Lajmet

Shkencëtarët kanë zhvilluar një test gjaku për sëmundjen e Alzheimerit

Alzheimeri është forma më e zakonshme e demencës.

Published

on

Shkencëtarët kanë zhvilluar një test gjaku për të diagnostikuar sëmundjen e Alzheimerit pa pasur nevojë për imazhe të shtrenjta të trurit. Nëse vërtetohet, testi mund të mundësojë diagnozë më të shpejtë të sëmundjes, që do të thotë se terapitë mund të fillojnë më herët.

Alzheimeri është forma më e zakonshme e demencës, por diagnoza mbetet sfiduese – veçanërisht gjatë fazave të hershme të sëmundjes.

Udhëzimet aktuale rekomandojnë zbulimin e tre shënuesve të veçantë: akumulimet jonormale të proteinave amiloide dhe tau, si dhe neurodegjenerimi – humbja e ngadaltë dhe progresive e qelizave neuronale në rajone të caktuara të trurit. Kjo mund të bëhet përmes një kombinimi të imazhit të trurit dhe analizës CSF. Megjithatë, një punksion lumbal mund të jetë i dhimbshëm dhe njerëzit mund të përjetojnë dhimbje koke ose dhimbje shpine pas procedurës, ndërsa imazhi i trurit është i shtrenjtë dhe kërkon një kohë të gjatë për t’u planifikuar.

Prof Thomas Karikari në Universitetin e Pittsburgh, në Pensilvani, SHBA, i cili u përfshi në studim, tha: “Shumë pacientë, madje edhe në SHBA, nuk kanë qasje në MRI dhe skaner PET. Qasja është një çështje madhore”.

Zhvillimi i një testi gjaku të besueshëm do të jetë një hap i rëndësishëm përpara.

“Një test gjaku është më i lirë, më i sigurt dhe më i lehtë për t’u administruar dhe mund të përmirësojë besimin klinik në diagnostikimin e Alzheimerit dhe përzgjedhjen e pjesëmarrësve për provat klinike dhe monitorimin e sëmundjes”, tha Karikari.

Megjithëse testet aktuale të gjakut mund të zbulojnë me saktësi anomalitë në proteinat amiloide dhe tau, zbulimi i shënuesve të dëmtimit të qelizave nervore që janë specifikë për trurin ka qenë më i vështirë.

Karikari dhe kolegët e tij në mbarë botën u përqendruan në zhvillimin e një testi gjaku të bazuar në antitrupa që do të zbulonte një formë të veçantë të proteinës tau të quajtur tau që rrjedh nga truri, e cila është specifike për sëmundjen e Alzheimerit./UBTNews/

Aktualitet

Nga inteligjenca artificiale te bujqësia: Hajrizi tregon pse UBT-ja është zgjedhja kryesore e studentëve

Published

on

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, ka thënë se arsyeja kryesore pse studentët zgjedhin të studiojnë në këtë institucion është qasja moderne dhe programet inovative që ofrohen.

Në një intervistë në FIVE të Dukagjinit, Hajrizi ka theksuar se UBT dallon nga universitetet e tjera për shkak të orientimit drejt së ardhmes dhe temave bashkëkohore, si Inteligjenca Artificiale.

Sipas tij, një element tjetër që i tërheq studentët është mënyra ndërmarrësore e funksionimit të UBT-së, e cila, duke qenë e vetëfinancuar, ka si obligim që çdo student të arrijë sukses.

“Mendoj që qasja e re, ne kemi programe të reja dhe moderne. Dhe janë programe të së ardhmes, nuk e kemi asnjë old fashion në program. Kjo është tema kryesore që asnjëherë nuk ke pas një tematik që ne e trajtojmë për të kaluarën, por flasim Inteligjencës Artificiale. Apo flasim sot për IA, po, cili është universiteti më i mirë në regjion për IA? Dihet. Ose po flet për zhvillim të qëndrueshëm, dihet kush tregon rolin. Po flet për mjekësi, dihet kush. Po flet për energji, bujqësi.

Domethënë thjesht jemi duke garuar për t’i ofruar ato kompetenca të cilat atij i duhen. Jemi shumë aktivë me qenë shumë të kujdesshëm në suksesin e tij. Se ne vetëfinancohemi, ne jemi një qasje ndërmarrësore, e kemi obligim atë me ngrit deri te suksesi. Ai e ndjen atë mbështetje. E ndjenë atë cilësi e infrastrukturë. E ndjenë atë ndërkombëtarizmin dhe vjen”, ka thënë Hajrizi.

Continue Reading

Lajmet

Xhaka në garë me Haalandin dhe yjet e tjerë për t’u zgjedhur lojtari i muajit në Premierligë

Published

on

Ylli kosovar Granit Xhaka po shfaq formë të jashtëzakonshme në edicionin e ri dhe mbetet në garë yjet e tjerë për t’u zgjedhur lojtari i muajit në Premierligë

Xhaka u transferua gjatë verës nga Bayer Leverkuseni në Sunderland dhe menjëherë prezenca e tij ka pasur impakt në ekipin anglez.

Krahas organizimit të lojës, duke kontribuuar si në aspektin defanziv, ashtu edhe në atë ofanziv, veterani i mesfushës ka kontribuuar edhe me asistime, duke qenë lojtari më i rëndësishëm i Sunderlandit deri tash në sezonin 2025/26.

Për këtë, Premierliga e ka përfshirë përfaqësuesin zviceran në mesin e kandidatëve për t’u zgjedhur futbollisti më i mirë i muajit shtator.

Përpos Xhakës, në garë janë edhe lojtarët tjerë që bënë paraqitje pozitive në muajin që shkoi si: Erling Haaland, Danchi Kamada, Yankuba Minteh, Robin Roefs e Martin Zubimendi./S.K/EO/

 

Continue Reading

Lajmet

Europa League sonte vjen me 18 lojë

Published

on

Xhiroja e dytë e Europa League do të luhet këtë të enjte, ku në programin zyrtar do të jenë 18 ndeshje interesante që do të zhvillohen.

Vëmendja kryesore do të jetë fokusuar në lojën AS Roma – Lille, që nis nga ora 18:45 minuta.

Ndeshjet tjera që do të luhen sonte janë si në tabelën vijuese:

/S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Klubet basketbollistike dhe shifrat që përfituan nga Ligji i Sponsorizimit

Published

on

Ligji i Sponsorizimit konsiderohet se ligji që i ka sjellë shumë benefite klubeve sportive të cilat përmes këtij ligji kanë rritur financat e tyre duke hapur kështu rrugë për investime edhe dhe përforcime të skuadrave.

Drejtori Ekzekutiv ne Agjencinë e Sportit brenda Ministrisë së Sportit, Fidan Shatri ka publikuar shot shifra e klubeve të Superligës së Kosovës në basketboll që kanë përfituar më së shumti gjatë vitit 2025 nga Ligji i Sponsorizimit.

Klubi i basketbollit Ylli ka kaluar milionëshin, më saktësisht skuadra nga Suhareka për përfituar 1,109,500.

Në vendin e dytë është KB Trepça që ka arkëtuar 817,000 euro, e ndjekur nga KB Sigal Prishtina me 410,000 euro dhe KB Bashkimi me 386,000 euro./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara