Aktualitet

Si do të funksionojnë pasaportat e vaksinave për udhëtimet globale?

Published

on

Të etur për të shmangur humbjet edhe të një vere tjetër me të ardhura nga pushimet, shkaku i pandemisë së koronavirusit, Bashkimi Evropian, disa qeveri aziatike si dhe industria e linjave ajrore, po mundohen të zhvillojnë të ashtuquajturat pasaporta të vaksinave kundër COVID-19, për të ndihmuar fillimin e udhëtimeve ndërkombëtare.

Ata janë duke punuar në sisteme që do t’u mundësojnë udhëtarëve të përdorin aplikacione të telefonave celularë, për të dëshmuar se janë vaksinuar, gjë që mund t’u ndihmojë të shmangin kërkesat e shumta për karantinim në destinacionet e tyre.

Por, përpjekjet e shumta nënvizojnë mungesën e një sistemi qendror ndërkombëtar për të verifikuar në mënyrë elektronike statusin e vaksinimit. Projektet gjithashtu po përballen me sfida teknike për të punuar së bashku, derisa çështjet rreth privatësisë dhe pabarazisë së vaksinave, mbeten.

Pasaportat e vaksinimit do të shtonin një shtresë tjetër digjitale në morinë e shëndetit ekzistues të koronavirusit dhe aplikacioneve për gjurmimin e kontakteteve, pasi që shumë shtete si dhe vetë Shtetet e Bashkuara të Amerikës, janë përfshirë në të. Përdorimi i tyre brenda vendit për të rihapur ekonomitë lokale është debatuar me ashpërsi, me shumë kundërshtime ndaj kërkesave për sa u takon kafeneve, koncerteve dhe ngjarjeve sportive. Sidoqoftë, ka më shumë prirje që ato të përdoren për udhëtime ndërkombëtare, veçanërisht pasi vende si Islanda, që hapi kufijtë e saj për vizitorët e vaksinuar dhe të tjera vende si Arabia Saudite, po fillojnë të lejojnë qytetarët e vaksinuar të udhëtojnë jashtë vendit. Vendimi i BE-së javën e kaluar për të hapur kufijtë e vendeve të saj për udhëtarët e vaksinuar plotësisht, rrit edhe më shumë urgjencën për këtë çështje.

Përpjekjet zyrtare

Pjesa e parë e një pasaporte vaksinimi është regjistri zyrtar apo regjistri i aprovuar i imunizimit eletkronik të përdoruesit të saj.

Bashkimi Evropian, Kina dhe Japonia po punojnë që të kenë certifikatat e tyre digjitale të vaksinimit për udhëtimet ndërkufitare. Ndërkohë që Mbretëria e Bashkuar, javën e kaluar përditësoi aplikacionin e saj të Shërbimit Shëndetësor Kombëtar, ashtu që t’u mundësojë përdoruesve të vaksinuar plotësisht, që të provojnë statusin e tyre kur udhëtojnë jashtë vendit, çfarë është një lehtësim i rregullave të udhëtimit.

Është në proces e sipër testimi për certifikatën digjitale të BE-së, e cila gjithashtu do të konfirmojë rezultatet e testit për COVID-19, ose rikuperimin nga virusi dhe është vendosur të vihet në qarkullim nga fundi i qershorit, duke u mundësuar të ribashkohen me miqtë dhe të afërmit, banorëve që jetojnë në 30 vende të Evropës. Por, ende është e paqartë se ku dhe si saktësisht do të kontrollohen certifikatat e udhëtarëve të BE-së, të cilët nuk kanë pika kontrolli brenda kufijve. Zyrtarët në Bruksel thonë se kjo do të varet nga secili vend konkretisht. Ideja është që udhëtarët të vendosin një kod QR në telefonat e tyre, ashtu që të mund të skanohen, le të themi në një aeroport apo stacion treni, duke përdorur një aplikacion zyrtar verifikimi që kontrollon mbi bazë të të dhënave kombëtare, përmes një “porte hyrëse” teknike të BE-së.

Organizata Botërore e Shëndetësisë nuk rekomandon provë të vaksinimit si një kërkesë për udhëtimet ndërkombëtare, duke theksuar shpërndarjen e pabarabartë e vaksinave, edhe pse këshillohen udhëzime të përkohshme për zhvillimin e një “Certifikate Vaksinimi të Mençur”.

Aplikacionet e udhëtimit

Udhëtarëve gjithashtu u duhet një aplikacion për telefonat e tyre të mençur, për të patur eventualisht certifikata zyrtare të vaksinimit.

Projekti i BE-së përfshin teknologji me burime të hapura, që mund të përdoren nga vendet evropiane për të ndërtuar portofolët e tyre zyrtare të lëvizshme.

Asociacioni Ndërkombëtar i Transportit, një grup i industrisë së linjave ajrore, ka telefonat e saj të mençur “IATA Travel Pass”, në të cilat janë regjistruar linja ajrore si Qantas, Japan Airlines, Emirates, British Airways dhe Virgin Atlantic. Një përpjekje tjetër rivale me të, Common Pass, ka regjistruar duke bërë për vete transportuesit si Cathay Pacific, JetBlue, United dhe Lufthansa.

Tashmë udhëtarët mund të përdorin aplikacione për të verifikuar që rezultatet e tyre të COVID-19, janë të pranueshme në destinacionet e tyre. Travel Pass dhe Common Pass deri më tani janë në dispozicion vetëm për udhëtarët e linjave ajrore që i përdorin ato. Të dyja ato gjithashtu mund të integrohen në aplikacionet e udhëtimeve të linjave ajrore, në mënyrë që përdoruesit të kenë mundësi të verifikojnë statusin e tyre të vaksinës kur të kontrollohen online. Gjithashtu, të dyja pritet të punojnë me certifikatat e BE-së. Common Pass thotë se përdoruesit do të jenë në gjendje të importojnë kredencialet e vaksinave deri në mes të qershorit.

Çfarë duan udhëtarët

Udhëtarët e biznesit sikur Richard Fogg, zbatues britanik i marrëdhënieve me publikun, mirëpresin pasaportat e vaksinave. Firma e Foggit zvogëloi planet për të marrë pjesë në një shfaqje të madhe tregtare të telekomit në Barcelonë muajin tjetër, duke pasur parasysh rregullat e karantinës për njerëzit që kthehen në Britani të Madhe.

“Ato dhjetë ditë të karantinës do të kenë implikime negative në biznes – nuk ka asnjë rrugë tjetër”, tha Fogg, teksa pranoi edhe shqetësimet në lidhje me privatësinë e të dhënave.

Eymeric Segard, shef ekzekutiv i ndërmjetësit Lunajets të avionëve privatë me qendër në Gjenevë, vuri në dukje se udhëtarët tashmë po dorëzojnë pasaportat me të dhëna personale pas mbërritjes.

“Ju e dini që personalisht, unë do të isha i lumtur t’i tregoja kujtdo, që po, jam i vaksinuar ose jo nuk jam i vaksinuar”, tha ai, duke shtuar se pasaportat e vaksinave do të ndihmonin në shmangien e “makthit logjistik” të provave të COVID-19, në fytyrat e evropianëve kur vizitoni vendet e tjera të BE-së.

Çfarë me falsifikimet?

Dokumenti i rremë COVID-19 i shitur nga mashtruesit, ka qenë një problem gjatë pandemisë, por zhvilluesit e tij thonë se versionet digjitale kanë masa mbrojtëse që i bëjnë ato vështirë të falsifikueshme.

IATA thotë se nuk verifikon rezultatet e testit apo statusin e vaksinimit, por vepron si kanal për laboratorët e regjistruar, për të dërguar me siguri ato detaje tek udhëtarët, identitetin e të cilëve, aplikacioni mund t’i përputhë me personin që është testuar ose vaksinuar. Aplikacioni skanon fytyrën e një udhëtari duke përdorur kamerën e telefonit dhe e përqas atë me detajet biometrike të pasaportës dhe ka kontrolle për të parandaluar që dikush tjetër të përdorë identitetin e tij.

Siguria dhe privatësia

Pasaportat e vaksinimit janë një temë polarizuese, me diskutime online që nxjerrin në pah frikën e pabazuar, se ato do të përdoren për të kontrolluar njerëzit, për të kufizuar lirinë dhe për të thyer privatësinë. Zhvilluesit e këtyre pasaportave theksojnë se të dhënat minimale personale, mbahen në telefona dhe se e vetmja gjë që transmetohet, janë çelësat e kriptimit që lejojnë shkëmbimin e informacionit në mënyrë të sigurt.

“Nëse bëhet ashtu siç duket, kjo nuk shton një nivel shtesë të rrezikut të privatësisë sepse thjesht po vendos një status kredencial për ‘po’ ose ‘jo’”, tha Kevin Trilli, zyrtari kryesor i produktit në kompaninë e verifikimit të ID-së, Onfido, e cila po punon për teknologjinë e kartave të vaksinimit.

Gjithashtu shtrohet pyetja se sa mirë do të punojnë sistemet e ndryshme të kredencialeve të vaksinave dhe nëse vendet do t’i njohin certifikatat e njëri-tjetrit. Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka paralajmëruar se aktualisht, jo shumë vende pranojnë prova të vaksinimit nga udhëtarët.

“Ju nuk mund të keni një sistem ndërveprues në ditën zero”, por me kalimin e kohës do të shihen dhe përpunohen ngërçet, gjë që ndihmonin në hedhjen e bazave për pandeminë e ardhshme, tha Trilli.

Por, çfarë për njerëzit që nuk kanë telefona të mençur? Apo për familjet që nuk kanë pajisje teknologjike për secilin anëtar? Zyrtarët e IATA dhe të BE-së thonë se po punojnë për zgjidhje, përfshirë opsione të bazuara në letër.

Bota

Gjermania do t’i mbyllë 3 konsullata iraniane, pas ekzekutimit të shtetasit gjermano-iranian

Published

on

By

Gjermania do t’i mbyllë që të tri konsullatat iraniane në Gjermani, si përgjigje ndaj ekzekutimit të shtetasit gjermano-iranian, Jamshid Sharmahd, nga Irani, tha të enjten vonë ministrja e Jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock.

Ne e kemi bërë të qartë vazhdimisht se ekzekutimi i një shtetasi gjerman do të ketë pasoja serioze”, tha Baerbock në Nju Jork.

Prandaj, kam vendosur t’i mbyllë që të tri konsullatat iraniane në Frankfurt, Munih dhe Hamburg”, shtoi ajo.

Baerbock theksoi se marrëdhëniet e Gjermanisë me Iranin kanë “rënë më poshtë se në pikën e ulët”, pas ekzekutimit të Sharmahdit në Teheran më 28 tetor.

Baerbock tha se ekzekutimi i Sharmahdit tregon se “regjimi i padrejtësisë” në Iran vazhdon të veprojë me brutalitet.

Që të gjithë 32 punonjësit në tre konsullatat duhet të largohen nga vendi, përveç nëse kanë shtetësi gjermane.

Ambasada iraniane në Berlin nuk preket nga ky urdhër.

Irani thirri në takim të ngarkuarin e Gjermanisë me punë në Teheran për të protestuar ndaj vendimit “të padrejtë” të Gjermanisë, njoftuan media shtetërore më 31 tetor.

Media shtetërore iraniane tha se Sharmahd u ekzekutua pasi ishte dënuar për kryerjen e sulmeve terroriste.

Ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araqchi, tha të qenit i pasitur me pasaportë gjermane nuk i jep askujt imunitet.

Kancelari gjerman, Olaf Scholz, iu bashkua Baerbockut për ta dënuar fuqishëm ekzekutimin e Sharmahdit, duke e quajtur atë “skandal” për Qeverinë iraniane.

Zëvendës i dërguarit të posaçëm, Abram Paley, nga Zyra e Dërguarit të Posaçëm të SHBA-së për Iranin, përshëndeti vendimin e Gjermanisë për mbylljen e tri konsullatave iraniane.

Ne qëndrojmë të bashkuar me komunitetin ndërkombëtar për të mbajtur përgjegjës regjimin”, tha ai në X, duke e cilësuar ekzekutimin e Sharmahdit si “të padrejtë”.

Sharmahd, 69 vjeç, akuzohej nga Irani se udhëhiqte një grup promonarkist, për të cilin Teherani beson se ishte përgjegjës për një sulm vdekjeprurës me bombë në vitin 2008, si dhe për planifikimin e sulmeve të tjera në vend.

Katërmbëdhjetë iranianë dhe 210 të tjerë u plagosën në sulmin në xhaminë Sayyid al-Shuhada Husseiniya në Shiraz, gjatë një ceremonie për ta nderuar imamin Hussein, imamin e tretë të myslimanëve shiitë.

Ministria e Inteligjencës e Iranit e akuzoi Sharmahdin për planifikimin e sulmit, një akuzë të cilën familja e tij e hodhi poshtë si “qesharake”./REL/

 

Continue Reading

Bota

Në zgjedhjet presidenciale të SHBA-së të vitit 2024, ndryshimet klimatike duket se kanë humbur vëmendjen që patën katër vite më parë

Published

on

By

Në zgjedhjet presidenciale të SHBA-së të vitit 2024, ndryshimet klimatike duket se kanë humbur vëmendjen që patën katër vite më parë, pavarësisht nga ndikimi gjithnjë e më i dukshëm i tyre në jetën e përditshme dhe ekonominë e vendit.

Fushatat aktuale janë të fokusuara kryesisht te çështjet si ekonomia, imigracioni dhe politika e jashtme – tema që votuesit dhe kandidatët i shohin si më urgjente për momentin. Ka disa arsye pse klima ka rënë nga përparësitë kryesore të debatit zgjedhor:

Përparësitë ekonomike: Me rritjen e inflacionit dhe pasigurinë ekonomike, votuesit po shqetësohen gjithnjë e më shumë për çështjet që lidhen drejtpërdrejt me portofolin e tyre, si çmimet e produkteve ushqimore, kostot e energjisë dhe sigurimi i vendeve të punës. Këto shqetësime ekonomike shpesh përballen me strategji afatshkurtra, të cilat disa kandidatë po i vendosin përpara temave më afatgjata si ndryshimi i klimës.

Ndikimi i stuhive dhe fatkeqësive natyrore: Edhe pse moti ekstrem, si uraganet Helene dhe Milton, ka treguar përmasat e pasojave të ndryshimeve klimatike, politika rreth klimës nuk ka qenë prioritet në debatet kryesore të fushatës. Për shumë votues dhe politikanë, ka ende një distancë midis përvojave lokale të motit ekstrem dhe bisedave mbi politikat komplekse të klimës, të cilat shpesh shihen si sfida ndërkombëtare.

Konteksti ndërkombëtar: Pas zgjedhjeve në SHBA, liderët botërorë do të takohen në Baku për COP29, ku SHBA, si emetuesi i dytë më i madh i gazeve serrë, pritet të luajë një rol kyç. Me gjithë këto pritshmëri, diskutimet mbi klimën në SHBA janë të fragmentuara dhe shpesh të kufizuara nga ndasitë politike të brendshme, duke mos arritur të kenë një efekt domethënës në fushatën presidenciale.

Politikat aktuale për klimën: Pavarësisht shqetësimeve të ngritura nga shkencëtarët dhe OKB-ja për rritjen e temperaturës globale, shumica e kandidatëve kanë zgjedhur të qëndrojnë në tema më të prekshme për votuesit në afat të shkurtër, pa i theksuar politikat klimatike. Ky kontrast me vitin 2020 tregon se ndërkohë që çështjet klimatike mbeten kritike, ato nuk kanë të njëjtin ndikim të drejtpërdrejtë në zgjedhje si temat e tjera me peshë aktuale.

Ndërsa bota pritet të marrë vendime kyçe për klimën, Shtetet e Bashkuara mbeten në një udhëkryq: me ndasi në prioritetet e politikës së brendshme dhe nevojën për një rol të fortë ndërkombëtar në përballjen me krizën klimatike. Rezultati i zgjedhjeve të nëntorit pritet të ketë ndikim të madh në qasjen e SHBA-së ndaj politikave klimatike globale për vitet që do të vijnë.

Continue Reading

Aktualitet

Të bllokuar në makina: Pse përmbytjet e Valencias rezultuan kaq vdekjeprurëse

Published

on

By

Ndërsa Spanja po përpiqet të ringrihet nga përmbytjet që goditën juglindjen e vendit këtë javë, shumë po pyesin pse numri i të vdekurve, i cili aktualisht është mbi 200, është kaq i lartë.

Pothuajse të gjitha vdekjet e konfirmuara deri më tani kanë qenë në rajonin e Valencias në brigjet e Mesdheut, shkruan BBC.

Disa zona janë shkatërruar veçanërisht: qyteti i Paiporta, me 25,000 banorë, raportoi të paktën 62 vdekje.

Ka të ngjarë të kenë kontribuar faktorë të ndryshëm, duke përfshirë bllokimin e shoferëve në makinat e tyre, planifikimin e dobët nga zyrtarët dhe reshjet ekstreme që përkeqësohen nga ndryshimet klimatike.

Agjencia e mbrojtjes civile, e mbikëqyrur nga qeveria rajonale, lëshoi ​​një alarm urgjent për telefonat e njerëzve në dhe rreth qytetit të Valencias pas orës 20:00 me orën lokale të martën, kohë në të cilën uji vërshoi me shpejtësi duke u ngritur në shumë zona dhe në disa raste tashmë duke bërë kërdi.

Një numër i madh i viktimave ishin në rrugë, në shumë raste duke u kthyer nga puna, kur ranë përmbytjet.

Pamjet video tregojnë se si vala e parë e përmbytjeve vërsho përmes Paiporta ndërsa makinat po qarkullonin ende. Megjithëse reshjet ishin më të mëdha në zona të tjera, si Utiel dhe Chiva, gjeografia e Paiporta, me një përroskë që kalonte në qendër të saj, e bëri ndikimin e përmbytjes veçanërisht shkatërruese.

Kryebashkiaku Maribel Albalat tha se qyteti ishte i papërgatitur sa i përket planifikimit, me shumë banesa përdhese. Gjashtë banorë të një shtëpie të të moshuarve vdiqën kur uji i përmbytjes hyri në ndërtesë kur ata ishin ende në katin e parë.

Continue Reading

Aktualitet

Tragjedi në Orlando: 2 të vdekur dhe 6 të plagosur nga të shtënat gjatë festimeve të Halloween-it

Published

on

By

Dy persona u vranë dhe gjashtë të tjerë u plagosën pasi një adoleshent qëlloi me armë në dy lokacione në qendër të Orlandos ku turma të mëdha ishin mbledhur për të festuar Halloween, tha shefi i policisë së qytetit të premten herët.

Një i dyshuar 17-vjeçar u arrestua, tha shefi i policisë Eric Smith në një konferencë shtypi, përcjellë UBTnews.

Viktimat e të shtënave ishin të moshave nga 19 deri në 39 vjeç, sipas policisë. Dy nga gjashtë viktimat e mbijetuara janë shtruar në spital në gjendje kritike, tha zëdhënësi i Qendrës Mjekësore Rajonale Orlando, Marlei Martinez për CNN të premten në mëngjes.

Sulmi ishte një shembull tjetër i të shtënave me armë zjarri që ndërprenë jetën e zakonshme amerikane, nga rrugët e paradës te kthimet në kampus te a natën jashtë në qytet.

Ky është vrasja e 27-të masive në Florida këtë vit. sipas Arkivit të Dhunës me Armë, me më shumë se 400 në mbarë vendin. CNN përkufizon një të shtëna masive si një incident ku të paktën katër persona u qëlluan, duke përjashtuar sulmuesin.

Rreth 100 oficerë po punonin një detaj në zonë, gjë që lejoi një përgjigje të shpejtë, por nuk dukej se e pengonte qëlluesin, tha Smith.

Sidoqoftë  mendësia e tij, ai do të gjuante pa marrë parasysh se çfarë”, tha Smith. “Ai eci nga oficerë të shumtë. Atij nuk i interesonte vërtet.

Policia po zhvillon hetime për të zbuluar nëse viktimat ishin rastësisht apo nëse kishin ndonjë lidhje me të dyshuarin. Sipas video-inçizimeve, duket se në një moment të caktuar, i dyshuari kalon pranë një prej viktimave, pastaj kthehet dhe qëllon.

Kjo ka ngritur dyshime nëse viktima mund të ketë qenë e njohur për të dyshuarin apo nëse sulmi ka qenë i motivuar nga ndonjë konflikt personal. “A e njihte viktimën? A ishte një takim i rastësishëm apo lidhej me ndonjë mosmarrëveshje të mëparshme? Këto janë pyetje që janë pjesë e hetimeve,” tha Smith.

Incidenti ndodhi gjatë festimeve të Halloween-it, një nga netët më të ngarkuara të vitit për qytetin, ku mblidhen mijëra njerëz ku deri në 100,000 persona mund të ishin prezentë atë natë.

Pamjet e marra nga kamerat e sigurisë tregojnë se i dyshuari hapi zjarr në vendin e parë dhe më pas u përzi me turmën, duke tentuar të largohej nga vendi i ngjarjes. Më vonë, në një vend të dytë, policia ndërhyri dhe arriti ta ndalonte të dyshuarin disa momente pasi ai kishte qëlluar sërish.

Hetimet vazhdojnë për të përcaktuar motivin dhe për të siguruar që të gjitha detajet e ngjarjes të sqarohen plotësisht.

Continue Reading

Të kërkuara