Art

Shtatë fakte befasuese që ju nuk i dinit për Leonardo da Vinci

Emri i tij nuk ishte në të vërtetë “Leonardo da Vinci”.

Published

on

Leonardo da Vinci ishte një piktor, skulptor, arkitekt, shkrimtar, anatomist, gjeolog, astronom, botanist, shpikës, inxhinier dhe shkencëtar – mishërimi i një njeriu të Rilindjes.

Edhe pse ai është shquar që atëherë për zgjuarsinë e tij teknologjike, gjeniu shkencor i Leonardos mbeti kryesisht i pazbuluar dhe i pavlerësuar gjatë kohës së tij.

Këtu janë shtatë fakte befasuese që ju (ndoshta) nuk i dinit për të.

1.Emri i tij nuk ishte në të vërtetë “Leonardo da Vinci”

Emri i plotë i Leonardos në lindje ishte Lionardo di ser Piero da Vinci, që do të thotë “Leonardo, (djali) i ser Piero nga Vinci”.

2. Ai ishte një fëmijë jashtëmartesor

I lindur në një shtëpi ferme jashtë fshatit Anchiano në Toskanë më 14/15 prill 1452, Leonardo ishte fëmija i Ser Piero, një noteri i pasur fiorentin dhe një fshatare e pamartuar me emrin Katerina.

Të dy kishin 12 fëmijë të tjerë me partnerë të tjerë – por Leonardo ishte fëmija i vetëm që kishin së bashku.

3. Ai mori pak arsimim formal

Leonardo ishte kryesisht i vetë-edukuar dhe nuk mori asnjë arsim formal përtej leximit bazë, shkrimit dhe matematikës.

Talenti i tij artistik ishte i dukshëm që në moshë të re. Në moshën 14-vjeçare ai filloi një praktikë me skulptorin dhe piktorin e njohur Andrea del Verrocchio, nga Firence.

Në punëtorinë e Verrocchio-s, ai u ekspozua ndaj trajnimit teorik dhe një gamë të gjerë aftësish teknike, duke përfshirë punimin e metaleve, zdrukthtari, vizatimin, pikturën dhe skulpturën.

4. Ai ishte një muzikant i arrirë

Ndoshta në mënyrë të parashikueshme për një individ që shkëlqeu në gjithçka që provoi, Leonardo kishte një dhuratë për muzikën.

Sipas shkrimeve të tij, ai besonte se muzika ishte e lidhur ngushtë me artet pamore pasi varej në mënyrë të ngjashme nga një nga 5 shqisat.

Sipas Georgio Vasarit, një bashkëkohës i Leonardos, “ai këndoi në mënyrë hyjnore pa asnjë përgatitje”.

Ai gjithashtu i binte lirës dhe fyellit, duke performuar shpesh në mbledhjet e fisnikërisë dhe në shtëpitë e klientëve të tij.

Dorëshkrimet e tij të mbijetuara përmbajnë disa nga kompozimet e tij origjinale muzikore dhe ai shpiku një instrument organo-violë-klaviçel që u krijua vetëm në vitin 2013.

5. Projekti i tij më i madh u shkatërrua

Puna më thelbësore e porositur e Leonardos ishte për Dukën e Milanos, Ludovico il Moro, i quajtur Gran Cavallo ose “Kali i Leonardos” në 1482.

Statuja e propozuar e babait të Dukës, Francesco Sforza mbi kalë, do të ishte më shumë se 25 metra e gjatë dhe synohej të ishte statuja më e madhe e kalorësisë në botë.

Leonardo kaloi gati 17 vjet duke planifikuar statujën. Por para se të përfundonte, forcat franceze pushtuan Milanin në 1499.

Skulptura prej balte u përdor për ushtrimin e objektivit nga ushtarët fitimtarë francezë, duke e copëtuar atë.

6. Idetë e tij kishin pak ndikim gjatë periudhës

Megjithëse ai ishte shumë i respektuar si artist, idetë dhe shpikjet shkencore të Leonardos fituan pak tërheqje midis bashkëkohësve të tij.

Ai nuk bëri asnjë përpjekje për të botuar shënimet e tij dhe vetëm shekuj më vonë fletoret e tij – shpesh të referuara si dorëshkrimet dhe “kodet” e tij – u vunë në dispozicion të publikut.

Për shkak se ato mbaheshin sekret, shumë nga zbulimet e tij patën pak ndikim në përparimin shkencor në periudhën e Rilindjes.

7. Ai u akuzua për sodomi

Në vitin 1476, Leonardo dhe tre të rinj të tjerë u akuzuan për krimin e sodomisë në një incident që përfshinte një prostitutë të njohur mashkull. Ishte një akuzë e rëndë që mund të kishte çuar në ekzekutimin e tij.

Akuzat u hodhën poshtë për mungesë provash, por më pas Leonardo u zhduk, duke u rishfaqur vetëm në 1478 për të marrë një detyrë në një kishëz në Firence./RevistaClass

Art

92 vjet nga lindja e ikonës së kinematografisë shqiptare, Tinka Kurti

Published

on

Sot janë bërë 92 vjet nga lindja e artistës së madhe të skenës dhe e kinemasë shqiptare, Tinka Kurti. Ajo u lind më 17 dhjetor te vitit 1932 në Sarajevë, ka lindur dhe është rritur në një familje artëdashëse pasi nëna e saj në rininë e vet ka qenë aktore kryesore në Teatrin Kombëtar të Sarajevës në Bosnje dhe Hercegovinë.

Arsimin bazë 7-vjeçar ajo e mori në Sarajevo dhe kur ishte vetëm 13 vjeç familja e saj u shpërngul për në qytetin e Tiranës ku vazhdoi edhe studimet në Politeknikumin e Tiranës.

Ajo rastësisht u regjistrua për të studiuar në degën e Dramës në shkollën e mesme të Dramës së asaj kohe. Shumë pak kohë pasi kishte filluar të ndiqte studimet në këtë specialitet, ajo u përjashtua nga shkolla me motivacionin  “shfaqje të prirjeve liberale”.

Ishte pikërisht regjisori Andrea Skanjeti ai që pikasi talentin e saj të jashtëzakonshëm për ta rikthyer Tinkën edhe njëherë tjetër në skenë me shfaqjen “Dasëm Shkodrane”. Pas themelimit të Teatrit “Migjeni” në qytetin e Shkodrës ajo bëhet pjesë e trupës si aktore gjysmë profesioniste dhe ishte gjithashtu ndër 10 aktorët që themeluan institucionin e qytetit të Shkodrës.

Ishte çmimi “Aktorja më e mirë e Republikës” dhe kupa e festivalit në Festivalin e parë të Teatrit Shqiptar që e ngjitën aktoren Tinka Kurti në kategorinë e aktorëve profesionistë me rolin në shfaqen “Toka Jonë” me regji të Kol Jakovës.

Gjatë karrierës së saj aktorja Tinka Kurti ka interpretuar rreth 260 role në skenën e teatrit dhe 95 role në kinematografi.

Në 1994 ajo hyri në Enciklopedinë e Institutit Biografik Amerikan si një nga 5,000 gratë më të shquara në botë dhe madje më 17 Dhjetor 2007 ajo u ftua në Uashington (SHBA) për të vendosur një pllakë mermeri me emrin e saj në këtë Institut.

Roli i saj më i fundit do të ishte në kinematografi në filmin “Bota” (2014).

Tinka për karrierën e saj artistike është vlerësuar me Çmime dhe Tituj të tjerë si  Artiste e Merituar & Artiste e Popullit 1961, me urdhërin “Grand Master” i akorduar nga Presidenti i Republikës për veprimtarinë e saj artistike.

Continue Reading

Art

Rikthimi i ‘Squid Game’: Çfarë pritet nga sezoni i dytë!?

Published

on

Sezoni i parë i “Squid Game” ka rezultuar shumë i suksesshëm, dhe sot për adhuruesit e filmave kemi një lajm të rëndësishëm.

Pavarësisht largimeve të shumë personazheve të preferuar gjatë këtij sezoni, krijuesi dhe regjisor Hwang Dong-hyuk ka zbuluar se cilët lojtarë do të kthehen.

“U deshën 12 vjet për të sjellë në jetë sezonin e parë të “Squid Game”, por u deshën 12 ditë që “Squid Game” të bëhej seriali më i popullarizuar i Netflix-it ndonjëherë,” tha Hwang në një deklaratë.

Ai shtoi: “Si shkrimtar, regjisor dhe producent i “Squid Game”, kam një thirrje të madhe për fansat në mbarë botën. Faleminderit që e shikoni dhe e doni shfaqjen tonë.”

Këtu është gjithçka që dimë deri tani për sezonin e dytë të “Squid Game”: Cila do të jetë historia e sezonit të dytë?

Para konfirmimit të këtij sezoni, Hwang përmendi se seriali mund të kishte përfunduar edhe me një sezon, duke sugjeruar se “u mbyll me fund të hapur.” Megjithëse nuk zbuloi detaje specifike, ai konfirmoi një pikë të rëndësishme të komplotit që sezoni i dytë do të eksplorojë.

“Seong Gi-hun është bërë një person i ri deri në fund të sezonit të parë, kështu që i dyti do të përqendrohet në atë çfarë bën Gi-hun i ri, si shpalosen ngjarjet me këtë lloj personazhi,” zbuloi ai.

A ka një trailer për sezonin e dytë të “Squid Game”?

Në muajin e kaluar, Netflix publikoi trailer-in për sezonin 2, që hapet me Gi-hun, i cili është kthyer me kostumin e tij të gjelbër 456 dhe është i rrethuar nga të gjithë lojtarët e rinj. Ata të gjithë bëjnë rrugën e tyre drejt dritës së kuqe, arenës së dritës jeshile, ku ai paralajmëron turmën të qëndrojë plotësisht e qetë./UBTNews/

Continue Reading

Art

3-vjeçari gjerman hap ekspozitën e tij të parë, pikturat e tij shiten deri 270 mijë euro

Published

on

Në një ngjarje të jashtëzakonshme për botën e artit, Laurent Schëarz, një artist i ri vetëm 3 vjeç, ka hapur ekspozitën e tij të parë në Neubeuern, qytetin e tij të lindjes. Pikturat e tij me akrilik kanë tërhequr vëmendjen e koleksionistëve dhe artdashësve, me çmime që variojnë nga 10,000 deri në 270,000 euro. Piktura e tij e parë ka arritur oferta edhe më të larta, duke e bërë atë një nga artistët më të kërkuar në tregun e artit.

Babai i Laurentit, Philip Schëarz, shpjegon se interesimi për pikturat e tij është i madh, sidomos për ato të para: “Koleksionistët janë të interesuar për punën e parë. Aktualisht jemi në rreth 325,000 dollarë. Kjo është një shumë e paimagjinueshme.” Ai shton se Laurent do të vendosë vetë nëse do të vazhdojë të pikturojë, dhe se ata nuk kanë asnjë plan për të detyruar fëmijën të ndjekë karrierën artistike.

Laurent filloi të pikturojë një vit më parë gjatë një pushimi në Itali, dhe prej atëherë ka realizuar nga një pikturë në javë. Pavarësisht sukseseve, nëna e tij, Lisa Schëarz, thekson se është e rëndësishme që Laurent të vendosë vetë për pasionin e tij: “Nëse një ditë Laurenti më thotë që nuk mundet më, atëherë kjo është e gjitha dhe gjithçka është në rregull.”

Ekspozita e tij e parë ka tërhequr një numër të madh vizitorësh, përfshirë artdashësit që shpresojnë që talenti i tij të ruhet gjatë rritjes. Një prej vizitorëve, Masçela, u shpreh: “Picasso dikur tha se të gjithë janë artistë kur janë fëmijë, por është e vështirë të jesh artist i rritur. Shpresoj që Laurenti të vazhdojë të realizojë piktura të shkëlqyera.”

Pas prezantimit të tij të suksesshëm në panairin e artit “art.muc” në Mynih në prill 2024, kjo ekspozitë është një hap tjetër në karrierën e tij artistike, duke e vendosur Laurent Schëarz si një emër të njohur në botën e artit që nga një moshë kaq e re./UBTNews/

Continue Reading

Art

​Zbulohet piktura e vjedhur me vlerë 5 milionë euro në Spanjë

Published

on

Policia spanjolle njoftoi sot se gjeti një pikturë të vjedhur të piktorit irlandez-britanik Francis Bacon me vlerë 5 milionë euro.

Piktura u gjet në Madrid rreth nëntë vjet pasi u vodh për herë të parë nga një shtëpi private në kryeqytetin spanjoll.

Kjo pikturë ishte një nga pesë veprat e hequra nga banesa e bankierit spanjoll Jose Capelo, një mik i ngushtë i piktorit, në vitin 2015. Tri piktura u gjetën në vitin 2017.

Tani, kjo pikturë e katërt që do të rikthehet është një portret i Capelo-s që është pikturuar në vitin 1989.

Edhe pse hetimi ka vazhduar që nga viti 2015, policia tha në një deklaratë se ata kapën gjurmët e pikturës shkurtin e kaluar pasi arrestuan dy persona të akuzuar për marrjen e dy pikturave të mbetura të vjedhura të Francis Bacon.

Në total janë arrestuar 16 persona që dyshohet se janë përfshirë në grabitjen. Por hetimi mbetet i hapur, pasi piktura e mbetur e vjedhur mbetet në tregun e zi. Policia tha se ata po i drejtohen shtetasve spanjollë që kanë marrëdhënie me grupet e krimit të organizuar nga Evropa Lindore.

Francis Bacon njihet si një nga gjigantët e artit bashkëkohor, i njohur për imazhet e tij të papërpunuara me fokus brutalitetin. Ai vdiq në moshën 82-vjeçare nga një atak në zemër teksa po pushonte në Madrid./AA

Continue Reading

Të kërkuara