumë e madhe në disa raste.

Ju do të merrni një minimum prej 6.8 për qind të kursimeve tuaja të daljes në pension në vit pasi të dilni në pension.

Sipas një shembulli të paraqitur nga qeveria zvicerane në këshillën e saj të daljes në pension, njerëzit që kanë kursyer 400,000 CHF në pensionin e tyre do të marrin 27,200 CHF në vit, ose 2,267 CHF në muaj sipas kësaj shifre prej 6.8 për qind.

Shtylla e tretë: Pensioni privat

Shtylla e tretë, e cila është fakultative, merr parasysh kursimet dhe investimet private, siç është prona.

Ekzistojnë dy lloje të planeve private të pensioneve: të kufizuara dhe të pakufizuara.

Plani i pensionit të kufizuar përfshin pagesën në një fond të caktuar pensioni me një bankë ose kompani sigurimesh

Plani i pakufizuar përfshin të gjitha format e investimeve dhe megjithëse është më fleksibël se plani i kufizuar, ai nuk ofron përfitime tatimore.

Është e rëndësishme të theksohet se nuk ka një skemë zyrtare pensioni të pakufizuar – ajo thjesht i referohet llojeve të investimeve që dikush bën për të siguruar një pozicion më të mirë financiar gjatë daljes në pension.

Prandaj, është e pamundur të përcaktohet se sa do të jetë kjo për shkak të shumëllojshmërisë së gjerë të opsioneve të pensioneve në tryezë.

Si mund ta kaloj pensionin tim në Zvicër?

Nëse dëshironi të transferoheni në Zvicër për të dalë në pension, do t’i lehtësoni gjërat paksa nëse mund të transferoni pensionin tuaj.

Kjo do të varet kryesisht nga vendi nga vini, me shumë vende që kanë një marrëveshje dypalëshe që i lejon njerëzit të transferojnë pensionet e tyre në skemën e pensioneve zvicerane.

Kjo përfshin vendet e BE/EFTA së bashku me Australinë, Shtetet e Bashkuara, Kilin, Kanadanë, Izraelin, Japoninë, Turqinë dhe disa të tjerë.

Për shkak të Brexit, Mbretëria e Bashkuar operon sipas një sistemi tjetër të quajtur Skema e Kualifikuar e Pensioneve të Njohur jashtë shtetit, e cila ju ndihmon të vendosni fondet tuaja në një vend të vetëm. Do t’ju lejohet ta kërkoni atë pension vetëm kur të arrini moshën e daljes në pension në Zvicër.

Continue Reading

Bota

“Ka vetëm dy gjini”- DASH mbyll faqen ku përzgjidhej gjinia “X” në pasaportë

Published

on

By

Departamenti i Shtetit të SHBA-së ka mbyllur website-in që informonte qytetarët për mundësinë e përzgjedhjes së gjinisë alternative në pasaportat amerikane. Ky veprim ndodhi vetëm një ditë pasi presidenti Donald Trump nënshkroi një urdhër ekzekutiv që njeh vetëm dy gjini, mashkull dhe femër, duke përjashtuar njohjen zyrtare të personave transgjinorë.

Faqja e internetit informonte qytetarët se ata mund të zgjidhnin një nga tre opsionet për shënuesin gjinor në pasaportat e tyre: mashkull (M), femër (F), ose një identitet të papërcaktuar ose alternativ (X).

Në njoftim theksohej se aplikantët nuk kishin nevojë të paraqisnin dokumentacion mjekësor për të ndryshuar shënuesin gjinor.

Tani, faqja në fjalë ridrejton përdoruesit në një seksion të përgjithshëm për informacionin mbi nxjerrjen e pasaportave.

Në urdhrin ekzekutiv të firmosur në ditën e parë në detyrë, Trump deklaroi se qeveria federale do të njohë vetëm dy gjini – mashkull dhe femër – duke argumentuar se “këto gjini janë të pandryshueshme dhe bazohen në realitetin themelor dhe të pakundërshtueshëm.” Kjo lëvizje përmbys politikat e mëparshme që kishin zgjeruar të drejtat e personave transgjinorë dhe jo-binarkë në dokumentet zyrtare.

Aktivistët për të drejtat e njeriut e kanë kritikuar ashpër vendimin, duke e quajtur atë një hap prapa për të drejtat civile në SHBA. “Ky është një sulm i hapur ndaj identiteteve transgjinore dhe jo-binare,” deklaroi Sarah McBride, një aktiviste dhe zyrtare e lartë në Human Rights Campaign.

BBC shkruan se ndryshimi ka ngjallur shqetësime në komunitetet transgjinore brenda dhe jashtë SHBA-së. Ndërkohë që shumë shtete amerikane të drejtuara nga guvernatorë progresistë kanë premtuar të vazhdojnë njohjen e gjinive të ndryshme në nivel lokal.

Nga ana tjetër, mbështetësit e Trump e kanë përshëndetur vendimin duke e cilësuar si një masë mbrojtje ndaj vlerave tradicionale dhe familjes.

Continue Reading

Bota

Trump kërcënon BE-në dhe Kinën me tarifa nga 1 shkurti

Published

on

By

Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Turmp, është zotuar të martën se do të vendosë tarifa ndaj Bashkimit Evropian dhe Kinës.

Ai ka thënë se administrata e tij po shqyrton një tarifë ndëshkuese prej 10 për qind ndaj importeve kineze, sepse fentanili po dërgohet nga Kina në SHBA përmes Meksikës dhe Kanadasë.

Trump bëri kërcënimet e tij të fundit për tarifa para gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë, një ditë pasi mori pushtetin pa vendosur menjëherë tarifa, siç kishte premtuar gjatë fushatës zgjedhore, raporton Reuters.

Tregjet financiare dhe grupet tregtare shijuan përkohësisht qetësinë të martën, por komentet e tij të fundit theksuan dëshirën e kamotshme të Trumpit për tarifa më të gjera dhe një afat të ri – 1 shkurt – për tarifa prej 25 për qind ndaj Kanadasë dhe Meksikës, si dhe tarifa ndaj Kinës dhe BE-së.

Presidenti amerikan ka thënë se BE-ja dhe vendet e tjera kanë, po ashtu, tregti të çekuilibruar dhe shqetësuese me SHBA-në.

Bashkimi Evropian është shumë, shumë i keq me ne”, është shprehur Trump, duke përsëritur komentet e bëra të hënën. “Do të ketë tarifa për ta. Kjo është e vetmja mënyrë… do të ketë barazi”.

Trump ka thënë të hënën se po konsideronte vendosjen e tarifave ndaj Kanadasë dhe Meksikës, përveç nëse ato ashpërsojnë masat ndaj trafikimit drejt SHBA-së të emigrantëve ilegalë dhe të fentanilit, përfshirë kimikalet përbërëse nga Kina.

Këshilltari për tregti i Shtëpisë së Bardhë, Peter Navarro, i ka thënë televizionit CNBC, të martën, se kërcënimi i Trumpit për tarifa ndaj Kanadasë dhe Meksikës është për t’i bërë trysni dy vendeve.

Arsyeja pse ai po shqyrton 25, 25 dhe 10 [për qind], apo çfarëdo që të jetë, ndaj Kanadasë, Meksikës dhe Kinës, është sepse 300 amerikanë vdesin çdo ditë” nga mbidoza me fentanil, ka thënë Navarro.

Të hënën, Trump ka njoftuar ashpërsim të masave ndaj imigracionit, përfshirë një ndalim të gjerë të azilit.

Ai, po ashtu, ka nënshkruar një memorandum tregtar dhe ka detyruar agjencitë federale që të bëjnë një shqyrtim gjithëpërfshirës të një varg çështjeve tregtare deri më 1 prill.

Këtu përfshihen analiza të deficiteve të vazhdueshme tregtare të SHBA-së, praktikat e tregtisë së pabarabartë dhe manipulimin e valutave në mesin e vendeve partnere, përfshirë Kinën.

Meksika dhe Kanadaja kanë reaguar me tone të buta ndaj afatit të 1 shkurtit të vënë nga Trump.

Presidentja meksikane, Claudia Sheinbaum, ka thënë se do të nënvizojë sovranitetin dhe pavarësinë e Meksikës, dhe se do t’i përgjigjet veprimeve amerikane “hap pas hapi”.

Por, ajo ka shtuar se marrëveshja e tregtisë së lirë SHBA-Meksikë-Kanada nuk mund të rinegociohet deri më 2026, një koment që kishte për synim parandalimin e ideve që Trump të kërkojë një ndryshim të parakohshëm të paktit që gjeneron mbi 1.8 trilionë dollarë çdo vit./REL/

Continue Reading

Bota

Von der Leyen: Bashkëpunimi BE-SHBA në interes dypalësh

Published

on

Presidentja e Komisionit të BE-së, Ursula von der Leyen, dhe kancelari gjerman, Olaf Scholz, u shprehën në Forumin Ekonomik Botëror në Davos për rëndësinë e bashkëpunimit të ngushtë mes Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Von der Leyen paralajmëroi presidentin e ri të SHBA-së, Donald Trump, që të shmangë nisjen e një lufte tregtare me Evropën dhe theksoi gatishmërinë e BE-së për negociata. Ajo theksoi se ekonomitë e BE-së dhe SHBA-së janë të ndërthurura në një masë të jashtëzakonshme dhe se vëllimi i tregtisë mes dy palëve arrin në 1.5 trilion euro, që përfaqëson 30 për qind të tregtisë botërore. “Të dyja palët do të rrezikonin shumë”, tha Von der Leyen.

Kjo deklaratë vjen pas njoftimit të Trumpit gjatë fushatës zgjedhore se kishte për qëllim vendosjen e tarifave të reja për importet, përfshirë një tarifë deri në 60 për qind për mallrat kineze. Trumpi ka shprehur shqetësimin për deficitin tregtar dhe dëshirën për të forcuar prodhimin amerikan.

Kancelari Scholz gjithashtu shprehu shpresën që SHBA të mbetet një aleat i ngushtë i Gjermanisë edhe nën presidencën e Trumpit, por theksoi se duhet të ketë maturi në qëndrimet ndaj SHBA-së, duke shtuar se jo çdo deklaratë ose postim nga Uashingtoni duhet të shkaktojë tensione të mëdha në Evropë. Ai theksoi se bashkëpunimi mes BE-së dhe SHBA-së është kyç për paqen, sigurinë dhe zhvillimin ekonomik global./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Peshkopi Episkopal i Uashingtonit kritikon publikisht Trumpin

Published

on

Një ditë pas inaugurimit të tij, presidenti i ri amerikan Donald Trump mori një predikim të befasishëm gjatë një ceremonie lutjeje në Katedralen Kombëtare të Uashingtonit. Peshkopi Episkopal Mariann Budde, e para grua që mban këtë detyrë, i bëri thirrje Trumpit që të tregonte “mëshirë” për dy grupe të margjinalizuara  homoseksualët dhe emigrantët e paligjshëm që ishin shënjestruar në urdhrat e tij të parë ekzekutiv pas marrjes së detyrës.

Ceremonia e lutjes në Katedralen Kombëtare është një traditë e kalimit për presidentët e rinj amerikanë, dhe Trump, me zonjën e parë Melania në krah, sigurisht që nuk priste të kritikoheshin nga foltorja e shenjtë. Peshkopi Budde, duke folur drejtpërdrejt nga podiumi, u shpreh me një thirrje të fortë: “Unë kërkoj nga ju të keni mëshirë, zoti President”, duke theksuar shqetësimet e saj për frikën që kishte pushtuar shumicën e qytetarëve amerikanë, përfshirë homoseksualët, lezbiket dhe fëmijët transgjinorë.

Ajo tha se këto grupe ishin të pranishëm në të gjitha familjet amerikane, pa marrë parasysh orientimin politik – demokratik, republikan ose të pavarur. Më tej, Budde u shpreh: “Ne duhet t’i shohim ndryshe njerëzit që punojnë në fermat tona, pastrojnë shtëpitë dhe zyrat tona, punojnë në fabrikat e shpendëve dhe mishit, lajnë enët pasi të hamë në restorante dhe punojnë gjatë natës në spitale. Ata mund të mos kenë dokumentet e duhura, por shumica e emigrantëve nuk janë kriminelë”.

Ky apel i drejtohej drejtpërdrejt politikave të Trumpit, të cilat kishin synuar emigrantët e paligjshëm dhe kishin marrë masa të forta kundër të drejtave të grupeve LGBT+. Presidenti Trump, i cili kishte mbetur i befasuar nga ky predikim, u shpreh më vonë për mediat se nuk mendonte se ishte një predikim i përshtatshëm: “Unë nuk mendoj se ishte një predikim i mirë”, tha ai.

Peshkopi Budde, një nga zërat më të fuqishëm dhe më të respektuar në Kishën Episkopale Amerikane, ka pasur një angazhim të gjatë për drejtësinë sociale dhe të drejtat e njeriut. Ajo kishte kritikuar Trumpin edhe më parë, përfshirë gjatë protestave për vdekjen e afrikano-amerikanit George Floyd në verën e vitit 2020. Budde kishte dënuar përdorimin politik të vendeve të shenjta nga presidenti, duke theksuar se ai kishte shfrytëzuar kishën pa u konsultuar me dioqezën.

Ky moment i kritikës publike ndaj presidentit Trump thekson tensionet midis figurave fetare dhe administratës Trump, për shumë nga çështjet që shqetësojnë shoqërinë amerikane në ditët e sotme./UBTNews/

 

Continue Reading

Të kërkuara