Lajmet

Shqipëria, Kosova e Maqedonia e Veriut bashkojnë forcat për të shpëtuar rrëqebullin ballkanik nga zhdukja

Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut kanë bashkuar forcat në kuadër të këtij programi.

Published

on

Në malet me pamje nga një liqen në Shqipërinë juglindore, ekspertët e jetës së egër po gjurmojnë rrëqebullin e Ballkanit si pjesë e përpjekjeve të fundit për të shpëtuar këtë specie nga zhdukja.

“Fantazma e pyllit” e cila jeton në malet e mbuluara me pemë që përshkojnë Shqipërinë, Kosovën dhe Maqedoninë e Veriut, tani është ndër gjitarët më të rrezikuar në botë, paralajmërojnë shkencëtarët.

Tani ka më pak se 40 të tilla mace të egra të vetmuara në tre vendet e Ballkanit, tregoi analiza e vitit të kaluar.

Shqipëria është shtëpia e më pak se 10, duke rënë ndjeshëm nga më shumë se 200 në vitet 1980.

“Ne jemi shumë të shqetësuar se nëse nuk arrijmë të rrisim numrin dhe përhapjen e tij shumë shpejt, do ta humbasim përgjithmonë”, tha Manuela von Arx nga fondacioni zviceran Kora.

Gjatë 15 viteve të fundit, OJQ-ja Mbrojtja dhe Ruajtja e Mjedisit Natyror në Shqipëri (PPNEA) është përpjekur të shpëtojë kafshën e njohur në vend edhe si “tigri i Ballkanit”.

“I ndrojtur dhe i pakapshëm”

Në Malin e Thatë me pamje nga liqeni i Prespës, dy ekspertë që marrin pjesë në programin e rikuperimit të rrëqebullit të Ballkanit instalojnë me kujdes kamera të automatizuara në lartësinë e rrëqebullit nëpër lisa.

Ata shpresojnë të kapin imazhet e mishngrënësit të ndrojtur dhe të pakapshëm që fle ditën dhe gjatë natës gjuan drerë, lepur, dhi e egër dhe lepur.

“Është e vështirë të marrësh një imazh të mirë”, tha Ilir Shyti teksa bashkë me kolegun Melitjan Nezaj kontrollonin pozicionet e kamerave.

Kamera duhet të pozicionohet mirë për të mbuluar shtegun e përdorur nga rrëqebulli.

Në nëntor të vitit, kamerat në zonë kapën një rrëqebull që vinte nga Maqedonia e Veriut, të cilin ekspertët e përshëndetën si një shenjë të mirë për qëndrueshmërinë e specieve.

“Shpresojmë që të kalojë edhe këtë vit dhe nëse kemi fat do të mund të bëjmë një foto të një rrëqebulli tjetër”, tha Nezaj, biolog.

Dallimet delikate në shtresën me pika të kafshës dhe tufat e qimeve në majat e veshëve të saj u mundësojnë ekspertëve t’i identifikojnë ato individualisht.

Gjurmimi i përpiktë i rrëqebullit është një pjesë kyçe e mbrojtjes së tij, tha Blendi Hoxha, koordinator i projektit të rrëqebullit PPNEA.

“Duhet ta vëzhgoni atë dhe të kuptoni lëvizjet e tij”, i tha ai AFP.

“Çdo dëshmi e dokumentuar e pranisë së rrëqebullit është e vëzhguar pasi jep shpresë për mbijetesën e tij”.

Kjo kafshë është e kërcënuar nga degradimi i habitatit të saj dhe shpyllëzimi i konsiderueshëm, të cilat po shterojnë ushqimin dhe po copëtojnë popullsinë e saj.

Ndonëse është i mbrojtur rreptësisht, rrëqebulli ka qenë viktimë e gjuetisë pa leje, pavarësisht ndalimit të gjuetisë në Shqipëri që nga viti 2014.

Të paktën 14 rrëqebull janë vrarë në Shqipëri që nga viti 2006, sipas PPNEA.

Trofe të mbushura
Gjuetia e fundit, e xhiruar në vitin 2020, u mbush dhe u montua në një lokal në Elbasan, në jug të kryeqytetit Tiranë, i ekspozuar së bashku me lëkurat e mbushura të kafshëve të tjera të egra.

Tregtia e kafshëve pa leje dënohet deri në shtatë vjet burg, por sistemi i drejtësisë është krejtësisht i painteresuar për problemin, tha avokati i PPNEA, Gentian Rumano.

OJQ-ja paraqiti një ankesë kundër lokalit, por çështja u pushua për shkak të “mungesës së provave”, pavarësisht nga ajo që tha se ishte një raport që vërtetonte se ishte i njëjti rrëqebull ballkanik i vrarë në vitin 2020.

Por PPNEA ka vazhduar me luftën, duke bërë një kallëzim kundër prokurorëve në përpjekje për të rinisur hetimet.

Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut kanë bashkuar forcat në kuadër të programit të rimëkëmbjes së rrëqebullit të Ballkanit, të financuar nga fondacione të huaja si Kora, Euronatur dhe Mava.

Të tre vendet krijuan “zona të reja mbrojtjeje ku rrëqebulli është i pranishëm dhe ku mund të shumohet”, tha shefi i PPNEA, Aleksander Trajce.

Ata gjithashtu përpiqen të edukojnë gjuetarët dhe popullatën e përgjithshme për kërcënimin e zhdukjes.

Një qendër informacioni, e cila shërben si shkollë verore për rajonin, u hap në vitin 2020 në Goricë.

Zvogëlimi i numrit dhe izolimi i tyre minon diversitetin gjenetik që çon në probleme shëndetësore dhe mbarështuese, paralajmëroi Hoxha nga projekti i rrëqebullit PPNEA.

Një mënyrë për të lehtësuar problemin mund të jetë sjellja e meshkujve nga popullatat e tjera të rrëqebullit për t’u shumuar në Ballkan, sipas Dime Melovski, nga Shoqëria Ekologjike Maqedonase./france24/UBTNews/

Artikullin origjinal mund ta lexoni këtu

Lajmet

REL: Kurti: Kosova dhe Serbia duhet t’i normalizojnë marrëdhëniet

Published

on

By

Kosova dhe Serbia duhet t’i “normalizojnë” marrëdhëniet mes vete, tha kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, në një intervistë për agjencinë e lajmeve AFP, disa ditë para mbajtjes së zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Megjithatë, ai tha se ky proces është i vështirë.

Kurti është në pushtet që nga viti 2021 dhe dy vjet pasi mori pushtetin, arriti Marrëveshjen për rrugën drejt normalizimit të raporteve dhe Aneksin e zbatimit të saj, por marrëveshja ende nuk është zbatuar.

“Ne duhet t’i normalizojmë raportet me Serbinë”, tha Kurti. “Por, normalizimi i raporteve me një fqinj që ka regjim autoritar dhe që nuk të njeh, dhe po ashtu nuk i pranon krimet e kryera gjatë luftës, është shumë i vështirë”, shtoi ai.

Tensionet mes dy vendeve vazhdimisht janë të larta dhe një rikthim i trazirave do t’i ofronte Rusisë mjete për ta destabilizuar Kosovën.

“Ne kemi një marrëveshje për normalizim”, tha Kurti duke iu referuar marrëveshjes së vitit 2023, të arritur nën ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian.

“Ne duhet ta zbatojmë, që nënkupton njohje të ndërsjellë mes shteteve, të paktën njohje de facto”.

Kjo marrëveshje, me 11 nene, veç tjerash parasheh një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë, njohje të ndërsjellë të simboleve shtetërore, që Serbia të mos bllokojë anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare, dhe kërkon nga Prishtina dhe Beogradi që t’i zbatojnë, po ashtu, të gjitha marrëveshjet e mëhershme të arritura gjatë dialogut.

Por, për të rinisur dialogu, Serbia “duhet ta dorëzojë Millan Radoiçiqin”, tha Kurti, duke iu referuar ish-nënkryetarit të Listës Serbe, i cili ka marrë përgjegjësinë për sulmin e armatosur ndaj Policisë së Kosovës në Banjskë më 2023.

Kurti tha se shpreson që “BE-ja, Franca dhe Gjermania do t’i bëjnë presion” Serbisë që ta dorëzojë Radoiçiqin, ndaj të cilit dhe disa personave të tjerë Kosova ka ngritur aktakuzë për sulmin në Banjskë.

Që nga shtatori i vitit 2023, disa ditë para sulmit të armatosur në Banjskë, nuk është mbajtur asnjë rund i nivelit të lartë në Bruksel, teksa bisedimet në nivel kryenegociatorësh kanë vazhduar, por nuk kanë prodhuar ndonjë marrëveshje.

Serbia po ashtu nuk ka ndërprerë raportet me Rusinë, pavarësisht luftës në Ukrainë, dhe Beogradi varet nga energjia ruse.

“Ka shumë lidhje” mes dy shteteve, tha Kurti, dhe nëse Rusia vendos ta destabilizojë rajonin, “në marshin e saj drejt Evropës Perëndimore, mund të llogarisë në Serbinë si aleat. Dhe, kjo është shqetësuese për shtetin tonë. Por, ne po punojmë me partnerët tanë për të parandaluar një gjë të tillë”.

Kosova, që shpreson t’i bashkohet NATO-s, së voni ka hequr tarifat ndaj produkteve amerikane dhe është pajtuar që të pranojë deri në 50 migrantë nga shtetet e treta që do të dëbohen nga SHBA-ja. Deri më tani, në Kosovë ka arritur vetëm një migrant.

“Nuk po kërkojmë asnjë ndihmë financiare në këmbim”, tha Kurti. “Ne po e bëjmë këtë për të ndihmuar SHBA-në, që është partnerja, aleatja dhe mikja jonë”, shtoi Kurti, i cili nuk e përjashtoi mundësinë e arritjeve të marrëveshjeve të ngjashme edhe me vendet evropiane.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Punëtori statistikore për studentët e Psikologjisë në UBT me ligjëruese nga ShBA

Published

on

Fakulteti i Psikologjisë në UBT, nën organizimin e Asst. Prof. Elona Krasniqi, organizoi me sukses një punëtori statistikore me ligjëruese të ftuar Besjana Krasniqi, kandidate doktorante në Psikologji Zhvillimore të Aplikuar në Universitetin e Maryland, Baltimore County (UMBC), ShBA, si dhe pjesë e Laboratorit për Zhvillimin e Fëmijëve, Familjes dhe Shkollës.

Punëtoria u zhvillua në kuadër të lëndës Metodologji e Avancuar Kërkimore dhe ishte i dedikuar për studentët e programit master në Psikologji. Qëllimi kryesor i këtij aktiviteti ishte avancimi dhe praktikimi i njohurive statistikore, me fokus në përdorimin e modeleve parashikuese përmes analizave të regresionit.

Gjatë punëtorisë, studentët u angazhuan në mënyrë aktive përmes ndërveprimeve dinamike, shembujve konkretë nga kërkimi empirik, testimit të hipotezave kërkimore duke përdorur programin SPSS, si dhe interpretimit të rezultateve statistikore. Ky format praktik u mundësoi studentëve të lidhin teorinë me aplikimin real në kërkimin shkencor.

Ky aktivitet kontribuoi në ngritjen e kapaciteteve shkencore dhe profesionale të studentëve, duke promovuar njëkohësisht rrjetëzimin profesional dhe bashkëpunimin ndërkombëtar me studiues dhe profesionistë nga institucione prestigjioze. Punëtoria është në përputhje me planin strategjik të UBT-së për zhvillimin e kapaciteteve kërkimore profesionale, si në nivel institucional ashtu edhe në atë kombëtar.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Burim Bajraktari ndan përvojën ndërkombëtare me studentët e Dizajnit në UBT

Published

on

Javën e kaluar, në ambientet e Bibliotekës në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, u mbajt një ligjëratë me karakter edukativ dhe profesional, e organizuar për studentët e vitit të tretë të programit Dizajn i Integruar – specializimi Enterier. Ligjërata u zhvillua në kuadër të lëndës Semiotikë dhe Estetikë, nën udhëheqjen e profesoreshës Ardita Rizvanolli.

I ftuar ishte Burim Bajraktari, Arkitekt Kryesor dhe CEO i studios arkitekturore MODIUM, i cili ndau me studentët përvojën e tij shumëvjeçare profesionale në fushën e arkitekturës dhe dizajnit. Bajraktari ka përfunduar studimet pasuniversitare në Kingston University London në vitin 2011 dhe ka ndërtuar karrierën e tij përmes angazhimeve profesionale në Londër dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Gjatë ligjëratës, ai prezantoi rrugëtimin e tij profesional, duke filluar nga projektet e hershme të vizualizimit 3D, themelimi i shërbimeve arkitekturore në vitin 2008, si dhe procesin e ribrandimit strategjik në vitin 2015, i cili çoi në krijimin e studios MODIUM. Sot, kjo studio njihet për qasjen e saj bashkëkohore, dizajnet e qëndrueshme dhe trajtimin estetik të hapësirës.

Ligjërata u karakterizua nga diskutime interaktive, ku studentët patën mundësi të bëjnë pyetje dhe të njihen më nga afër me sfidat, mundësitë dhe realitetin e profesionit të arkitektit dhe dizajnerit të enterierit. Ky takim shërbeu si një urë lidhëse mes teorisë akademike dhe praktikës profesionale, duke i motivuar studentët për zhvillimin e mëtejmë të aftësive të tyre kreative dhe profesionale.

Aktivitete të tilla dëshmojnë përkushtimin e UBT-së në ofrimin e përvojave praktike dhe frymëzuese për studentët, duke i përgatitur ata për tregun e punës dhe sfidat e industrisë së dizajnit dhe arkitekturës.

Continue Reading

Lajmet

Gjykimi ndaj Thaçit dhe të tjerëve nis më 24 shkurt

Published

on

By

Gjykata Speciale ka njoftuar se seanca “vepra kundër administrimit të drejtësisë” ndaj Thaçit dhe të tjerëve do të fillojë më 24 shkurt të vitit tjetër.

Tutje njoftohet se do të bëhet paraqitja e provave, marrja në pyetje e dëshmitarëve dhe procedura të tjera administrative.

Më 22 dhjetor 2025, pas marrjes së parashtrimeve nga palët, Gjykatësi i Vetëm Kristofer Gosnell miratoi udhëzime mbi zhvillimin e gjykimit në çështjen gjyqësore të Hashim Thaçit, Bashkim Smakajt, Isni Kilajt, Fadil Fazliut dhe Hajredin Kuçit, që është planifikuar të fillojë më 24 shkurt 2026.Udhëzimet përcaktojnë rregulla praktike për aspekte si karakteri publik i procesit, nxjerrja e dokumenteve, paraqitja e provave, marrja në pyetje e dëshmitarëve, si dhe aspekte të tjera procedurale që synojnë garantimin e një gjykimi të drejtë dhe efikas.”, thuhet në njoftim

Continue Reading

Të kërkuara