Lajmet

Shtatë vjet pas Marrëveshjes së Parisit, vendet kanë mbetur prapa angazhimeve për klimën

Trajtimi i ngrohjes globale dhe ndryshimeve klimatike ka qenë një çështje që nga vitet 1990.

Published

3 years ago

on

Shtatë vjet pas Marrëveshjes së Parisit për ndryshimet klimatike, vendet kanë mbetur shumë prapa premtimeve dhe objektivave që kanë marrë për të luftuar ndryshimet klimatike.

Nëse vendet ruajnë politikat e tyre aktuale të klimës, temperaturat globale do të rriten në 2.6 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale deri në vitin 2100, sipas Climate Action Monitor, krijuar nga Climate Analytics dhe NewClimate Institute jofitimprurëse me bazë në Gjermani.

Kjo është shumë më e madhe se kufiri prej nën 2 gradë Celsius që marrëveshja historike e klimës u përpoq të arrinte në një përpjekje për të parandaluar pasojat më katastrofike të ngrohjes globale.

Edhe nëse vendet reduktojnë emetimet e tyre të karbonit në objektivat që premtuan në Marrëveshjen e Parisit, temperaturat do të rriten në 2.4 gradë Celsius deri në vitin 2100, raportoi monitoruesi, duke shtuar se nëse ata përmbushin objektivat e tyre të përditësuar të klimës për vitin 2030, kjo do të nënkuptonte një ngitje prej 2.1 gradë Celsius.

Sipas një raporti të 200 shkencëtarëve, edhe nëse vendet reduktojnë shpejt emetimet e tyre të karbonit, temperatura e planetit do të rritet me të paktën 1.5 gradë Celsius në 20 vjetët e ardhshëm, duke shkaktuar valë të nxehti, thatësirë dhe përmbytje.

Niveli i detit gjithashtu do të rritet, me zhdukjen e 90% të shkëmbinjve koralorë në oqeane, rritjen e aciditetit të ujit, shkrirjen e akullnajave polare dhe zhdukjen e shumë specieve bimore dhe shtazore.

Këto pasoja do të jenë shumë më të rënda nëse temperaturat kalojnë 2 gradë Celsius, ndërsa vlerësimi mesatar i ngrohjes është i kufizuar vetëm në 1.8 gradë Celsius nëse të paktën 140 vende arrijnë zero neto.

Trajtimi i ngrohjes globale dhe ndryshimeve klimatike ka qenë një çështje që nga vitet 1990.

Hapi i parë ishte Konventa Kuadër e OKB-së për Ndryshimet Klimatike e vitit 1992 (UNFCCC), e cila rezultoi në krijimin e një forumi vjetor, Konferenca e Palëve (COP).

Protokolli i Kiotos, marrëveshja e parë ligjërisht e detyrueshme për klimën e përpunuar në vitin 1997, kërkon që vendet e zhvilluara të reduktojnë emetimet e tyre të gazeve serrë me 5% nën nivelet e vitit 1990. Dokumenti nuk i detyron vendet në zhvillim, duke përjashtuar kështu vende si Kina dhe India — të cilat emetojnë disa nga nivelet më të larta të dyoksidit të karbonit.

E nënshkruar më 12 dhjetor 2015, COP21 në Paris ishte marrëveshja më e rëndësishme për ndryshimet klimatike në kohët e fundit, me të gjithë nënshkruesit që angazhohen për zero emetime neto deri në vitin 2050. Vetëm Eritrea, Irani, Libia dhe Jemeni nuk e kanë nënshkruar marrëveshjen.

Marrëveshja planifikon vlerësime të progresit çdo pesë vjet për arritjen e objektivave të vendeve, me të parën të planifikuar për vitin 2023. Megjithatë, nuk ka mekanizma detyrues për arritjen e këtyre objektivave.

Paneli Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC), i themeluar në vitin 1998 si një organ i OKB-së, tha në një raport të vitit 2021 se temperatura mesatare e planetit ishte rritur tashmë me 1.1 gradë Celsius në 150 vjetët e fundit.

Mbajtur në Egjipt muajin e kaluar, samiti COP27 është kritikuar për arritjen e progresit të pamjaftueshëm në drejtim të politikave për të reduktuar emetimet e karbonit.

Delegacionet në samit ishin ende në gjendje të arrinin një fond për humbjen dhe dëmtimin e klimës për vendet e varfra të ndikuar më shumë nga ndryshimet klimatike, pavarësisht se kontribuuan më së paku në emetimet globale të karbonit.

COP27 u bëri thirrje gjithashtu bankave shumëpalëshe të zhvillimit të përditësojnë prioritetet e tyre për financimin e klimës, ndërsa vendet diskutuan gjithashtu reduktimin e përdorimit të qymyrit, megjithëse lëndët djegëse të tjera fosile u lanë jashtë agjendës së tij./AA

Related Topics:
Continue Reading

Lajmet

Ndahet nga jeta ish-trajneri legjendar i NBA-së

Published

30 minutes ago

on

November 10, 2025

By

Ka ndërruar jetë ish-trajneri legjendar i NBA-së, Lenny Wilkens në moshën 88-vjeçare dhe për vdekjen e Wilkens njoftoi familja e tij.

Wilkens, kishte qenë edhe lojtar në NBA, ku luajti ndër vite për skuadra si St.Louis Hawks, Seattle Supersonics, Cleveland Cavaliers dhe Portland Trailblazers, ku edhe i kishte menaxhuar si trajner.

Ndërsa suksesin e tij më të madh e kishte pasur si trajner, ku ishte shpallë kampion me Seattle Supersonics në vitin 1979.

Ai më pas menaxhoi edhe skuadrat si Atlanta Hawks, Toronto Raptors, New York Knicks dhe ishte pjesë e “NBA Hall of Fame”, për arritjet e tij historike në këtë ligë./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Për 10 muaj, Prokuroria e Pejës ngriti 1840 aktakuza

Published

34 minutes ago

on

November 10, 2025

By

Nga janari e deri në tetorin e këtij viti, Prokuroria Themelore e Pejës ka njoftuar se ka ngritur 1 mijë e 840 aktakuza. Sipas komunikatës për media nga kjo Prokurori, rezulton se ka më shumë aktakuza se sa në përudhen e njëjtë kohore të vitit të kaluar, pra 12.67 për qind më shumë se vitin e kaluar.

“Prokuroria Themelore në Pejë, njofton opinionin publik se gjatë periudhës kohore janar- tetor të këtij vitit ka ngritur 1840 aktakuza, ose 12.67 % me shumë krahas vitit të kaluar me të njëjtët periudhë që ishin ngritur 1633 aktakuza. Kjo prokurori gjer në muajin tetor të këtij vitit ka pranuar gjithsej 2612 lëndë, ose 14.2% me shumë në periudhën kohore janar – tetor të vitit 2024, që ishin pranuar 2.288 lëndë. Nga lëndë në punë që ka pasus kjo prokurori brenda 10 muajve të vitit 2025, janë përfunduar gjithsej nga prokuroret e shtetit 2.733 lëndë, ose 16.65% me shumë se 10 muajt e vitit 2024 që ishin përfunduar 2.343 lëndë”, thuhet në komunikatën për media të kësaj Prokurorie.

Më tej nënvizohet se Prokuroria Themelore në Pejë mbetet e përkushtuar për ngritjen e efikasitetit dhe efektivitetit të trajtimit të lëndëve penale, gjithmonë në suaza të profesionalizmit dhe objektiviteti./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Çmimet e kriptomonedhave rriten pasi Trump njofton një përfitim prej 2. 000 dollarësh

Published

1 hour ago

on

November 10, 2025

By

Çmimet e kriptomonedhave u rritën pas deklaratës së Presidentit amerikan Donald Trump për një dividend të paktën 2,000 dollarë nga tarifat për shumicën e amerikanëve.

Në Truth Social, Trump tha se SHBA-ja po gjeneron triliona dollarë nga tarifat, që do të përdoren për të ulur borxhin kombëtar dhe për të financuar dividendin.

Bitcoin (BTC) u rrit 1.93 për qind mbi 103,000 dollarë, Ether (ETH) 4.75 për qind mbi 3,500 dollarë, dhe Solana (SOL) 2.49 për qind mbi 160 dollarë, ndërsa indeksi CoinDesk 20 (CD20) u rrit mbi 1.5 për qind. Rritja vjen pas një rënie javore, ku BTC dhe ETH ranë 5.7 për qind dhe 7.5 për qind.

Reagimi sugjeron se tregtarët shohin potencial për rritje të shpenzimeve të konsumatorëve dhe fluksin e kriptove nëse fondet do të shpërndahen.

Megjithatë, pagesa e dividendit nuk mund të ndodhë menjëherë. Vendimet për shpenzimet federale kërkojnë miratim nga Kongresi, dhe shumica e ekspertëve vënë në dukje se të ardhurat nga tarifat nuk mjaftojnë. Erica York nga Tax Foundation thekson se për 150 milionë amerikanë të kualifikuar, shuma e dividendit arrin rreth 300 miliardë dollarë, ndërsa tarifat e reja kanë sjellë vetëm 120 miliardë dollarë; pas llogaritjeve ekonomike, kjo bie në rreth 90 miliardë dollarë.

Kjo tregon një hendek të madh për financimin e dividendit vetëm nga tarifat./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

FSK njofton se do të realizojnë stërvitje ushtarake e marshim kondicional në zonën e Gërmisë

Published

2 hours ago

on

November 10, 2025

By

Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK) ka njoftuar se do të realizojë një plan të stërvitjes më datë 15 nëntor në zonën e Gërmisë.

Për këtë ka njoftuar Komuna e Prishtinës, duke thënë se nuk ka arsye për shqetësim.

Njoftimi i plotë i Komunës së Prishtinës:

“Te dashur qytetarë,

Ju njoftojmë se FSK – Forca e Sigurisë së Kosovës, bazuar në planin e saj të stërvitjeve, më 15 nëntor 2025 do të realizojë një stërvitje ushtarake, marshim kondicional në zonën e Gërmisë. Gjatë kësaj periudhe do të ketë lëvizje të këmbësorisë dhe prani të pjesëtarëve të FSK-së në terren. Ky aktivitet zhvillohet në kuadër të planit të rregullt stërvitor dhe nuk ka arsye për shqetësim. Faleminderit për mirëkuptimin”, thuhet në njoftim./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara