Lajmet

Shtatë fakte befasuese që ju nuk i dinit për Leonardo da Vinci

Emri i tij nuk ishte në të vërtetë “Leonardo da Vinci”.

Published

on

Leonardo da Vinci ishte një piktor, skulptor, arkitekt, shkrimtar, anatomist, gjeolog, astronom, botanist, shpikës, inxhinier dhe shkencëtar – mishërimi i një njeriu të Rilindjes.

Edhe pse ai është shquar që atëherë për zgjuarsinë e tij teknologjike, gjeniu shkencor i Leonardos mbeti kryesisht i pazbuluar dhe i pavlerësuar gjatë kohës së tij.

Këtu janë shtatë fakte befasuese që ju (ndoshta) nuk i dinit për të.

1.Emri i tij nuk ishte në të vërtetë “Leonardo da Vinci”

Emri i plotë i Leonardos në lindje ishte Lionardo di ser Piero da Vinci, që do të thotë “Leonardo, (djali) i ser Piero nga Vinci”.

2. Ai ishte një fëmijë jashtëmartesor

I lindur në një shtëpi ferme jashtë fshatit Anchiano në Toskanë më 14/15 prill 1452, Leonardo ishte fëmija i Ser Piero, një noteri i pasur fiorentin dhe një fshatare e pamartuar me emrin Katerina.

Të dy kishin 12 fëmijë të tjerë me partnerë të tjerë – por Leonardo ishte fëmija i vetëm që kishin së bashku.

3. Ai mori pak arsimim formal

Leonardo ishte kryesisht i vetë-edukuar dhe nuk mori asnjë arsim formal përtej leximit bazë, shkrimit dhe matematikës.

Talenti i tij artistik ishte i dukshëm që në moshë të re. Në moshën 14-vjeçare ai filloi një praktikë me skulptorin dhe piktorin e njohur Andrea del Verrocchio, nga Firence.

Në punëtorinë e Verrocchio-s, ai u ekspozua ndaj trajnimit teorik dhe një gamë të gjerë aftësish teknike, duke përfshirë punimin e metaleve, zdrukthtari, vizatimin, pikturën dhe skulpturën.

4. Ai ishte një muzikant i arrirë

Ndoshta në mënyrë të parashikueshme për një individ që shkëlqeu në gjithçka që provoi, Leonardo kishte një dhuratë për muzikën.

Sipas shkrimeve të tij, ai besonte se muzika ishte e lidhur ngushtë me artet pamore pasi varej në mënyrë të ngjashme nga një nga 5 shqisat.

Sipas Georgio Vasarit, një bashkëkohës i Leonardos, “ai këndoi në mënyrë hyjnore pa asnjë përgatitje”.

Ai gjithashtu i binte lirës dhe fyellit, duke performuar shpesh në mbledhjet e fisnikërisë dhe në shtëpitë e klientëve të tij.

Dorëshkrimet e tij të mbijetuara përmbajnë disa nga kompozimet e tij origjinale muzikore dhe ai shpiku një instrument organo-violë-klaviçel që u krijua vetëm në vitin 2013.

5. Projekti i tij më i madh u shkatërrua

Puna më thelbësore e porositur e Leonardos ishte për Dukën e Milanos, Ludovico il Moro, i quajtur Gran Cavallo ose “Kali i Leonardos” në 1482.

Statuja e propozuar e babait të Dukës, Francesco Sforza mbi kalë, do të ishte më shumë se 25 metra e gjatë dhe synohej të ishte statuja më e madhe e kalorësisë në botë.

Leonardo kaloi gati 17 vjet duke planifikuar statujën. Por para se të përfundonte, forcat franceze pushtuan Milanin në 1499.

Skulptura prej balte u përdor për ushtrimin e objektivit nga ushtarët fitimtarë francezë, duke e copëtuar atë.

6. Idetë e tij kishin pak ndikim gjatë periudhës

Megjithëse ai ishte shumë i respektuar si artist, idetë dhe shpikjet shkencore të Leonardos fituan pak tërheqje midis bashkëkohësve të tij.

Ai nuk bëri asnjë përpjekje për të botuar shënimet e tij dhe vetëm shekuj më vonë fletoret e tij – shpesh të referuara si dorëshkrimet dhe “kodet” e tij – u vunë në dispozicion të publikut.

Për shkak se ato mbaheshin sekret, shumë nga zbulimet e tij patën pak ndikim në përparimin shkencor në periudhën e Rilindjes.

7. Ai u akuzua për sodomi

Në vitin 1476, Leonardo dhe tre të rinj të tjerë u akuzuan për krimin e sodomisë në një incident që përfshinte një prostitutë të njohur mashkull. Ishte një akuzë e rëndë që mund të kishte çuar në ekzekutimin e tij.

Akuzat u hodhën poshtë për mungesë provash, por më pas Leonardo u zhduk, duke u rishfaqur vetëm në 1478 për të marrë një detyrë në një kishëz në Firence./RevistaClass

Lajmet

Lista Srpska ankohet në PZAP pasi KQZ s’ia certifikoi kandidatët e saj për zgjedhjet e 28 dhjetorit

Published

on

By

Lista Srpska është ankuar në Panelin Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP) për vendimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ) për të mos certifikuar kandidatët e saj për zgjedhjet e 28 dhjetorit.

Për këtë ka njoftuar anëtari i Kryesisë së Listës Srpska, Igor Simiq, i cili tha se vendimi i KQZ-së “përfaqëson një përpjekje të regjimit të Kurtit për t’u imponuar serbëve se kush do t’i përfaqësojë ata në parlament”.

Simiq tha për Kosovo Online se KQZ “tradicionalisht merr vendime të paligjshme për të parandaluar pjesëmarrjen e Listës Srpska në zgjedhjet e parakohshme parlamentare dhe tani po përpiqet të mos certifikojë kandidatët e saj për deputetë”.

“Mbrëmë vonë na dërguan një vendim në të cilin, citoj, thuhet ‘kontrollet e listës së kandidatëve nuk rezultuan në ndonjë gjetje që do të pengonte konfirmimin e asnjërit prej kandidatëve të Listës Srpska të paraqitur nga kjo parti për këto zgjedhje’. Pra, ata e shkruajnë këtë dhe pastaj keni një vendim që thotë ‘rekomandimi që u dha është refuzuar’”, tha Simiq.

Ai shtoi se të gjitha institucionet e Kosovës i kanë kontrolluar kandidatët e Listës Srpska dhe kanë përcaktuar se ata i plotësojnë të gjitha kërkesat ligjore në përputhje me Ligjin për Zgjedhjet e Përgjithshme.

“Megjithatë, u mor një vendim politik. Anëtarët e partive politike në KQZ nuk donin të certifikonin kandidatët tanë. Kjo tregon edhe një herë se sa shumë Kurti dhe regjimi i tij i frikësohen unitetit serb dhe fitores së Listës Srpska në zgjedhje”, tha Simiq,

Ai tha se ankesën në PZAP e bënë sot në mëngjes.

“Ne presim që Paneli Zgjedhor i Ankesave dhe Parashtresave ta anulojë vendimin. Por kjo konfirmon pikëpamjen se regjimi i Kurtit po bën gjithçka për të penguar serbët të kenë të drejtën të zgjedhin përfaqësuesit e tyre politikë, por përkundrazi dëshiron t’u imponojë atyre se kush do t’i përfaqësojë serbët brenda atij parlamenti”, tha ai.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori i UBT-së merr pjesë në Kosova Health Forum 2025, duke theksuar rolin kyç të arsimit në zhvillimin e sektorit të shëndetësisë

Published

on

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, mori pjesë në Kosova Health Forum 2025, ku u diskutuan zhvillimet, sfidat dhe transformimet e nevojshme për avancimin e sistemit shëndetësor në Kosovë. Gjatë forumit, Rektori Hajrizi solli perspektivën e arsimit të lartë si një komponent thelbësor në formimin e profesionistëve të shëndetësisë dhe në forcimin e kapaciteteve të sektorit.

Në fjalën e tij, Rektori Hajrizi theksoi se UBT ka luajtur një rol vendimtar në krijimin dhe zhvillimin e programeve të reja shëndetësore, duke ndërtuar kapacitete që dikur nuk ekzistonin në vend. Ai nënvizoi se Kosova ka bërë përparime të rëndësishme në harmonizimin e kurrikulave me standardet dhe direktivat ndërkombëtare, duke arritur një nivel që shpesh krahasohet me vendet evropiane.

“Kosova ka hyrë në një proces të rregullimit të sistemit arsimor dhe të kurrikulave me direktiva të veçanta që e përcaktojnë qartë strukturën e kompetencave, dhe në shumë raste kemi qenë më përpara se disa vende evropiane”, tha Rektori Hajrizi.

Ai foli gjithashtu për sfidat aktuale të tregut të punës në sektorin shëndetësor, duke theksuar se rritja e kërkesës për profesionistë është ndikuar ndjeshëm nga situata në vendet evropiane, të cilat po përballen me plakjen e popullsisë dhe mungesën e fuqisë punëtore.

Continue Reading

Lajmet

​Kuvendi Komunal i Obiliqit bëhet me kryesues të ri

Published

on

By

Sot, Komuna e Obiliqit zgjodhi Kryesuesin e ri të Kuvendit Komunal. Me 11 vota pro dhe asnjë kundër, Kryesues i Kuvendit u zgjodh Sami Ahmeti. Në këtë mbledhje të jashtëzakonshme konstituive, mori pesë edhe kryetari i Komunës, Halil Thaçi.

“Gjatë seancës u zhvillua procesi i votimit për zgjedhjen e Kryesuesit të ri të Kuvendit Komunal. Me 11 vota pro dhe asnjë kundër, Kryesues i Kuvendit u zgjodh Sami Ahmeti”, thuhet në njoftim.

Ndërkaq, gjatë zhvillimit të kësaj seance, përfaqësuesit e AAK-së dhe Listës Serbe u larguan nga mbledhja, ndërsa nga radhët e LDK-së qëndruan vetëm dy anëtarë, ndërkohë që pjesa tjetër e grupit u largua.

Sipas njoftimit, kryetari Halil Thaçi uroi kryesuesin e ri dhe theksoi rëndësinë e bashkëpunimit, transparencës dhe funksionimit demokratik të Kuvendit në shërbim të qytetarëve të Komunës së Obiliqit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Studentët e UBT dëgjojnë historinë e mbijetesës dhe guximit nga Vasfije Buqe Goodman

Published

on

Në kuadër të 16 Ditëve të Aktivizmit kundër Dhunës me Bazë Gjinore, QKRMT, në bashkëpunim me UBT , organizoi një takim të veçantë me studentët e UBT-së.

Në takim ishte e pranishme Vasfije Buqe Goodman, gruaja që theu heshtjen dhe u bë zëri i parë që i dha dinjitet dhe vend të merituar mbijetuesve të dhunës seksuale gjatë luftës. Ky takim prekës u fokusua në ballafaqimin me të kaluarën – një proces thelbësor për shërim dhe drejtësi.

Vasfija ndau me studentët forcën e saj, rrugëtimin e vështirë drejt së vërtetës dhe mesazhin e saj të fuqishëm për mbështetjen, empatinë dhe rolin jetik të brezit të ri në thyerjen e stigmas dhe në ndërtimin e një shoqërie që nuk hesht më.

Studentët dëgjuan, reflektuan dhe u frymëzuan nga një histori që nuk është vetëm personale, por edhe një thirrje kombëtare për dinjitet, drejtësi dhe ndryshim shoqëror.

Ky aktivitet u mbështet nga Ambasada e Mbretërisë së Bashkuar, duke nxitur përpjekjet e përbashkëta për të siguruar që askush të mos mbetet vetëm përballë dhimbjes së së kaluarës.

Continue Reading

Të kërkuara