Aktualitet

SHBA mbështet heqjen dorë nga pronësia intelektuale e vaksinave

Published

on

Shtetet e Bashkuara kanë thënë se mbështesin një inciativë të Organizatës Botërore të Tregtisë për të hequr mbrojtjen ndaj pronës intelektuale për vaksinat kundër koronavirusit.

India dhe Afrika Jugore kanë bërë fillimisht këtë propozim, duke besuar se përmes tij do të mund të rritej prodhimi i vaksinave në gjithë botën.

Mirëpo prodhuesit e vaksinave kanë thënë se një vendim i tillë mund të mos japë rezultatin e duhur.

Përfaqësuesja amerikane për Tregti Katherine Tai ka thënë se “kohërat e jashtëzakonshme kërkojnë masa të jashtëzakonshme”.

Ajo ka paralajmëruar se anëtarëve të Organizatës Botërore të Tregtisë do t’iu marrë kohë që të arrijnë pajtueshmëri për këtë çështje.

India dhe Afrika Jugore kanë ngritur më së shumti zërin për këtë gjë, në mesin e 60 shteteve, të cilat përgjatë gjashtë muajve të fundit kanë tentuar të marrin patentën për vaksina.

Në fillim, ky propozim është kundërshtuar ashpër nga administrata e kaluar amerikane e Donad Trumpit, Mbretëria e Bashkuar dhe Bashkimi Evropian.

Mirëpo pasardhësi i Trumpit, presidenti amerikan Joe Biden ka ndjekur rrugë tjetër.

Ai ka përkrahur vendimin për pezullim të patentave në fushatën presidenciale të vitit 2020 dhe ka përsëritur një gjë të tillë të mërkurën.

Udhëheqësi i Organizatës Botërore të Shëndetësisë Tedros Adhanom Ghebreyesus, e ka quajtur këtë deklaratë “moment të rëndësishëm”, në luftën kundër COVID-19, sëmundja që shkakton koronavirusi.

Çfarë nënkupton heqja e patentës?

Mbështetësit thonë, se nëse arrihet pajtueshmëri për heqje të patentave, atëherë prodhimi i vaksinave do të rritet dhe do të ketë më shumë doza për shtetet më pak të pasura.

Shumë shtete në zhvillim kanë thënë se rregullat që kërkojnë shtetet e fuqishme për të mbrojtur patentat dhe forma tjera të pronës intelektuale përbëjnë pengesë për rritje të prodhimit të vaksinave dhe produkteve tjera të nevojshme për luftim të pandemisë.

Cilat kanë qenë reagimet?

Udhëheqësi i OBSH-së, Tedros Adhanom Ghebreyesus, e ka quajtur vendimin e SHBA-së “historik”, në luftën kundër COVID-19.

Mirëpo kompanitë farmaceutike kanë kundërshtuar këtë gjë, duke insistuar se pantentat nuk përbëjnë pengesë kryesore dhe kanë paralajmëruar se një hap i tillë mund ta dëmtojë inovacionin.

Federata Ndërkombëtare e Prodhuesve Farmaceutikë e ka quajtur vendimin e SHBA-së “zhgënjyes”.

“Heqja e patentës është përgjigje e gabuar në një problem të tillë kompeks”, ka thënë grupi me bazë në Gjenevë.

Mjeku Amesh Adalja nga Qendra për Siguri Shëndetësore në Johns Hopins, ka thënë për agjencinë e lajmeve Reuteres se heqja e pantentës është e njëjtë me “shpronësim të pronës së kompanive farmaceutike, inovacioni dhe investimet financiare të të cilave kanë bërë të mundur krijimin e vaksinave COVID-19 në radhë të parë “.

A ka shembull paraprak për këtë gjë?

Dy dekada më parë, Mozambiku, Zambia dhe Zimbabveja kanë lëshuar licenca të detyrueshme për ilaçet për HIV/AIDS, të përcjella nga Indonezia, Malajiza dhe Brazili, çka ka nënkuptuar se qeveritë kanë pasur mundësi të pezullojnë të drejtat e pronës intelektuale pa lejen e pronarit.

Ky vendim, që është marrë pas diskutimeve të dështuara me kompanitë farmaceutike, ka ndikuar në ulje të çmimit të ilaçeve për AIDS dhe ka rritur qasjen në to.

Përkrahës të kësaj ideje në Afrikë të Jugut dhe Indi shpresojnë që një vendim i njëjtë tani mund të ndikojë në rritje të përgjigjes kundër koronavirusit në vendet e neglizhuara.

Continue Reading

Bota

​Izraeli njofton ndërprerjen e luftimeve në disa pjesë të Gazës, ndërsa agjencitë kritikojnë dërgesat e ndihmave nga ajri

Published

on

By

Izraeli njoftoi një “pauzë taktike në aktivitetin ushtarak” në disa pjesë të Gazës, veprim ky i cili vjen pasi tha se ka dërguar ndihma nga ajri, të shtunën në mbrëmje. Ndihma përmbante “shtatë pako që përmbanin miell, sheqer dhe ushqim të konservuar”, raporton BBC.

Izraeli është përballur me presion në rritje nga qeveritë perëndimore, me agjencitë e ndihmës që paralajmërojnë se uria masive po përhapet në Gazë.

Agjencitë e ndihmës më parë e kanë kritikuar planin e Izraelit për dërgesën nga ajri, duke thënë se sasia është e pamjaftueshme, ndërsa banorët e Gazës kanë frikë se metoda mund të jetë e pasigurt.

Të paktën 127 njerëz kanë vdekur nga kequshqyerja që nga fillimi i luftës, sipas Ministrisë së Shëndetësisë që drejtohet nga Hamasi.

IDF thotë se dërgesa nga ajri është pjesë e një “serie veprimesh” – duke përfshirë krijimin e korridoreve humanitare për konvojet e OKB-së – për të “hedhur poshtë pretendimin e rremë për urinë e qëllimshme”.

Continue Reading

Bota

Trump thotë ‘është mirë që jam në Skoci’, zbarkon për një udhëtim katër-ditor

Published

on

By

Presidenti amerikan Donald Trump tha se “është shumë mirë të jesh në Skoci” teksa zbarkoi për një vizitë private katër-ditore.

Pasi Air Force One zbarkoi në Aeroportin e Prestwick, pak para orës 20:30, presidenti amerikan u prit nga Sekretari Skocez Ian Murray dhe Warren Stephens, Ambasadori i SHBA-së në Mbretërinë e Bashkuar.

Trump foli me gazetarët përpara se autokolona presidenciale të nisej për në resortin e tij Turnberry, në South Ayrshire, ku pritet të luajë golf të shtunën, shkruan BBC.

Duke folur për Sir Keir Starmer, të cilin do ta takojë të hënën, ai tha: “Më pëlqen kryeministri juaj. Ai është pak më liberal se unë – siç ndoshta e keni dëgjuar – por është një njeri i mirë. Ai arriti një marrëveshje tregtare.”

Autokolona – e cila përmbante më shumë se dy duzina automjetesh – hyri në resortin e golfit Turnberry të Trump rreth orës 21:30, i shoqëruar nga automjete të Policisë së Skocisë dhe ekipe ambulancash.

Ndërsa mbërriti në hotelin luksoz, automjeti i presidentit – i njohur si Bisha – kaloi pranë një grupi të vogël protestuesish.

Trump do të qëndrojë në Turnberry gjatë fundjavës përpara se të shkojë në pronën e tij të dytë në Aberdeenshire, ku do të hapë një fushë të re me 18 vrima në Menie.

Ai u tha gazetarëve se një yll i ndjerë i James Bond luajti një rol vendimtar në projekt.

Trump tha: “Sean Connery më ndihmoi të merrja lejet – nëse nuk do të ishte për Sean Connery nuk do t’i kishim ato fusha të shkëlqyera.”

Continue Reading

Bota

Monumenti për viktimat e gjenocidit të Srebrenicës u përurua në Paris

Published

on

By

Anëtari boshnjak i Presidencës së Bosnjës dhe Hercegovinës, Denis Beçiroviq dhe kryetarja e Bashkisë së metropolit francez, Anne Hidalgo përuruan sot në Paris monumentin kushtuar viktimave të gjenocidit të Srebrenicës.

Monumenti ndodhet në rrugicën e monumenteve përkujtimore në varrezat Père Lachaise, pranë atyre të dedikuara për viktimat e gjenocidit në Ruandë dhe ushtarëve francezë të vrarë në Luftën e Dytë Botërore.

Ai u ngrit me rastin e 30-vjetorit të gjenocidit kundër boshnjakëve, dhe iniciativa për ndërtimin e tij erdhi nga organizata joqeveritare Solidariteti me Bosnjën dhe Hercegovinën (SIBH-Francë), me mbështetjen e autoriteteve të qytetit të Parisit, transmetojnë mediat boshnjake.

Kujtimi i gjenocidit të Srebrenicës duhet të jetë themeli për ndërtimin e një të ardhmeje më të mirë, më të sigurt dhe më të drejtë, sepse vetëm me të vërtetën, respektin për viktimat dhe përgjegjësinë mund të sigurohemi që gjenocidi të mos ndodhë më kurrë“, tha Beçiroviq.

Gjenocidi i Srebrenicës, i kryer nga forcat serbe të Bosnjës, konsiderohet krimi më i keq i luftës i kryer në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore. Më shumë se 8 mijë burra dhe djem boshnjakë u vranë në masakrën serbe në vitin 1995.

Continue Reading

Kulturë

​Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë: Qeveria ta shtyjë procesin e liberalizimit të tregut energjetik

Published

on

Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Kosovë dorëzon në Qeverinë e Kosovës kërkesën që të shtyhet procesi i liberalizimit të tregut energjetik.

Në konferencë të jashtëzakonshme për media, para objektit të Qeverisë, drejtori ekzekutiv i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë, Kushtrim Ahmeti tha se ky proces po vazhdon të përcillet me shkelje.

“Kemi edhe paralajmërime por edhe vet kërcënimet nga KEK-u sa i përket furnizimit me energji elektrike, e cila tashmë po u dërgon të gjitha bizneseve njoftimet kërcënuese e do tua ndërpres energjinë elektrike me 30 të këtij muaji. Asnjë biznes deri më sot nuk e ka marrë asnjë faturë sa u përket shpenzimeve që i ka bërë në periudhën qershor edhe korrik. Ky është një fakt i radhës qe dëshmon se i gjithë procesi i liberalizimit të energjisë elektrike në Kosovë është përcjell dhe vazhdon të përcjellët me një numër të madh të shkeljeve”, tha ai.

ZRRE dje ka njoftuar bizneset lidhur me përfundimin e periudhës së furnizimit të garantuar nga Furnizuesi i Mundësisë së Fundit.

Sipas ZRRE-së të gjithë konsumatorët që aktualisht furnizohen me energji elektrike nga (KEK) si Furnizues i Mundësisë së Fundit (FMF), se periudha maksimale e këtij furnizimi të garantuar përfundon më 30.07.2025, për konsumatorët që kanë shfrytëzuar këtë shërbim nga data 1 qershor 2025.

Gjithashtu edhe KEK ditë më parë ka njofuar se 30 korriku është data e fundit që do të furnizojë me energji elektrike të gjithë konsumatorët që nuk kanë gjetur furnizues në treg të hapur.

Në anën tjetër, më 12 qershor 2025 Bordi i Zyrës së Rregullatorit për Energji në mbledhjen e saj ka caktuar subjektin juridik KEK si Furnizues të Mundësisë së Fundit për periudhë gjashtë  mujore.

Continue Reading

Të kërkuara