Teknologji

Si do të dëgjohej zëri juaj në Mars? Provojeni këtu

Published

on

Roveri ‘Perseverance’ i zbarkuar në Planetin Mars, ka marrë me vete 2 mikrofona dhe tashmë për herë të parë në histori, NASA po na lejon të bëjmë regjistrime zanore në mënyrë direkte në Mars. NASA na e ka bërë të mundur edhe ne. 

Edhe pse Toka dhe Marsi janë planetë tërësisht të ndryshëm, mund t’ju qetësojë ndopak fakti se nëse do të ishit në Mars, zëri juaj do të ishte ‘pak a shumë i njëjtë’ me atë origjinal. Nëse do të ishit duke qëndruar në Mars, do të dëgjoheshit me zë me të ulët, një version më i mbytur i asaj që do dëgjohej në Tokë, dhe dikujt do t’i duhej të priste më gjatë për të dëgjuar atë që po i thoshit.

Në Mars, atmosfera është tërësisht ndryshe nga ajo e jona. Por, ndryshimi më i madh në audio, do të ishte tek tingujt zanorë me frekuenca të larta. Për shembull, tinguj me të cilët jemi mësuar këtu në tokë si zilet, fishkëllimat apo kënga e zogjve do të ishin gati të padëgjueshëm në Mars.

Si funksionon zëri?

Kur dëgjojmë tinguj, ajo që po përjetojmë në të vërtetë është vibrimi i daulleve tona të veshit. Ky vibrim vjen si pasojë e presionit të valëve që udhëtojnë nga burimi i tingullit tek veshët tanë. Në mënyrë që të vijnë deri tek ne ama, këtyre valëve u duhet një mjet me të cilin të lundrojnë nëpër ajër. Valët e zërit mund të udhëtojnë edhe me anë të lëndëve të lëngshme dhe të ngurta, por shumica e asaj që ne dëgjojmë vjen nga ajri.

Çfarë ndryshon në Mars?

Marsi ka një atmosferë shumë më të pazakontë se Toka, me temperatura, dendësi dhe kimi shumë më të ndryshme. Këto diferenca do të kontribuonin në 3 efekte mbi tingullin që do dëgjonim:

Shpejtësia e Zërit

Zëri i emetuar në atmosferën e acartë të Marsit do të kërkonte pak më gjatë për të mbërritur tek veshët tuaj. Me një temperaturë sipërfaqeje rreth -63 gradë Celsius, Marsi ka një shpejtësi më të ulët të zërit, rreth (~240 metra për sekondë.

  • Volumi

Niveli i tingullit që ju do të dëgjonit do të ishte automatikisht më i ulët në Mars. Atmosfera marsiane është rreth 100 herë më e dendur se ajo e Tokës – por, në të njëjtën kohë, në Mars ka shumë më pak atmosferë se këtu tek ne.  Kjo bën që sinjali zanor të jetë shumë më i butë. Në Mars do të duhet të qëndroje shumë pranë dikujt për ta dëgjuar ç’ju thotë.

  • Kualiteti i Tingullit  

Atmosfera e Marsit e përbëre nga 96% dioksid karboni, do të absorbonte shumë tinguj me frekuencë të lartë, ndaj vetëm tingujt me frekuencë të ulët do të udhëtonin distanca më të gjata. Ky efekt njihet si ‘rrallimi’ i zërit – një dobësim i sinjalit tek frekuenca të caktuara që do të ishte shumë më i dallueshëm sa më larg të ishit nga burimi i zërit.

Continue Reading

Teknologji

Porsche prezanton modelin e ri 911 Carrera 4S

Published

on

Porsche ka prezantuar modelin e ri 911 Carrera 4S, i cili sjell disa ndryshime dhe përmirësime të rëndësishme.

Me më shumë versione se çdo veturë tjetër sportive, Porsche 911 praktikisht ofron diçka për të gjithë, nuk është çudi që me çdo gjeneratë të re ose ndryshim të pamjes vijnë versione të shumta.

Modeli më i fundit që i bashkohet serisë së ripërtërirë 992.2 është Carrera 4S, e cila kombinon sistemin e transmetimit Model S të përmirësuar së fundmi me sistemin e tërheqjes në të katër rrotat dhe disa karakteristika të tjera, përcjell Telegrafi.

Modeli i ri është i disponueshëm në variantet Coupe, Cabriolet dhe Targa.Ndryshimi më i madh fshihet nën kapuç, te motori i përmirësuar 3.0 litra me 6 cilindra dhe një transmision me tetë shpejtësi. Përveç fuqisë shtesë, Porsche pasuroi paketën standarde të pajisjeve.

E pajisur me paketën Sport Chrono, Carrera 4S përshpejton nga 0 në 100 km/h në pak më shumë se 3 sekonda dhe arrin shpejtësi maksimale prej 307 km/h.

Continue Reading

Teknologji

Kompania e Musk po zhvillon një superkompjuter

Published

on

Kompania xAI ka mbledhur 10 miliardë dollarë investime për projekte të ndryshme.

Startup-i i inteligjencës artificiale i Elon Musk, xAI, ka mbledhur 10 miliardë dollarë fonde përmes një kombinimi të borxhit e kapitalit, tha Morgan Stanley.

Nga shuma, 5 miliardë dollarë u siguruan përmes borxhit (obligacione dhe kredi), ndërsa pjesa tjetër erdhi nga investime strategjike në kapital.

Banka thotë se oferta e borxhit ishte shumë e kërkuar dhe se institucione të shquara financiare globale ishin midis investitorëve në xAI.

Kjo shumë rekord do të përdoret për të zhvilluar superkompjuterin Colossus, për të përmirësuar chatbot-in Grok dhe për të forcuar infrastrukturën, në mënyrë që kompania xAI të rrisë presionin mbi konkurrentët si Open AI dhe Anthropic.

Musk tha në maj se 200,000 njësi GPU janë instaluar në qendrën e zhvillimit të superkompjuterëve Colossus në Memphis, janë duke u zhvilluar plane për të ndërtuar një strukturë edhe më të madhe me deri në një milion çipa.

Investimi vjen në një kohë të konkurrencës gjithnjë e më të ashpër midis kompanive amerikane në tregun e inteligjencës artificiale.

Open AI mbylli një raund financimi 40 miliardë dollarësh në mars, ndërsa Antropik siguroi një linjë krediti prej 2.5 miliardë dollarësh në maj me vlerë tregu prej 61.5 miliardë dollarësh. xAI u vlerësua në 50 miliardë dollarë vitin e kaluar, dhe raundi i ri i investimeve potencialisht e rrit vlerën e kompanisë në më shumë se 80 miliardë dollarë.

Continue Reading

Teknologji

Drejtori i Fordit ka folur për industrinë e automobilave

Published

on

Në Festivalin Aspen Ideas, drejtori i Fordit, Jim Farley, ndau me të pranishmit mendimet për industrinë e automobilave.

Ndër të tjera, ai përmendi prodhuesit kinezë dhe theksoi “nëse kompanitë amerikane të automjeteve nuk mund të ndjekin hovin e prodhuesve kinezë në prodhimin e automjeteve elektrike, e ardhmja e Ford-it mund të vihet në rrezik.

Jemi në një konkurrencë globale me Kinën – dhe nuk bëhet fjalë vetëm për veturat elektrike”.

Ky paralajmërim vjen pas një sërë udhëtimesh në Kinë – gjashtë ose shtatë herë vetëm gjatë vitit të fundit. Atje ai e ka parë vetë se sa shpejt prodhuesit kinezë të automjeteve po i kalojnë ata perëndimorë. Kina jo vetëm që prodhon më shumë automjete elektrike se kushdo tjetër, por i prodhon ato me cilësi të lartë.

“Shtatëdhjetë për qind e të gjitha automjeteve elektrike në botë prodhohen në Kinë. Prodhuesit kinezë kanë teknologji më të avancuar brenda kabinës së veturës. Huawei e Xiaomi janë të pranishëm në çdo automjet. Hyn në makinë dhe nuk ke nevojë të lidhësh telefonin – ai lidhet automatikisht dhe e gjithë përmbajtja e telefonit pasqyrohet në ekranin e automjetit. Për më tepër, çmimi dhe cilësia e makinave të tyre janë dukshëm më të larta”, tha Farley.

Continue Reading

Teknologji

Google gjobitet 314 milionë dollarë për mbledhjen e të dhënave të përdoruesve

Published

on

Google mbledh shumë të dhëna përdoruesish nga telefonat Android, një gjykatë në Kaliforni ka vendosur që gjigandi i teknologjisë duhet t’u paguajë 314.6 milionë dollarë përdoruesve në këtë shtet amerikan për “keqpërdorim” të të dhënave të tyre.

Bëhet e ditur se përdoruesit ngritën padi kolektive më 2019 duke përfaqësuar 14 milionë banorë të Kalifornisë, padia pretendon se Google mblodhi të dhëna nga telefonat joaktivë Android pa leje. Të dhënat u mblodhën për qëllime reklamimi, në të njëjtën kohë interneti celular i përdoruesit u përdor në proces.

Avokati Glen Summers tha se vendimi “justifikon meritat e këtij rasti dhe pasqyron seriozitetin e sjelljes së keqe të Google”.

Një zëdhënës i Google tha se vendimi “keqinterpreton shërbimet që janë kritike për sigurinë, performancën dhe besueshmërinë e pajisjeve Android” dhe shtoi se kompania do të apelojë. Përfaqësuesit e Google i thanë gjykatës se përdoruesit kishin dhënë pëlqimin për këto transferime të të dhënave si pjesë e kushteve dhe politikave të saj të privatësisë.

Ajo pretendon se asnjë përdorues Android nuk u dëmtua nga këto praktika. Ndryshe, kjo nuk është e vetmja padi për këtë çështje.

Një padi e veçantë e ngritur në emër të 49 shteteve të tjera ngre të njëjtat pretendime dhe pritet të dalë në gjyq në prill 2026.

Continue Reading

Të kërkuara