Lajmet

Shtatë mësimet e vitit 2021

Derisa po i afrohemi fundit të vitit, këtu i gjeni shtatë mësimet që i morët nga viti 2021.

Published

on

U bënë dy vite prej kur shpërtheu pandemia COVID-19, një vit që kur filloi shpërndarja e vaksinave dhe një muaj prej kur varianti Omicron përmbysi ëndrrat për rimëkëmbje. Derisa po i afrohemi fundit të vitit, këtu i gjeni shtatë mësimet që i morët nga viti 2021.

1.Merrni vendime bazuar në të dhënat në kohë reale

Të dhënat janë gjaku i shëndetit publik. Të dhënat në kohë reale i mundësuan Koresë së Jugut, Izraelit dhe Mbretërisë së Bashkuar të lëvizin shpejt dhe ta informojnë botën rreth vaksinimit, varianteve, maskave dhe çështjeve të tjera. Disa vende gabuan – duke u hapur shpejt, duke mos i përdorur maskat, pastaj te shpërndarja e vaksinave – por gabimi më i madh qëndron që nuk vepruan sipas të dhënave. Të gjitha vendet duhet t’i përmirësojnë sistemet e të dhënave.

2.Komunikoni në mënyrë efektive: “Bëhu i pari, ji i drejtë dhe i besueshëm”

Dhënia e informacioneve dhe rekomandimeve të bazuara në fakte është e vështirë, veçanërisht tani që politizimi, mungesa e informacionit dhe dezinformimi ‘luftojnë’ për sytë dhe veshët e publikut, ndërkohë që ushqejnë frikën e tyre. Liderët efektivë që komunikuan me sukses, ishin në gjendje t’i shtyjnë njerëzit që kuptojnë rreziqet dhe të marrin veprime të duhura.

Zelanda e Re, Senegali dhe autoritetet shëndetësore indiane ndërtuan besim dhe mirëkuptim duke çuar në zbatimin më të gjerë të masave zbutëse. Vetëdijësimi i njerëzve rreth rreziqeve nga COVID-19 ndikon që ata të marrin vendime të duhura.

3.Ndërtimi i besimit përmes lidershipit politik jopartiak

Pavarësisht se sa i përgatitur të jetë një vend sa i përket infrastrukturës shëndetësore, kapaciteti shëndetësor mund të minohet nga lidershipi i keq politik. Kjo është arsyeja pse qeverisja e mirë, e mbështetur në politika të bazuara në prova dhe komunikim të qartë për të luftuar dezinformimin, janë tejet të rëndësishme për një përgjigje efektive.

Besimi i lartë ndikon edhe në pranimin e vaksinave. Lidershipi i qendrave të Afrikës për kontrollin dhe parandalimin e e sëmundjes, dhe mobilizimi i kontinentit që nga fillimi për t’iu përgjigjur pandemisë, është shembull i mirë i lidershipit të fuqishëm që solli veprime dhe rezultate.

4.Mbrojtja e punonjësve shëndetësorë

Tragjikisht dhe në mënyrë të papranueshme, viti 2021 veçse ishte vazhdim i trendit tashmë të njohur, dështimit në mbrojtjen e punonjësve shëndetësorë, ku disa prej tyre vdiqën si pasojë e COVID-19. Pagat e vogla, mosparandalimi i infeksioneve, mungesa e pajisjeve mbrojtëse personale, orari i gjatë i punës dhe mungesa e mbështetjes ligjore dhe mendore, janë arsyet për mungesën globale prej 18 milionë punonjësish të kujdesit shëndetësor në dekadën e ardhshme.

Kemi nevojë për fuqi punëtore të fortë jo vetëm për luftën ndaj COVID-it, por edhe për të trajtuar dhe kujdesur për shqetësimet e përditshme shëndetësore dhe kërcënimet e vazhdueshme.

Kjo nënkupton që çdo punëtor shëndetësor duhet të vaksinohet sa më shpejt që është e mundur; duhet të investohet në trajnime, mjete dhe burime për t’i bërë objektet e kujdesit shëndetësor më të sigurta, e çështje të tjera.

5.Vaksinoni botën

Ne kemi vaksina jashtëzakonisht të sigurta dhe efektive, veçanërisht vaksinat mRNA nga Pfizer dhe Moderna. Shumica e njerëzve në vendet me të ardhura të larta tani janë plotësisht të vaksinuar, krahasuar me më pak se 10% të popullsisë së Afrikës. Edhe pse vetëm vaksinat nuk do t’i japin fund pandemisë, popullsia e botës duhet të vaksinohet sa më shpejt që është e mundur.

Në vitin 2022, kjo do të thotë rritje e madhe e prodhimit të vaksinave mRNA dhe shpërndarje më e barabartë, si dhe financim i programeve të vaksinimit — jo vetëm vaksinave — në Afrikë dhe gjetkë.

6.Ndaloni kërcënimet

Duhet një lëvizje globale për të arritur parimin organizues 7-1-7, objektivin dhe metrikën e llogaridhënies, në mënyrë që çdo vend të mund të identifikojë çdo dyshim për pandemi brenda shtatë ditëve nga shfaqja, të fillojë ta hetojë dhe raportojë atë brenda një dite dhe të krijojë një efekt.

7.Bota duhet të jetë vend i sigurt

COVID nuk është kërcënimi i fundit shëndetësor me të cilin do të përballet bota jonë. Sëmundja e pakontrolluar e përhapur kudo është një kërcënim për njerëzit kudo. Si pasojë e COVID-19, kanë vdekur më shumë se 10 milionë njerëz dhe ekonomitë më të mëdha të botës janë prekur. Por bota mbetet ende e papërgatitur dhe e pambrojtur nga epidemitë.

Financimi i konsiderueshëm shtesë do të lejonte Fondin Global, i cili ka qenë efektiv në përmirësimin e parandalimit dhe trajtimit të HIV-it, tuberkulozit dhe malaries, të krijojë një dritare gatishmërie ndaj pandemisë.

Propozimi i një traktati global të pandemisë, që do të udhëhiqej nga Organizata Botërore e Shëndetësisë gjithashtu mund të ndihmojë, por procesi i traktatit është i ngadaltë dhe i pasigurt./UBTNews

Lajmet

Rama: Refuzimi për ta çuar PZHK-në në shqyrtim publik mohon të drejtën e qytetarëve

Published

on

By

Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, ka paralajmëruar se mosvotimi i nxjerrjes në shqyrtim publik të Planit Zhvillimor Komunal (PZHK) përbën një mohim të së drejtës së qytetarëve për pjesëmarrje në vendimmarrje.

“Sot votohet për transparencë të plotë”, deklaroi Rama, duke theksuar se votimi nuk është për miratim të planit, por për ta bërë dokumentin publik dhe të hapur për koment nga qytetarët.

Sipas tij, pas një viti e gjysmë bllokimesh, procesi po vazhdon të pengohet nga ata që nuk duan transparencë dhe përfshirje qytetare.

Ndërkohë, opozita kryesore në Prishtinë, Lëvizja Vetëvendosje, ka njoftuar se nuk do të marrë pjesë në seancën e sotme, duke e cilësuar planin si të paligjshëm.

Continue Reading

Lajmet

Murati: Kosova me rritjen më të shpejtë ekonomike në Evropë në vitin 2025

Published

on

By

Ministri në detyrë i Financave, Hekuran Murati, ka deklaruar se Kosova pritet të ketë rritjen ekonomike më të shpejtë në Evropë gjatë vitit 2025, sipas parashikimeve të Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN).

Përmes një postimi në Facebook, sipas Muratit kjo rritje është rezultat i reformave të ndërmarra gjatë katër viteve të fundit, të cilat janë vlerësuar pozitivisht nga Banka Botërore dhe FMN-ja.

Ai përmendi takimet e fundit me zëvendëspresidentin e Bankës Botërore, Akihiko Nishio, dhe me misionin e FMN-së të udhëhequr nga David Amaglobelli, gjatë të cilave Kosova është përgëzuar për performancën ekonomike dhe maturinë fiskale.

“Rezultatet e punës së mirë 4-vjeçare mund të mos shihen menjëherë, por sigurisht që herët a vonë do të vërehen”, ka shkruar Murati, duke shtuar se megjithatë ka ende shumë punë për të bërë.

Continue Reading

Lajmet

Avokati i familjes Lika: Të përmbahemi nga hamendjet, drejtësia s’duhet të ndikohet

Published

on

By

Avokati Arianit Koci, i angazhuar nga familja e rreshterit të ndjerë Muhamet Lika, i ka bërë thirrje publikut dhe mediave që të shmangin komentet e pabazuara lidhur me rastin e vrasjes së pjesëtarit të Policisë së Kosovës në Kaçanik.

Në një deklaratë publike, Koci theksoi se deri në këtë fazë të hetimeve nuk ka asnjë cilësim zyrtar që e ndërlidh rastin me terrorizmin apo ndonjë grup me motive religjioze.

“Drejtësia nuk lejohet të ngatërrohet me hamendje. As Policia e as Prokuroria nuk kanë konstatuar ndonjë lidhje me ndonjë grup terrorist”, u shpreh ai.

Avokati shtoi se nëse gjatë hetimeve dalin të dhëna të reja, opinioni publik do të njoftohet zyrtarisht. Ai e cilësoi vrasjen si një akt makabër dhe tha se autorët do të përballen me drejtësinë.

Continue Reading

Lajmet

86 aksidente trafiku dhe mbi 2 mijë gjoba në 24 orët e fundit

Published

on

By

Policia e Kosovës ka raportuar se brenda 24 orëve të fundit janë regjistruar gjithsej 86 aksidente trafiku. Nga to, një ka rezultuar me fatalitet, 25 me lëndime trupore dhe 61 me dëme materiale.

Gjatë kësaj periudhe, janë shqiptuar gjithsej 2,241 gjoba për shkelje të rregullave në komunikacion.

Po ashtu, policia ka arrestuar 26 persona, ndërsa 15 janë dërguar në mbajtje.

Continue Reading

Të kërkuara