

Kuriozitete
Shpjegohet misteri i dritës së kaltër para tri vjetësh në qiell
Zbulimi ndodhi në qershor 2018 dhe u pa nga observatori në Havai
Published
3 years agoon
By
UBT newsShkencëtarët thonë se më në fund kanë gjetur një shpjegim për dritën mistike blu që erdhi nga hapësira e thellë tri vjet më parë.
Astronomët u mahnitën në vitin 2018 kur panë një dritë të shndritshme të kaltër që vinte nga një galaktikë spirale e largët, rreth 200 milionë vit drite larg, raporton Independent.
Zbulimi i ngjarjes së njohur si AT2018 ndodhi në qershor 2018 dhe u pa nga observatori në Havai, i cili shpejt u dërgoi një mesazh global të tjerëve që të shikonin teleskopët e tyre në një drejtim të caktuar.
Shkencëtarët më pas panë një dritë që është 100 herë më e shndritshme se supernova, shpërthimi më i ndritshëm që njerëzimi ka parë ndonjëherë. Dukej se ishte një supernova, por ishte shumë më e ndritshme dhe më e shpejtë.
Shkencëtarët kanë luftuar për të shpjeguar fenomenin, i cili u bë i njohur si tranzicioni optik blu i shpejtë (FBOT), por pa shpjeguar se si ndodhi.
Zbulimet e mëtejshme e bënë ngjarjen konfuze. Shkencëtarët kanë përcaktuar se ajo përbëhej edhe nga pulsime dhe rreze X të fuqishme, me qindra miliona pulsime që çonin në vetë burimin.
Pulsimet u përsëritën rregullisht, çdo 4.4 milisekonda, për 60 ditë. Shkencëtarët përdorën këto pulsime për të llogaritur se rrezet rëntgen duhet të jenë jo më shumë se 1000 kilometra të gjera dhe të kenë një masë më të vogël se 800 diej.
Kjo tregonte se ishte diçka kompakte, si për shembull një vrimë e vogël e zezë ose një yll neutron. Duket se drita mistike ka ndodhur në kohën kur ylli po vdiste, teksa po shembej dhe më pas lindi një vrimë e zezë. Ajo filloi të “ha” lëndën rreth tij, duke gëlltitur yllin dhe duke lëshuar valë të forta energjie.
Ky është përfundimi i paraqitur në revistën Nature Astronomers.
“Ne ndoshta kemi zbuluar lindjen e një objekti të ngurtë në një supernova. Kjo ndodh në supernova normale, por deri më tani nuk e kemi parë sepse është një proces shumë kaotik. Ne mendojmë se kjo provë e re hap mundësinë e gjetjes së një vrime të zezë ‘fëmije’ ose një ylli neutron ‘fëmijë’”, tha autori kryesor i artikullit, Diraj Pasham, një studiues në Institutin e Teknologjisë Massachusetts në Cambridge.
You may like
Kuriozitete
Sa shpesh duhet ta karikoni telefonin? Gabimet që po dëmtojnë baterinë pa e kuptuar
Published
2 hours agoon
May 22, 2025
Në një kohë kur telefoni është bërë pjesë e pandashme e jetës sonë, shumë prej nesh vazhdojnë të bëjnë gabime të vogla që në afat të gjatë dëmtojnë baterinë.
Ekspertët rekomandojnë që karikimi i telefonit të mos bëhet gjithmonë nga 0% në 100%, por të mbahet midis 20%-80% për jetëgjatësi më të madhe të baterisë.
Gabimet më të shpeshta që dëmtojnë baterinë:
• Mbajtja e telefonit të lidhur gjatë gjithë natës
• Përdorimi i karikuesve jo origjinalë
• Ekspozimi në temperatura të larta gjatë karikimit
• Mbajtja e mbulesave të trasha që nxehin pajisjen
Një tjetër mit që po bie është ideja se telefoni duhet “shkarkuar herë pas here”, kjo ishte e vërtetë për bateritë e vjetra, por jo për litium-jonët e sotëm.
A duhet ta karikosh telefonin gjatë natës?
Nëse telefoni juaj është i mençur, ndalon së karikuari sapo të arrijë 100%. Qëndrimi i zgjatur në këtë nivel, çdo natë, për muaj me radhë, mund të ndikojë te jetëgjatësia afatgjatë e baterisë.
Kuriozitete
Gjendet pas 37 vitesh busti i vjedhur i Jim Morrison në Paris
Published
8 hours agoon
May 22, 2025
Një skulpturë e këngëtarit e poetit të ndjerë amerikan Jim Morrison, e cila u zhduk nga varri në Paris katër dekada më parë, është gjetur, sipas policisë franceze.
“Pas 37 vitesh mungese, është gjetur busti i Morrison, i vjedhur më 1988 nga varrezat Père Lachaise”, shkroi Drejtoria Rajonale e Policisë Gjyqësore të Parisit.
Ai shtoi se “ky simbol ikonik për fansat e këngëtarit u gjet” gjatë një hetimi të kryer nga Brigada Financiare dhe Kundër Korrupsionit, nën autoritetin e Zyrës së Prokurorit Publik të Parisit.
“Ky ishte një zbulim i rastësishëm i bërë gjatë një kontrolli të urdhëruar nga një magjistrat hetues në gjykatën e Parisit”, tha zyra e prokurorit për CNN në një deklaratë të martën .
Jeff Jampol, menaxher i Pasurive të Jim Morrison, i tha CNN në një deklaratë se ishin “të lumtur që dëgjuan” për rizbulimin e statujës, duke shtuar: “Padyshim që është pjesë e historisë, e rëndësishme se familja e Jim-it e donte atje në varrin e tij, kështu që është kënaqësi të shohësh që është rikuperuar.”
«Tani do të duhet të shohim se çfarë forme ka busti», vazhdoi ai.
Morrison, vokalisti karizmatik i grupit rok psikedelik të viteve 1960, The Doors, vdiq në vitin 1971, vetëm 27 vjeç. Varri tërheq shumë adhurues të muzikës.
I vendosur në varrezat Père Lachaise, është një nga varret më të njohura në Paris, sipas faqes zyrtare për turizmin e qytetit, me turma njerëzish që mblidhen atje në përvjetorin e vdekjes së tij, më 3 korrik çdo vit. Busti, i krijuar nga skulptori kroat Mladen Mikulin, u vendos në gurin e varrit në 10-vjetorin e vdekjes së tij, sipas faqes zyrtare të internetit të qytetit të Parisit. Megjithatë, ai u zhduk në vitin 1988.
Gurvari i varrit, i cili u dëmtua u zëvendësua nga prindërit e tij në vitin 1990 me mbishkrimin “Besnik ndaj Shpirtit të Tij” të shkruar në greqisht. Në 20- vjetorin e vdekjes së Morrison më 1991, policisë iu desh të shpërndante tifozët nga varrezat me gaz lotsjellës për shkak të sjelljes së padisiplinuar.
Deri në 30-vjetorin, alkooli dhe muzika ishin ndaluar, por mijëra njerëz ende merrnin pjesë në komplotin e tij për të vendosur kurora dhe për të bërë foto.
«Çdo ditë, diku në botë, luhet një këngë e Doors», tha ish-tastieristi i Doors, Ray Manzarek, në atë kohë. «Energjia e Jim Morrison është ende me ne».
Morrison, i cili njihej edhe si “Mbreti i Hardhucave”, krijoi reputacion për konsumimin e tepërt të alkoolit dhe sjelljet tronditëse në skenë. Bashkia holandeze thotë se mund të ketë hedhur aksidentalisht një vepër të Andy Warhol-it
Morrison u largua nga grupi në vitin 1971 për t’u përqendruar në shkrimin e poezisë dhe u zhvendos në Paris me të dashurën e tij, Pamela Courson.
Megjithatë, ai vdiq në apartamentin e tyre në Paris më vonë atë vit. Courson u tha autoriteteve se e kishte gjetur këngëtarin të vdekur në vaskë.
Shkaku i vdekjes së tij është regjistruar zyrtarisht si arrest kardiak, por nuk u krye asnjë autopsi, duke nxitur teori konspiracioni.
Kuriozitete
Londra dhe Cyrihu së shpejti do të lidhen me hekurudhë
Published
1 week agoon
May 14, 2025
Një linjë e re e trenave do të lidhë Londrën dhe Cyrihun.
Sipas “London Travelers”, Mbretëria e Bashkuar dhe Zvicra janë dakorduar të punojnë në krijimin e një hekurudhe të re që lidh Londrën me Gjenevën dhe Cyrihun.
Udhëtimi me tren pritet të përfshijë një ndalesë në Paris dhe parashikohet të shkurtojë kohën e udhëtimit Londër-Gjenevë për së paku dy orë.
Ekspertët nga të dy shtetet pritet të detajojnë marrëveshjen, duke llogaritur kontrollet kufitare dhe kostot e udhëtimit dhe projekti pritet të finalizohet në 5 deri 10 vjetët e ardhshëm.

Kina prezanton një risi të madhe në teknologjinë e energjisë: Bateria bakteriale. Në një hap të rëndësishëm para në fushën e ruajtjes së energjisë, Kina ka prezantuar një teknologji të re revolucionare: një bateri që funksionon përmes baktereve – ndryshe nga bateritë tradicionale litium-jon.
Kjo risi përfaqëson një alternativë të qëndrueshme dhe me kapacitet të lartë, me potencialin për të ndryshuar rrënjësisht industrinë globale të energjisë.
Si funksionon bateria bakteriale?
Bateria e re është ndërtuar mbi një proces biologjik, ku bakteret prodhojnë energji elektrike duke marrë elektrone nga materia organike në dekompozim. Ky proces njihet si sistemi mikrobial i prodhimit të energjisë – një teknologji që shfrytëzon burime natyrore dhe biologjike për të krijuar një burim të qëndrueshëm dhe vetëkarikues të energjisë.
Ndryshe nga teknologjitë e zakonshme, bateria bakteriale nuk kërkon infrastruktura të ndërlikuara për karikim, ajo karikohet automatikisht, për sa kohë ka burime organike në dispozicion.
Efikasitet dhe vetëkarikim
Një nga veçoritë më dalluese është efikasiteti i lartë dhe aftësia për vetëkarikim. Bateria përbëhet nga 99% materiale të avancuara biologjike, duke shmangur përbërësit toksikë që përdoren në bateritë litium-jon. Ky sistem e bën atë jo vetëm shumë efikase, por edhe miqësore me mjedisin dhe të qëndrueshme në përdorim afatgjatë.
Avantazhet ndaj baterive litium-jon
Ndonëse të përdorura gjerësisht, kanë ngritur shqetësime për ndikimin negativ në mjedis, si gjatë prodhimit ashtu edhe në fazën e asgjësimit. Bateritë bakteriale përdorin mbetje organike dhe procese natyrore, duke reduktuar ndjeshëm emetimet e karbonit dhe ndikimin mjedisor.
Përdorimi dhe aplikimet
Efikasiteti e vetëmirëmbajtja i bëjnë bateritë bakteriale të përshtatshme për gamë aplikimesh, nga pajisjet e përditshme të konsumatorëve, deri te sistemet industriale dhe qendrat e mëdha të ruajtjes së energjisë. Falë miqësisë ndaj mjedisit e qëndrueshmërisë, këto bateri përdoren si në shkallë individuale, ashtu edhe në projekte energjetike në shkallë të gjerë.
Një hap i rëndësishëm shkencor
Kjo arritje është rezultat i viteve të tëra kërkimi dhe zhvillimi nga shkencëtarët kinezë, të cilët kanë identifikuar bakteret më të përshtatshme për këtë funksion. Bateria bakteriale është shembull i qartë i një revolucioni shkencor ndërdisiplinor, që ndërthur biologjinë, inxhinierinë dhe teknologjinë për të krijuar zgjidhje inovative për sfidat globale.
Ndikimi global
Lansimi i kësaj teknologjie sinjalizon një tranzicion të rëndësishëm nga burimet e energjisë fosile drejt burimeve të rinovueshme. Potenciali për të reduktuar varësinë nga lëndët djegëse fosile e luftuar ndryshimet klimatike është i jashtëzakonshëm. Bateritë bakteriale mund të shërbejnë si një zgjidhje e pastër dhe e qëndrueshme për krizën energjetike që po përjeton bota, duke ulur ndjeshëm emetimet e gazrave serrë dhe duke promovuar një të ardhme më të gjelbër.

Microsoft bllokon emailet që përmbajnë fjalët “Palestinë” ose “Gaza”

Anulohet koncerti i Kanye West në Korenë e Jugut

Fëmijët para ekranit: Si po u rrezikohet e ardhmja nga teknologjia?

Denzel Washington nderohet nga Spike Lee në premierën e ‘Highest 2 Lowest’ në Kanë

Çfarë bëjnë ndryshe njerëzit e suksesshëm? Sekreti që fshihet në zakonet e vogla

Një horror në Netflix po lë pa fjalë shikuesit: Ç’dini për Brand New Cherry Flavor?

Sa shpesh duhet ta karikoni telefonin? Gabimet që po dëmtojnë baterinë pa e kuptuar

Gjobitet Trepça

Victoria Beckham: S’jam perfekte, por përpiqem të jem versioni më i mirë i vetes
Të kërkuara
-
Lajmet1 month ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati