Lajmet

​Shqiptarët në jug të Serbisë: Fshirje nga adresat e banimit, mosnjohje e diplomave dhe gjuhë urrejtjeje

Published

on

Shqiptarët në Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë vazhdojnë të përballen me pasivizimin e adresave dhe shkeljen e të drejtave themelore të njeriut. Cili është qëndrimi i tyre? Dhe cili është qëndrimi i tyre ndaj shtetit të Serbisë?

Pasivizimi i adresave, mosrespektimi i dispozitave ligjore për gjuhën dhe arsimin, përfaqësimi i pabarabartë në institucionet publike dhe gjuha e urrejtjes janë vetëm disa nga problemet me të cilat përballet komuniteti shqiptar në Serbi.

Pasivizimi i adresave është një procedurë me të cilën Ministria e Punëve të Brendshme (MPB) fshin vendbanimin e një qytetari nga një adresë kur përcakton se ai nuk jeton atje. Pasojat janë humbja e të drejtës për kartë identiteti, kartë shëndetësore dhe votë. Shqiptarët në Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë përballen me këtë.

Redaktori i portalit online Folj, Jeton Ismailji, i tha “Vreme” se njeh njerëz që jetojnë dhe punojnë në Bujanoc, kanë shtetësi serbe, por prapëseprapë ata fshihen nga regjistri civil.

“Problemi është se policia kontrollon tri herë nëse dikush është në adresë, kështu që nëse nuk e gjen, e fshijnë nga regjistri. Dhe një person, për shembull, mund të jetë jashtë shtetit për një muaj. Komuniteti serb nuk e ka këtë problem. Unë njoh serbë që punojnë në Beograd ose Nish, kështu që ata nuk fshihen nga regjistri. Pra, është një praktikë selektive në lidhje me anëtarët e komunitetit shqiptar”, shpjegon Ismailji.

Ai shton se ka pasur një iniciativë të Ministrisë së të Drejtave të Njeriut dhe të Pakicave në këtë çështje për të zhvilluar një dialog me përfaqësuesit e shqiptarëve.

Është bardh e zi dhe mund të zgjidhet shumë lehtë – njerëzit punojnë këtu, fëmijët e tyre shkojnë në shkollë këtu, është shumë e lehtë të kontrollosh nëse jetojnë atje”, thekson Ismailji.

Rezultatet e regjistrimit të popullsisë të kryer në vitin 2022 regjistrojnë se në Serbi ka gjithsej 61,687 burra dhe gra shqiptare, sipas të dhënave të Zyrës së Statistikave të Republikës (RZS).

Kjo është dukshëm më shumë se regjistrimi i kryer në vitin 2011, kur rezultati ishte 5,809 banorë për shkak të bojkotit të shumicës së anëtarëve të komunitetit kombëtar shqiptar.

Sipas regjistrimit të fundit, komuniteti shqiptar është më i përfaqësuar në Preshevë, 31,340 prej tyre nga 33,449 banorë në atë komunë dhe Bujanoc, prej tyre 25,465 nga 41,068 banorë.

Gjithsej, në rajonin e Serbisë Jugore dhe Lindore, komuniteti shqiptar, sipas të dhënave zyrtare, ka 58,145 banorë, të dhëna nga RZS.

Mosnjohja e diplomave

Një problem tjetër me të cilin përballet komuniteti shqiptar është mosnjohja e diplomave të marra në Kosovë. Ismailji thotë se më shumë se 90 përqind e të rinjve shqiptarë diplomohen në universitet në Kosovë.

Për shkak të mosnjohjes së diplomave në Serbi, shumica migrojnë në vendet e Evropës Perëndimore – Gjermani, Austri ose Zvicër. Një pjesë e të rinjve qëndrojnë në Prishtinë ku kanë përfunduar studimet. Kështu, njerëz nga Vranja dhe disa qytete të tjera marrin punë që mund t’i bënin me një diplomë universitare.

Rezolutë dhe propozime për pozicionin e shqiptarëve

Deputeti i Parlamentit nga Bujanoci, Shaip Kamberi, i paraqiti Parlamentit të Serbisë një propozim mbi “Rezolutën mbi pozicionin e shqiptarëve në Luginën e Preshevës”, megjithatë kjo nuk u përfshi kurrë në rend të ditës.

Rezoluta kërkon zbatimin e marrëveshjeve nga viti 2001, 2009 dhe 2013, pezullimin e menjëhershëm të masave administrative për pasivizimin e adresave, respektimin e plotë të dispozitave ligjore mbi gjuhën dhe arsimin, përfaqësimin e shqiptarëve në institucionet publike, përpunimin të gjuhës së urrejtjes kundër shqiptarëve, krijimin e fondeve zhvillimore me mbështetje shtetërore dhe ndërkombëtare, shkroi “Bujanovačke”.

Për më tepër, kryetari i komunës së Bujanocit, Arbër Pajaziti, i paraqiti një propozim prej 10 pikash Ministrit të të Drejtave të Njeriut dhe të Pakicave, Demo Berishës, si dhe përfaqësuesve të Trupit Koordinues të Qeverisë së Serbisë për komunat e Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës, për të përmirësuar pozicionin e shqiptarëve. Ky takim shkaktoi edhe konflikte në skenën politike shqiptare.

Për më tepër, misioni i OSBE-së zhvilloi një plan me shtatë pika, i cili u miratua nga Qeveria e Serbisë në vitin 2013 për të përmirësuar pozicionin e shqiptarëve.

Ai parashikon integrimin e shqiptarëve në institucionet shtetërore, zhvillimin ekonomik të komunave të Bujanocit, Preshevës dhe Medvegjës, sigurinë e kësaj zone, të drejtën e përdorimit zyrtar të gjuhës, shkrimit dhe simboleve kombëtare, decentralizimin e gjyqësorit, përmirësimin e të drejtave të shqiptarëve në fushat e arsimit, kulturës dhe informacionit, shëndetësisë dhe mbrojtjes sociale. mbrojtje.

Deri më tani, pak është zbatuar.

Ismailji e sheh zgjidhjen në faktin që shteti i Serbisë të respektojë ligjet dhe Kushtetutën e tij sepse “atëherë nuk do të kishte nevojë për rezoluta, propozime prej shtatë ose dhjetë pikash”, transmeton Vreme.

“Kushtetuta e Serbisë është e qartë – përfaqësimi i komunitetit në institucionet shtetërore duhet të pasqyrojë numrin e anëtarëve të komunitetit që jetojnë në atë komunë. Kjo nuk zbatohet, kështu që jemi në situatën në të cilën ndodhemi”, përfundoi ai.

Continue Reading

Lajmet

Kriteret dhe përbërja e kandidatëve për deputetë në Kosovë

Published

on

By

Zgjedhjet e jashtëzakonshme parlamentare të 28 dhjetorit nxorrën lista kandidatësh që përfshijnë figura politike me përvojë, emra të rinj dhe personalitete nga fusha të ndryshme si arti, gazetaria, mjekësia e fusha të tjera.

Si antarësime të reja konsiderohen edhe ata që më parë ishin deputetë të një partie tjetër, si Ardian Kastrati, Shkumbin Demaliaj, Andin Hoti.

Gjithashtu shumë kandidatë të zgjedhjeve lokale që dështuan të zgjidhen kryetar komunash në zgjedhjet lokale po tentojn të fitojnë postin e deputetit në zgjedhjet parlamentare si Refki Suma, Arbër Ismajli, Bekë Berisha, Vildane Latifi, Hajrullah Çeku dhe Uran Ismaili.

Kjo tregon se partitë politike po përdorin strategji të ndryshme për të arritur votuesit në të gjithë vendin.

Sipas ligjit për zgjedhjet në Kosovë, kandidatët për deputetë përzgjidhen nga partitë politike, koalicionet ose nismat qytetare, dhe jo nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ). Çdo subjekt politik paraqet një listë kandidatësh te KQZ-ja, e cila verifikohet për përputhshmëri me ligjin zgjedhor.

Lista duhet të plotësojë kriteret ligjore, përfshirë përfaqësimin gjinor, ku të paktën 30% e kandidatëve duhet të jenë nga gjinia tjetër. Përfaqësimi i grave edhe këto zgjedhje vazhdon të mbetet përreth limiteve të kuotës gjinore të përcaktuar me ligj.

Përveç kritereve ligjore, partitë vendosin edhe kriteret e brendshme të përzgjedhjes, duke marrë parasysh angazhimin dhe aktivitetin në parti, eksperiencën profesionale, popullaritetin mes qytetarëve, si dhe balancimin gjeografik dhe gjinor. Kjo siguron që lista e kandidatëve të përfshijë një kombinim të profileve të ndryshme dhe të përfaqësojë qytete dhe zona rurale.

Edhe pse sistemi zgjedhor në Kosovë është proporcional dhe i bazuar në lista kombëtare pa ndarje zyrtare rajonale, përfaqësimi gjeografik mbetet një element i rëndësishëm për partitë gjatë përzgjedhjes së kandidatëve. Kandidatët shpesh identifikohen më shpesh me komunat ose zonat ku janë aktivë, duke reflektuar lidhjen e tyre lokale me votuesit.

Në zgjedhjet e mëparshme parlamentare të 9 shkurtit 2025, partitë kryesore mbajtën lista që përfshinin një përzierje të figurave të njohura dhe emrave lokalë nga qytete e zona rurale, gjë që ndikoi në mënyrën se si partitë u përpoqën të siguronin përfaqësim të gjerë në të gjithë vendin./FjollaGashi

Continue Reading

Lajmet

Supremja konfirmon se pensionet nuk mund të suspendohen nga akte nënligjore

Published

on

By

Gjykata Supreme ka marrë një vendim të rëndësishëm në mbrojtje të të drejtave të pensionistëve, duke konfirmuar se këto të drejta nuk mund të kufizohen përmes rregullave nënligjore dhe se barra e verifikimit nuk mund t’u ngarkohet qytetarëve, por institucioneve përgjegjëse.

Lajmin e ka bërë të ditur hulumtuesi i Institutit të Kosovës për Drejtësi (IKD), Naim Jakaj, i cili ka vlerësuar se aktgjykimi përbën një hap të madh për mbrojtjen e të drejtave sociale, sigurinë juridike dhe zbatimin e parimit se suspendimi i pensionit duhet të jetë masa e fundit dhe jo masa e parë.

Gjykata ka konfirmuar se të drejtat e pensionistëve nuk mund të kufizohen me rregulla nënligjore dhe se barra e verifikimit nuk mund t’u ngarkohet qytetarëve”, ka shkruar Jakaj.

Në aktgjykim, Gjykata Supreme ka theksuar se “suspendimi i pagesës së pensionit duhet të jetë masa e fundit (ultima ratio) dhe jo e para”, duke konstatuar se dispozitat e Udhëzimit Administrativ nr. 05/2015, që e trajtojnë moslajmërimin si shkak të domosdoshëm për suspendim dhe e shoqërojnë atë me pasoja materiale të pakthyeshme, janë të kundërligjshme.

Sipas Gjykatës, ligji ka paraparë një mekanizëm që mbështetet në verifikim aktiv nga ana e Ministrisë dhe jo në vendosjen e një barre disproporcionale ndaj pensionistëve, duke riafirmuar se përgjegjësia për verifikim dhe zbatim të ligjit u takon institucioneve shtetërore dhe jo qytetarëve përfitues të pensioneve.

Continue Reading

Lajmet

​Ekstradohet nga Zvicra për në Kosovë i kërkuari me urdhër-arrest ndërkombëtar

Published

on

By

Policia e Kosovës në koordinim dhe bashkëpunim me njësitet tjera relevante të Policisë së Kosovës dhe institucionet e drejtësisë, sot ka bërë ekstradimin e shtetasit kosovar nga Zvicra për në Republikën e Kosovës.

I dyshuari ishte arrestuar nga autoritetet zvicerane pasi që i njëjti kërkohej me urdhër-arrest ndërkombëtar të lëshuar nga institucionet e drejtësisë së Kosovës për veprën penale kanosje.

Ekstradimi u realizua falë bashkëpunimit mes institucioneve midis dy shteteve. I dyshuari pas ekstradimit u është dorëzuar njësiteve përkatëse të policisë në rajonin e Prizrenit për vazhdim të procedurave të mëtejme ligjore.

Continue Reading

Lajmet

Osmani në takim me Costa: Mirëpresim heqjen e pjesshme të masave të BE-së, synojmë largimin e plotë të tyre

Published

on

By

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, gjatë qëndrimit në Bruksel është takuar me Presidentin e Këshillit të Bashkimit Evropian, António Costa.

Presidentja Osmani ka shkruar:

Në Bruksel u mirëprita nga Presidenti i Këshillit të Bashkimit Evropian, António Costa.

Mirëpresim vendimin e BE-së për heqjen e pjesshme të masave, përderisa shpresojmë e punojmë që, sa më parë, ato të hiqen në tërësi. Republika e Kosovës ka dëshmuar konstruktivitet, bashkëpunim e përputhshmëri të plotë me politikën e jashtme e të sigurisë të Bashkimit Evropian.

Në takim potencova se Kosova ka përmbushur të gjitha kushtet e përcaktuara nga vetë BE, sado që ato ishin të padrejta, prandaj nuk ka asnjë arsye që të pengohet e shtyhet heqja e masave të tjera të mbetura. Në anën tjetër, shpresojmë që sa më parë, të kemi përkrahjen e të gjitha shteteve anëtare që edhe Kosova, bazuar në merita, të marrë statusin e kandidatit për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Continue Reading

Të kërkuara