Lajmet
Shkencëtarët zbulojnë se si ta kthejnë trupin e njeriut, në një bateri
Një vegël e vogël e quajtur gjeneratori termoelektrik (TEG), e kthen drejtpërdrejt nxehtësinë e trupit tuaj në energji elektrike.
Published
3 years agoon
By
Betim Gashi“Popular Mechanics”
Pacemaker, pompat e shpërndarjes së ilaçeve, Fitbits dhe pajisje të tjera mund të funksionojnë me një lloj të ri energjie të rinovueshme, atë që vjen nga vetë trupi i njeriut. Një vegël e vogël e quajtur gjeneratori termoelektrik (TEG), e kthen drejtpërdrejt nxehtësinë e trupit tuaj në energji elektrike.
TEG përdor ndryshimin e temperaturë – si ai midis temperaturës së trupit tuaj kundrejt ajrit përreth – për ta kthyer atë në energji. Për të vendosur ekuilibrin, nxehtësia shpërndahet automatikisht në vende më të freskëta, dhe TEG shfrytëzon rrymën elektrike të prodhuar në moment kur grimcat me energji lëvizin nga vendi më i nxehtë në atë më të ftohtë përgjatë një çipi.
Kjo është një skemë e përshtatshme, pasi nxehtësia e trupit të njeriut është një burim mjaft i qëndrueshëm. Për të mbajtur një temperaturë konstante prej rreth 37 gradësh, trupi jonë duhet të rregullojë një ekuilibër të ngushtë midis fitimit të nxehtësisë dhe humbjes së saj.
Dhe për shkak se trupi nuk është aq efikas, ne humbim afro 75 për qind të energjisë që prodhojmë nga nxehtësia. Ndërsa pjesa e pajisjes që prek lëkurën tuaj e kthen nxehtësinë në energji, mjetet që vendosen po në trup e mbrojnë anën e saj të ftohtë nga rrezet e diellit përmes një filmi selektiv të gjatësisë së valës për të ruajtur diferencën e temperaturës.
Një material i veçantë i vendosur brenda pajisjes e riparon veten nga shkëputjet duke i ri-ngjitur ato në nivelin mikro. Rongui Jang, profesor i inxhinierisë së energjisë në Universitetin Huazhong të Shkencës dhe Teknologjisë, që ishte i përfshirë në studim, thotë se ky dizajn është një përmirësim shumë i madh në krahasim me projektet e mëparshme. Dhe kjo falë disa përmirësimeve të rëndësishme.
Ekipi i Jang kombinoi tre përbërje komerciale të disponueshme, për të krijuar poliminën, një material i përkulshëm. Duke përdorur rrezet lazer mbi poliminë, studiuesit krijuan vrima të vogla për të vendosur çipat termoelektrike që prodhojnë energji.
“Rezultati përfundimtar është një aftësi superiore e shtrirjes, vetë-riparimit, riciklimit dhe ri-konfigurimi. Këto cilësi nënkuptojnë që produkti përfundimtar është i qëndrueshëm si kurrë më parë”- thotë Jang.
Sasia më e madhe e energjisë mund të mblidhet nga një “byzylyk sportiv” i ngjashëm me Fitbit që furnizon me energji një orë. Këto forma të reja të TEG mund të krijojnë edhe më shumë energji, duke ngarkuar pajisje që kanë kërkesa më të larta për energji elektrike. Por duke pasur parasysh që këto pajisje mund të gjenerojnë vetëm rreth 1 volt energji për çdo centimetër katror të lëkurës, pra më pak tension sesa shumica e baterive ekzistuese, ka ende punë për të bërë.
Për shembull, një bateri AA ose AAA që vlerësohet se ka një fuqi prej 1.5 volt, mund të mjaftojë për të drejtuar disa pompa për futjen e insulinës në trupin e një diabetiku. Nga ana tjetër bateritë në përgjithësi kanë një teknologji shumë ndotëse që përdor ndonjëherë metale që gjenden rrallë në tokë apo materiale gërryese.
Kur bateritë nisin të shpërbëhen nëpër landfille, kimikatet brenda – përfshirë acidin klorhidrik, që gjendet në sasi të mëdha edhe në aparatin tuaj tretës – derdhen në tokë, duke ndotur ujin. Bateritë me jonet e litiumit, të cilat janë të zakonshme në oraret e fitnesit, shpërthejnë shpesh dhe marrin flakë në vend-depozitime, duke lëshuar në atmosferë gazra të dëmshme serrë.
Nëse trupi juaj mund të bëjë të njëjtën punë si një bateri ore me teknologji më të pastër, më të riciklueshme, kjo do të jetë një fitore për mjedisin. Bateria e ekipt të Jang përmban një teknologji plotësisht të riciklueshme.
Për njerëzit që mbajnë stimulues kardiak, bateritë e TEG mund të nënkuptojë një të ardhme pa kirurgjinë zëvendësuese të baterive. Sipas Johns Hopkins Medicine, pacientët me stimulues kardiakë duhet t’i nënshtrohen këtij lloj operacioni çdo 5-10 vjet, pasi bateria me jonet e litiumit brenda implantit të tyre fillon që të shterojë.
Dizajni TEG mund të duket shumë kompleks. Por në realitet, ai është thjesht një kombinim i ekuilibruar dhe mjeshtëror i teknologjive ekzistuese. Jang thotë se përdoruesit do të jenë në gjendje të rregullojnë vetë qarqet. Këto lloj pajisjesh mund të dalin në shitje brenda 5-10 viteve të ardhshme. / bota.al
You may like
Lajmet
Kurti viziton kompaninë e ujësjellësit “Prishtina”
Published
14 hours agoon
December 19, 2024By
UBTnewsKryeministri i vendit Albin Kurti dhe ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli kanë vizituar Kompaninë Rajonale të Ujësjellësit “Prishtina”. Pas takimit me kryeshefin ekzekutiv, Arsim Fetahu, është deklaruar vetëm ministrja Rizvanolli dhe Fetahu.
Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli deklaroi se ndërmarrja ” KRU Prishtina” gjatë tri viteve të fundit ka pasur përmirësime.
“Nga humbja për tre nga katër vitet e fundit, në vitin 2022 ka pasur një fitim prej 300 mijë euro, ndërsa sivjet pritet që fitimi të tejkalojë 600 mijë euro“, tha Rizvanolli.
Pas vizitës këtu, kryeministri Kurti do të vizitojë edhe Ndërmarrjen Hidroekonomike “Ibër Lepenci”.
Lajmet
Bislimi: Synojmë ndërtimin e një administrate të përgjegjshme dhe transparente
Published
14 hours agoon
December 19, 2024By
UBTnewsZëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi ka paralajmëruar digjitalizimin e 100 shërbimeve të reja gjatë vitit 2025.
Bislimi, në prezantimin e Programin për parandalimin dhe zvogëlimin e barrës administrative 2025-2028, tha se reforma e administratës publike në Kosovë është hap thelbësor drejt modernizimit dhe përmirësimit të qëndrueshëm ekonomik.
Sipas tij, deri tani janë thjeshtësuar mbi 80 shërbime dhe kjo ka bërë që gjatë këtij viti të kursehen rreth 3.5 milionë euro.
“Synojmë që të digjitalizojmë mbi 100 shërbime të reja sipas metodologjisë së barrës administrative dhe të njëjtën kohë të punojnë edhe në thjeshtësimin e procedurave administrative të nivelit qendror dhe lokal. Është në finalizim edhe digjitalizimi i shërbimeve që kanë të bëjnë me auto shkollat, arkitektët, inxhinierët, nostrifikimin e diplomave, grante dhe subvencione në kulturë, në bujqësi si dhe për shërbimet që ofrojnë odat e shëndetësisë. Në të njëjtën kohë sistemi i rezidencës tatimore në Administratën Tatimore të Kosovës do të lansohet shumë shpejtë. Analizat dhe kalkulimet vjetore na tregojnë se thjeshtësimi dhe eliminimi i këtyre kërkesave dhe dokumenteve e procedurave në nivelin qendror dhe lokal ka arritur të kursej si qytetarëve ashtu edhe bizneseve diku 3.5 milionë euro”, tha ai.
Ai theksoi se ekzekutivi synon ndërtimin e një administrate të përgjegjshme, transparente dhe që ka aftësi të krijojë mjedis të favorshëm për qytetarët dhe bizneset.
“Reforma e Administratës Publike përbën hap thelbësor drejt modernizimit dhe përmirësimit të qëndrueshëm ekonomik. Ajo çka ne synojmë është ndërtimi i një administrate të përgjegjshme, transparente dhe që ka aftësi të krijojë mjedis të favorshëm si për qytetarët ashtu edhe për bizneset”, shtoi Bislimi.
Miratimin e këtij programi e mirëpriti edhe Johannes Madsen nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë.
“Janë disa hapa të reformave konkrete për të cilat është zotuar qeveria që t’i përfshijë në digjitalizim dhe me ulë barrën administrative. Është shumë mirë me pa përparimin që është bërë në reformën e administratës publike. Mirëpo ka edhe disa reforma që duhet ndërmarrë dhe këtu ne do përqendrohemi në ditët dhe muajve në vijim”, tha ai.
Ndërkaq, ambasadori gjerman në Kosovë, Jorn Rohde tha se ulja e barrës administrative do të ofrojë shërbime efikase për qytetarët dhe bizneset.
“Dua të nënvizoj që një pjesë e programit është barra administrative që ulet në komuna. Kjo është tash edhe pjesë e grantit të performacës së komunave. Komunat do të maten në këtë indikator duke filluar nga vitin tjetër. Kjo ka qenë e mundshme falë udhëheqjes së suaj zëvendëskryeministër dhe ekipit tuaj që kanë qenë kyç për arritjen e këtij përparimi”, theksoi Rohde.
Kurse, ambasadori i Zvicrës në Kosovë, Jurg Sprecher, tha se bashkëpunimi ndër vite me qeverinë e Kosovës ka sjell rezultate në uljen e barrës administrative në vend.
“Bashkë kemi punuar tash e tetë vjet për të reduktuar barrën administrative dhe reformuar inspektimet e bizneset. Kjo ndikohet drejtpërdrejtë në uljen e barrës administrative dhe procedurat administrative të lehtësuara”, deklaroi ambasadori zviceran.
Mes tjerash në këtë takim u tha se zvogëlimi i barrës administrative është shumë i rëndësishëm edhe për agjendën e reformës në kuadër të integrimit në Bashkimin Evropian.
Lajmet
Ndalohen tre persona të dyshuar për përpunimin dhe përgatitjen e substancave narkotike
Published
17 hours agoon
December 19, 2024By
UBTNewsProkuroria Themelore në Ferizaj, ka njoftuar se janë ndalur në kohëzgjatje prej 48 orësh tre persona të dyshuar, për veprën penale “Prodhimi dhe përpunimi i paautorizuar i narkotikëve, substancave psikotrope, analoge apo veglave, pajisjeve apo materialeve narkotike”.
Sipas prokurorisë, dy nga ta shtetas të Sllovakisë ndërsa tjetri shtetas i Republikës së Kosovës, me vendbanim në qytetin e Ferizajt.
“Sipas Prokurorisë të njëjtit janë ndaluar për shkak të dyshimit se në një laborator të cilin e kanë ndërtuar në fshatin Sllakoc i Epërm-Komuna e Gjilanit, kanë bërë përpunimin dhe përgatitjen e substancave narkotike, andaj, me këto veprime të njëjtit dyshohen se kanë kryer veprën penale ‘Prodhimi dhe përpunimi i paautorizuar i narkotikëve, substancave psikotrope, analoge apo veglave, pajisjeve apo materialeve narkotike”, thuhet në njoftimin e prokurorisë.
Prokuroria Themelore në Ferizaj, njofton se ndaj të dyshuarve në këtë rast brenda afatit ligjor, do të paraqesë kërkesë për caktimin e masës së paraburgimit në Gjykatën kompetente.
Lajmet
Edhe Kosova ndalon mandarinat nga Shqipëria, po bëhen teste laboratorike
Published
17 hours agoon
December 19, 2024By
UBTNewsAgjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë tha se është duke e monitoruar situatën pasi Sistemi evropian i sigurisë ushqimore ka ngritur alarmin për mandarinat që vinë nga Shqipëria.
Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë është duke e monitoruar situatën e njoftimeve të dërguara nga RASFF për vendet e tjera. Për gjetje të prezencës se pesticideve mbi nivelet e lejuara në produktin mandarina ( mandarina/ clemantina te fërkata), me orgjinë nga Shqipëria. AUV nga mbrëmë ka ngritur masat e nivelit të kontrollit për ngarkesat me llojin e produktit mandarinë”, njoftoi AUV.
Ky institucion tha se ka shtuar masat e kontrollit dhe do të merren mostra për testim. Në këtë mënyrë, sipas AUV-it, do të përcaktohet nëse kanë prezencë të pesticideve mbi nivelet e lejuara.
Ngarkesat, sipas njoftimit, janë ndaluar në pikë-kontrollet kufitare deri në rezultatet e analizave laboratorike.
“Përderisa Kosova nuk është e përfshirë në lajmërimet e RASFF, masën e vendosur e bëjmë me qellim të eliminimit të dyshimeve të ngritura. Synim kryesor të punës tonë, qe buron edhe nga mandati ligjor kemi mbrojtjen e shëndetit të qytetareve konsumator. Deri me tani nuk ka pasur asnjë element dyshues mbi ketë produkte. Jemi në kontakt me autoritete shqiptare në shkëmbim të informacioneve mbi secilën risi qe ndodh në gjetjet eventuale në produkte”, thuhet në njoftim.
Në javët e fundit, disa shtete si Italia, Kroacia e Republika Çeke i kanë kthyer ngarkesat nga Shqipëria në kufi
UBT dhe Sam Houston State University nënshkruajnë marrëveshje bashkëpunimi, nderohet Major Gjeneral David P. Glaser
Kurti viziton kompaninë e ujësjellësit “Prishtina”
Bislimi: Synojmë ndërtimin e një administrate të përgjegjshme dhe transparente
Dëmtimi i frikshëm i Donnarumma-s, humb ndeshjen me Lensin
Vizioni për qytetet e së ardhmes, Rektori Hajrizi prezanton “UBT Smart City” në Konferencën The Future 2030 të Nexus Albania
Kongresi i Tiranës, pararendësi i kuvendeve kundër copëtimit të Shqipërisë
Personat me këtë grup gjaku nuk duhet të pinë kafe
Putin thotë se Rusia është afër “qëllimit parësor” në Ukrainë
Ndalohen tre persona të dyshuar për përpunimin dhe përgatitjen e substancave narkotike
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman