Lajmet

Shkencëtarët zbulojnë se si ta kthejnë trupin e njeriut, në një bateri

Një vegël e vogël e quajtur gjeneratori termoelektrik (TEG), e kthen drejtpërdrejt nxehtësinë e trupit tuaj në energji elektrike.

Published

on

“Popular Mechanics”

Pacemaker, pompat e shpërndarjes së ilaçeve, Fitbits dhe pajisje të tjera mund të funksionojnë me një lloj të ri energjie të rinovueshme, atë që vjen nga vetë trupi i njeriut. Një vegël e vogël e quajtur gjeneratori termoelektrik (TEG), e kthen drejtpërdrejt nxehtësinë e trupit tuaj në energji elektrike.

TEG përdor ndryshimin e temperaturë – si ai midis temperaturës së trupit tuaj kundrejt ajrit përreth – për ta kthyer atë në energji. Për të vendosur ekuilibrin, nxehtësia shpërndahet automatikisht në vende më të freskëta, dhe TEG shfrytëzon rrymën elektrike të prodhuar në moment kur grimcat me energji lëvizin nga vendi më i nxehtë në atë më të ftohtë përgjatë një çipi.

Kjo është një skemë e përshtatshme, pasi nxehtësia e trupit të njeriut është një burim mjaft i qëndrueshëm. Për të mbajtur një temperaturë konstante prej rreth 37 gradësh, trupi jonë duhet të rregullojë një ekuilibër të ngushtë midis fitimit të nxehtësisë dhe humbjes së saj.

Dhe për shkak se trupi nuk është aq efikas, ne humbim afro 75 për qind të energjisë që prodhojmë nga nxehtësia. Ndërsa pjesa e pajisjes që prek lëkurën tuaj e kthen nxehtësinë në energji, mjetet që vendosen po në trup e mbrojnë anën e saj të ftohtë nga rrezet e diellit përmes një filmi selektiv të gjatësisë së valës për të ruajtur diferencën e temperaturës.

Një material i veçantë i vendosur brenda pajisjes e riparon veten nga shkëputjet duke i ri-ngjitur ato në nivelin mikro. Rongui Jang, profesor i inxhinierisë së energjisë në Universitetin Huazhong të Shkencës dhe Teknologjisë, që ishte i përfshirë në studim, thotë se ky dizajn është një përmirësim shumë i madh në krahasim me projektet e mëparshme. Dhe kjo falë disa përmirësimeve të rëndësishme.

Ekipi i Jang kombinoi tre përbërje komerciale të disponueshme, për të krijuar poliminën, një material i përkulshëm. Duke përdorur rrezet lazer mbi poliminë, studiuesit krijuan vrima të vogla për të vendosur çipat termoelektrike që prodhojnë energji.

“Rezultati përfundimtar është një aftësi superiore e shtrirjes, vetë-riparimit, riciklimit dhe ri-konfigurimi. Këto cilësi nënkuptojnë që produkti përfundimtar është i qëndrueshëm si kurrë më parë”- thotë Jang.

Sasia më e madhe e energjisë mund të mblidhet nga një “byzylyk sportiv” i ngjashëm me Fitbit që furnizon me energji një orë. Këto forma të reja të TEG mund të krijojnë edhe më shumë energji, duke ngarkuar pajisje që kanë kërkesa më të larta për energji elektrike. Por duke pasur parasysh që këto pajisje mund të gjenerojnë vetëm rreth 1 volt energji për çdo centimetër katror të lëkurës, pra më pak tension sesa shumica e baterive ekzistuese, ka ende punë për të bërë.

Për shembull, një bateri AA ose AAA që vlerësohet se ka një fuqi prej 1.5 volt, mund të mjaftojë për të drejtuar disa pompa për futjen e insulinës në trupin e një diabetiku. Nga ana tjetër bateritë në përgjithësi kanë një teknologji shumë ndotëse që përdor ndonjëherë metale që gjenden rrallë në tokë apo materiale gërryese.

Kur bateritë nisin të shpërbëhen nëpër landfille, kimikatet brenda – përfshirë acidin klorhidrik, që gjendet në sasi të mëdha edhe në aparatin tuaj tretës – derdhen në tokë, duke ndotur ujin. Bateritë me jonet e litiumit, të cilat janë të zakonshme në oraret e fitnesit, shpërthejnë shpesh dhe marrin flakë në vend-depozitime, duke lëshuar në atmosferë gazra të dëmshme serrë.

Nëse trupi juaj mund të bëjë të njëjtën punë si një bateri ore me teknologji më të pastër, më të riciklueshme, kjo do të jetë një fitore për mjedisin. Bateria e ekipt të Jang përmban një teknologji plotësisht të riciklueshme.

Për njerëzit që mbajnë stimulues kardiak, bateritë e TEG mund të nënkuptojë një të ardhme pa kirurgjinë zëvendësuese të baterive. Sipas Johns Hopkins Medicine, pacientët me stimulues kardiakë duhet t’i nënshtrohen këtij lloj operacioni çdo 5-10 vjet, pasi bateria me jonet e litiumit brenda implantit të tyre fillon që të shterojë.

Dizajni TEG mund të duket shumë kompleks. Por në realitet, ai është thjesht një kombinim i ekuilibruar dhe mjeshtëror i teknologjive ekzistuese. Jang thotë se përdoruesit do të jenë në gjendje të rregullojnë vetë qarqet. Këto lloj pajisjesh mund të dalin në shitje brenda 5-10 viteve të ardhshme. / bota.al

Continue Reading

Lajmet

Rriteni vetëbesimin përmes këtyre teknikave

Published

on

Disa prej përvojave trauamtike të fëmijërisë, siç janë neglizhenca, abuzimi fizik e emocional, apo edhe ndarja nga prindërit mund të rezultojë në vetëbesim të ulët

Te personat e rritur, vetëbesimi mund të ulet si pasojë e ndonjë sëmundje, humbja e punës, divorci, etj. Mungesa e saj i bën njerëzit ta shohin botën në mënyrë më ndryshe.

Për këta persona, bota bëhet vend më “armiqësor” dhe ata e shohin veten si viktima. Kështu, ata dështojnë ta shprehin vetveten dhe nuk i shfrytëzojnë mundësitë të cilat iu ofrohen në jetë.

Nëse jeni në mesin e këtyre personave që kanë vetëbesim të ulët, atëherë më poshtë ju sjellim disa mënyra si mund ta rritni vetëbesimin.

Largohuni nga negativiteti

Duhet t’ia rikujtoni vetes pavarësisht çfarë probleme keni, keni shumë dhurata. Jeni unik e nuk ka ndonjë njeri tjetër në botë si ju. Duhet ta konsideroni veten të vlefshëm, pastaj t’i identifikoni të gjitha mendimet negative dhe t’i sfidoni ato.

Kushtoni vëmendje pamjes tuaj

Kur është fjala për vetëbesimin, pamja luan rol të rëndësishëm. Mënyra si qëndroni, buzëqeshja, kontakti me sy e mënyra si flisni janë elemente që ndihmojnë të paraqiteni si person me vetëbesim. Një kontakt i qëndrueshëm me sy, ngrehja e shpatullave, buzëqeshja e veshja e mirë janë bonus për pamjen.

Qëndroni të përgatitur

Ndonjëherë vetëbesimi mund të ulet kur përjetoni ngjarje të papritura, siç mund të jetë humbja e punës. Ju duhet të përgatiteni për gjërat e pacaktuara dhe të mësoni çdo gjë në fushën tuaj. Kur jeni gjithmonë të përgatitur dhe keni sasi adekuate të njohurive, atëherë niveli juaj i vetëbesimit rritet.

Asnjëherë mos u dorëzoni

Dështimet janë pjesë e jetës – krejt çfarë duhet të bëni është të mos hiqni dorë. Rikujtojani vetes se ka zgjidhje për çdo problem.

Continue Reading

Lajmet

Përmes muralit “7 të rënët” kërkohet të jetë prioritet shëndeti dhe siguria në punë

Published

on

By

Në Ditën Ndërkombëtare të Sigurisë dhe Shëndetit në Punë në Prishtinë afër hapësirave të stacionit të trenit është shpalosur murali “7 të rënët”. Ky mural është përpjekje për të nderuar shtatë punëtorët e rënë në vendin e punës vitin e kaluar, dhe për të ngritur vetëdijen për rëndësinë  e kushteve të sigurta dhe të shëndetshme në punë.

Murali është realizuar në kuadër të projektit “përtej punësimit” nga Qendra për Politika dhe Avokim (QPA) dhe mbështetur nga Ambasada e Suedisë në Kosovë dhe Frederich Elbert Stiftung.

Ambasadori i Suedisë në Kosovë, Jonas Westerlund tha se ky mural është rikujtim për institucionet, punëdhënësit dhe punëtorët se shëndeti në punë është prioritet. Ai tha se edhe shteti suedez ka dhënë kontributin e tij për sigurinë në punë në Kosovë.

Drejtori i Qendrës për Politika dhe Avokim (QPA), Milaim Morina tha se referuar shifrave të këtij fillim viti gjendja është shqetësuese.

Sipas tij vetëm në tre muajt e parë të vitit 2025 në vendin e punës kanë vdekur 3 punëtorë, ndërsa janë lënduar afër 90.

Menaxheri i programit në Frederich Elbert Stiftung, Egzon Osmani theksoi se ky mural është thirrje për reagim dhe ofrim të sigurisë në vendin e punës.

Dita Botërore për Sigurinë dhe Shëndetin në Punë mbahet çdo vit më 28 prill.

Kjo ditë u iniciua për të promovuar dhe diskutuar rëndësinë e të pasurit një mjedis pune të sigurt dhe të shëndetshëm. Të dhënat tregojnë se vdekjet që kanë ndodhur si pasojë e aksidenteve në punë janë 19% globalisht.

Continue Reading

Lajmet

Kosova lëshon urdhërarrest ndaj Milan Radoçiqit dhe 19 tjerëve për krime lufte

Published

on

By

Gjykata Themelore në Prishtinë ka lëshuar urdhërarrest ndaj Millan Radoiçiqit dhe 19 serbëve të tjerë për veprën penale “Krime lufte kundër popullatës civile”.

Ata dyshohen se kanë vrarë rreth 106 civilë shqiptarë në Gjakovë, raporton “Betimi për Drejtësi“.

Këtë e ka konfirmuar për “Betimi për Drejtësi” prokurori special, Ilir Morina.

Ndryshe, Milan Radoiçiq akuzohet edhe për sulmin terrorist në Banjskë të Zveçanit, sulm për të cilin edhe e ka pranuar përgjegjësinë. Për këtë rast, Gjykata ka lëshuar letërreshtime ndërkombëtar për sigurimin e prezencës së Radoiçiqit dhe të pandehurve tjerë në procedurë.

Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës (PSRK) më 11 shtator 2024 ka ngritur aktakuzë kundër Milan Radoiçiqit dhe 44 të tjerëve për sulmin terrorist të 24 shtatorit 2023 në Banjskë të Zveçanit. Të akuzuarit ngarkohen se përmes përdorimit të dhunës me armatim të rëndë, tentuan ta shkëpusin pjesën veriore të territorit të Republikës së Kosovës e t’ia bashkojnë Republikës së Serbisë, me ç’rast si rezultat i dhunës së përdorur ka mbetur i vdekur zyrtari policor Afrim Bunjaku e u rrezikua jeta e zyrtarëve tjerë policorë dhe popullatës civile.

Aktakuza e Prokurorisë Speciale ngarkon 44 persona fizikë dhe një person juridik “RAD D.O.O”. Listës së të akuzuarve i prin Milan Radoiçiq. /BetimipërDrejtësi

 

Continue Reading

Lajmet

Punimet në sheshin “Xhorxh Bush”, reagon Policia

Published

on

By

Drejtoria Rajonale e Policisë së Kosovës në Prishtinë bëri të ditur se prezenca e zyrtarëve policorë në sheshin  “Xhorxh Bush” sot ishte në asistim të Drejtorisë së Inspektoratit të Komunës së Prishtinës, për aktivitete të planifikuara në kuadër të punës sekondare, aktivitete këto që nuk ndërlidhen me asistimin e kryerjes se punimeve në atë zonë.

Zyrtarët policorë veprojnë në bazë të parimeve të ligjshmërisë, proporcionalitetit dhe neutralitetit, duke respektuar në çdo rast ndarjen e pushteteve dhe kompetencat e institucioneve të tjera.

 Çdo pretendim që sugjeron tejkalim të kompetencave nga Policia e Kosovës është i pabazuar dhe bie ndesh me misionin tonë për të vepruar në mënyrë të paanshme dhe në përputhje me ligjin.​

Policia e Kosovës mbetet e përkushtuar për të ofruar mbështetje institucionale në përputhje me ligjin dhe për të garantuar sigurinë publike, duke respektuar gjithmonë kufijtë e kompetencave të saj”, thuhet në reagimin e Policisë.

Continue Reading

Të kërkuara