Lajmet

​Shoqëria civile: Nga 400 milionë euro të ndara për bujqit, vetëm 186 milionë u implementuan

Kështu u tha në konferencë për media nga Instituti për Politika Zhvillimore (INDEP).

Published

on

Mbi 50 për qind e tokës në Kosovë është kualifikuar të jetë tokë bujqësore, megjithatë sektori formal bujqësor mbulon vetëm 3.9 për qind të fuqisë punëtore të përgjithshme. Ndërkaq, inflacioni në Kosovë është rritur mbi 12 për qind.

Kështu u tha në konferencë për media nga Instituti për Politika Zhvillimore (INDEP), i cili në në konsorcium me Grupin për Studime Politike dhe Juridike (GLPS) dhe Institutin GAP, prezantoi raportin tematik me temën “Bujqësia në fokus: roli, impakti dhe keqpërdorimet e fondeve mbështetëse”.

“Disa prej atyre që janë ndihmuar nga persona të caktuar, kanë abuzuar me paranë publike duke I mbyllur fermat, duke mashtruar ministrinë ose duke mos i implementuar ato deri në fund… Ka fermerë që nuk kanë ku t’i mbajnë lopët dhe detyrohen t’i sheshin ato”, thuhet në këtë raport.

Hulumtuesja dhe koordinatorja e projektit, Laura Nushi tha se gjatë pesë viteve të fundit rreth 400 milionë euro janë ndarë nga Ministria e Bujqësisë Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural në mbështetje të fermerëve dhe bujqve, derisa shtoi se rreth 200 milionë euro prej tyre janë implementuar. Ajo shtoi se pavarësisht kësaj, numri i popullsisë që jeton në varfëri në Kosovë mund të arrijë deri në 26 për qind.

“Përkundër faktit që gjatë pesë viteve të fundit buxheti i ndarë nga Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural për Kosovën ka arritur në 396.100 milionë euro aq sa kemi mundur ne të mbledhim nga raportet që ata i kanë publikuar. Fatkeqësisht vetëm 186.300 milionë euro janë implementuar. Për dy vitet e fundit, për vitin 2021/2022, raportet ende nuk janë të publikuara. Ndërkaq, për vitin 2023 ende nuk është publikuar vetë programi për zhvillim rural që ka për qëllim ndarjen e granteve nëpërmjet kritereve të përcaktuara. Edhe pse është ndarë ky buxhet kaq shumë i madh, afërsisht rreth 400 milionë, fatkeqësisht numri i popullsisë që jeton në varfëri në Kosovë mund të arrijë nën apo në kufi 26 për qind, ku prej tyre 23 për qind nuk mund as të përballen me rritjen e çmimeve të produkteve bujqësore, primare dhe esenciale që janë për jetesë”, tha Nushi.

Nushi tha se inflacioni në Kosovë është rritur për 12.7 për qind, derisa potencoi se vetëm muajt e fundit ky inflacion është rritur për 4.2 për qind.

“Ku është më të vërtetë efikasiteti apo impakti i granteve apo subvencioneve në bujqësi, nëse ne hasim në rritje të çmimeve në treg, duke marrë parasysh që vetë ato para të granteve dhe subvencioneve janë parat e qytetarëve të Republikës së Kosovës, para publike… Inflacioni në Kosovë është rritur për 12.7 për qind gjatë viteve të fundit, ndërkaq vetëm muajt e fundit inflacioni në Kosovë është rritur për 4.2 për qind në bazë të statistikave të mbledhura nga ASK. Rreth 54.23 për qind e Kosovës të jetë tokë bujqësore vetëm 3.9 për qind të fuqisë punëtore të përgjithshme i mbulon ky sektor, gjë që hasim në migrimin e popullsisë dhe mungesën e personave apo bujqve dhe fermerëve të cilët edhe dëshirojnë të punojnë në tokat tona bujqësore”, tha Nushi.

Ajo shtoi se është evidente që bujqësia në Kosovë përkundër parakushteve të favorshme për të qenë një vend i vyer bujqësor, vazhdon të përballet me sfida të mëdha të cilat e pengojnë zhvillimin e tij si një sektor me vlerë të shtuar, sipas saj për shkak të politikave të gabuara dhe mungesës së vizionit për të promovuar zbatimin e strategjive efektive në shumë nën sektorë të saj.

Ndërsa, në raportin “Bujqësia në fokus” janë dhënë disa rekomandime të cilat përfshijnë uljen e kriterit për subvencione dhe grante, të përditësohet lista e zezë që përmban emrat e bujqve që kanë qenë të përfshirë në korrupsion dhe të kryhen studime rreth mundësive të përshtatshmërisë për kultivimin e kulturave bujqësore.

Rekomandime këto, për të cilat hulumtuesi në INDEP, Liron Gjocaj bëri thirrje që të merren për bazë për shkak se janë në të mirë të të gjithë vendit.

“Shpresojmë që të gjitha rekomandimet e punimit dhe thirrjet tona të hasin në një derë të hapur dhe këto rekomandime të merren për bazë për shkak se nuk janë rekomandimet më të mira të shoqërisë civile apo të një target grupi, por janë në të mirë të gjithë vendit”, potencoi Gjocaj.

Ndër të tjera në këtë raport thuhet se ‘grantet iu jepen njerëzve të fuqishëm dhe në vend se ato t’i jepen atyre që kanë nevojë dhe që mbajnë bagëtitë e tyre në stalla dhe kushte mjerueshëm ministria u jep grante atyre që kanë para dhe janë milionerë’.

Lajmet

Fillon sezoni ngrohës, tetë ditë para afatit të zakonshëm

Published

on

By

Ndërmarrja publike “Termokos” ka njoftuar se ka filluar të marrë energji termike për të nisur sezonin ngrohës 2025/2026, duke shënuar kështu herën e parë që ngrohja fillon tetë ditë para afatit, më 15 tetor.

Përmes një njoftimi për media, Termokos tha se kjo vjen pasi ndërmarrja ka përfunduar të gjitha përgatitjet e nevojshme.

“Kjo është hera e parë në historinë e ekzistimit të ndërmarrjes, që sezoni ngrohës nisë 8 ditë para afatit të zakonshëm për fillimin e furnizimit, si reagim i menjëhershëm ndaj përkeqësimit të motit dhe në harmoni të plotë me ligjet në fuqi, përkatësisht me rregulloren e ZRRE-së për furnizim me energji”, tha Termokosi të martën, më 7 tetor.

Ndërmarrja Termokos tha se procesi i fillimit të operimit do të zhvillohet me kujdes të shtuar.

“Duke qenë se sistemi i ngrohjes është shumë kompleks dhe delikat, procesi i fillimit të operimit do të zhvillohet me kujdes të shtuar, duke e ngritur gradualisht kapacitetin e pranimit dhe shpërndarjes së energjisë termike”, tha ndërmarrja ndërsa kërkoi mirëkuptimin e konsumatorëve “ngase nevojiten disa orë derisa ngrohja të arrijë në radiatorët e tyre”.

Në Kosovë po mban mot kryesisht i ftohtë që prej javës së kaluar, me temperatura nga 0 deri në 6 gradë Celcius./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Lehtësohet mundësia për suspendimin e liberalizimit të vizave në BE

Published

on

By

Parlamenti Evropian ka miratuar ndryshimet në rregulloren për suspendimin e liberalizimit të vizave për shtetasit e vendeve të treta, duke e bërë më të lehtë mundësinë për suspendimin e liberalizimit të vizave.

Sipas rregullave të deritashme, për vendet të cilat gëzojnë liberalizimin e vizave për Bashkimin Evropian, ka qenë e mundur të suspendohet mundësia e lëvizjes pa viza vetëm në rastet që lidhen me sigurinë kombëtare dhe çështjet e imigrimit masiv ilegal. Prandaj vetëm në një rast në histori ka ndodhur që BE të suspendojë liberalizimin e vizave – në rastin e Vanuatus. Ka pasur përpjekje në një moment që të suspendohet liberalizimi i vizave edhe për Shqipërinë, por kjo nuk ka kaluar as në Komisionin Evropian e as në Këshill.

Tash, sipas rregullave të reja të cilat janë miratuar të martën në Parlamentin Evropian, është bërë më e lehtë që të suspendohet liberalizimi i vizave.

Sipas rregullave të reja, BE-ja do ta ketë më të lehtë të heqë mundësinë e udhëtimit pa viza për shtetasit e vendeve të cilat nuk do të respektojnë të drejtat e njeriut, nuk do të përshtaten me politikën e vizave dhe nga të cilat do të ketë keqpërdorim të mundësisë për udhëtim pa viza.

Lëvizja pa viza do të mund të suspendohet më lehtë edhe për përfaqësues të qeverive të vendeve të cilët do të konsiderohen si pjesëmarrës në shkeljet e të drejtave të njeriut, shkeljen e ligjeve ndërkombëtare apo edhe të vendimeve të gjykatave ndërkombëtare.

Burimet diplomatike në Bruksel pohojnë se për momentin vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor nuk duhet të kenë frikë nga suspendimi i liberalizimit të vizave. Por në të njëjtën kohë, u bëjnë thirrje autoriteteve dhe qytetarëve të këtyre vendeve që në të ardhmen të kenë kujdes, sepse keqpërdorimi në përmasa të mëdha i lirisë së lëvizjes mund të sjellë edhe deri te suspendimi i liberalizimit.

Nga vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor në veçanti kërkohet që të përshtatin politikën e vizave me atë të BE-së, në mënyrë që të mos bëhen vende transit për imigrim ilegal në vendet e BE-së. Serbia në të kaluarën, por edhe Bosnja e Hercegovina, janë përmendur si vende përmes së cilave disa emigrantë kanë ardhur pa viza si “turistë”, e pastaj kanë kaluar në territor të BE-së, ku kanë kërkuar azil. Pas vërejtjeve nga BE, këto vende i kanë rivendosur vizat për disa shtete dhe kjo ka çuar deri te ulja e imigrimit ilegal në BE përmes asaj që njihej si “Ruta e Ballkanit Perëndimor”. Serbia ua kishte hequr vizat disa shteteve si shpërblim për mosnjohjen e pavarësisë së Kosovës apo tërheqjen e njohjes. Kjo praktikë ishte konsideruar nga disa vende të BE-së si keqpërdorim.

Po ashtu, nga vendet që kanë liberalizim të vizave me BE-në kërkohet që të mos kenë skema të “pasaportave të arta”, përmes së cilave u japin shtetësi njerëzve që mund të paguajnë shuma të mëdha. Pastaj të njëjtit mund të lëvizin në BE me pasaporta të këtyre vendeve. Kjo është trajtuar si “rrezik potencial për sigurinë e BE-së”. Nga këto vende pritet që të vazhdojnë bashkëpunimin edhe në pranimin e shtetasve që kanë qëndruar ilegalisht në BE apo të atyre që kanë kryer vepra penale. Ky është edhe një detyrim i cili ka dalë nga procesi i liberalizimit të vizave. Deri më tash BE-ja është “kryesisht e kënaqur” me sjelljen e vendeve të Ballkanit Perëndimor.

Dhe së fundi, për vendet e rajonit, sidomos për Kosovën dhe Shqipërinë, tërhiqet vërejtja që të mos ketë raste të tepërta të tejkalimit të kohës së lejuar për qëndrim pa viza në ndonjë vend të BE-së, për të punuar ilegalisht, apo numër të madh të kërkesave të pabazuara për azil.

Vendi i parë i cili mund të pësojë nga rregullat e reja është Gjeorgjia, ku qeveria, sipas BE-së, shkel të drejtat e njeriut dhe është afruar me Rusinë.

Rregullat e reja për suspendimin e liberalizimit të vizave do të hyjnë në fuqi në muajin dhjetor./D.B/EO

Continue Reading

Lajmet

Krasniqi thotë se vendimi i Kurtit për studentët është “përpjekje e hapur për blerje vote”

Published

on

By

Kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës, Memli Kransiqi ka reaguar pas vendimit të Qeverisë në detyrë për të ndarë nga 100 euro për çdo student, pesë ditë para ditës së zgjedhjeve lokale.

Kryeministri në largim, i cili tashmë ka humbur çdo legjitimitet, duket se po e përjeton panikun nga humbja e madhe që e pret të dielën”, shkroi Krasniqi në Facebook.

Ai tha se vendimi për të ndarë 26 milionë euro për studentët “nuk është mbështetje e sinqertë “por përpjekje e hapur për blerje vote”.

Pas katër vitesh dështimesh në qeverisje dhe degradimi të sistemit arsimor, ai sot vendosi të ndajë 26 milionë euro, nga 100 euro për student, vetëm pesë ditë para zgjedhjeve. Kjo nuk është mbështetje e sinqertë për studentët, por përpjekje e hapur për blerje vote. Megjithatë, ky është një tjetër gjykim i gabuar për studentët kosovarë, sepse ata as nuk blihen e as nuk shiten”, tha Krasniqi.

Krasniqi i ftoi studentët që t’i marrin ato mjete “që janë nga taksat e familjeve të tyre, por të dielën ta përdorin votën e tyre për ta ndëshkuar një kryeministër që ka rrezikuar të ardhmen e tyre dhe të shtetit”./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Banka Botërore: Ngadalësohet zhvillimi ekonomik në Kosovë

Published

on

By

Banka Botërore ka bërë të ditur që zhvillimi ekonomik në Kosovë, por edhe në tërë Ballkanin Perëndimor sivjet ka pasur ngadalësim dhe se ritmi parashikohet të vazhdojë.

Sipas raportit të rregullt ekonomik për Ballkanin Perëndimor, të vjeshtës 2025, nga 4.4 për qind sa ka qenë rritja ekonomike më 2024, në vitin 2025 rritja do të jetë 3.8 për qind.

Në këtë matje për sivjet rënien më të madhe do ta ketë Serbia nga 3.9 për qind në 2.8.

Në krahasim me vendet e Ballkanit Perëndimor, vetëm Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi do të kenë zhvillim më pozitiv në krahasim me 2024-n.

Ndërsa në nivel të përgjithshëm, Ballkani Perëndimor do të ketë rritje ekonomike në shkallë prej 3.0 për qind sivjet, në krahasim me 3.6 sa ishte një vit më herët.

Edhe parashikimet për vitet 2026 dhe 2027 tregojnë se Kosova do të ketë ngadalësim të zhvillimit ekonomik në 3.8 dhe 3.9 për qind.

Në raport për inflacionin në Kosovë është përmendur edhe vendosja e tarifave energjetike./D.B/EO

Continue Reading

Të kërkuara